Biesbosch Museum is landschappelijke sculptuur

24 november 2015, 12:01

Na een verbouwing van acht maanden is het Biesbosch Museum bij Werkendam weer geopend voor publiek. Studio Marco Vermeulen heeft niet alleen het bestaande gebouw ingrijpend aangepakt, maar het hele eiland tot museum gemaakt.

Directe aanleiding voor de ontwikkeling van het Biesbosch Museumeiland is de ontpoldering van de Noordwaard. In het kader van Ruimte voor de Rivier stroomt bij hoog water in de Nieuwe Merwede het water door de Noordwaard. Aan weerszijden van het bestaande Biesbosch Museum zijn uitstroomopeningen gecreëerd, waardoor een eiland is ontstaan.

Het bestaande Biesbosch Museum in Werkendam is voor veel bezoekers een logisch beginpunt voor een verkenning van het waterrijke natuurgebied. Het museum was echter verouderd en niet toegerust om de groeiende bezoekersstroom goed te ontvangen. Een goede horecavoorziening ontbrak en de collectiepresentatie was aan vernieuwing toe.

Renovatie en uitbreiding
Om niet onnodig materiaal en energie te verspillen heeft Studio Marco Vermeulen gekozen voor behoud van de bestaande zeshoekige paviljoenstructuur; die heeft Vermeulen uitgebreid met circa duizend vierkante meter aan de zuidwestelijke zijde. De totale oppervlakte van het gebouw is daarmee verdubbeld.

De uitbreiding is voorzien van veel glas, waarmee het gesloten karakter van het oorspronkelijke museum is doorbroken. Het gebouw opent naar een deel van het eiland dat fungeert als museumtuin. De nieuwbouw biedt onderdak aan een biologisch restaurant – met uitzicht op het water en buitenmuseum De Pannenkoek – en een ruimte voor tijdelijke exposities.

Het bestaande gebouw is gerenoveerd; naast de vernieuwde vaste presentatie is er ruimte gecreëerd voor een bibliotheek en een multifunctionele filmzaal. Studio Joyce Langezaal ontwierp de tentoonstelling.

De entreeruimte huisvest de receptie en de museumwinkel. Door de toevoeging van grote dakkapellen is op de verdieping ruimte gemaakt voor de kantoren van het museum, Staatsbosbeheer en het Parkschap.

Grondlichamen
Het oude en nieuwe deel van het museum zijn omzoomd met grondlichamen en voorzien van een gras- en kruidendak. Hiermee heeft Vermeulen ecologische en landschappelijke waarde toegevoegd; tegelijkertijd is er een sculpturaal object ontstaan, dat zich zowel voegt als manifesteert in het omringende landschap. Via een plooi in het dak voert een trap naar een wandelpad en een uitkijkpost.

De vormgeving van oud- en nieuwbouw minimaliseert het energieverbruik. De grondlichamen en het groendak fungeren als extra isolatie en warmtebuffer. De glazen pui is uitgevoerd met zonnewarmtewerend glas, waardoor er geen zonwering nodig is.

Het museum maakt gebruik van wat de omgeving te bieden heeft. Zo wordt het gebouw verwarmd met een biomassakachel, waarbij wilgenhout als brandstof dient, dan wel gekoeld met rivierwater. Het sanitair afvalwater wordt gezuiverd door een wilgenfilter, het eerste in Nederland en goed passend bij de lokale griendcultuur.

Beleving getijden
Het museumeiland is een ‘zoetwatergetijdenpark’, waarbij een gegraven kreek het omringende rivierwater toelaat. Door getijdenwerking, seizoensgebonden verschillen in waterstand en bijgevolg een grote diversiteit aan flora en fauna, verandert het landschap telkens van gedaante.

Ondedeel van het museumeiland is ook de Biesbosche Beleving, een schaalmodel van het natuurgebied met polders, dijken en stromen. Met een cyclus van een half uur verandert de waterstand van ‘extreem laag’ tot ‘extreem hoog’, waarbij bezoekers de loop van het water kunnen beïnvloeden.

Aan de andere zijde van de rivier is een ‘levend’ buitenmuseum met gecultiveerde wilgentuinen en hakgrienden. Hier kunnen bezoekers tevens een eendenkooi, een schrankkeet en een beverburcht zien.

Trefwoorden

natuurgebied ontpolderen museumeiland biesbosch studio marco vermeulen landschap renovatie biesbosch museumeiland museum biesbosch museum

1	De Nieuwe Eindhoven gaat nieuwe fase in maandag, 27 november
2	Wubben.Chan ontwerpt woongebouw nabij Marconiplein woensdag, 29 november
3	Een thuiskomen voor Bedaux de Brouwer Architecten dinsdag, 28 november
4	Grosfeld Bekkers van der Velde wint selectie clubgebouw Roelofarendsveen maandag, 27 november
5	Detail: stamplemen wanden maken badhuis deel van het landschap woensdag, 29 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Ontpoldering Hedwigepolder gestart

2 maart 2020

Marco Vermeulen schetst toekomstig station: multifunctioneel en gelaagd

27 maart 2019

Biobasecamp van Studio Marco Vermeulen als gebouwd argument

7 november 2019

Architect pompstation Bergsche Maas gekozen

30 mei 2017

Architizer Awards voor vijf Nederlandse bureaus

19 april 2016

Wijnmuseum in walsende beweging

2 juni 2016

Twee Dutch Design Awards voor FLAX Chair

31 oktober 2016

MNNR geselecteerd voor twee projecten Staatsbosbeheer

8 januari 2018

Gasontvangststation met biogevel opgeleverd

11 oktober 2013

Studio Marco Vermeulen: “Kringlopen zijn ruimtelijk”

17 juni 2013

Biesbosch Museum wil MuseumEiland worden

13 september 2013

Bruggenhoofd Willemspoorbrug gerestaureerd

12 december 2011

Waterpeil Waal fors lager door nieuwe dijken

9 juni 2016

Tentoonstelling op hoogste plein Amsterdam

21 april 2016

Museum Voorlinden opent zijn deuren

1 september 2016

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Contract voor bouw Huis voor de Stad Amersfoort getekend

Gisteren, 15:37

Naar verwachting wordt komend voorjaar gestart met de bouw van het Huis voor de Stad, dat is ontworpen door Kraaijvanger Architects. Het 22.180 vierkante meter omvattend complex komt te staan op de Trapeziumlocatie tussen het station en het Eemplein.

BNA pleit voor ministerie van ruimtelijke ontwikkeling en wonen

Gisteren, 13:38

Ook roept de brancheorganisatie voor architecten de politiek op om ruimtelijke kwaliteit te verankeren, de aanbestedingscultuur te verbeteren en te zorgen voor duidelijke en landelijk uniforme wet- en regelgeving ten aanzien van duurzaamheid.

Eerste fase Portugees project van NEXT architects opgeleverd

Gisteren, 11:23

Naar ontwerp van NEXT architects in samenwerking met het lokale bureau Fragmentos is op de plek van een vroegere supermarkt met een grote parkeerplaats een ondergronds winkelcentrum met erboven 35 luxe appartementen gerealiseerd.

Francon opent tijdelijke winkelinstallatie 'Scene' in samenwerking met KAAN Architecten

30 november, 2:14

Het Rotterdamse modelabel Francon opent tijdelijke winkelinstallatie in een gebouw van KAAN Architecten

Zeeland wil meer grip op uitbreidingsplannen recreatiesector

Gisteren, 14:46

In de kustzone van de provincie zijn tussen 2018 en 2022 de meeste vakantiewoningen in heel het land gebouwd.

Portaal en AM slaan handen ineen voor krachtige wijken in regio Utrecht

Gisteren, 10:53

Gebiedsontwikkelaar AM en woningcorporatie Portaal sluiten intentieovereenkomst voor langjarige samenwerking bij ontwikkeling van krachtige wijken in regio Utrecht.