Museum Voorlinden opent zijn deuren

1 september 2016, 16:12

Nederland is een museum voor moderne en hedendaagse kunst rijker. In Wassenaar opent op 11 september Museum Voorlinden, ontworpen door Kraaijvanger Architects als onderdak voor de verzameling van oud-industrieel Joop van Caldenborgh.

In het groene landschap van het eeuwenoude Wassenaarse landgoed Voorlinden staat sinds kort een langwerpig volume met een strenge geometrie. Het museumgebouw bestaat uit zes parallelle wanden uit travertijn, afgewisseld met glazen puien, geplaatst op dezelfde zandkleurig natuurstenen plint. Een wit-stalen colonnade draagt de bijzondere dakconstructie.

Wie het gebouw nadert, zal door de vorm en materialen waarschijnlijk een moment aan Het Barcelona-paviljoen van Ludwig Mies van der Rohe denken. Echter, in symmetrische opzet en royale maatvoering refereert het ontwerp ook aan klassieke bouwwerken. Zo ook de portico voor de ingang en de zes kolommen aan de korte zijde.

Buizendak
Dirk Jan Postel van Kraaijvanger Architects ontwierp een gebouw dat niet zichzelf, maar de kunst centraal stelt. De expositieruimten zijn hoog, ruim en badend in daglicht. Het licht valt binnen via de vele glazen puien en het dak, dat bestaat uit 115.000 buisjes en glas.

Voor het daglichtontwerp is intensief samengewerkt met Andrew Sedgwick van Arup in Londen en Arups lichtteam in Amsterdam.. De pijpjes waaruit het dak bestaat zijn onder een hoek afgesneden, waardoor noorderlicht direct en zuiderlicht gereflecteerd naar binnen valt.

Een glazen dak daaronder is langs de randen voorzien van ledstrips, die feller schijnen naarmate het daglicht afneemt, legt Sedgwick uit. De ledverlichting schijnt omhoog, zodat ook dit licht gereflecteerd in het interieur valt. Een velum zorgt bovendien voor een diffuser licht.

In de architectuur opgenomen
Het streven naar daglichtzalen betekent dat lichtarmaturen zoveel mogelijk konden worden vermeden. Andere ‘storende’ elementen als vluchtrouteaanduidingen zijn weggewerkt in de wanden; ze worden pas zichtbaar als de lichten aanspringen.

De door de architect zeer gewenste onzichtbare vluchtrouteaanduiding is eveneens ontwikkeld door Arup. De onderneming is verder verantwoordelijk voor het installatieontwerp, de brandveiligheid, bouwfysica en de akoestiek.

Het gebouw kent over de lengte een globale driedeling, die het museale programma volgt. Een deel voor presentaties uit de collectie van Van Caldenborgh, een deel voor wisselende tentoonstellingen en een deel voor permanente in-situ werken. Een ‘Skyspace’ van James Turrell en het werk ‘Swimming Pool’ van Leandro Erlich zijn bijvoorbeeld in de architectuur geïntegreerd.

Tevens zijn in het gebouw een auditorium, een transparant restauratieatelier, een bibliotheek – een indrukwekkend grote en hoge ruimte – en een winkel ondergebracht. “Als u denkt dat er geen restaurant is, dan klopt dat”, zegt Van Caldenborgh plagerig. De horecafunctie is gesitueerd in het nabijgelegen landhuis.

Bijzondere draagstructuur
De wanden in het museumgebouw zijn niet constructief en kunnen indien nodig worden verplaatst, zonder aanpassing van de draagstructuur, geeft Kraaijvanger Architects aan. Voor de gevelkolommen werd een dermate slankheid nagestreefd, dat de standaard rekenregels voor constructies en draagkracht niet van toepassing zijn.

Pieters Bouwtechniek ontwierp een draagstructuur die daarna door TU Delft is beproefd. Stalen kolommen zijn ingeklemd in de kelder en fundering en geven zo de stabiliteit aan het gebouw, die anders van de gevels, wanden en het dak zou komen.

“Dankzij deze bijzondere uitvoering is zowel de gevel als het dak optimaal transparant”, stelt Kraaijvanger Architects. De glazen gevel is niet alleen een keuze voor optimalisering van het daglicht, maar ook voor een nauwe relatie met het omliggende landgoed.

Museum en tuinen
Vanuit het interieur krijgt de bezoeker prachtige, ingekaderde, uitzichten op de organische vormen van de natuur rondom het gebouw. Tegenover een van de lange glazen puien zijn banken geplaats, met zicht op de vijver voor het museum.

Vanuit een zaal kijkt de bezoeker op de bosrand, in een andere zaal contrasteert het strakke en witte interieur met de wilde vormen van een nieuw aangelegde tuin van Piet Oudolf. Niet voor niets afficheert Voorlinden zich als ‘Museum & Gardens’.

Van Caldenborgh is voormalig directeur van het concern Caldic en wordt al geruime tijd gezien als een van de belangrijkste verzamelaars in Nederland, maar ook wereldwijd. Rond 2011 heeft hij besloten een museum voor zijn collectie moderne en hedendaagse kunst te realiseren, omdat hij wil dat het werk toegankelijk voor de samenleving is.

Trefwoorden

arup museum voorlinden landschap landgoed piet oudolf tuin museum joop van caldenborgh pieters bouwtechniek kraaijvanger architects kraaijvanger

1	Buikslotermeerplein in Amsterdam-Noord krijgt zeventig meter hoge woontoren woensdag, 22 oktober
2	Bouw van The Circle op plek café De Omval gaat van start donderdag, 23 oktober
3	De Louise van De Zwarte Hond combineert sociale woningbouw met kwaliteit en duurzaamheid maandag, 20 oktober
4	Nieuw woongebouw op plek befaamde elektronicazaak Rotterdam-Noord maandag, 20 oktober
5	Timpaan en VenhoevenCS winnen tender woonzorgproject in Vlaardingen dinsdag, 21 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Dirk Jan Postel teruggetreden uit directie Kraaijvanger Architects

7 april 2022

Inschrijving Dutch Daylight Award 2020 geopend

2 maart 2020

Biesbosch Museum is landschappelijke sculptuur

24 november 2015

Kraaijvanger ontwerpt museum Caldic Collectie

29 maart 2012

Museum MORE: veel ruimte in getrapt volume

21 mei 2015

Onderwijsmuseum in monumentaal kantoorgebouw

17 november 2015

Fort bij Vechten is hoogtepunt van Waterlinie

12 oktober 2015

RAP Leiden onthult shortlist voor RAP071

30 oktober 2017

Nominaties Herengracht Industrie Prijs 2018 bekend

1 mei 2018

Museum ingebed in dijk landgoed Keukenhof

12 juli 2018

Waardige entree voor uitgebreid De Pont

5 september 2016

Laagdrempelige politiepost in stadhuis Maassluis

1 februari 2018

Twee Nederlandse projecten bij RIBA Awards for Excellence

16 mei 2018

Video: Paradijs binnen handbereik

12 mei 2017

Twee nieuwe partners bij Kraaijvanger Architects

4 september 2018

Koninklijke onderscheiding voor Piet Oudolf

29 oktober 2018

Parkeerproblemen dreigen voor Voorlinden

19 april 2019

Do Ho Suh: herinneringen aan huizen

21 mei 2019

Groep investeerders wil Duindigt nieuw leven inblazen

21 juni 2021

Dutch Daylight Award 2018 gaat naar ‘Museum Voorlinden’ en ‘Woonhuis met Bed & Breakfast’

4 oktober 2018

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Loer Architecten, Fletts en Kleurrijk Wonen zetten volgende stap in sociale woningbouw in hout

24 oktober, 4:02

Woningcorporatie Kleurrijk Wonen en Fletts bouwden in Culemborg een duurzaam, houten appartementengebouw met een innovatief 2D-bouwconcept naar ontwerp van Loer Architecten

Architectonische installatie als scenografie voor tentoonstelling kunstenaar

24 oktober, 2:45

Voor het Gallo-Romeins Museum in het Vlaamse Tongeren ontwierp Atelier Leise uit Maastricht de scenografie voor een tentoonstelling.

Haags schoolgebouw Eduard Cuypers gerenoveerd en uitgebreid met nieuwbouw

24 oktober, 12:07

In Den Haag is naar ontwerp van DP6 de basisschool Heilig Hart gerenoveerd en uitgebreid met nieuwbouw.

Groosman presenteert ontwerp gezondheidscentrum in Mijdrecht

24 oktober, 10:48

Behalve een gezondheidscentrum omvat het complex 42 zorgappartementen en 27 aanleunwoningen. Het gebouw bestaat uit drie bakstenen volumes met elk een eigen programma en oriëntatie.