Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Toon alles
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Scholen
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #6
Transformatie en Renovatie
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Architectenweb Awards 2025
Architectenweb Awards 2024
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Avond met De Zwarte Hond
Symposium
Post-Growth City
Symposium
Prijsuitreiking Architectenweb Awards 2024
Impressie van een feestelijke avond
Avond met Office Winhov
Martens, Willems & Humblé Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Martens, Willems & Humblé Architecten
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
De Zwarte Hond
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024
Avond met Office Winhov
Uitreiking van Architectenweb Awards 2020
Impressie van de prijsuitreiking via Zoom
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Digibouw
Anvana Architects
Premium architectuur- en interieurprojecten.
Spring Studio interieurarchitecten
Interieurarchitectenbureau uit Groningen, geleid door Manon Westmeijer & Jasmijn Buijvoets
Interior & Co
Leevik E-commerce
Schapenzacht
Maatwerk wandkleden van wol
Spring Studio interieurarchitecten
Interieurarchitectenbureau uit Groningen, geleid door Manon Westmeijer & Jasmijn Buijvoets
Karakter Erfgoed
Interior & Co
Leevik E-commerce
Digibouw
Schapenzacht
Maatwerk wandkleden van wol
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Gesprek met Ellen van Bueren over gebiedsontwikkeling en hoogbouw
Gesprek met Ma Yansong over ontwerpen die emotie oproepen
Gesprek met Paul de Ruiter over innovatieve en duurzame hoogbouw
Gesprek met Pi de Bruijn over zijn ontwerpen voor de Tweede Kamer toen en nu
Gesprek met Stijn Steenbakkers over verdichting en hoogbouw in Eindhoven
Gesprek met Ma Yansong over ontwerpen die emotie oproepen
Gesprek met Pi de Bruijn over zijn ontwerpen voor de Tweede Kamer toen en nu
Gesprek met Oresti Sarafopoulos over het ontwerpen van een kantoorgebouw met bijna geen installaties
Gesprek met Paul de Ruiter over innovatieve en duurzame hoogbouw
Gesprek met Stijn Steenbakkers over verdichting en hoogbouw in Eindhoven
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Elektro Schmitz Mondorf
Luxe Scandinavische villa in de Noordoostpolder
Grote Beer, Rotterdam
BDO Den Haag
Duurzaam en snel: bouwen met vlaswanden
Grote Beer, Rotterdam
Ivy apartments, Nieuwegein City
De cirkel is rond
Binck Eiland, Den Haag
De Nieuwe Duin
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Horeaca oplossingen | Metalura
Stijlvolle glasoplossingen voor windvrije terrassen
JORA Green Walls System
De groen blijvende optie.
SpeeTwall DryFix Droogbouw Wandverwarmingssysteem
Wandverwarming: warmte en comfort uit de wand
Hekken & balustrade
Hekken en balustrades: Veiligheid en stijl voor elke ruimte.
Pretty Plastic Second High / Green
Building from Waste: gemaakt van 100% gerecycled PVC
Akoestisch kussen.
Ervaar de ultime natuurlijke oplossing voor akoestiek problemen.
Hardglazen deur
Transparantie ten top
Alaskan Yellow Cedar
Mooie toevoeging aan de gevel
SpeeTwall DryFix Droogbouw Wandverwarmingssysteem
Wandverwarming: warmte en comfort uit de wand
Inheems biodivers groendak
Tover elk dak om tot een inheemse bloemenweide vol leven
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Dakluiken
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Dakluiken
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Sport- en speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Cloudoplossingen
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Tentoonstelling ‘Gemene Gronden’ in de expositiezaal INTRO
Hillevliet 90 3074 KD Rotterdam
Het Paradijs van de Arbeider: Tuindorpen en Tuinsteden
Oostzaanstraat 45 1013 WG Amsterdam
Hortamuseum: ‘(G)een motief,’
Amerikaansestraat 27, 1060 Sint-Gillis, Brussel, België
De 10 beste gebouwen van Amsterdam van 2025
Arcam
Foto-expositie Dromen zonder Drempels
In de pergola’s van RAUM, op het Berlijnplein te Utrecht
Het Paradijs van de Arbeider: Tuindorpen en Tuinsteden
Oostzaanstraat 45 1013 WG Amsterdam
Een avond met: Ma Yansong
Museumpark 25, 3015 EK Rotterdam
Foto-expositie Dromen zonder Drempels
In de pergola’s van RAUM, op het Berlijnplein te Utrecht
Zomerwandelingen Nieuwe Stad op Zondag 2025
Amsterdam
Tentoonstelling ‘Gemene Gronden’ in de expositiezaal INTRO
Hillevliet 90 3074 KD Rotterdam
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Toon alles
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Toon alles
Architectuurstage bij ADS74
Assistent architect / Technisch tekenaar
RoosRos zoekt een ervaren BIM-modelleur!
RoosRos zoekt een BIM-modelleur!
RoosRos zoekt een projectmanager!
Bouwkundig tekenaar / (BIM)modelleur
Ontwerper | Architect met passie voor renovatie
Kumiki zoekt junior architect
Junior ontwerper architectuur 0-5 jaar ervaring
Architect
Toko Fuze zoekt Junior Architect
Koschuch Architects is op zoek naar creatief talent!
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Het einde van de starchitect - wie gelooft dat?
22 januari 2013, 14:10
Heeft ‘starchitecture’
zijn langste tijd gehad, zoals werd gesuggereerd tijdens de afgelopen Architectuurbiënnale van Venetië? Onderzoeker en journalist
Roel Griffioen
zet hier zijn vraagtekens bij. “Juist starchitects landen elke twee jaar in Venetië om aanbeden te worden door een grote schare volgelingen.”
Tekst Roel Griffioen
Het is gedaan met
starchitecture
. Dat constateerde architectuurjournaliste Tracy Metz onlangs tevreden in de Groene Amsterdammer. Op de Architectuurbiënnale in Venetië, die eind november sloot, had zij gezien dat de sterrencultus rond architecten plaats maakt voor gemeenschapszin en burgerinitiatief. “Nooit eerder heeft de biënnale zo'n sterke politieke en sociale insteek gehad; nooit eerder is er hier, in het hart van het vak, zo'n sterk mea culpa uitgesproken.”
Het mea culpa waar Metz van spreekt is dat architecten bekennen dat ze te lang in een wolk van zelfgenoegzaamheid hebben verkeerd. Gastcurator David Chipperfield stelt dat de professie en de maatschappij uit elkaar zijn gegroeid. Architecten worden gezien als “zichzelf promotende, autobiografische dieren.”
Dat moet maar eens voorbij zijn, stelt de curator. ‘Zijn’
biënnale, getiteld ‘Common Ground’, wil daarom geen verzameling van ‘individuele spektakels’ zijn. De projecten die Chipperfield bijeenbracht, zijn volgens hem ‘manifestaties van gemeenschappelijke waarden’. Architectuur die niet ingezet wordt ter meerdere eer en glorie van de bedenker, maar dienstbaar is aan de publieke zaak.
Eredivisiearchitectuur
De diagnose van Common Ground is juist: we zijn geobsedeerd door de namen van Bekende Architecten. Eredivisiearchitectuur - zeg maar de architectuur die je aantreft in koffietafelboeken - wordt voorgesteld als een wereld die geregeerd wordt door zelfverzekerde, hypercreatieve architecten.
Besprekingen in architectuurbladen vertellen dat die-en-die architect dat-en-dat ontwerpprobleem zus-en-zo opgelost heeft. De architectuurhistorische canon is een lange litanie van Belangwekkende Namen. Luxe uitgegeven monografieën staan bij architectuurliefhebbers in de woonkamer als altaarstukken opgesteld.
Ten grondslag hieraan ligt een geloof in architectuur als een schepping. Of dat architectuur, zoals Le Corbusier stelde, een pure creatie van de geest is. Architectuur komt in deze visie tot stand in een soort onbevlekte ontvangenis, niet in een lang, moeizaam en duur proces van handjeklap met de aannemer, eindeloos lang durende vergaderingen met cliënten, gepieker over bestemmingsplannen, financiële tegenvallers en papierbakken vol afgekeurde schetsen.
Dat is natuurlijk een fabel. Gebouwen ontstaan niet simpelweg in de pen van een ontwerper. Architectuur is een diep synthetisch vak. Verschillende partijen met verschillende agenda’s zijn samen verantwoordelijk voor het eindresultaat. Ontwerpbureaus zijn plekken met een ingewikkelde topografie van macht, taken, verantwoordelijkheden en vaardigheden.
En zelfs in het geval dat een project opgepakt wordt door één architect met totale ontwerpvrijheid, dan blijft het de vraag hoe ‘origineel’, ‘authentiek’, of ‘autonoom’ het eindresultaat is. Elke ontwerper draagt een immense catalogus met zich mee van beelden, opgebouwd tijdens een leven van blootstelling aan de architectuur van anderen, tijdens uren van grasduinen in architectuurtijdschriften en ettelijke excursies naar canonieke bouwwerken.
Zuidas
Projectontwikkelaars, opgewonden over de reikwijdte van de naam van een sterarchitect, doen alles dat in hun macht ligt om de naam van de architect samen te laten vallen met het gebouw. Op de Amsterdamse Zuidas zijn de kantoortorens zelfs naar hun makers vernoemd: Ito, Viñoly, SOM, Graves.
De beroepsgroep zelf doet weinig moeite om uit deze fuik te ontsnappen. Namen worden gevoerd als merken, en architecten – of de grote bedrijven die achter hun naam schuilgaan – ontwikkelen een
signature style
die gemakkelijk te herkennen en te verkopen is.
Veelzeggend is de recente naamwijziging van het kantoor van Erick van Egeraat, een typische exponent van handtekeningarchitectuur. Het bureau heette tot voorkort EEA, Erick van Egeraat Architects, maar ging na een doorstart verder onder de naam designed by erick van egeraat, met een logo vormgegeven als handtekening. Zo wordt elk gebouw, elke creatie, verzegeld met een handtekening. Erick de Auteur.
Is er dan niets veranderd? Is het einde van starchitecture dan niet bijna voorbij, zoals ons beloofd is? Misschien staat er inderdaad, zoals vaak wordt gesuggereerd, een nieuwe generatie pragmatische architecten klaar, door de crisis gestaald en het gewend om in coalities te werken.
Lang niet verlost
Toch, als er één boodschap is die de Biënnale (onbedoeld)
uitdraagt, dan is het dat we nog lang niet verlost zijn van de architectonische ijdeltuiterijen van de afgelopen decennia. Starchitecture is een term die verwijst naar een exclusieve, internationale jetset van architecten. Precies die jetset landt in elke twee jaar in Venetië om tijdens de Biënnale door een grote schare volgelingen aanbeden te worden.
Ook dit jaar waren alle Goden van het Pantheon van de Hedendaagse Architectuur weer aanwezig in Venetië. Zaha Hadid, Norman Foster, Alvaro Siza, Bernard Tschumi, Rem Koolhaas, niemand ontbrak in de sterrenshow. Uitgerekend deze godheden, die zich zo lang hebben laten vereren, zeggen nu:
echt waar, wij zijn net als jullie.
Wie kan daarin geloven?
Bovenstaande tekst is een verkorte versie van de rede die Roel Griffioen heeft uitgesproken tijdens een symposium, voorafgaand aan de uitreiking van een eredoctoraat aan Rem Koolhaas door de VU. De volledige tekst staat in
AWM 50
, die afgelopen week is verschenen.
Trefwoorden
tracy metz
rem koolhaas
biënnale van venetië
starchitecture
Best gelezen
1
Aanpak Zuid-Hollandse verkeersader kost tientallen miljoenen meer
maandag, 21 juli
2
Twee belangrijke mijlpalen bereikt bij verbouwing station Groningen
woensdag, 23 juli
3
Het Binnenhof – Raad van State keert terug naar oude Volle Raadzaal
maandag, 21 juli
4
Architectenweb Sportzomer: paardrijden is voor Marlies Rohmer de ultieme vorm van samenwerken
dinsdag, 22 juli
5
Stedenbouwkundig structuurontwerp voor Blok III in Sloterdijk I Zuid goedgekeurd
vrijdag, 18 juli
Gerelateerde nieuwsberichten
Thema Architectuurbiënnale 2014: Fundamentals
25 januari 2013
Architectuurbiënnale trekt 228.000 bezoekers
24 november 2014
Crimson medecurator Brits biënnalepaviljoen 2014
2 augustus 2013
Video: Architectuurbiënnale van Venetië
6 juni 2014
Canadese toren The Bow officieel geopend
10 juni 2013
Bureau Erick van Egeraat opnieuw failliet
30 maart 2016
Neue Nationalgalerie gevuld met 144 bomen
7 oktober 2014
Video: lezing Zaha Hadid op Harvard
9 augustus 2013
Video: Le Corbusier over zijn ideale stad
26 september 2014
2050: architectuurkritiek
24 januari 2013
Gouden Leeuw 2014 voor Phyllis Lambert
21 mei 2014
Tschumi: dit is geen Den Haag, maar Nederland
22 september 2014
Programma Biënnale van Venetië gepresenteerd
12 maart 2014
Video: interview David Chipperfield
22 mei 2015
DDP-gebouw Zaha Hadid officieel geopend
25 maart 2014
Koolhaas curator Architectuurbiënnale Venetië 2014
8 januari 2013
‘Biënnale: wel vragen, geen antwoorden’
3 september 2012
Wolf D. Prix kraakt 'lege' Architectuurbiënnale
29 augustus 2012
Fotografieprijs voor portret Rem Koolhaas
22 januari 2013
Architectuurbiënnale van Venetië van start
28 augustus 2012
Thema Architectuurbiënnale 2014: Fundamentals
25 januari 2013
Architectuurbiënnale trekt 228.000 bezoekers
24 november 2014
Crimson medecurator Brits biënnalepaviljoen 2014
2 augustus 2013
Video: Architectuurbiënnale van Venetië
6 juni 2014
Canadese toren The Bow officieel geopend
10 juni 2013
Bureau Erick van Egeraat opnieuw failliet
30 maart 2016
Neue Nationalgalerie gevuld met 144 bomen
7 oktober 2014
Video: lezing Zaha Hadid op Harvard
9 augustus 2013
Video: Le Corbusier over zijn ideale stad
26 september 2014
2050: architectuurkritiek
24 januari 2013
Gouden Leeuw 2014 voor Phyllis Lambert
21 mei 2014
Tschumi: dit is geen Den Haag, maar Nederland
22 september 2014
Programma Biënnale van Venetië gepresenteerd
12 maart 2014
Video: interview David Chipperfield
22 mei 2015
DDP-gebouw Zaha Hadid officieel geopend
25 maart 2014
Koolhaas curator Architectuurbiënnale Venetië 2014
8 januari 2013
‘Biënnale: wel vragen, geen antwoorden’
3 september 2012
Wolf D. Prix kraakt 'lege' Architectuurbiënnale
29 augustus 2012
Fotografieprijs voor portret Rem Koolhaas
22 januari 2013
Architectuurbiënnale van Venetië van start
28 augustus 2012
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Twee belangrijke mijlpalen bereikt bij verbouwing station Groningen
Gisteren, 09:11
De meest in het oog springende ingreep is de voltooiing van een nieuwe, ondergrondse reizigerspassage naar de perrons. Daarnaast zijn bestaande sporen vervangen door nieuwe, onder meer om het spoor overal te laten doorlopen.
Architectenweb Sportzomer: paardrijden is voor Marlies Rohmer de ultieme vorm van samenwerken
22 juli, 9:10
“Juist die IJslandse paarden staan nog redelijk dicht bij de natuur, groeien op in kuddes en kunnen behoorlijk eigenwijs zijn – dat is het leuke eraan.”
Stedenbouwkundig structuurontwerp voor Blok III in Sloterdijk I Zuid goedgekeurd
18 juli, 1:30
In opdracht van een breed scala aan eigenaren zoals SBI Development, Bun Projectontwikkeling en AM Gebiedsontwikkeling) heeft Scope Spatial Strategy het stedenbouwkundig structuurontwerp van Blok III binnen Sloterdijk I Zuid ontwikkeld.
VORM ontwikkelt laatste twee kavels Eenhoorngebied Amsterdam
17 juli, 2:24
Op de kavels worden onder de projectnaam Portico twee bouwblokken met in totaal 88 woningen gerealiseerd. Marcel Lok_Architect en Studio Blad (landschap) zijn verantwoordelijk voor het ontwerp.
Helft arbeidsmigranten platteland na zes jaar nog in Nederland
Gisteren, 11:06
Het Planbureau voor de Leefomgeving stelt dat hun positie verbetert naarmate zij langer in Nederland wonen.
Zoetermeer wil brug over spoor en A12 renoveren
22 juli, 11:59
Eind 2022 bleek de constructie van de brug te zwaar voor de ondersteuning.
Aanpak Zuid-Hollandse verkeersader kost tientallen miljoenen meer
21 juli, 12:29
De reconstructie van de N211, een van de drukste provinciale wegen in Nederland, kost tientallen miljoenen euro's meer dan begroot.
Hermans kiest Schiermonnikoogroute voor stroomkabel naar Noordzee
18 juli, 11:09
Er moeten zware kabels door de Waddenzee komen om windenergie van de Noordzee aan land te brengen.
Hester Bijl wordt rector magnificus TU Delft
18 juli, 9:27
Bijl is de eerste vrouw die de technische universiteit in Delft gaat leiden.
Provincie komt bij BAM en SPIE uit voor onderhoud aan Zeelandbrug
17 juli, 1:39
Zeeland opende de aanbesteding in januari, maar geen partij meldde zich voor de klus.
Ga naar het nieuws-archief
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur