Een platform voor Oude Willem en de wandelaar

20 januari 2021, 15:08

Op de grens van Friesland en Drenthe ligt het gebied Oude Willem, dat in de komende jaren van cultuurlandschap mag veranderen in natuurgebied. Als herkenningspunt in het landschap heeft Frank Havermans een platform ontworpen, dat verwijst naar veranderingen in het gebied en uitnodigt om Oude Willem in het gezicht te kijken en zijn geschiedenis te overpeinzen.

Aan het begin van deze eeuw heeft de provincie Friesland besloten om de akkers van het gebied Oude Willem te laten verschralen tot natuur. Het landschap gaat deel uitmaken van het nieuw nationaal park Drents Friese Wold. Dat betekent dat er niet meer wordt gemest en dat Oude Willem – bijna geheel vanzelf – de komende jaren verandert in een boomweide.

Natuur, cultuur, natuur
Het is een nieuwe ontwikkeling in de geschiedenis van het gebied, zoals veel (cultuur)landschappen in de loop der eeuwen transformeren door belangen en mogelijkheden. In dit gebied liep in de 19^e eeuw een herder met de naam Oude Willem, vertelt Frank Havermans.

Zonder aanwezigheid van een provinciegrens begraasden Willems schapen dit heidegebied, dat daardoor in de volksmond zijn naam kreeg. In de 20^e eeuw werd het gebied ontgonnen voor akkerbouw en veeteelt. De naam Oude Willem werd gegeven aan een ter plaatse opgericht landbouwcomplex en bleef de gebiedsnaam.

Overgang
Gevraagd om een landmark te ontwerpen voor deze Fries-Drentse grenslocatie heeft Havermans besloten de nieuwe overgangsfase, van cultuurlandschap naar natuur, te markeren. De installatie vertelt visueel het verhaal over de monumentale inspanningen van de mens om het land voor gebruik te cultiveren, legt Havermans uit, “en, zeker zo belangrijk, om dat in twijfel te trekken.”

KAPKAR / DOW-N381 – zoals de installatie heet, naar goed gebruik van Havermans om zijn ontwerpen een code als naam te geven – verwijst naar nog een overgang: de provinciegrens. Voor automobilisten kondigt dit platform op Friese bodem de grens met Drenthe aan door de zwart-witte strepen van de grenspalen uit 1894 te citeren.

Gereedschap
De vorm van de installatie is gebaseerd op een gereedschap dat wordt gebruikt voor het graven van sloten. Sloten zijn door de eeuwen heen essentieel geweest voor de totstandkoming van grote delen van het Nederlandse cultuurlandschap. Ze zorgen voor de broodnodige afwatering, zodat het land droog kan worden gebruikt.

“Het speciaal ontwikkelde gereedschap waarmee deze ingreep machinaal wordt verricht heet taludbak”, vertelt Havermans. “Voor de meeste mensen is het een onbekend werktuig. Het is een gigantische v-vormige metalen schep die aan een graafmachine wordt bevestigd.”

“Als laatste menselijke ingreep in deze nieuwe natuur verleg ik met de taludbak de sloot aan de rand van de akker. Door juist een schuine lijn te graven en de rechte afbakening te dempen wordt de oude structuur doorbroken en ontstaat er ruimte voor het denken”, legt hij uit.

Voor zijn installatie heeft Havermans het ijzeren gereedschap als het ware ondersteboven gelegd. Zo vormt het de basis voor het platform, dat boven de door dit werktuig gegraven sloot ligt.

Wandelaar
De installatie verschaft de bezoeker “een opgetild moment”, zegt Havermans, “om naar het verkeer te kijken, vogels te zoeken, een gedicht voor te dragen, een speech te geven, een gedachte te poneren, een probleem op te lossen, om na te denken, naar de wolken te kijken, te overpeinzen, te pauzeren om het verleden voor te stellen met de herder Oude Willem of juist een toekomst te verbeelden waarin het platform voor even is geland.”

Na de herder en de boer is Oude Willem nu voor de wandelaar.

Trefwoorden

uitkijkplatform frank havermans friesland studio frank havermans installatie landschap oude willem

1	Stichting Fietsklim en ZUS onthullen ontwerp voor kunstmatige beklimming woensdag, 01 februari
2	Team Ballast Nedam Development wint tender eerste woningbouw Strandeiland woensdag, 01 februari
3	Tweede fase herinrichting IJsselkade Zutphen afgerond woensdag, 01 februari
4	Bouw woontoren Elements in Amstelkwartier van start vrijdag, 03 februari
5	Ontwerpers herontwikkeling GGD-cluster Baankwartier Rotterdam bekend maandag, 06 februari

Gerelateerde nieuwsberichten

Frank Havermans toont in Shenzhen een gastvrij kunstwerk

Een observatiepost voor stedelijke dynamiek

Installatie van Frank Havermans is tevens eenpersoonswerkplek

Installatie klampt zich aan het Glaspaleis

Verplaatsbaar paviljoen met flexibel bouwsysteem

Locatiegebonden ontwerp voor vliegbasis

Vuurrood baken voor brandweerpost

'Illegale' constructie voor biënnale Hongkong

Opening Occupied Space III Frank Havermans

'Architectonische constructies' in SM’s

Een poort die de fantasie prikkelt

Keunstwurk kondigt nieuwe editie Vredeman de Vriesprijs Architectuur aan

Andere nieuwsberichten

Woonzorggebouw voor psychiatrische patiënten in Heist-op-den-Berg klaar

1 uur geleden

In Heist-op-den-Berg is een door Atelier Kempe Thill en Daniel Van Doorslaer ontworpen woon- en zorgcentrum voor psychiatrische patiënten opgeleverd.

Vijftien woningen losjes geplaatst in parkachtige omgeving

Vandaag, 09:03

Op het De Raakterrein in Bennebroek zijn naar ontwerp van wUrck architectuur stedenbouw landschap vijftien ruime woningen in blokjes van drie losjes in een glooiende, parkachtige omgeving geplaatst.

Verslag van symposium rond parametrisch ontwerpen

Gisteren, 15:18

Op woensdag 1 februari 2023 organiseerden Architectenweb en INBO een symposium rond parametrisch ontwerpen. Het is een gamechanger die processen kan versnellen en die grote materiaal- en energiebesparingen kan opleveren.

Ontwerpers herontwikkeling GGD-cluster Baankwartier Rotterdam bekend

Gisteren, 13:46

Een samenwerkingsverband van ZILT architecten, Studioninedots, ZUS en BERNS architectuur is geselecteerd voor de herontwikkeling van het zogeheten GGD-cluster in het Rotterdamse Baankwartier.