Locatiegebonden ontwerp voor vliegbasis

19 september 2013, 13:04

Een dreigend zwart object rolt traag op rupsbanden over de startbaan van de voormalige militaire vliegbasis Soesterberg. Het oogt als een nieuw ontwikkeld oorlogstuig, maar het gevaarte van Secret Operation 610 is een kunstwerk van Rietveld Landscape | Studio Frank Havermans, dat ook functioneert als verblijfsruimte voor onderzoekers.

Tekst Robert Muis

Met zijn donkere en hoekige voorkomen doet het object denken aan een stealth-vliegtuig. Die opmerking vindt Ronald Rietveld “helemaal niet erg”, zo zegt hij lachend en licht ‘understated’. “Het moet die dreiging en geheimzinnigheid van de Koude Oorlog hebben. In Shelter 610 hebben straaljagers gestaan; we wilden een object ontwerpen dat die angstaanjagende sfeer terugbrengt. Tegelijkertijd wilden we dat het een functionele ruimte zou zijn.”

Aansluiten bij de plek
De rijdende sculptuur en de thuisbasis Shelter 610 zijn bedoeld als onderzoeksplek voor uiteenlopende disciplines. De opdracht van Vrede van Utrecht, Provincie Utrecht en SKOR was aanvankelijk om een meubelstuk voor de shelter te maken. “Dat vonden we vrij zinloos, want hoeveel mensen komen daar?
Wij hebben voorgesteld iets te ontwerpen dat toegespitst is op de locatie”
vertelt Rietveld. “Je hebt er een landingsbaan van drie kilometer, een shelter die als hij wordt gesloten volkomen donker is, er ligt een natuurgebied om de basis heen. We wilden een ontwerp maken dat zou aansluiten bij het gevoel en de historie van de locatie en dat ruimte zou bieden aan gebruikers die zich echt aan die plek verbinden.”

Het object moest een mobiele werkruimte worden. “We zijn gaan zoeken naar potentiële gebruikers en vonden die onder andere met studenten Aerospace/CleanEra van de TU Delft. Ze ontwikkelen in het object bijvoorbeeld een programma voor het innovatieve, ‘groene’ vliegen van de 21e eeuw”, zegt Rietveld. “Je kunt je voorstellen dat de shelter ook goed bruikbaar is voor onderzoek en experimenten met licht, of dat het object op wisselende plekken wordt neergezet voor natuuronderzoekers. We willen dat de werkruimte gebruikt wordt voor echt experiment en innovatief onderzoek” Het interieur biedt een werkruimte met onder andere inklapbare stoelen en een tafel die met een druk op de knop uit het plafond daalt.

Leegstand gebruiken
Het ontwerpteam, bestaande uit Ronald Rietveld, Arna Mackic en Frank Havermans, is zeker tevreden met het resultaat. “Het feit al dat dit helemaal ter plekke tot stand is gekomen, van het ontwerpen tot het construeren. Dat het hele project daarbij – anderhalf jaar lang – geheim is gebleven, tot de dag van oplevering”, vertelt Rietveld. “Maar zeker ook dat het hele project vanuit de locatie is bedacht en een functioneel resultaat heeft, zijn we heel blij mee.”

Volgens Rietveld zie je daarin ook de uitgangspunten van zowel Rietveld Landscape als Studio Frank Havermans terug. Hij noemt Secret Operation 610 “honderd procent samenwerking”. Toen Rietveld Landscape de opdracht kreeg was het voor het bureau niet meer dan logisch om Havermans erbij te betrekken. De twee partijen kenden elkaar van het project Studio Vacant NL, waarbij ze ontdekten dat hun visies op ontwerpen en de omgang met leegte overeen kwamen. Rietveld ziet dit project ook in het verlengde van Vacant NL. “Je kunt die shelter helmaal volbouwen, maar dat wilden we niet. Dat is typerend voor Rietveld Landscape en voor Frank. Wat we nastreven is leegstand gebruiken voor het faciliteren van innovatieve ontwikkelingen”. Geheime operatie 610 geslaagd.

Trefwoorden

secret operation 610 vliegbasis soesterberg studio frank havermans rietveld landscape onderzoeksruimte kunst

1	Vernieuwde entree westelijke reizigerstunnel Amsterdam Centraal geopend maandag, 30 juni
2	Bij Tripolis heeft Hollandse Nieuwe van binnen ‘Van Eyck’ met meanderende trap verbonden met ‘MVRDV’ woensdag, 25 juni
3	KAAN Architecten transformeert historische fabriek in Brazilië tot cultureel centrum vrijdag, 27 juni
4	Belgisch-Nederlands team geselecteerd voor ambitieus infrastructuurproject Brussels Airport donderdag, 26 juni
5	Eindhoven presenteert masterplan voor Stadhuisplein en omgeving maandag, 30 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Een observatiepost voor stedelijke dynamiek

9 juli 2019

Een platform voor Oude Willem en de wandelaar

20 januari 2021

Een brug tussen een wereldse en een geestelijke omgeving

14 juni 2023

Solotentoonstelling Frank Havermans met urbanisme als materiaal

14 februari 2024

Vuren memoreren oude grotbewoners Cappadocië

2 juli 2018

Rotsachtig werklandschap maakt eind aan zitten

2 december 2014

RAAAF gekozen tot Architect van het Jaar 2013

19 december 2013

Jonge Maaskantprijs 2017 voor Arna Mackic

15 maart 2017

Koning opent Nationaal Militair Museum

19 november 2014

Installatie klampt zich aan het Glaspaleis

13 september 2017

Vuurrood baken voor brandweerpost

2 juli 2013

Vurige rondleiding in Eiffelgebouw Maastricht

1 november 2011

'Illegale' constructie voor biënnale Hongkong

16 maart 2012

Rietveld Landscape in het Centraal Museum

29 mei 2013

Rotterdam designprijs 2011 voor Vacant NL

13 februari 2012

Verplaatsbaar paviljoen met flexibel bouwsysteem

19 september 2016

Installatie van Frank Havermans is tevens eenpersoonswerkplek

6 juni 2018

Verloting boek Transitional over Frank Havermans

5 september 2018

Frank Havermans toont in Shenzhen een gastvrij kunstwerk

12 februari 2020

Duurzaam paviljoen met 'all-electric' restaurant op vliegbasis Soesterberg

10 juli 2020

Een poort die de fantasie prikkelt

25 oktober 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

BNA wordt Koninklijke Bond van Nederlandse Architectenbureaus en heeft nieuwe huisstijl

Gisteren, 15:29

De BNA gaat vanaf vandaag officieel verder onder de naam Koninklijke Bond Nederlandse Architectenbureaus. Tegelijk met deze aanpassing introduceert de vereniging een nieuwe huisstijl en website.

Diederik Dam nieuw bestuurslid Carnegie Stichting van Vredespaleis

Gisteren, 13:15

Architect Diederik Dam treedt per 1 juli toe tot het bestuur van de Carnegie Stichting, de eigenaar en beheerder van het Vredespaleis. Zijn expertise sluit goed aan “bij de bouwkundige uitdagingen waarvoor het historische Vredespaleis staat.”

Onderzoek naar scholenbouw in gemeente Groningen resulteert in 35 aanbevelingen

30 juni, 5:42

Geen grote verzamelgebouwen, maar juist kleinere gebouwen bij elkaar in de buurt. Dat is één van de adviezen van de manifestatie Schoolvoorbeeld, een initiatief van de gemeente in samenwerking met KAW en De Zwarte Hond.

Eindhoven presenteert masterplan voor Stadhuisplein en omgeving

30 juni, 4:17

Het ‘Masterplan openbare ruimte Stadhuisplein en omgeving’ is een uitwerking van de visie die Bygg Architecture & Design eind 2023 presenteerde en stelt het plein voor als een groene en levendige plek.

Zuid-Holland kijkt langs A4 en N11 naar ruimte voor zonnepanelen

Gisteren, 16:31

De provincie, Rijkswaterstaat, ProRail, het Hoogheemraadschap van Rijnland en betrokken gemeenten hebben afgesproken de mogelijkheden te onderzoeken.

MVRDV benoemt Floris Overheul tot nieuwe algemeen directeur

Gisteren, 14:17

Met ingang van 1 juli 2025 volgt hij Sigrid Baas op; zij bekleedde de functie sinds november 2023 op interim-basis. Overheul werkte hiervoor bij Mecanoo.

Meer hypotheekaanvragen voor verbouwing en verduurzaming huis

Gisteren, 12:09

De Hypotheker wijt de stijging aan een tekort aan geschikte seniorenwoningen, waardoor 55-plussers vaker kiezen voor het levensloopbestendig maken van de huidige woning in plaats van verhuizen.