BlackJack

Dank voor het compliment, maar wij van XOOMlab willen geen sterarchitect zijn

24 april 2019, 9:22

Afgelopen weekend verscheen in De Volkskrant een interview met architect Hans van der Heijden. In het interview pakt Van der Heijden de door Baudet aangegeven handschoen op door te pleiten voor een traditionelere woningbouw met baksteen, kleinere ramen en geslotener balkons. Daarbij suggereerde Van der Heijden dat de meeste bewoners daar de voorkeur aan geven, maar dat de meeste architecten hen daar vanaf houden. In het artikel werd een foto getoond van een leeg balkon van Black Jack, een project dat juist in nauwe samenspraak met bewoners is gerealiseerd. Het door Van der Heijden geschetste beeld klopt dan ook van geen kant, stellen de architecten. Hieronder hun reactie.

Tekst: Harvey Otten en Dirk Jan van Wieringhen Borski

We hebben er hier bij XOOMlab wel even om moeten lachen. In een stuk in de Volkskrant over hoe “Nederlandse sterarchitecten het contact met het volk verloren zijn” noemt een collega-architect ineens de balkons van Black Jack Buiksloterham. Van ons hoef je die niet mooi te vinden. Als je graag in een huis met dikke bakstenen wanden en kleine raampjes woont is dat prima, maar de suggestie dat de 32 appartementen in Black Jack niet voldoen aan bewonerswensen is baarlijke nonsens. Black Jack is samen met de bewoners ontworpen. Tot aan het materiaal van de balustrades is er overleg geweest. De bewoners waren eenduidig in hun keuze. Ze wilden een transparant glazen balkonafscheiding. Geef ze eens ongelijk, de afgelopen paasdagen was het heerlijk op die ruime balkons met uitzicht over het water en over de stad tot ver over het IJ.

Black Jack Buiksloterham is een buitengewoon duurzaam CPO-project. Voor de niet-vakbroeders die dit lezen, CPO staat voor Collectief Particulier Opdrachtgeverschap. De bewoners van Black Jack waren mede-opdrachtgever. Bij iedere stap in het ontwerpproces werden zij betrokken. Kenmerkend aan het woongebouw zijn de ruim twee meter diepe balkons. Over de volle breedte van de woning kun je buiten zitten. Het kleinste appartement heeft een balkon van 14 vierkante meter en de grotere appartementen hebben een veelvoud daarvan. Door het flexibele casco hebben de woningen 32 compleet verschillende plattegronden en hebben zich evenveel verschillende bewoners bij de bouwgroep aangesloten. Singles, gezinnen, jongeren, ouderen, sommige bewoners konden de bouw uit eigen vermogen betalen anderen konden alleen instappen omdat Black Jack in crisistijd tegen kostprijs werd ontwikkeld.

Over het resultaat kun je van mening verschillen. Tegelijkertijd mogen we als vakbroeders van elkaar verwachten dat een project op zijn merites wordt beoordeeld. Appartementen ontwerpen met glas van vloer tot plafond op een locatie met een wijds uitzicht is een keuze. Duurzaam is het om rondom balkons toe te passen zodat woningen maximaal van de passieve zonne-energie profiteren. ’s Winters schijnt de laagstaande zon diep de appartementen binnen, ’s zomers valt de schaduw van de bovenliggende balkons over het glas zodat de woningen beperkt opwarmen. Via brede schuifpuien zijn de balkons toegankelijk. Ook op het noorden zit een balkon. Dit is het vluchtbalkon van de gemeenschappelijke trappenhuizen. Daarvan stond een foto in de krant. Het is de enige plek waar geen terrasmeubilair staat. Op alle andere balkons is de gezelligheid vanaf de straat goed te zien. Ook dat is zo mooi aan transparante architectuur.

Als er een debat gevoerd moet worden over de vraag of architecten wel genoeg naar bewoners luisteren doen wij graag mee. Wij denken dat dat niet een debat moet zijn tussen aanhangers van architectuurstromingen. Natuurlijk zijn er genoeg mensen die een huis pas kunnen waarderen als het er ouder uit ziet dan prins Charles. Uit onze architectuurpraktijk weten we dat de meeste van onze opdrachtgevers juist houden van hedendaags comfort. Dankzij onze opdrachten in mede-opdrachtgeverschap leren we nog dagelijks over bewonerswensen en gebruiksgemak. Daar is nog heel veel discussie over te voeren. Wij doen dat met onze poten in de modder, want als architect in mede-opdrachtgeverschap heb je weinig aan sterallures.

Harvey Otten en Dirk Jan van Wieringhen Borski maken deel uit van XOOMlab – een collectief van architecten en ontwikkelaars.

Trefwoorden

buiksloterham xoomlab blackjack bnb architecten

1	Gebouw met appartementen van houten modules in Buiksloterham opgeleverd maandag, 15 september
2	Nominaties Schoolgebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 17 september
3	Flinke vernieuwing voor Carlton Beach Hotel in Scheveningen donderdag, 11 september
4	Houten voetgangersbrug over spoor bij station Zwolle officieel geopend donderdag, 11 september
5	JKMM Architects wint prijsvraag voor nieuw architectuur- en designmuseum Helsinki vrijdag, 12 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Hans van der Heijden in De Volkrant: Baudet heeft een punt

23 april 2019

'Architect moet zowel kunstenaar als onderzoeker zijn'

17 april 2019

BlackJack: meer kwaliteit voor dezelfde prijs

22 mei 2017

Negentien unieke woningen in oude school

27 mei 2016

Lingotto en Xoomlab presenteren World of Food

6 november 2015

XOOMlab verbouwt school tot huurwoningen

15 juni 2015

World of Food Amsterdam klaar voor opening

28 mei 2015

XOOMlab ontwikkelt en ontwerpt woongebouw High End op Buiksloterham

15 november 2022

Video: Nieuwe Magere Brug

6 februari 2015

XOOMlab presenteert definitief ontwerp voor wooncoöperatie Eureka!

8 mei 2024

‘Veiligheidsdoctrine brengt renovatie Binnenhof schade toe’

10 mei 2019

Amsterdam wil vijfduizend extra woningen in Buiksloterham

17 december 2019

Zelfbouwwoning met 'glazen gordijn'-gevel voor architect Harvey Otten

6 oktober 2020

Amsterdam tendert multifunctioneel project Buiksloterham

6 april 2022

Houten appartementengebouw zet kleurig accent in Buiksloterham

7 juni 2023

Fietsenstalling Amsterdam CS en De Warren winnaars Gouden A.A.P. 2023

10 mei 2023

Architecten over twee jaar corona: XOOMlab

14 maart 2022

Architecten werken vanuit huis: XOOMlab

23 maart 2020

Mogelijk nieuw gebouw voor World of Food

16 maart 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Britse architect Nicholas Grimshaw (85) overleden

Gisteren, 10:47

Grimshaw is met name bekend van publieke gebouwen en grootschalige infrastructuurprojecten. In Nederland ontwierp hij het bekroonde station Amsterdam Bijlmer Arena (2007) en de Enneüs Heermabrug (2001) in de hoofdstad.

Nominaties Schoolgebouw van het Jaar 2025 bekend

Gisteren, 09:00

Als onderdeel van de Architectenweb Awards 2025 wordt begin november de prijs voor Schoolgebouw van het Jaar 2025 uitgereikt. Uit de vijfentwintig inzendingen voor deze prijs heeft de jury vier projecten genomineerd.

Architectenweb symposium: klein maar fijn wonen?

16 september, 4:30

Woensdag 15 oktober 2025 organiseert Architectenweb samen met Hogeschool van Amsterdam, MORE Architecture, UFO Urbanism en Pakhuis de Zwijger een symposium rond de opkomst van grootschalige wooncomplexen met kleine woningen en gedeelde voorzieningen.

Rijksmonumentaal tankstation Groningen getransformeerd tot Dudok aan het Diep

16 september, 2:19

In Groningen is een rijksmonumentaal tankstation naar ontwerp van architect Willem Marinus Dudok getransformeerd tot een kleinschalige horecagelegenheid. Niet alleen het gebouw zelf is aangepakt, ook de directe omgeving onderging een transformatie.

Netbeheerders lanceren internationale oproep voor verzwaring stroomnet

Gisteren, 13:28

Het initiatief komt in de vorm van een challenge met de naam LV-NExT.

Vincent Luyendijk verzorgt keynote bij kick-offbijeenkomst Eo Wijersprijsvraag

Gisteren, 11:55

Op vrijdag 10 oktober vindt in evenementencentrum Papendal in Arnhem de kick-offbijeenkomst voor de dertiende editie van de Eo Wijersprijsvraag plaats.