SCP: solidariteit burgers op woonmarkt begrensd

18 december 2024, 9:43

De solidariteit van burgers kent grenzen op de woningmarkt. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Volgens het SCP hebben burgers duidelijke voorwaarden aan wat ze willen delen of voor anderen willen opgeven: ‘het maakt uit wie er profiteert en of ze er zelf baat bij hebben’. Ook schrijft het SCP dat veel mensen het huidige woonstelsel als een abstract systeem zien. “Bij nieuw woonbeleid is het belangrijk rekening te houden met de begrensde solidariteit van burgers en om het woonsysteem voor hen begrijpelijk te maken”, aldus het SCP.

Solidariteit ontstaat wanneer mensen zich verbonden voelen en bereid zijn om dingen met elkaar te delen, meldt het SCP. Solidariteit kan direct of indirect zijn. Directe solidariteit speelt zich tussen burgers onderling af. Op de woningmarkt is het meest voorkomende voorbeeld de steun van ouders aan hun woningzoekende kinderen; bijvoorbeeld financieel, maar ook emotioneel of door het geven van onderdak. Er zijn ook mensen die bijvoorbeeld vrienden of familie (tijdelijk) onderdak bieden. Indirecte solidariteit wordt via de overheid georganiseerd, zoals hypotheekrente, sociale huur en huurtoeslagen.

Solidair met mensen die het ‘verdienen’
Hoewel de meeste burgers erkennen dat er iets moet veranderen op de woningmarkt, blijft de bereidheid tot solidariteit vaak begrensd, aldus het SCP. Mensen zijn vooral bereid solidair te zijn met mensen die het in hun ogen ‘verdienen’, zoals kwetsbare groepen of mensen in onrechtvaardige situaties. Daarbij vinden zij het belangrijk dat er heldere afspraken zijn over wie er baat bij heeft en wat daarmee bereikt wordt.

Het SCP-onderzoek laat ook zien dat persoonlijk belang een rol speelt bij solidariteit. Burgers zijn eerder bereid ergens aan bij te dragen als zij hier zelf ook baat bij hebben. Daarnaast worstelen zij met het idee iets te moeten inleveren op hun eigen woongenot of zekerheden.

Binnen het huidige systeem van veelal indirecte solidariteit is het voor burgers lastig om een belangenafweging te maken. Zij leggen de schuld en de oplossing van de wooncrisis bij het systeem en zien momenteel geen belangrijke rol voor zichzelf. De burgers ervaren kortom afstand tot ‘het systeem’.

Burgers, deskundigen en beleidsmakers zijn het volgens het SCP eigenlijk allemaal eens; het systeem en het beleid rondom wonen moeten anders. “Om deze hervormingen te realiseren is het essentieel dat burgers zich betrokken voelen en dat hun zorgen serieus worden genomen. Een deel van de oplossing ligt in het verkleinen van de afstand tussen burgers en het systeem. Dit begint bij een helder en aansprekend verhaal over hoe het woonsysteem werkt, wat de doelen zijn en hoe burgers daarin een rol kunnen spelen. Daarnaast is het belangrijk om in beleidsplannen en eventuele hervormingen de begrenzing van solidariteit als uitgangspunt mee te nemen, om zo wensdenken te voorkomen”, aldus het SCP.

Stimuleren van wooncoöperaties
Een voorbeeld van hoe de afstand tussen burgers en beleid verkleind kan worden, is volgens het SCP het stimuleren van wooncoöperaties en andere initiatieven waarin burgers direct met elkaar samenwerken. Door ruimte te bieden aan burgerinitiatieven in wetgeving, beleid en financiering kan het draagvlak voor hervormingen groeien. Dit biedt niet alleen praktische oplossingen voor het woontekort, maar ook nieuwe mogelijkheden om solidariteit op de woningmarkt te vergroten, meent het planbureau.

Bron: Sociaal en Cultureel Planbureau

Trefwoorden

woningbouw sociaal en cultureel planbureau woningmarkt scp

1	Barcode Architects presenteert opgeleverd stadskantoor van Dresden vrijdag, 5 december
2	Amsterdam schrijft architectenprijsvraag uit voor nieuwbouw theater De Meervaart vrijdag, 5 december
3	Pixelgevel van MVRDV versterkt uitstraling modulaire woontorens in Singapore maandag, 8 december
4	Realisatie woongebouw Atlas I naast Essalammoskee in Rotterdam-Zuid gestart woensdag, 10 december
5	Kollhoff & Pols realiseert 58 woningen in monumentale panden Den Haag dinsdag, 9 december

Gerelateerde nieuwsberichten

DNB verwacht dat huizenprijzen komende jaren verder oplopen

13 december 2024

Deal woontop: sneller en meer bouwen, eis betaalbare bouw blijft

11 december 2024

ING rekent op meer nieuwbouwwoningen en herstel bouwproductie

7 januari

Architectuur Overal: laat data en regelgeving niet bepalen wat fijne leefomgeving is

11 december 2024

Onderzoek: overwaarde koopwoning klimt tot gemiddeld 220.000 euro

25 november 2024

Huizenprijzen eind 2024 opnieuw flink gestegen, wel minder hard

9 januari

ING Research: toename woningverkopen en iets hogere prijzen

15 januari

Ruim 3.000 huurwoningen minder op de markt

20 november 2024

CPB: aantal gebouwde woningen belangrijker dan soort woningen

19 november 2024

‘Bouwdip’ zichtbaar: 82.000 woningen erbij in 2024

20 januari

Meer flexwoningen, maar meeste Nederlanders wonen liever groter

29 oktober 2024

Nieuwe woning kan verhuisketen op gang brengen, zegt CBS

31 oktober 2024

Europarlementariër GL-PvdA: stop speculatie op woningmarkt

22 januari

ING: woningnood dwingt jongeren grote levenskeuzes uit te stellen

12 september 2024

55-plusser kiest voor woningverbetering door schaars huizenaanbod

30 april

Ondanks onzekerheid en dalend consmentenvertrouwen meer huizen verkocht

1 mei

Steeds meer vergunde woningen waarvan bouw niet is gestart

11 maart

Opnieuw meer hypotheekaanvragen

1 april

Betaalbaarheidsbeleid in nieuwbouw schiet doel voorbij, stelt EIB

8 april

D66 woonplan: dure huur voor scheefwoner en veel geld naar infra

23 april

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nieuwe gebouwen zorgen voor 1.100 woningen in Pompenburg Rotterdam

1 uur geleden

In het gebied Pompenburg in Rotterdam verrijzen de komende jaren nieuwe gebouwen met in totaal 1.100 woningen. Het gaat om drie gebouwen met vier torens van maximaal 140 meter hoog.

Rijksmuseum krijgt vestiging in nieuw gebouw in Eindhoven

3 uur geleden

Het Rijksmuseum gaat een vestiging openen in Eindhoven. Het nieuwe gebouw krijgt een plek in een eveneens nieuw park aan de Dommel.

IABR maakt thema en curatoren 2026-editie bekend

4 uur geleden

Het thema van de IABR 2026 luidt Systems of Support Building | Shared Values. Het driekoppige team van curatoren wordt aangevoerd door hoofdcurator Wouter Veldhuis.

Architecten tonen voorstellen voor woningbouw in tussenruimtes Wallengebied

Vandaag, 10:10

Komend weekend laten vier architectenbureaus in een pop-uptentoonstelling zien hoe je honderd compacte woningen en hoogwaardige voorzieningen kunt realiseren op ongebruikte restruimte in het Amsterdamse Wallengebied.

Miljarden extra nodig voor aanleg landelijk waterstofnetwerk

43 minuten geleden

Volgens de Algemene Rekenkamer zijn de verwachte opstartverliezen meer dan drie keer zo hoog als het beschikbare subsidiebedrag van 750 miljoen euro.

Brussel wil snellere vergunningen voor elektriciteitsprojecten

2 uur geleden

De Europese Commissie wil dat elektriciteitsnetwerken van lidstaten beter op elkaar aansluiten.

Zeeland stopt samenwerking met aannemers over aanpak Zeelandbrug

Gisteren, 13:56

Volgens de provincie heeft de aannemerscombinatie een kostenraming gepresenteerd die fors boven het eerder vastgestelde budget van 5,5 miljoen euro ligt.

Verbreding Betuwelijn in Duitsland duurt nog minstens tien jaar

Gisteren, 12:30

De bedoeling is dat er in Duitsland meer dan zeventig kilometer spoor bijkomt, elf stations worden omgebouwd en 47 viaducten en bruggen worden aangepast.