Postel: 'Een stapeling van drie gebouwtypen'

2 oktober 2014, 16:07

De gebruikersgroepen betrekken eind deze week het nieuwe Stadskantoor Utrecht. Het gebouw, ontworpen door Dirk Jan Postel van Kraaijvanger met Christian Müller, is vanaf 7 oktober open voor publiek. Architectenweb wandelde met de architect door het gebouw.

door Robert Muis

Het Stadskantoor staat op een spannende, maar complexe locatie, vertelt Dirk Jan Postel, partner bij Kraaijvanger. Aan de Jaarbeurszijde van Utrecht Centraal verrijst het witte Stadskantoor naast en deels boven de nieuwe stationshal (Benthem Crouwel Architecten). Zowel stationshal als stadskantoor dienden toegankelijk te worden gemaakt vanaf een plateau boven de sporen. Bovendien is op maaiveldniveau nog een vervoersknoop van bus- en sneltramverbindingen gepland.

Boven de stationshal
Drie bouwlagen, bestemd voor parkeren en technische voorzieningen, vormen een podium waarop de stationshal en het Stadskantoor staan. Op dit publieke niveau, 7,5 meter boven het maaiveld, ligt de entree tot het stadskantoor aan een centrumboulevard. De boulevard loopt langs de nieuwe stationshal en verbindt de gebieden aan beide zijden van de sporen.

Het Stadskantoor, zo legt Postel uit, is een stapeling van drie gebouwtypen. Vanaf het plateau vormen de eerste vijf lagen de publiekshal en -vloeren, dan volgt het omlopende, rechthoekige bouwdeel dat boven de stationshal oversteekt en daarop verrijzen twee torens. Constructief gaat de opzet uit van weinig steunpunten met grote krachten. Het overstekende deel - met daarop de zuidertoren - draagt af op slechts drie punten en lijkt vanuit bepaalde gezichtshoeken boven de stationshal te zweven.

Zichtlijnen
De contouren van het Stadskantoor volgen de complete bouwenvelop. Daarin zijn op verschillende plaatsen uitsneden gemaakt in de vorm van vides en binnentuinen. Daarmee zorgt Kraaijvanger voor variatie en optimale lichtinval in het interieur. De publieke functies zijn gesitueerd op de eerste vijf niveaus rond een grote, ruimtelijke vide.

De verdiepingen liggen niet recht boven elkaar, maar vertonen verspringingen. Er ontstaat een visuele verbinding tussen de hal en de vloeren; "Het gebouw opent zich voor het publiek", zegt Postel, "Wat bijvoorbeeld wenselijk is omdat de gemeente zich toegankelijk en transparant wil opstellen."

De centrale hal vangt rijkelijk daglicht door het glazen dak. De hal heeft tevens een vier verdiepingen hoge vliesgevel, die via de centrumboulevard en de glazen wand van de stationshal een visuele verbinding creëert tussen het Stadskantoor en het station. "We zagen in de maquettes al dat dit verband zou ontstaan; daarom hebben we de glazen gevel zo transparant mogelijk gehouden." Constructief is om die reden gekozen voor een bolle gevel, die de drukzone vormt; de straalconstructie erachter kan daardoor veel slanker blijven.

Verschil in plattegronden
De verdiepingen met publieke functies zijn via verschillende routes verbonden. Een grote stenen trap voert vanaf de begane grond naar de eerste verdieping; verder zijn er twee roltrappenhuizen en een liftgroep. Meest spectaculair is een lange roltrap - "De langste die we konden krijgen", zegt Postel - die over drie verdiepingen voert naar de zesde etage. Deze verdieping is de eerste (van zes lagen) die beide torens verbindt.

Drie verdiepingen (6, 11 en 21) zijn ingericht op verschillende vormen van ontmoeting (restaurant, representatieve ruimtes voor bijvoorbeeld ontvangsten en recepties, en dergelijke) en hebben een merkbaar grotere hoogte. De overige verdiepingen zijn ingericht als kantoren. Koninklijke Ahrend heeft speciaal voor de gemeente meubilair op maatwerk gemaakt om aan alle eisen van het moderne werkconcept te voldoen.

Door de verschillende daglichtuitsneden is er grote variatie in plattegronden en indelingsmogelijkheden van de vloeren. Nu al zijn bijvoorbeeld in de zones voor ontspanning verschillende sferen herkenbaar.

Gevarieerde gevel
Als een baken rijst het Stadskantoor Utrecht boven het station uit, opvallend door zijn grootte maar ook de witte gevel. De façade bestaat uit lichtgewicht composietpanelen, waarbij elk paneel is gemaakt door de kunststof in een keer in een mal te trekken. Daardoor zijn de panelen naadloos, wat de architect wenste vanuit zowel esthetisch als duurzaam oogpunt.

Alle gewenste functionaliteiten, zoals brandwerendheid en warmte-isolatie, zijn daarbij direct in het paneel verwerkt. Een consequentie is dat de panelen niet doorboord mogen worden. De gevel behaalt een warmte-isolatiewaarde van Rc 11. Door een anti-vervuilingscoating moeten de panelen in elk geval de komende decennia wit blijven.

Duidelijk zichtbaar in de gevel is de constructie; het stabiliteitsverband tekent zich af in de gevormde panelen. Kraaijvanger heeft geen standaardkruisverbanden willen toepassen, maar heeft gekozen voor 'intuïtief-constructieve' verbanden, wat bijdraagt aan een gevarieerd gevelbeeld.

Trefwoorden

utrecht stadskantoor utrecht stationsgebied utrecht kraaijvanger publiek gebouw

1	Symposium waarin het nieuwe hybride stadsblok op de snijtafel gelegd wordt maandag, 16 mei
2	Oostvleugel gesloopt voor toekomstig POST Rotterdam maandag, 16 mei
3	De Pleinmakers wint tender voor cultuurcluster Berlijnplein Utrecht donderdag, 19 mei
4	15 getrapte woongebouwen met geweldige terrassen woensdag, 18 mei
5	Een villa als een compositie van volumes en openingen maandag, 16 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Martin van Kessel geeft stokje K-support door aan Erwin Spuybroek

Dirk Jan Postel teruggetreden uit directie Kraaijvanger Architects

Helmond kiest team Kraaijvanger Architects en abcnova voor Huis voor de Stad

Twee nieuwe associate partners voor Kraaijvanger

Utrechtse singel is weer rond

Central Park-toren Utrecht klaar voor ingebruikname

Verbouwd stadhuis Utrecht officieel heropend

Bouw stadskantoor Utrecht van start

Bouw OV-terminal Utrecht Centraal gestart

Voorlopig grootste stalling Utrecht geopend

Kraaijvanger ontwerpt Stadskantoor Utrecht

Koning opent muziekcentrum TivoliVredenburg

Stadhuis en stadskantoor Vlaardingen geopend

Architectenweb houdt Het Grote Interieurcongres

MoederscheimMoonen ontwerpt gebouw naast Utrecht CS

Slapen in hotel om bouwherrie Utrecht CS

Zecc maakt wand van gebroken stoeptegels

Utrecht krijgt WTC aan Jaarbeursplein

Kraaijvanger ontwerpt school en mfc Moskou

Noordkant stationshal Utrecht Centraal opent

Kantoorconcepten gepresenteerd als 'verhaal'

Overeenkomst voor 'microcity' bij Utrecht Centraal

Definitief ontwerp Het Paviljoen gepresenteerd

cepezed presenteert masterplan Jaarbeurs

Bouw WTC Utrecht officieel van start gegaan

Negentig meter hoge woontoren op Van Sijpesteijnkade

Expositie over historie Utrechts stationsgebied

Arcadis en Fokkema renoveren NS-kantoor Utrecht

OV-terminal Utrecht Centraal officieel geopend

Eerste selectie ‘Healthy Urban Quarter’ Utrecht bekend

Laagdrempelige politiepost in stadhuis Maassluis

WTC Utrecht officieel geopend

Andere nieuwsberichten

Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Schoolgebouw van het Jaar 2022

1 uur geleden

Hebben jullie een schoolgebouw in Nederland ontworpen dat in de periode van 1 september 2021 tot en met 31 augustus 2022 opgeleverd of voltooid is? Stuur dat dan nu in voor de Architectenweb Awards 2022! Deadline is 24 juni 2022.

BIG wint prijsvraag voor Vltava Filharmonie in Praag

20 mei, 12:24

Het complex aan de Moldau wordt de thuisbasis van het Praagse Symfonieorkest en de Tsjechische filharmonie en omvat drie concertzalen. Het gebouw krijgt publiek toegankelijke hellende daken, met uitzicht over de stad.

Een stoel als een dragende schelp

20 mei, 11:33

De Coquille van Powerhouse Company en Lensvelt is een stalen buisstoel die een serene eenvoud uitstraalt, maar technisch een uitdaging vormde, met name door het bijzondere onderstel.

Gouden A.A.P. 2022 toegekend aan Namenmonument en basisschool

19 mei, 10:00

De Gouden A.A.P. 2022 is toegekend aan het National Holocaust Namenmonument en basisschool De Wereldburger. Eerstgenoemde project won de prijs van de vakjury, het onderwijsproject kreeg de publieksprijs.

Strengere regels moeten zorgen voor meer zonnepanelen op daken

42 minuten geleden

Het kabinet wil regels invoeren om ervoor te zorgen dat meer energie groen wordt opgewekt.

Boek belicht geschiedenis ontwikkeling Grote Markt Oostzijde

20 mei, 1:17

Na ruim twee decennia ideeën verzamelen, visies maken, plannen tekenen en gebouwen realiseren is de transformatie van de Grote Markt Oostzijde in Groningen een feit.