Absolute Towers in Canada

Shenzhen Bay Culture Park

Niet-gerealiseerd voorstel voor de Amsterdamse Zuidas

Quzhou Sports Campus, op de voorgrond

Quzhou Sports Campus, het al voltooide stadion

Shenzhen Bay Culture Park

Baiziwan Social Housing

Fenix, op de voorgrond

Fenix

Lucas Museum of Narrative Art (rendering)

Ma Yansong

Tentoonstelling rond werk Ma Yansong / MAD opent in Nieuwe Instituut

19 mei, 9:30

Afgelopen weekend opende in het Nieuwe Instituut in Rotterdam de tentoonstelling Ma Yansong. Architectuur en emotie over het werk van de Chinese architect die afgelopen week met Fenix zijn eerste project in Nederland afrondde. Aan de hand van veel maquettes en video’s worden de intuïtieve ontwerpen op een toegankelijke manier gepresenteerd.

Als je voorbij de vaak spectaculaire lijnvoering van de ontwerpen kijkt, zie je dat het werk van Ma Yansong en zijn bureau MAD Architects in de kern om mensen en het menselijke gaat. De afgeronde vormen ontstaan vanuit intuïtief getrokken lijnen, die natuurlijk later wel geoptimaliseerd worden, maar niet al te veel, zodat de menselijke hand wel zichtbaar blijft. Net zo draaien de projecten om het maken van plekken voor ontmoeting, om het vergroenen en toegankelijk maken van locaties, en om het maken van een barokke architectuur die je kunt lezen als een gestileerde natuur of associaties oproept van sciencefiction.

De tentoonstelling presenteert de belangrijkste ontwerpen van MAD Architects van de start van het bureau zo’n twintig jaar geleden tot nu. Daarbij worden alle media ingezet, van schetsen tot video’s, maar gaat de meeste aandacht uit naar een aantal fraaie presentatiemaquettes. Die maken snel inzichtelijk hoe vernuftig de programma’s in de ontwerpen geordend zijn en welke ruimtelijke kwaliteit nagestreefd wordt. Die presentatiemaquettes maken de tentoonstelling ook aantrekkelijk voor een breed publiek.

De andere kant is dat de tentoonstelling weinig inzicht biedt in het creatieve proces bij MAD Architects. Hoe kwamen de ontwerpen tot stand? Hoe hebben ze zich ontwikkeld? Maar bij één project, een bibliotheek, wordt de ontwikkeling van het ontwerp getoond aan de hand van een serie 3D-geprinte modellen. Net zo wordt er in de tentoonstelling ook niet ingegaan op hoe de complexe geometrie van de projecten gerealiseerd wordt, welke computergestuurde productiemethoden daarvoor ingezet worden of dat het regelmatig misschien ook nog handwerk is?

Kritische houding
Ma Yansong leidt MAD Architects samen met Dang Qun en Yosuke Hayano. Uit de tentoonstelling blijkt een zeer kritische houding van dit driemanschap ten aanzien van commercieel of politiek machtsvertoon, uitsluiting van mensen en afbraak van historische bebouwing. Zo heeft MAD eens een ontwerp gemaakt om het Plein voor de Hemelse Vrede te transformeren tot een groen park. Ook beantwoorde het eens de vraag om een 800 meter hoge toren te ontwerpen met een voorstel voor een toren die eerst 400 meter omhoogschiet, dan draait, om vervolgens weer 400 meter naar beneden te komen. Samen nog steeds 800 meter, maar op een interessantere manier.

In Beijing heeft MAD onlangs een flinke buurt ontworpen met sociale woningbouw die niet verborgen is achter een hek, zoals in China gebruikelijk is, maar waarin straten zijn gemaakt met plinten met commerciële ruimtes. De gemeenschappelijke groene ruimte voor de bewoners ligt op een verhoogd dek daarboven en komt op enkele plekken tot aan de straat beneden. In de video, die bij het project getoond wordt, wordt het dagelijks leven in de buurt geportretteerd.

Naar de precieze positie van Ma Yansong en zijn medepartners blijft het hier en daar toch ook nog gissen. Zo heeft Yansong kritiek op de afbraak van de historische hoven in Beijing – de hutongs – waarin hij zelf ook opgroeide. Maar de weliswaar prachtige bubbels met voorzieningen die hij er vervolgens voor ontwerpt, net als een school met opgetild plein, maken de hutongs meer tot historische museumstukken dan dat ze zo echt in leven gehouden worden. Hoe ziet hij dat zelf precies? Is werkelijk behoud van de hutongs, met het leven daarin, hoe dan ook een verloren zaak?

Kleinere hoofdtentoonstelling
Op de begane grond heeft het Nieuwe Instituut zijn bekende grote tentoonstellingsruimte. Hoewel die wel vaker opgedeeld is geweest, is er nu voor gekozen deze permanent onder te verdelen in twee kleinere tentoonstellingsruimtes en een grotere tentoonstellingsruimte. Dit stelt het instituut in staat om op de verdiepingen meer permanente tentoonstellingen te laten zien. Maar het eenvoudiger maken van de programmering van de grote tentoonstellingsruimte, en een beperking van de kosten daarvan, zou ook mee kunnen spelen.

Voor de hoofdtentoonstelling, zoals nu over het werk van Ma Yansong / MAD, heeft dit allicht het voordeel dat die voor het algemene publiek beter behapbaar is. Maar het nadeel is natuurlijk dat door de beperkte ruimte niet de diepte wordt bereikt van de eerdere tentoonstellingen over bijvoorbeeld Team 10 of het werk van Herzog & de Meuron.

Zo is er nu bijvoorbeeld geen ruimte om de invloed van het werk van Zaha Hadid Architects, Oscar Niemeyer en Antoni Gaudì te bespreken, of dat van sciencefiction, of het te relateren aan het werk van bijvoorbeeld UNStudio. Ook is er geen ruimte om de regelmatig hoge kosten van de projecten, net als de CO2-uitstoot, ter discussie te stellen en af te zetten tegen de (verwachte) hoge maatschappelijke opbrengsten van de projecten, of in het perspectief te plaatsen van de stedelijke ontwikkeling van China. Dergelijke context en nuances hadden de tentoonstelling meer diepte gegeven.

Ma Yansong. Architectuur en emotie is tot en met 21 september 2025 te zien bij het Nieuwe Instituut. Voor de Avond met Ma Yansong op 26 juni 2025 zijn nog een paar laatste kaarten beschikbaar.

Trefwoorden

nieuwe instituut tentoonstelling ma yansong mad

1	Vernieuwd winkelpand markeert hoek tegenover Hoog Catharijne dinsdag, 26 augustus
2	Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025 maandag, 1 september
3	Een opgeruimd en ‘paperless’ kantoor, werkt dat wel voor architecten? dinsdag, 26 augustus
4	Verbouwd kantoorpand Breda weerspiegelt identiteit specialist in koelhuizen woensdag, 27 augustus
5	Architectenweb Sportzomer: Richard Proudley zet zijn hoofd ‘op stil’ tijdens krachttraining woensdag, 27 augustus

Gerelateerde nieuwsberichten

Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren

15 mei

Jo Coenen draagt bureauarchief over aan Nieuwe Instituut

11 oktober 2024

EGM architecten over uitwerking ontwerp Fenix: “Het was echt teamwork”

16 juli

Het Nederlands paviljoen in Venetië als inclusieve sportbar

8 mei

Nieuwe Instituut stelt Sofie De Caigny aan als Hoofd Collectie

14 november 2024

Algemeen en artistiek directeur Aric Chen verlaat Nieuwe Instituut

2 april

Nieuwe Instituut verkent geschiedenis en toekomst van de tuin

8 oktober 2024

Aukje Bolle wordt zakelijk directeur Nieuwe Instituut

19 augustus 2024

Wel rijkssusidie voor Nieuwe Instituut, maar gemeentelijke subsidie dreigt te verdwijnen

4 juli 2024

Nieuwe Instituut organiseert tentoonstelling over Ma Yansong en MAD Architects

13 februari

MAD realiseert 'heuvelwoningen' midden in Beverly Hills

27 augustus 2020

Ma Yansong op Katendrecht

29 januari 2019

MAD Architects ontwerpt cirkelend uitkijkplatform voor Fenix II op Katendrecht

23 november 2018

Ma Yansong sponsort reis naar China

18 april 2017

Toon alles

Gerelateerde evenementen

8 mei 2025

Een avond over: Louis Le Roy

Museumpark 25, 3015 EK Rotterdam

Nieuwe Instituut

26 juni 2025

Een avond met: Ma Yansong

Museumpark 25, 3015 EK Rotterdam

Nieuwe Instituut

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Ma Yansong over ontwerpen die emotie oproepen

11 juli

Andere nieuwsberichten

Woontoren De Vrijheid door Atelier Kempe Thill in Bajeskwartier opgeleverd

Vandaag, 14:14

Het gebouw, dat deel uitmaakt van het centrale hoogbouwcluster in de nieuwe wijk, biedt plek aan 140 appartementen, commerciële ruimte en een fietsenstalling. De naastgelegen gevangenismuur is geïntegreerd in het ontwerp.

Kunstenaars en architecten bouwen 'nomadisch monument' voor slachtoffers Gaza

Vandaag, 10:58

Volgende week wordt in het Haagse Theater aan het Spui het Nomadisch Monument voor Gaza geopend. De reizende kunstinstallatie bestaat uit drie meter hoge vilten pilaren, opgesteld in de vorm van Gaza.

Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025

Vandaag, 09:00

De nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025 zijn: Joost Ector, KSA, KRFT, Sanne van Manen en Vakwerk Architecten. Bekijk nu de video’s waarin de genomineerden zich voorstellen en breng jouw stem uit!

Houten groepsaccommodatie voor scouting in de bossen van Baarn

29 augustus, 2:35

In de bossen van Baarn zijn de ‘Vleermuisgrot’ en ‘de Beverburcht’ geopend. Tezamen vormen ze een nieuwe groepsaccommodatie van Scouting Nederland, ontworpen door MOST Architecture en TomDavid Architecten.