V.l.n.r. Karin Sluis Rli-raadslid, voorzitter commissie, Chris Kuijpers, secretaris-generaal/directeur-generaal Volkshuisvesting en Bouwen en Jan Jacob van Dijk, raadsvoorzitter Rli

Raad bepleit snellere omslag duurzame woningbouw, naast snelheid en betaabaarheid

23 juni, 17:58

Bij de ambitie van opeenvolgende kabinetten om 100.000 woningen per jaar te bouwen, raakt de aandacht voor duurzaamheid van woningen op de achtergrond, zo stelt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli). Dit terwijl de overheid klimaatneutraal wil zijn in 2050. De raad bepleit in zijn advies ‘Bouwen met toekomst’ dat de rijksoverheid richting geeft aan de omslag naar bouwen met duurzame materialen, om een volgende bouwcrisis te voorkomen.

Volgens de Rli ligt bij de ambitie om 100.000 woningen per jaar te bouwen de nadruk op snelheid en betaalbaarheid. Als er echter geen aandacht is voor de duurzaamheid van woningen en te lang gebouwd blijft worden met conventionele materialen, zoals beton en staal, kan Nederland volgens de raad in een nieuwe bouwcrisis terecht komen. De Rli roept in zijn advies het komende kabinet op om een omslag naar duurzaam materiaalgebruik te stimuleren.

Onderschreven klimaatdoelen
Een deel van de Nederlandse CO₂-uitstoot volgt uit het gebruik van conventionele bouwmaterialen in de woningbouw. Het gaat om circa 5% van de Nederlandse uitstoot, stelt de Rli. Een snelle omslag naar het gebruik van klimaatvriendelijke materialen zoals hout, biobased isolatiemateriaal en verduurzaamd beton is nodig om de door het kabinet onderschreven klimaatdoelen te halen.

In Europees verband heeft Nederland afgesproken om vanaf 2030 grenzen te stellen aan de CO₂-uitstoot van nieuw te bouwen woningen. EU-lidstaten moeten hiervoor een routekaart opstellen met grens- en streefwaarden voor CO₂-uitstoot tijdens de hele levensduur van woningen. De ambitie is om de uitstoot in 2050 naar nul te hebben teruggedrongen.

Het is van belang dat de bouwketen snel leert om met duurzame materialen te bouwen, stelt Rli. Dan kan volgens de raad “worden voldaan aan de grens- en streefwaarden, die in de tijd steeds minder speelruimte zullen bieden” en zo “een bouwcrisis na 2030 worden voorkomen.”

Verduurzaming van materialengebruik
Het onlangs gepubliceerde Rli-advies ‘Bouwen met toekomst’ onderscheidt vijf strategieën voor verduurzaming van het materialengebruik in de woningbouw. Ten eerste het gebruiken van minder bouwmaterialen, bijvoorbeeld door het splitsen van bestaande woningen of door het bouwen van kleinere woningen. Ten tweede het gebruik van minder en lichtere technische installaties voor verwarming, koeling en ventilatie, oftwel: installatiearm bouwen.

Een derde strategie is het hergebruik van bouwmaterialen en gebruik van gerecyclede grondstoffen. Als vierde noemt het advies het gebruik van biobased bouwmaterialen, zoals hout of vezelgewassen. Ten vijfde adviseert de raad het gebruik van CO2-arme varianten van conventionele bouwmaterialen, zoals verduurzaamd beton of ‘groen’ staal.

Groot aantal partijen afwachtend
Een centrale vraag in het advies is welke voorwaarden de overheid moet creëren om de overstap naar de brede toepassing van duurzame bouwmaterialen te stimuleren, in samenhang met de realisatie van grote aantallen betaalbare nieuwe woningen. Het is namelijk zo, aldus de Rli, dat een deel van de partijen in de bouwketen al “verrassend grote stappen naar een duurzame woningbouw” zet; een groter aantal partijen echter wacht nog op meer sturing van de overheid.

“Hierdoor ontbreekt het aan voldoende vraag naar duurzame bouwmaterialen, waardoor de productie ervan niet kan profiteren van opschalingvoordelen die nu nog voorbehouden zijn aan conventionele bouwmaterialen”, stelt de raad. “Ook ondervinden duurzame materialen en strategieën als hergebruik en installatiearm bouwen nog veel nadelen van bestaande regels en procedures, die de overheid moet actualiseren.”

Normeren en beprijzen
De partijen die woningen bouwen met duurzame materialen, laten zien dat dat wel degelijk mogelijk is en dat bovendien op een betaalbare en snelle manier, aldus de Rli. Om nu de hele bouwketen in beweging te krijgen, bepleit de raad dat de rijksoverheid richting geeft. Ze moet volgens de raad met een combinatie van normeren en beprijzen de vraag stimuleren naar woningen van duurzame materialen.

Normeren, door met een voldoende ambitieuze routekaart te sturen op verlaging van de klimaatimpact van de woningbouw. Aanvullend daarop, als extra stimulans en om een level playing field te creëren, adviseert de raad het Rijk een heffing in te voeren op woningen, die niet voldoen aan de in de routekaart opgenomen streefwaarden.

Belangrijke bijvangst
Volgens de Rli heeft de omslag naar bouwen met duurzame materialen, die hand in hand gaat met mogelijkheden voor fabrieksmatige woningbouw, bovendien tot verschillende positieve neveneffecten. Bijvoorbeeld zou Nederland op geopolitieke schaal minder afhankelijk worden, biedt de omslag perspectieven voor de landbouw en leidt de verandering tot betere arbeidsomstandigheden op de bouwplaats.

Het advies ‘Bouwen met toekomst: werken aan woningen van duurzame materialen’ is op 19 juni door de Rli overhandigd aan Chris Kuijpers, secretaris-generaal en directeur-generaal Volkshuisvesting en Bouwen. Kuijpers nam de publicatie in ontvangst namens minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.

Trefwoorden

houtbouw biobased woningbouw hergebruik duurzaamheid raad voor de leefomgeving en infrastructuur klimaatdoelen

1	Transformatie cementfabriek tot wijk door MVRDV in Shanghai voltooid vrijdag, 8 augustus
2	Architectenweb Sportzomer: Mark Hereijgers hervond zichzelf na jarenlang obsessief sporten maandag, 11 augustus
3	Brug door West 8 verbindt stadshart Den Helder met Willemsoord donderdag, 14 augustus
4	Architectenweb Sportzomer: roeien brengt Indira van ’t Klooster in contact met de omgeving woensdag, 13 augustus
5	Nieuwe Instituut verwerft archief Aldo en Hannie van Eyck dinsdag, 12 augustus

Gerelateerde nieuwsberichten

Carbon Stories biedt 'crash course' over EU-taxonomie duurzaam bouwen

7 februari

Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd

13 mei

Middenhuurwoningen in Sawa succesvol toegewezen via voorrangsregels

18 maart

Ruim een op de drie Nederlanders vindt woning niet hittebestendig

14 juli

Klimaatraad: inconsistent klimaatbeleid brengt onzekerheid

15 juli

Bouw hout-hybride woontoren in Amstelveen stap dichterbij

12 mei

LEVS en De Nijs geselecteerd voor houten woongebouw in Purmerend

10 april

Coöperatie De Woonwolk ontwikkelt duurzaam woongebouw in Amsterdam-Noord

3 april

Internationaal Gerechtshof oordeelt dat landen schade aan klimaat moeten voorkomen

25 juli

Omgevingsvergunning nieuwbouwproject Groei! onherroepelijk

31 maart

Minder vergunningen voor nieuwbouwwoningen afgegeven in eerste vijf maanden

27 juni

KOW en LAP ontwerpen gebouw met buitenruimte 'duurzaam in de breedte'

4 maart

Start verkoop eerste Natuurhuizen in Heeze

24 februari

Intentieovereenkomst houten wooncomplex voor ouderen in Amsterdam

18 februari

Rotterdam en corporaties sluiten convenant voor duurzame betaalbare woningen

27 januari

Bouw van houten woongebouw de Koffiefabriek in Amsterdam gestart

11 december 2024

Woongebouwen met houten modules vervangen verouderde portiekflats Schalkwijk

6 december 2024

Binckhorst krijgt 36 meter hoog woongebouw in CLT

2 september 2024

Eerste Mooijburg-complex op Centrumeiland Amsterdam opgeleverd

17 juni 2024

Bouwstart voor gebouw Matchbox van KAAN Architecten

19 maart 2024

Nieuwe prefab bouwer wil alleen woningen met minimale ecologische voetafdruk

18 januari 2024

INBO publiceert 'vuistregels' voor meerlaagse houtbouw

18 januari 2024

Eerste project met modulaire MOOS-woningen van Concrete opgeleverd

21 december 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Brug door West 8 verbindt stadshart Den Helder met Willemsoord

Gisteren, 09:18

Eind juli is in Den Helder de door West 8 ontworpen Nieuwe Brug geopend. De brug voor fietsers en voetgangers vormt een belangrijke schakel in de verbinding tussen de stad en de voormalige scheepswerf Willemsoord.

Architectenweb Sportzomer: roeien brengt Indira van ’t Klooster in contact met de omgeving

13 augustus, 9:16

Architectenweb interviewt deze zomer architecten die naast hun werk fanatiek sporten of een bijzondere sport beoefenen. In de tiende aflevering spreken we met Indira van ’t Klooster, die naast haar werk als directeur van Arcam roeit.

Nieuwe Instituut verwerft archief Aldo en Hannie van Eyck

12 augustus, 9:22

Tot het materiaal dat is toegevoegd aan de Rijkscollectie voor Nederlandse Architectuur en Stedenbouw behoren 23 maquettes van werken als het Burgerweeshuis in Amsterdam, de Pastoor van Arskerk in Den Haag en het Sonsbeekpaviljoen in Arnhem.

Architectenweb Sportzomer: Mark Hereijgers hervond zichzelf na jarenlang obsessief sporten

11 augustus, 9:08

Architectenweb interviewt deze zomer architecten die naast hun werk fanatiek sporten of een bijzondere sport beoefenen. In de negende aflevering spreken we met Mark Hereijgers, die een openhartig verhaal vertelt over obsessief sporten.