Jim Venturi

Stardust - the Story of Robert Venturi and Denise Scott Brown

Jim Venturi: AFFR-film over mijn ouders is óók een liefdesverhaal

9 oktober, 10:25

Aanstaande zaterdag gaat op het AFFR Stardust - the Story of Robert Venturi and Denise Scott Brown in Europese première. In deze documentaire, geschreven en gemonteerd door Anita Naughton, schetst Jim Venturi een uiterst persoonlijk portret van zijn ouders Robert Venturi en Denise Scott Brown. Het starchitects-koppel zette in de jaren vijftig tot en met zeventig de architectenwereld op zijn kop met diens revolutionaire gedachtengoed, waarin de twee Amerikaanse billboards op hetzelfde voetstuk plaatsten als Venetiaanse palazzi. Ze inspireerden ontwerpers om zelf lessen te trekken uit hun eigen favoriete gebouwen en steden, in plaats van dogmatisch de heersende norm te volgen. Deze lessen leidden uiteindelijk de geboorte van het postmodernisme in. Jim Venturi schetst een compleet beeld van de oproer die het duo veroorzaakte, met een seksistische Philip Johnson, een verbitterde Léon Krier en een krachtige Scott Brown die zich in de misogyne architectenwereld staande weet te houden. Architectenweb had een exclusief interview met Jim Venturi. “Sommige mensen kwamen echt huilend de zaal uit.”

In je documentaire gebruik je materiaal dat je door de jaren heen hebt verzameld. Wanneer ben je begonnen met het filmen van je ouders? Had je meteen al het idee om een film te maken, of is dit iets dat met de tijd gegroeid is? En wat voegt jouw perspectief als zoon toe aan het verhaal?
“Ik ben al in 2002 begonnen met filmen, maar ik ben in 2004 pas begonnen met het maken van de film, om een aantal redenen. Allereerst was ik was geïnteresseerd in wat mensen van buiten de architectuur konden leren van de boeken en de gebouwen van mijn ouders – en meer in het algemeen van hun manier van denken. Tegelijkertijd wilde ik ze ook vastleggen terwijl ze nog in leven en in goede gezondheid waren. Wat de doorslag gaf om met het materiaal ook echt een film te gaan maken, was dat iemand op een gegeven moment tegen me zei dat ‘de mensen die het meest van je ouders zouden kunnen leren, helemaal nog niet geboren zijn’. Ongeacht of dat echt waar is of niet, voelde ik daardoor wel een soort urgentie; de noodzaak om hun kennis ook in de toekomst aan mensen mee te kunnen geven.

Voordat ik begon met het maken van Stardust had ik een achtergrond in de IT. Veel van de kennis die ik daarmee heb opgedaan kwamen goed van pas tijdens het filmproces, ook omdat dat me het vertrouwen gaf dat ik elk probleem dat ik tegenkwam wel kon oplossen. Wat ik tijdens het maken van de film echter ontdekte was dat het denken in ‘systemen’ en het denken in ‘verhalen’ – voor mij althans – bijna lijnrecht tegenover elkaar staan. Het verhaal dat ik dácht dat ik wilde vertellen, over mijn ouders als vernieuwers, en over hoe hun werk past in een verhaal over vernieuwers, mensen die iets nieuws toegankelijk maken voor een breder publiek, was veel meer een intellectueel dan een emotioneel verhaal, en niet wat ik zocht. De film zoals die uiteindelijk is geworden bevat die kern nog wel, maar dat vormt niet langer de rode draad.

Omdat ik worstelde met het vinden van het verhaal, heb ik op een gegeven moment besloten te gaan samenwerken met een schrijver – Anita Naughton – die nog niet eerder films had gemaakt en die, nog belangrijker, niets van architectuur afwist. Zij vond de rode draad in de beelden die ik had verzameld en maakte daar het verhaal van de film van: een intiem portret van mijn ouders.”

Robert Venturi en Denise Scott Brown zijn vooral beroemd geworden met hun boeken, maar hebben ook veel gebouwen op hun naam staan – waarvan we natuurlijk alleen de meest iconische voorbeelden terugzien in de film. Zijn er andere projecten die vanuit jouw optiek belangrijk zijn, al dan niet vanuit je persoonlijke herinneringen, maar die toch niet in de film terecht zijn gekomen?
“Ik denk dat de film in algemene zin een goed overzicht biedt van het oeuvre van mijn ouders. Zelf houd ik altijd wel van de dubbelzinnige, een tikje subversieve kant van hun werk, en dat paste niet altijd in het verhaal van de film. Voorbeelden zijn het prijsvraagontwerp voor de Football Hall of Fame en de televisieantenne bovenop de seniorenwoningen van Guild House; die was bedoeld als een soort ‘seculier’ symbool, een verwijzing naar ouderen die televisie aan het kijken zijn, maar dat werd niet per se positief opgevat. Verder denk ik dat de connectie en ook de disconnectie met de alledaagse, populaire cultuur ook een thema is dat er om vraagt verder verkend te worden, maar misschien op een andere manier, zoals met een boek of een tentoonstelling.”

Stardust gaat op zaterdag 12 oktober in Europese première op AFFR, nadat de documentaire een paar weken geleden al zijn wereldpremière beleefde op het Architecture and Design Festival in New York. Hoe is de film daar ontvangen? En denk je dat het publiek hier anders zal reageren, vanwege de andere context?
“Ik vond het geweldig dat mensen daar zo enthousiast waren over de film. Sommige mensen kwamen echt huilend de zaal uit; mensen ontdekten namelijk dat het óók liefdesverhaal is. Het was ontroerend om te zien hoeveel mensen zich verbonden voelden met mijn ouders, en hoe ze zich in hun konden verplaatsen.

Ik was vooral blij om te zien dat dit ook gold voor jongeren zonder directe interesse in architectuur. Het zou fantastisch zijn als de film ook hier mensen kan bereiken die niet per se iets hebben met architectuur of met films en documentaires, naast mensen die het werk van mijn ouders al kennen.”

Stardust - the Story of Robert Venturi and Denise Scott Brown draait op zaterdag 12 oktober om 22:15 in LantarenVenster tijdens AFFR, met een introductie van Edward Dimendberg en een Q&A met de makers, Jim Venturi en Anita Naughton.

Tickets:
https://tickets.affr.nl/nl-NL/Show/Details/Stardust-The-Story-of-Robert-Venturi-and-Denise-Scott-Brown--12-okt-12037082

Over AFFR
AFFR – het grootste filmfestival ter wereld over stad en architectuur – vindt dit jaar plaats van 9 tot en met 13 oktober, in LantarenVenster en Theater Rotterdam/Schouwburg. De kaartverkoop en het volledige programma zij te vinden op www.affr.nl.

Trefwoorden

robert venturi denise scott-brown jim venturi affr

1	Realisatie omvangrijk houten gebouw van Nudus voor Havenbedrijf Rotterdam stap dichterbij woensdag, 20 november
2	Een houten villa genesteld in het bos donderdag, 21 november
3	Museum Kruithuis ’s-Hertogenbosch officieel geopend na zorgvuldige transformatie dinsdag, 19 november
4	Sereen toevluchtsoord hoog boven de stedelijke drukte woensdag, 20 november
5	Happel Cornelisse Verhoeven presenteert ontwerp renovatie Algemene Rekenkamer donderdag, 21 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Louter premièrefilms te zien tijdens Architectenweb Best of AFFR

4 oktober

AFFR 2024 maakt volledig programma bekend

17 september

AFFR 2024 opent met Europese première Charlotte's Castle

3 september

Boek toont mooie en lelijke kanten postmoderne architectuur

9 april 2020

Architect Robert Venturi (93) overleden

20 september 2018

Boek belicht vrouwen in de architectuur

10 februari 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Documentaire: architect Lyongo Juliana op zoek naar hedendaagse Caribische architectuur

Vandaag, 17:17

De documentaire Kombiná volgt architect Lyongo Juliana, die al 25 jaar werkt in het Caribische deel van Nederland. Op donderdag 23 januari 2025 wordt de film vertoond in Pathé de Munt, Amsterdam.

Bouw EDGE Coolsingel in Rotterdam officieel gestart

Vandaag, 16:32

Het ontwerp van Nudus verwijst naar een kleiner kantoorgebouw dat oorspronkelijk op die plek stond; dat was ontworpen door J.J.P Oud en later door Wim Quist vernieuwd.

Charlotte Dahmen en Marlene Kossmann winnen Euregionale Prijs voor Architectuur

Vandaag, 16:00

Charlotte Dahmen en Marlene Kossmann (RWTH Aachen) hebben de 34e editie van de Euregionale Prijs voor Architectuur gewonnen. Ze krijgen de eerste prijs uitgereikt voor hun afstudeerproject 'Wo Wir Alt Werden'.

Team V maakt ontwerp voor renovatie en uitbreiding Hout- en Meubileringscollege Amsterdam

Vandaag, 15:03

Het bestaande gebouw aan de Arlandaweg in Sloterdijk wordt uitgebreid met een grotendeels uit hout opgetrokken nieuwbouw. Een nieuw atrium in het huidige gebouw gaat beide bouwdelen met elkaar verbinden.

Coalitiepartijen willen nieuw onderzoek naar Lelylijn

Vandaag, 14:31

Coalitiepartijen VVD, NSC en BBB willen een nieuw onderzoek dat de Lelylijn koppelt aan de inrichting van Nederland op de lange termijn en de bouw van nieuwe woningen.

Onderzoek: overwaarde koopwoning klimt tot gemiddeld 220.000 euro

Vandaag, 09:35

De gemiddelde overwaarde op een koopwoning in Nederland is verder gestegen door de aanhoudende stijging van de huizenprijzen. Dit zou blijken uit berekeningen van marktonderzoeker Calcasa.