Jim Venturi

Stardust - the Story of Robert Venturi and Denise Scott Brown

Jim Venturi: AFFR-film over mijn ouders is óók een liefdesverhaal

9 oktober 2024, 10:25

Aanstaande zaterdag gaat op het AFFR Stardust - the Story of Robert Venturi and Denise Scott Brown in Europese première. In deze documentaire, geschreven en gemonteerd door Anita Naughton, schetst Jim Venturi een uiterst persoonlijk portret van zijn ouders Robert Venturi en Denise Scott Brown. Het starchitects-koppel zette in de jaren vijftig tot en met zeventig de architectenwereld op zijn kop met diens revolutionaire gedachtengoed, waarin de twee Amerikaanse billboards op hetzelfde voetstuk plaatsten als Venetiaanse palazzi. Ze inspireerden ontwerpers om zelf lessen te trekken uit hun eigen favoriete gebouwen en steden, in plaats van dogmatisch de heersende norm te volgen. Deze lessen leidden uiteindelijk de geboorte van het postmodernisme in. Jim Venturi schetst een compleet beeld van de oproer die het duo veroorzaakte, met een seksistische Philip Johnson, een verbitterde Léon Krier en een krachtige Scott Brown die zich in de misogyne architectenwereld staande weet te houden. Architectenweb had een exclusief interview met Jim Venturi. “Sommige mensen kwamen echt huilend de zaal uit.”

In je documentaire gebruik je materiaal dat je door de jaren heen hebt verzameld. Wanneer ben je begonnen met het filmen van je ouders? Had je meteen al het idee om een film te maken, of is dit iets dat met de tijd gegroeid is? En wat voegt jouw perspectief als zoon toe aan het verhaal?
“Ik ben al in 2002 begonnen met filmen, maar ik ben in 2004 pas begonnen met het maken van de film, om een aantal redenen. Allereerst was ik was geïnteresseerd in wat mensen van buiten de architectuur konden leren van de boeken en de gebouwen van mijn ouders – en meer in het algemeen van hun manier van denken. Tegelijkertijd wilde ik ze ook vastleggen terwijl ze nog in leven en in goede gezondheid waren. Wat de doorslag gaf om met het materiaal ook echt een film te gaan maken, was dat iemand op een gegeven moment tegen me zei dat ‘de mensen die het meest van je ouders zouden kunnen leren, helemaal nog niet geboren zijn’. Ongeacht of dat echt waar is of niet, voelde ik daardoor wel een soort urgentie; de noodzaak om hun kennis ook in de toekomst aan mensen mee te kunnen geven.

Voordat ik begon met het maken van Stardust had ik een achtergrond in de IT. Veel van de kennis die ik daarmee heb opgedaan kwamen goed van pas tijdens het filmproces, ook omdat dat me het vertrouwen gaf dat ik elk probleem dat ik tegenkwam wel kon oplossen. Wat ik tijdens het maken van de film echter ontdekte was dat het denken in ‘systemen’ en het denken in ‘verhalen’ – voor mij althans – bijna lijnrecht tegenover elkaar staan. Het verhaal dat ik dácht dat ik wilde vertellen, over mijn ouders als vernieuwers, en over hoe hun werk past in een verhaal over vernieuwers, mensen die iets nieuws toegankelijk maken voor een breder publiek, was veel meer een intellectueel dan een emotioneel verhaal, en niet wat ik zocht. De film zoals die uiteindelijk is geworden bevat die kern nog wel, maar dat vormt niet langer de rode draad.

Omdat ik worstelde met het vinden van het verhaal, heb ik op een gegeven moment besloten te gaan samenwerken met een schrijver – Anita Naughton – die nog niet eerder films had gemaakt en die, nog belangrijker, niets van architectuur afwist. Zij vond de rode draad in de beelden die ik had verzameld en maakte daar het verhaal van de film van: een intiem portret van mijn ouders.”

Robert Venturi en Denise Scott Brown zijn vooral beroemd geworden met hun boeken, maar hebben ook veel gebouwen op hun naam staan – waarvan we natuurlijk alleen de meest iconische voorbeelden terugzien in de film. Zijn er andere projecten die vanuit jouw optiek belangrijk zijn, al dan niet vanuit je persoonlijke herinneringen, maar die toch niet in de film terecht zijn gekomen?
“Ik denk dat de film in algemene zin een goed overzicht biedt van het oeuvre van mijn ouders. Zelf houd ik altijd wel van de dubbelzinnige, een tikje subversieve kant van hun werk, en dat paste niet altijd in het verhaal van de film. Voorbeelden zijn het prijsvraagontwerp voor de Football Hall of Fame en de televisieantenne bovenop de seniorenwoningen van Guild House; die was bedoeld als een soort ‘seculier’ symbool, een verwijzing naar ouderen die televisie aan het kijken zijn, maar dat werd niet per se positief opgevat. Verder denk ik dat de connectie en ook de disconnectie met de alledaagse, populaire cultuur ook een thema is dat er om vraagt verder verkend te worden, maar misschien op een andere manier, zoals met een boek of een tentoonstelling.”

Stardust gaat op zaterdag 12 oktober in Europese première op AFFR, nadat de documentaire een paar weken geleden al zijn wereldpremière beleefde op het Architecture and Design Festival in New York. Hoe is de film daar ontvangen? En denk je dat het publiek hier anders zal reageren, vanwege de andere context?
“Ik vond het geweldig dat mensen daar zo enthousiast waren over de film. Sommige mensen kwamen echt huilend de zaal uit; mensen ontdekten namelijk dat het óók liefdesverhaal is. Het was ontroerend om te zien hoeveel mensen zich verbonden voelden met mijn ouders, en hoe ze zich in hun konden verplaatsen.

Ik was vooral blij om te zien dat dit ook gold voor jongeren zonder directe interesse in architectuur. Het zou fantastisch zijn als de film ook hier mensen kan bereiken die niet per se iets hebben met architectuur of met films en documentaires, naast mensen die het werk van mijn ouders al kennen.”

Stardust - the Story of Robert Venturi and Denise Scott Brown draait op zaterdag 12 oktober om 22:15 in LantarenVenster tijdens AFFR, met een introductie van Edward Dimendberg en een Q&A met de makers, Jim Venturi en Anita Naughton.

Tickets:
https://tickets.affr.nl/nl-NL/Show/Details/Stardust-The-Story-of-Robert-Venturi-and-Denise-Scott-Brown--12-okt-12037082

Over AFFR
AFFR – het grootste filmfestival ter wereld over stad en architectuur – vindt dit jaar plaats van 9 tot en met 13 oktober, in LantarenVenster en Theater Rotterdam/Schouwburg. De kaartverkoop en het volledige programma zij te vinden op www.affr.nl.

Trefwoorden

robert venturi denise scott-brown jim venturi affr

1	EGM architecten over uitwerking ontwerp Fenix: “Het was echt teamwork” woensdag, 16 juli
2	ASML op schema voor uitbreiding in Eindhoven woensdag, 16 juli
3	CO2-gestuurd ontwerpen is efficiënt ontwerpen. Levert dat ruimtelijk nog wat op? Jazeker! dinsdag, 15 juli
4	Aquon – transparant laboratorium met in houten hart plek voor ontmoeting dinsdag, 15 juli
5	Amsterdam bouwt nieuwe Jaap Eden IJshal dinsdag, 15 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

Louter premièrefilms te zien tijdens Architectenweb Best of AFFR

4 oktober 2024

AFFR viert 25-jarig jubileum met online filmprogramma, startend met ‘Robin Hood Gardens’

7 maart

AFFR 2024 maakt volledig programma bekend

17 september 2024

Documentaire onderzoekt gebruik en impact van materialen als steen en beton

24 april

AFFR 2024 opent met Europese première Charlotte's Castle

3 september 2024

Boek toont mooie en lelijke kanten postmoderne architectuur

9 april 2020

Architect Robert Venturi (93) overleden

20 september 2018

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

15 mei

Boek belicht vrouwen in de architectuur

10 februari 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Stedenbouwkundig structuurontwerp voor Blok III in Sloterdijk I Zuid goedgekeurd

18 juli, 1:30

In opdracht van een breed scala aan eigenaren zoals SBI Development, Bun Projectontwikkeling en AM Gebiedsontwikkeling) heeft Scope Spatial Strategy het stedenbouwkundig structuurontwerp van Blok III binnen Sloterdijk I Zuid ontwikkeld.

VORM ontwikkelt laatste twee kavels Eenhoorngebied Amsterdam

17 juli, 2:24

Op de kavels worden onder de projectnaam Portico twee bouwblokken met in totaal 88 woningen gerealiseerd. Marcel Lok_Architect en Studio Blad (landschap) zijn verantwoordelijk voor het ontwerp.

Multifunctioneel gebouw Floating Gardens in Sloterdijk biedt plek aan woningen en een IKC

17 juli, 12:18

In het gebouw zijn 192 appartementen en een IKC ondergebracht. Het gebouw en de woningen zijn ontworpen door Orange Architects, Bureau Rowin Petersma ontwierp de ‘alles-in-één-school’.

Architectenweb Sportzomer: Vincent van Heesch is een fanatiek tennisser

17 juli, 9:15

Architectenweb interviewt deze zomer architecten die naast hun werk fanatiek sporten of een bijzondere sport beoefenen. In de tweede aflevering spreken we met Vincent van Heesch, die vaak op de tennisbaan is te vinden.

Aanpak Zuid-Hollandse verkeersader kost tientallen miljoenen meer

41 minuten geleden

De reconstructie van de N211, een van de drukste provinciale wegen in Nederland, kost tientallen miljoenen euro's meer dan begroot.

Hermans kiest Schiermonnikoogroute voor stroomkabel naar Noordzee

18 juli, 11:09

Er moeten zware kabels door de Waddenzee komen om windenergie van de Noordzee aan land te brengen.

Hester Bijl wordt rector magnificus TU Delft

18 juli, 9:27

Bijl wordt de eerste vrouw die de technische universiteit in Delft gaat leiden.

Provincie komt bij BAM en SPIE uit voor onderhoud aan Zeelandbrug

17 juli, 1:39

Zeeland opende de aanbesteding in januari, maar geen partij meldde zich voor de klus.

Meerderheid Limburgers houdt rekening met nieuwe overstromingen

17 juli, 10:35

Bijna driekwart van de Limburgers denkt dat hun provincie de komende vijf jaar weer te maken krijgt met wateroverlast zoals overstromingen en stortbuien.