Het boek 'Postmodern Architecture: Less Is A Bore'
Copyright: Phaidon
Bladzijden uit het boek 'Postmodern Architecture: Less Is A Bore'
Copyright: Phaidon
Bladzijden uit het boek 'Postmodern Architecture: Less Is A Bore'
Copyright: Phaidon
Het Vanna Venturi House (1964) van Robert Venturi in Chessnutt (VS)
Copyright: Wikimedia Commons / Carol M. Highsmith
BEST Products Showroom (1979) van SITE in Miami
Copyright: James Wines
De Piramides van Soeters van Eldonk architecten in Amsterdam
Copyright: Syntrus Achmea
Elephant Building in Bangkok
Copyright: Wikimedia Commons / Ong-ard architects
M2 Building van Kengo Kuma in Tokio
Copyright: wakiiii
Pand Oudhof (1990) van Mart van Schijndel in Amsterdam
Copyright: Gerhard Jaeger
De Markthal van MVRDV in Rotterdam
Copyright: Ossip van Duivenbode
Landmark in Nieuw-Bergen van Monadnock
Copyright: Stijn Bollaert
Het boek 'Postmodern Architecture: Less Is A Bore'
Copyright: Phaidon
Bladzijden uit het boek 'Postmodern Architecture: Less Is A Bore'
Copyright: Phaidon
Bladzijden uit het boek 'Postmodern Architecture: Less Is A Bore'
Copyright: Phaidon
Het Vanna Venturi House (1964) van Robert Venturi in Chessnutt (VS)
Copyright: Wikimedia Commons / Carol M. Highsmith
BEST Products Showroom (1979) van SITE in Miami
Copyright: James Wines
De Piramides van Soeters van Eldonk architecten in Amsterdam
Copyright: Syntrus Achmea
Elephant Building in Bangkok
Copyright: Wikimedia Commons / Ong-ard architects
M2 Building van Kengo Kuma in Tokio
Copyright: wakiiii
Pand Oudhof (1990) van Mart van Schijndel in Amsterdam
Copyright: Gerhard Jaeger
De Markthal van MVRDV in Rotterdam
Copyright: Ossip van Duivenbode
Landmark in Nieuw-Bergen van Monadnock
Copyright: Stijn Bollaert

Boek toont mooie en lelijke kanten postmoderne architectuur

9 april 2020, 14:06
Met Robert Venturi, Charles Jencks en Michael Graves zijn de afgelopen jaren enkele grondleggers van de postmoderne architectuur overleden. Wat deze architecten en theoretici – en niet te vergeten hun navolgers – de wereld hebben nagelaten, wordt op een rijtje gezet in het fraaie boek Postmodern Architecture: Less Is A Bore. In een overzicht met veel foto’s en citaten laat auteur Owen Hopkins zien dat deze architectuurstroming haar adagium eer heeft aangedaan. Saai wordt het met de postmodernisten immers nooit.

Een bijzondere eigenschap van postmoderne architectuur is dat het vrijwel altijd een sterke reactie oproept bij de beschouwer. Reis bijvoorbeeld maar eens naar het stationsgebied van Zaandam met zijn Zaanse Huisjes-architectuur en probeer daar onbewogen onder te blijven. Dat lukt niemand. Je vindt het prachtig, lelijk, een toegevoegde waarde voor de stad, een aanfluiting, of wat dan ook, maar feit is dat de omgeving op zijn minst een emotie in je oproept. Ze beroert.

Terugkeer van pluralisme
Dat kon weleens te maken hebben met de oorsprong van de postmoderne architectuur, die immers begon met een provocatie. In zijn beroemde boek ‘Complexity and Contradiction in Architecture’ uit 1966 bond Robert Venturi de strijd aan met de eenvormigheid van het modernisme, door te pleiten voor een terugkeer van pluralisme in de architectuur. Ook dienden architecten weer oog te krijgen voor context en historie, in plaats van te streven naar een zuivere, op zichzelf staande architectuur. Less is wat Venturi betreft niet more, zoals het beroemde adagium van Mies luidt, maar a bore.

Hoewel het postmodernisme een bevrijding van de rigiditeit – en ook de maakbaarheidspretenties – van het modernisme betekende, ontkwam het zelf ook niet aan kritiek. Postmoderne architectuur werd vaak als plat, commercieel en zelfs nep beschouwd. Waarom, dat maakt ook het boek ‘Less Is A Bore’ goed duidelijk. Naast fraaie voorbeelden komen gebouwen voorbij die de haren te berge doen rijzen, zoals het Elephant Building (1997) van architect Sumet Jumsai in Bangkok, dat in alle opzichten (vooral ook qua grootte) zijn naam eer aandoet. Maar wat ook te denken van het M2 Buidling (1991) in Tokio, van de gerenommeerde architect Kengo Kuma nota bene? Een enorm uitvergrote zuil, te midden van een homp bebouwing waarvan een deel aan een wasknijper doet denken.

Fraai blijven de Amerikaanse BEST Stores van architectenbureau SITE, die het gangbare beeld van een winkelpand onderuit halen. Ook de duidelijk door Palladio geïnspireerde Villa Glashütte (1988) in het Duitse Utscheid van Oswald Matthias Ungers, het Groninger Museum (1994) van Alessandro Mendini (hoofarchitect) en de Petronas Towers (1996) in Kuala Lumpur van César Pelli behoren tot de betere werken in het boek. En nu we aan het begin van dit artikel toch het Zaanse Inverdan-plan van Sjoerd Soeters aanhaalden; De Piramides (2006) in Amsterdam zijn ook zo slecht nog niet.

Schone en lelijke kanten
Het aardige aan het boek is dat de schone en lelijke kanten van de postmoderne architectuur worden getoond – kom daar maar eens om bij een salontafelboek over bijvoorbeeld het modernisme. Verder onthoudt Hopkins zich van commentaar op de afzonderlijke gebouwen, waardoor het aan de lezer is om een oordeel te vellen. Daarbij zeggen de citaten van architecten, critici, filosofen, kunstenaars en muzikanten genoeg over wat het postmodernisme allemaal vermag. Dat de stroming daarbij zelf ook niet wordt gespaard (‘There’s an element of victimhood is Postmodernism’, zegt actrice Terry Farrell bijvoorbeeld), past wel weer bij het ambigue karakter van het postmodernisme.

Het boek heeft overigens ook nog enkele verrassingen. Wie had bijvoorbeeld de Markthal van MVRDV tot postmoderne architectuur gerekend? Door de uitvergrote, archetypische boogvorm en de al even aangezette plafondschildering kan het wel, maar was de houdbaarheidsdatum van de stroming niet al verstreken in 2014? Of neem het Landmark (2015) in Nieuw-Bergen van Monadnock, dat project zou je eerder rekenen tot een nieuwe zoektocht van jonge architect naar traditionele vormen, dus los van wat we al in het postmodernisme? Beide gebouwen passen naadloos tussen al het andere werk in het boek, blijkbaar is de postmoderne architectuur toch nog niet dood.

Postmodern Architecture: Less Is A Bore is uitgegeven door Phaidon en is verkrijgbaar voor 39,95 euro, ook via Nederlandse boekhandels en distributiekanalen.

Andere nieuwsberichten

Het Hogeland College in Uithuizen opent vernieuwd schoolgebouw

Vandaag, 16:47

Maria Vassilakou guest urban critic tijdens Stadmakerscongres 2024

Vandaag, 14:12

MVSA Architects presenteert ontwerp voor vernieuwde Galgenwaard

Vandaag, 13:15

Lijvig boek over Rietveld Schröderhuis biedt nieuwe inzichten in rol Truus Schröder

Vandaag, 11:34

Strategiedirecteur Schiphol vertrekt na ‘verschil van inzicht’

Vandaag, 15:05

Nieuwe woning kan verhuisketen op gang brengen, zegt CBS

Vandaag, 10:32

Metropoolregio wil meevallers rijksbegroting voor infrastructuur

Gisteren, 14:35

EIB: komende jaren 60.000 medewerkers in de bouw nodig

Gisteren, 10:01

Onderzoek: Duitsland heeft 400 miljard voor infrastructuur nodig

29 oktober, 1:15

Meer flexwoningen, maar meeste Nederlanders wonen liever groter

29 oktober, 10:11
Ronnie WeessiesRedacteur
KUBUS | Specialist in BIM-software
SAPA
Reynaers Aluminium Nederland
Jansen
SAB-profiel bv
Aliplast Aluminium Systems
Hagemeister GmbH & Co. KG
ALUCOBOND®
Tarkett BV
Kawneer
Grohe Nederland B.V.
Malaysian Timber Council
OCS | Office Cabling Systems
Swisspearl Nederland
Forster Nederland N.V.
VELUX Commercial Benelux B.V.
Sempergreen
EeStairs | Design trappen - Balustrade - Ontwerp en constructie
Aluprof Nederland BV
QbiQ Wall Systems
Forbo Flooring
Schüco Nederland BV
AGC Nederland Holding B.V.
Cedral
Sto Isoned bv
Triflex bv
Gorter Luiken BV
Foreco Houtproducten
Wienerberger B.V.
Knauf Insulation
DUCO Ventilation & Sun Control
IsoBouw Systems bv
Mview+
Rockfon (ROCKWOOL B.V.)
Gira Nederland B.V.
Kingspan Geïsoleerde Panelen
GEZE Benelux  B.V.
Renson
Metaglas Groep
ABB | Busch-Jaeger
Jung | Hateha B.V.
Knauf Ceiling Solutions B.V.
Saint-Gobain Building Glass Benelux
Faay Vianen B.V.
objectflor
Boon Edam Nederland B.V.
Hunter Douglas Architectural
Forbo Eurocol Nederland B.V.
EQUITONE gevelpanelen
Plastica Groep
Holonite B.V.
FALK®
Tata Steel Colorcoat®
© 2002 - 2024 Architectenweb BV / Voorwaarden / Privacy / Disclaimer / Sitemap
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan