Adolfo Natalini

Il Monumento continuo, New York van Superstudio

Het Waagstraatcomplex in Groningen

Muzenplein Den Haag, onderdeel van De Resident

Kasteel Zwaenenstede in Haverleij, Den Bosch

Natalini-Toren in Roermond

Architect Adolfo Natalini (78) overleden

27 januari 2020, 13:46

De Italiaanse architect Adolfo Natalini is op 78-jarige leeftijd overleden. Natalini is medeoprichter van de invloedrijke experimentele architectuurgroep Superstudio en ontwierp in Nederland onder meer het Waagstraatcomplex in Groningen en een deel van De Resident in Den Haag.

Natalini studeerde architectuur aan de universiteit van Florence, de stad waar hij vlakbij is geboren en zijn hele leven heeft gewoond en gewerkt. In 1966, het jaar van zijn afstuderen, richtte hij samen met zijn studiegenoot Cristiano Toraldo di Francia (1941-2019) Superstudio op. Dit collectief, waarbij later Gian Piero Frassinelli en de broers Roberto en Alessandro Magris zich aansloten, groeide uit tot een van de invloedrijkste avant-gardegroepen van de jaren zestig en zeventig.

Superstudio opereerde op het snijvlak van architectuur en beeldende kunst (Natalini had tevens een voorliefde voor schilderen) en bekritiseerde het naoorlogse modernisme. De groep gebruikte hierbij niet-realiseerbare ontwerpen als metafoor, met als bekendste voorbeeld Il Monumento continuo uit 1969. Dit eindeloze, rasterachtige en licht spiegelende monument dat de hele aarde bestrijkt, vormt een commentaar op de abstracte en ‘wrede’ planningsdrift uit de jaren zestig.

Na twaalf jaar hield Superstudio het voor gezien en richtte Natalini zijn eigen architectenbureau op. In vroege werken als het Huis op de Römerberg in Frankfurt am Main (1980-1989) bleven sporen van de ideeën van Superstudio zichtbaar, in latere werken toonde hij zich vooral een traditionalist. Zijn bekendste Nederlandse project, het Waagstraatcomplex in Groningen (1991-1996), is hier een goed voorbeeld van.

Naast het Groningse stadhuis ontwierp Natalini een uit meerdere delen bestaand complex, waarin ook het zeventiende-eeuwse Goudkantoor is opgenomen. Traditionele Nederlandse materialen en vormen worden gecombineerd met ‘Italiaanse’ motieven binnen een fijnmazig ensemble, waarin de structuur en ritmiek van de Groningse binnenstad worden voortgezet. Binnen vakkringen werd het ontwerp fel bekritiseerd (de vakjury van de prijsvraag had ook voor dat van Gunnar Daan gekozen), maar inwoners van de stad vielen er massaal voor. Bovendien bleek Natalini’s plan als enige binnen het beschikbare budget te realiseren.

Binnen het stedenbouwkundig plan De Resident in Den Haag ontwierp Natalini woningen en winkels aan het Muzenplein, terwijl ook in steden als ’s-Hertogenbosch, Roermond en Helmond gebouwen van zijn hand verrezen. Natalini is vorige week donderdag overleden.

Trefwoorden

superstudio overlijden waagstraatcomplex adolfo natalini waagstraatgebouw groningen

1	Rotterdam verleent bouwvergunning voor Schieblokken vrijdag, 28 november
2	Nieuw voorstel voor renovatie en uitbreiding De Kuip woensdag, 26 november
3	MORE Architecture en Studio Nauta ontwerpen woontoren midden op Katendrecht donderdag, 27 november
4	Gemeenteraad stelt gebiedsvisie voor Bussum-Zuid vast donderdag, 27 november
5	Schiphol investeert tien miljard in nieuwe terminal en andere infrastructuur woensdag, 26 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Architectuur van Bofill tussen monumentaal en intiem

17 januari 2022

Forum Groningen trekt ruim 400.000 bezoekers in openingsmaand

6 januari 2020

Alessandro Mendini (87) overleden

18 februari 2019

Bouwstart sluitstuk van oostwand Grote Markt Groningen

20 juni 2018

'Merckt' winnend plan hoekpand Grote Markt

23 november 2016

Raad komt 'op zolder' in verbouwd stadhuis Groningen

19 februari 2020

Boek toont mooie en lelijke kanten postmoderne architectuur

9 april 2020

Eerste editie Groninger Architectuurmaand gaat door

26 mei 2020

'Prijzen-hattrick' in thuisstad voor Forum Groningen

22 september 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nederlands Fotomuseum toont fotografische verbeelding van Rotterdam

Gisteren, 15:16

Op 7 februari opent het Nederlands Fotomuseum zijn deuren in het voormalige pakhuis Santos in Rotterdam. Een van de openingstentoonstellingen is Rotterdam in focus. Fotografie van de stad 1843.

Vocus Architecten verbouwt historische tramremise tot supermarkt

Gisteren, 14:23

In Elburg heeft Vocus Architecten een voormalige tramremise getransformeerd tot supermarkt. De twee historische bouwdelen uit het einde van de achttiende eeuw zijn gerenoveerd en er is een nieuw entreegebouw aan het complex toegevoegd.

Veel Nederlandse winnaars bij de Archello Awards 2025

Gisteren, 12:00

Vooral in de categorieën rond woningbouw, scholenbouw en publieke gebouwen wisten Nederlandse bureaus veel prijzen te winnen.

Ibelings van Tilburg geeft boerderij met monumentale schuur in Zoetermeer woonbestemming

Gisteren, 11:34

Het woonhuis behield zijn functie, in de monumentale Groningse driekapsschuur zijn tien woningen gerealiseerd en op het erf achter de schuur is een houten schuurwoning gebouwd, mede om het plan financieel levensvatbaar te maken.

Gelderland wil duurzame ‘havenhub’ aanleggen bij IJzendoorn

Gisteren, 13:13

Bij een Clean Energy Hub kunnen binnenvaartschepen schonere brandstoffen zoals bio-LNG bunkeren en groene stroom laden.

Schoof ziet actiepunten in klimaatadvies burgerberaad

Gisteren, 10:22

De demissionair premier herkent de wens van het kabinet voor een ‘haalbaar en betaalbaar’ klimaatbeleid in de aanbevelingen van 175 burgers.

Besluit over verdwijnen dorp Moerdijk halfjaar uitgesteld

1 december, 3:27

Het Rijk en de provincie Noord-Brabant willen pas in juni een besluit nemen over uitbreiding van het haven- en industriegebied in Moerdijk.

Amsterdam overweegt hogere toeristenbelasting in herbestemming panden te stoppen

1 december, 10:30

Het stadsbestuur overweegt de toeristenbelasting te verhogen als de landelijke btw-verhoging niet leidt tot een daling van het aantal toeristenovernachtingen.

Amsterdam zoekt vastgoedpartij die 'werkcorporatie' wil opzetten

28 november, 5:16

De Werkcorporatie Amsterdam moet helpen om kleinschalige en betaalbare bedrijfsruimtes voor bijvoorbeeld meubelmakers en loodgieters in de stad te realiseren.