De Afobakastuwdam in 1981

Expositie belicht verhalen bewoners onder water gezet gebied Suriname

28 augustus 2023, 14:27

Vanaf 16 september is in het Nieuwe Instituut in Rotterdam de tentoonstelling Soengoe Kondre te zien. De expositie vertelt het verhaal van de Surinaamse marrons die hun leefgebied overstroomd zagen worden, na de realisatie van de Afobakastuwdam (1964) in de Surinamerivier. Door de dam ontstond een meer ter grootte van de provincie Utrecht.

Het Prof. dr. ir. W.J. van Blommesteinmeer, beter bekend als het Brokopondomeer, werd aangelegd om één enkele aluminiumsmelterij (Suralco) van stroom te voorzien. Liefst 27 dorpen, waar in totaal zo’n vijfduizend leden van het Saramaccanervolk woonden, verdwenen onder water. De bewoners werden verhuisd naar hoger gelegen transmigratiedorpen. Ook het aanwezige regenwoud werd onder water gezet; boven het water steken nog altijd toppen van bomen uit.

In de expositie Soengoe Kondre / Verzonken Leven laat curator Vincent van Velsen zien hoe het leven en de cultuur in het gebied eruitzagen voordat het water begon te stijgen, binnen welke historische en economische context zo’n ingrijpend besluit als de bouw van de dam genomen kon worden en welke blijvende sociale, culturele en ecologische impact die heeft.

Van Velsen interviewde mensen uit marrongemeenschappen die de aanleg van de dam, de overstroming en een gedwongen volksverhuizing meemaakten. Hij reconstrueert de geschiedenis uit hun persoonlijke herinneringen, ondersteund door archieffoto’s, ontwerptekeningen, documentaires en andere ‘bewijsstukken’.

Volgens het Nieuwe Instituut laten de archieven het vaak het uitgesproken eenzijdige wereldbeeld, racisme en geweld zien, waarmee het verhaal van de Afobaka-stuwdam en het Brokopondomeer is omgeven. Zo zijn er foto’s uit de jaren veertig en vijftig van fotojournalist Willem van de Poll (1895-1970) te zien, die de vooroordelen van de tijd waarin ze gemaakt zijn weerspiegelen. De fotograaf verbeeldt de bewoners vaak naakt, geëxotiseerd en ‘primitief’.

Kunstenaar en filmmaker Miguel Peres dos Santos vult Van Velsens reconstructie aan met een film die hij speciaal voor de tentoonstelling maakte. Aan de hand van eigen opnamen en archiefbeelden kijkt hij kritisch naar de historische beeldvorming en keert hij het koloniale perspectief rond het stuwdamproject om, laat het Nieuwe Instituut weten.

Submerged Heritage
De tentoonstelling is onderdeel van het langer lopende onderzoeksproject Soengoe Kondre, dat Van Velsen samen met Daphne Bakker en Peres dos Santos initieerde en ontwikkelde onder de titel Submerged Heritage. Vanuit hun analyse van ontwikkelingen rond de Afobakadam willen de drie een debat aanwakkeren over de impact van het Nederlandse kolonialisme en het geglobaliseerde kapitalisme, door verschillende aspecten te belichten, zoals ecologische verwoesting, uitputting van hulpbronnen, het verlies van cultuur en identiteit, ontheemding en sociaaleconomische afbraak.

Soengoe Kondre is te zien tot en met 2 juni volgend jaar.

Trefwoorden

stuwmeer expositie tentoonstelling nieuwe instituut suriname stuwdam

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
3	Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML vrijdag, 16 mei
4	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
5	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

IABR 2024 in teken van thema Nature of Hope

14 juli 2023

Expositie over zorgarchitectuur in het RadboudUMC

13 juli 2023

Regering start onderzoek mogelijke terugkeer Nederlands architectuurinstituut

3 juli 2023

Expositie over dertigjarig Droog Design in het Nieuwe Instituut

23 maart 2023

Drijvende installatie van Kunlé Adeyemi in vijvers Nieuwe Instituut

17 maart 2023

Permanente tentoonstelling Onze Koloniale Erfenis in Tropenmuseum geopend

28 juni 2022

Nederlands paviljoen in Venetië toont ‘Plumbing the System’

6 juni 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML

16 mei, 2:00

ASML, gemeente Eindhoven, Nudus en Sweco Architects hebben het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan gepresenteerd voor een mogelijke uitbreiding van ASML aan de noordzijde van de Brainport Industries Campus.

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal

15 mei, 12:15

Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

15 mei, 11:31

Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

15 mei, 10:15

In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

15 mei, 1:29

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050

15 mei, 10:04

Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes

14 mei, 5:51

De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

14 mei, 9:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.