De Afobakastuwdam in 1981

Expositie belicht verhalen bewoners onder water gezet gebied Suriname

28 augustus 2023, 14:27

Vanaf 16 september is in het Nieuwe Instituut in Rotterdam de tentoonstelling Soengoe Kondre te zien. De expositie vertelt het verhaal van de Surinaamse marrons die hun leefgebied overstroomd zagen worden, na de realisatie van de Afobakastuwdam (1964) in de Surinamerivier. Door de dam ontstond een meer ter grootte van de provincie Utrecht.

Het Prof. dr. ir. W.J. van Blommesteinmeer, beter bekend als het Brokopondomeer, werd aangelegd om één enkele aluminiumsmelterij (Suralco) van stroom te voorzien. Liefst 27 dorpen, waar in totaal zo’n vijfduizend leden van het Saramaccanervolk woonden, verdwenen onder water. De bewoners werden verhuisd naar hoger gelegen transmigratiedorpen. Ook het aanwezige regenwoud werd onder water gezet; boven het water steken nog altijd toppen van bomen uit.

In de expositie Soengoe Kondre / Verzonken Leven laat curator Vincent van Velsen zien hoe het leven en de cultuur in het gebied eruitzagen voordat het water begon te stijgen, binnen welke historische en economische context zo’n ingrijpend besluit als de bouw van de dam genomen kon worden en welke blijvende sociale, culturele en ecologische impact die heeft.

Van Velsen interviewde mensen uit marrongemeenschappen die de aanleg van de dam, de overstroming en een gedwongen volksverhuizing meemaakten. Hij reconstrueert de geschiedenis uit hun persoonlijke herinneringen, ondersteund door archieffoto’s, ontwerptekeningen, documentaires en andere ‘bewijsstukken’.

Volgens het Nieuwe Instituut laten de archieven het vaak het uitgesproken eenzijdige wereldbeeld, racisme en geweld zien, waarmee het verhaal van de Afobaka-stuwdam en het Brokopondomeer is omgeven. Zo zijn er foto’s uit de jaren veertig en vijftig van fotojournalist Willem van de Poll (1895-1970) te zien, die de vooroordelen van de tijd waarin ze gemaakt zijn weerspiegelen. De fotograaf verbeeldt de bewoners vaak naakt, geëxotiseerd en ‘primitief’.

Kunstenaar en filmmaker Miguel Peres dos Santos vult Van Velsens reconstructie aan met een film die hij speciaal voor de tentoonstelling maakte. Aan de hand van eigen opnamen en archiefbeelden kijkt hij kritisch naar de historische beeldvorming en keert hij het koloniale perspectief rond het stuwdamproject om, laat het Nieuwe Instituut weten.

Submerged Heritage
De tentoonstelling is onderdeel van het langer lopende onderzoeksproject Soengoe Kondre, dat Van Velsen samen met Daphne Bakker en Peres dos Santos initieerde en ontwikkelde onder de titel Submerged Heritage. Vanuit hun analyse van ontwikkelingen rond de Afobakadam willen de drie een debat aanwakkeren over de impact van het Nederlandse kolonialisme en het geglobaliseerde kapitalisme, door verschillende aspecten te belichten, zoals ecologische verwoesting, uitputting van hulpbronnen, het verlies van cultuur en identiteit, ontheemding en sociaaleconomische afbraak.

Soengoe Kondre is te zien tot en met 2 juni volgend jaar.

Trefwoorden

stuwmeer expositie tentoonstelling nieuwe instituut suriname stuwdam

1	Mecanoo presenteert gebiedsvisie station Delft Campus maandag, 18 augustus
2	Nieuwe universiteitsbibliotheek in binnenstad Amsterdam opent zijn deuren donderdag, 21 augustus
3	Nieuw hoofdkwartier Scouting Nederland in gebruik genomen woensdag, 20 augustus
4	Multifunctioneel gebouwenensemble door JA Joubert Architecture in Tirana klaar dinsdag, 19 augustus
5	In beeld: Sail Amsterdam 2025 donderdag, 21 augustus

Gerelateerde nieuwsberichten

IABR 2024 in teken van thema Nature of Hope

14 juli 2023

Expositie over zorgarchitectuur in het RadboudUMC

13 juli 2023

Regering start onderzoek mogelijke terugkeer Nederlands architectuurinstituut

3 juli 2023

Expositie over dertigjarig Droog Design in het Nieuwe Instituut

23 maart 2023

Drijvende installatie van Kunlé Adeyemi in vijvers Nieuwe Instituut

17 maart 2023

Permanente tentoonstelling Onze Koloniale Erfenis in Tropenmuseum geopend

28 juni 2022

Nederlands paviljoen in Venetië toont ‘Plumbing the System’

6 juni 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Woongebouw Jolie markeert hoek van stedelijke wand in Le Sud

Gisteren, 14:57

In het nieuwe stadsdeel Le Sud in Maastricht is een door Artesk van Royen Architecten ontworpen woongebouw opgeleverd.

Circulair decor van Overtreders W voor tv-programma Zomergasten

Gisteren, 13:24

Het tv-programma VPRO Zomergasten wordt dit jaar uitgezonden vanuit een door Overtreders W ontworpen decor. Het bureau ontwierp een decor van circulaire materialen, dat gedurende de avond vordert van kleur verandert.

Woon- en werkgebouw met open karakter op Strijp-S

Gisteren, 11:00

Op Strijp-S in Eindhoven is afgelopen jaar woon- en werkgebouw Donna opgeleverd. Het pand, dat is ontworpen door De Bever Architecten, bied plek aan zestig woon- en werklofts en 12.500 vierkante meter kantoorruimte.

In beeld: Sail Amsterdam 2025

21 augustus, 3:32

De organisatie van het zeilevenement heeft meerdere fotografen op pad gestuurd om de meer dan achthonderd schepen en de omgeving vast te leggen. Dit levert vaak fraaie plaatjes van zowel de stad als het landschap rond het IJ en het Noordzeekanaal op.

Zonnepanelen Schiphol krijgen speciale folie tegen reflectie

Gisteren, 09:25

Het park direct onder de aanvliegroutes van de Polderbaan en de Zwanenburgbaan verblindt piloten.

Bijna 6.300 nieuwbouwwoningen definitief na voorrang bestuursrechter

21 augustus, 9:39

Een woordvoerder van de Raad van State verwacht dat dit aantal de komende tijd eerder toeneemt dan afneemt.

Van Oord krijgt opdracht voor landwinning exclusief eiland Dubai

20 augustus, 12:06

Naïa Island Dubai zal ongeveer dertien hectare beslaan en zes kilometer aan stranden omvatten.

Aanbod van studentenkamers wordt krapper, ziet Kamernet

19 augustus, 9:44

Studenten die een kamer zoeken, hebben minder woonruimtes om uit te kiezen, ziet Kamernet.

Geen akkoord over internationaal plasticverdrag

18 augustus, 1:32

Woensdag was al duidelijk dat de standpunten van de landen op de VN-top nog altijd ver uit elkaar lagen.

Noord-Hollands waterschap steekt miljoenen in zoetwaterprogramma

18 augustus, 10:56

Het plan voorziet onder meer in zuiniger watergebruik, een grotere zoetwaterbuffer, duurzaam grondwaterbeheer en het tegengaan van verzilting en bodemdaling.

Ga naar het nieuws-archief