De Afobakastuwdam in 1981

Expositie belicht verhalen bewoners onder water gezet gebied Suriname

28 augustus 2023, 14:27

Vanaf 16 september is in het Nieuwe Instituut in Rotterdam de tentoonstelling Soengoe Kondre te zien. De expositie vertelt het verhaal van de Surinaamse marrons die hun leefgebied overstroomd zagen worden, na de realisatie van de Afobakastuwdam (1964) in de Surinamerivier. Door de dam ontstond een meer ter grootte van de provincie Utrecht.

Het Prof. dr. ir. W.J. van Blommesteinmeer, beter bekend als het Brokopondomeer, werd aangelegd om één enkele aluminiumsmelterij (Suralco) van stroom te voorzien. Liefst 27 dorpen, waar in totaal zo’n vijfduizend leden van het Saramaccanervolk woonden, verdwenen onder water. De bewoners werden verhuisd naar hoger gelegen transmigratiedorpen. Ook het aanwezige regenwoud werd onder water gezet; boven het water steken nog altijd toppen van bomen uit.

In de expositie Soengoe Kondre / Verzonken Leven laat curator Vincent van Velsen zien hoe het leven en de cultuur in het gebied eruitzagen voordat het water begon te stijgen, binnen welke historische en economische context zo’n ingrijpend besluit als de bouw van de dam genomen kon worden en welke blijvende sociale, culturele en ecologische impact die heeft.

Van Velsen interviewde mensen uit marrongemeenschappen die de aanleg van de dam, de overstroming en een gedwongen volksverhuizing meemaakten. Hij reconstrueert de geschiedenis uit hun persoonlijke herinneringen, ondersteund door archieffoto’s, ontwerptekeningen, documentaires en andere ‘bewijsstukken’.

Volgens het Nieuwe Instituut laten de archieven het vaak het uitgesproken eenzijdige wereldbeeld, racisme en geweld zien, waarmee het verhaal van de Afobaka-stuwdam en het Brokopondomeer is omgeven. Zo zijn er foto’s uit de jaren veertig en vijftig van fotojournalist Willem van de Poll (1895-1970) te zien, die de vooroordelen van de tijd waarin ze gemaakt zijn weerspiegelen. De fotograaf verbeeldt de bewoners vaak naakt, geëxotiseerd en ‘primitief’.

Kunstenaar en filmmaker Miguel Peres dos Santos vult Van Velsens reconstructie aan met een film die hij speciaal voor de tentoonstelling maakte. Aan de hand van eigen opnamen en archiefbeelden kijkt hij kritisch naar de historische beeldvorming en keert hij het koloniale perspectief rond het stuwdamproject om, laat het Nieuwe Instituut weten.

Submerged Heritage
De tentoonstelling is onderdeel van het langer lopende onderzoeksproject Soengoe Kondre, dat Van Velsen samen met Daphne Bakker en Peres dos Santos initieerde en ontwikkelde onder de titel Submerged Heritage. Vanuit hun analyse van ontwikkelingen rond de Afobakadam willen de drie een debat aanwakkeren over de impact van het Nederlandse kolonialisme en het geglobaliseerde kapitalisme, door verschillende aspecten te belichten, zoals ecologische verwoesting, uitputting van hulpbronnen, het verlies van cultuur en identiteit, ontheemding en sociaaleconomische afbraak.

Soengoe Kondre is te zien tot en met 2 juni volgend jaar.

Trefwoorden

stuwmeer expositie tentoonstelling nieuwe instituut suriname stuwdam

1	Woontorens The Grace worden lager dan gepland vrijdag, 26 april
2	NOAHH presenteert opgeleverde Villa Vaartjes in Almere Oosterwold dinsdag, 23 april
3	Den Haag deelt ontwikkelvisie voor gebied rond centraal station dinsdag, 23 april
4	Rijksmonumentaal Jachtslot Mookerheide heropend na restauratie door 1meter98 maandag, 22 april
5	Studio Modijefsky ontwerpt koekmakerij als wonderwinkel woensdag, 24 april

Gerelateerde nieuwsberichten

IABR 2024 in teken van thema Nature of Hope

14 juli 2023

Expositie over zorgarchitectuur in het RadboudUMC

13 juli 2023

Regering start onderzoek mogelijke terugkeer Nederlands architectuurinstituut

3 juli 2023

Expositie over dertigjarig Droog Design in het Nieuwe Instituut

23 maart 2023

Drijvende installatie van Kunlé Adeyemi in vijvers Nieuwe Instituut

17 maart 2023

Permanente tentoonstelling Onze Koloniale Erfenis in Tropenmuseum geopend

28 juni 2022

Nederlands paviljoen in Venetië toont ‘Plumbing the System’

6 juni 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Woontoren voor jongeren op Oostenburg vormt roestbruin accent langs het spoor

26 april, 3:50

In de Amsterdamse wijk Oostenburg is een ensemble van vier gebouwen opgeleverd. Blikvanger van het geheel is een door NEXT architects ontworpen woontoren voor jongeren.

EU Mies Award 2024 voor studiepaviljoen Technische Universiteit Braunschweig

26 april, 1:57

Het gebouw naar een ontwerp van de architecten Gustav Düsing en Max Hacke werd gekozen uit zeven finalisten. Een van de andere genomineerde projecten, de Gabriel García Márquez-bibliotheek in Barcelona, kreeg de Emerging Architecture Prize.

Sofie De Caigny nieuwe voorzitter Commissie Omgevingskwaliteit en Cultureel Erfgoed Rotterdam

26 april, 12:15

Vanaf 23 juni zal De Caigny deze functie voor een periode van drie jaar gaan vervullen. Ze volgt Esther Agricola op, die eveneens drie jaar lang voorzitter van de commissie is geweest.

Podcasts en publicatie over realiseren ruimtelijke kwaliteit bij stedelijke ontwikkeling

26 april, 10:47

Deze week hebben architect Willem Hein Schenk en publicist JaapJan Berg de podcastserie De Haarlems Sessies en de bijbehorende publicatie Sturen op Stadsarrangementen gelanceerd.