De Afobakastuwdam in 1981

Expositie belicht verhalen bewoners onder water gezet gebied Suriname

28 augustus 2023, 14:27

Vanaf 16 september is in het Nieuwe Instituut in Rotterdam de tentoonstelling Soengoe Kondre te zien. De expositie vertelt het verhaal van de Surinaamse marrons die hun leefgebied overstroomd zagen worden, na de realisatie van de Afobakastuwdam (1964) in de Surinamerivier. Door de dam ontstond een meer ter grootte van de provincie Utrecht.

Het Prof. dr. ir. W.J. van Blommesteinmeer, beter bekend als het Brokopondomeer, werd aangelegd om één enkele aluminiumsmelterij (Suralco) van stroom te voorzien. Liefst 27 dorpen, waar in totaal zo’n vijfduizend leden van het Saramaccanervolk woonden, verdwenen onder water. De bewoners werden verhuisd naar hoger gelegen transmigratiedorpen. Ook het aanwezige regenwoud werd onder water gezet; boven het water steken nog altijd toppen van bomen uit.

In de expositie Soengoe Kondre / Verzonken Leven laat curator Vincent van Velsen zien hoe het leven en de cultuur in het gebied eruitzagen voordat het water begon te stijgen, binnen welke historische en economische context zo’n ingrijpend besluit als de bouw van de dam genomen kon worden en welke blijvende sociale, culturele en ecologische impact die heeft.

Van Velsen interviewde mensen uit marrongemeenschappen die de aanleg van de dam, de overstroming en een gedwongen volksverhuizing meemaakten. Hij reconstrueert de geschiedenis uit hun persoonlijke herinneringen, ondersteund door archieffoto’s, ontwerptekeningen, documentaires en andere ‘bewijsstukken’.

Volgens het Nieuwe Instituut laten de archieven het vaak het uitgesproken eenzijdige wereldbeeld, racisme en geweld zien, waarmee het verhaal van de Afobaka-stuwdam en het Brokopondomeer is omgeven. Zo zijn er foto’s uit de jaren veertig en vijftig van fotojournalist Willem van de Poll (1895-1970) te zien, die de vooroordelen van de tijd waarin ze gemaakt zijn weerspiegelen. De fotograaf verbeeldt de bewoners vaak naakt, geëxotiseerd en ‘primitief’.

Kunstenaar en filmmaker Miguel Peres dos Santos vult Van Velsens reconstructie aan met een film die hij speciaal voor de tentoonstelling maakte. Aan de hand van eigen opnamen en archiefbeelden kijkt hij kritisch naar de historische beeldvorming en keert hij het koloniale perspectief rond het stuwdamproject om, laat het Nieuwe Instituut weten.

Submerged Heritage
De tentoonstelling is onderdeel van het langer lopende onderzoeksproject Soengoe Kondre, dat Van Velsen samen met Daphne Bakker en Peres dos Santos initieerde en ontwikkelde onder de titel Submerged Heritage. Vanuit hun analyse van ontwikkelingen rond de Afobakadam willen de drie een debat aanwakkeren over de impact van het Nederlandse kolonialisme en het geglobaliseerde kapitalisme, door verschillende aspecten te belichten, zoals ecologische verwoesting, uitputting van hulpbronnen, het verlies van cultuur en identiteit, ontheemding en sociaaleconomische afbraak.

Soengoe Kondre is te zien tot en met 2 juni volgend jaar.

Trefwoorden

stuwmeer expositie tentoonstelling nieuwe instituut suriname stuwdam

1	Vernieuwde entree westelijke reizigerstunnel Amsterdam Centraal geopend maandag, 30 juni
2	Is er een alternatief voor altijd dezelfde torenplattegrond? dinsdag, 1 juli
3	Eindhoven presenteert masterplan voor Stadhuisplein en omgeving maandag, 30 juni
4	Het Binnenhof – Oude Zaal wordt ook grootste commissiezaal maandag, 30 juni
5	Gemeentehuis Rheden naar ontwerp van DP6 en Zenber opgeleverd woensdag, 2 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

IABR 2024 in teken van thema Nature of Hope

14 juli 2023

Expositie over zorgarchitectuur in het RadboudUMC

13 juli 2023

Regering start onderzoek mogelijke terugkeer Nederlands architectuurinstituut

3 juli 2023

Expositie over dertigjarig Droog Design in het Nieuwe Instituut

23 maart 2023

Drijvende installatie van Kunlé Adeyemi in vijvers Nieuwe Instituut

17 maart 2023

Permanente tentoonstelling Onze Koloniale Erfenis in Tropenmuseum geopend

28 juni 2022

Nederlands paviljoen in Venetië toont ‘Plumbing the System’

6 juni 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Meer foto's en video van Eurostar-terminal op Amsterdam Centraal

4 juli, 1:27

Na de opening van het eerste deel van de wachtruimte begin februari, is eind april ook het tweede deel ervan geopend. Meer foto's en een video tonen de Eurostar-terminal nu in zijn geheel.

De Nijs, LEVS en Lüning ontwikkelen biobased bouwmethodiek ‘Tim’ die houtbouw flexibel en betaalbaar moet maken

4 juli, 11:30

Om houtbouw sneller, flexibeler en betaalbaarder te maken hebben De Nijs bouw en ontwikkeling, LEVS architecten en Adviesbureau Lüning een biobased bouwmethodiek ontwikkeld genaamd ‘Tim’.

HAL en Boskalis kopen Nederlandse activiteiten VolkerWessels

4 juli, 10:00

De Nederlandse activiteiten van bouw- en infrastructuurbedrijf VolkerWessels worden overgenomen door investeerder HAL en baggeraar en maritiem dienstverlener Boskalis.

BoschSlabbers wint ontwerpwedstrijd voor herinrichting Grote Markt in Hulst

3 juli, 5:23

Het ontwerpvoorstel creëert een monumentale open ruimte tussen het stadhuis en de basiliek en voegt op strategische plekken bomen en beplanting toe. Details in de vorm van een messing plint en een waterelement vormen de ‘finishing touch’.

Tweede Kamer draait bezuiniging Nationale Parken terug – natuurorganisaties reageren opgelucht

4 juli, 11:30

De opluchting is groot bij de Nationale Parken en IVN Natuureducatie, nu de Tweede Kamer een voorgenomen bezuiniging van 24 miljoen euro op hun werk heeft teruggedraaid.

Rapport: wereldwijd groeit aantal toeristische trips in komende tien jaar met bijna 50%

4 juli, 10:30

De reisindustrie zal tegen 2034 naar verwachting 30 miljard reizen verwerken, tegen ongeveer 21 miljard reizen vorig jaar.

TNO roept overheid op te investeren in hightechmegaclusters

4 juli, 9:30

Nederland dreigt op technologisch en economisch gebied achterop te raken bij landen als Zuid-Korea, de Verenigde Staten en China die miljarden investeren in belangrijke sleuteltechnologieën, waarschuwt TNO.

Stadsverwarming komt deels in handen overheid, Kamer akkoord

4 juli, 8:30

De Tweede Kamer heeft ingestemd met het wetsvoorstel om overheden gedeeltelijk eigenaar te maken van stadsverwarming. Op die manier hoopt demissionair klimaatminister Sophie Hermans (VVD) de kosten voor gebruikers van deze warmtenetten te drukken.

Ontwikkeling van duurzame energie op land dreigt tot stilstand te komen

4 juli, 7:30

De ontwikkeling van duurzame energie op land dreigt tot stilstand te komen. Dat staat in de halfjaarlijkse update van de regionale energiestrategieën (RES).