Het Schoolvoorbeeld, “Keuzevrijheid door standaardisatie”

Een voorbeeld van Schools by Circlewood

Voorbeeld van De Elementaire School

Amsterdam kiest met Innovatiepartnerschap Schoolgebouwen nieuwe aanbestedingsmethode

16 mei 2023, 11:22

De gemeente Amsterdam sluit met drie consortia, die zijn geselecteerd uit een aanbesteding, een raamovereenkomst voor de realisatie van negen tot dertig integrale kindcentra in de komende tien jaar. Een andere marktbenadering via het Innovatiepartnerschap Schoolgebouwen (IPS) moet resulteren in schoolgebouwen van hogere kwaliteit bij de bestaande financiële middelen en de krappe capaciteit in de markt. De drie geselecteerde consortia zijn De Elementaire School, Het Schoolvoorbeeld en Schools by Circlewood.

Op donderdag 11 mei heeft de gemeente Amsterdam de drie geselecteerde consortia en hun bouwconcepten gepresenteerd. De drie (grote) consortia omvatten architecten, aannemers, constructeurs, adviseurs, leveranciers, et cetera. Ze bieden alle een flexibel concept met een hoge mate van duurzaamheid, onder meer op het vlak van circulariteit. Tegelijkertijd biedt elk concept bij de geïndustrialiseerde benadering ook grote ruimte om zowel elk onderwijsconcept te kunnen huisvesten als het gebouw in uitstraling een eigen identiteit te geven.

Consortium De Elementaire School bestaat onder andere uit M3V advies en management, Slokker Bouwgroep en Berger Barnett Architecten. Het Schoolvoorbeeld omvat partijen als Hegeman, Alba Concepts en RU+PA. Consortium Schools by Circlewood ligt in het verlengde van Circlewood, een samenwerkingsverband met OMA als creatief directeur. Per school kiest het consortium een gastarchitect; voor het eerste project is dat Studio A Kwadraat.

Kloof tussen bouwopgave en capaciteit
Een aantal jaren geleden al zag de gemeente zich al geconfronteerd met een kloof in de mogelijkheden en ambities in scholenbouw. Enerzijds is sprake van personeelstekort, materialenschaarste, hogere energieprijzen en bijgevolg structureel stijgende kosten. Tegelijkertijd heeft de gemeente grote ambities in woningbouw – en dat betekent ook een groeiende vraag naar goede schoolgebouwen, zei Carli Hartgerink tijdens de bijeenkomst op 11 mei. Hartgerink is regisseur onderwijshuisvesting bij de gemeente Amsterdam en een van de initiatiefnemers van het IPS. De eisen aan schoolgebouwen worden bovendien alleen maar hoger, met bijvoorbeeld de aandacht voor circulariteit en klimaatbestendigheid.

Gemeente en schoolbesturen zijn over het algemeen geen aantrekkelijk opdrachtgever, hield ze haar publiek voor: de opdracht voor een schoolgebouw is klein qua schaal, vaak complex met veel eisen en een beperkt budget. De vraag was dan ook hoe gemeente en schoolbesturen een aantrekkelijke opdrachtgever zouden kunnen worden en de capaciteit van marktpartijen kon worden vergroot. “Want als er de capaciteit niet groeit, blijven we als gemeente en schoolbesturen voor de minimale eisen de hoofdprijs betalen”, stelde Hartgerink. De conclusie was dat de vraag aan de markt anders moet worden gesteld.

De gemeente Amsterdam en deelnemende schoolbesturen willen via de methode IPS negen tot dertig schoolgebouwen in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) in de komende tien jaar aanbesteden. De schaalvergroting maakt het voor aanbieders mogelijk om daadwerkelijk aan ketensamenwerking en concept- en productontwikkeling te doen. Daarmee kunnen ze meer meer waarde bieden voor hetzelfde budget. Ook dat is wat met deze aanpak wordt nagestreefd: elk schoolgebouw moet “steengoed” zijn; elk IKC moet flexibel, duurzaam en kwalitatief hoogwaardig zijn en binnen het budget worden gerealiseerd. Daarbij moet elk gebouw het onderwijs op die specifieke locatie optimaal ondersteunen en leraren en leerlingen een prettige plek bieden.

Eerste aanbesteding en uitwerking
Met een aantal geïnteresseerde, deelnemende schoolbesturen heeft de gemeente een generiek programma van eisen voor de schoolgebouwen opgesteld. Dit generieke PvE betreft de eisen waar elk schoolgebouw in de MRA aan moet voldoen, zoals Frisse Scholen. Daarnaast is een specifiek PvE&W gemaakt, waarin een schoolbestuur aangaf hoe het gebouw op een specifieke locatie het onderwijs en de opvang moet ondersteunen. Met die twee documenten is in 2020 een aanbesteding gestart. De vraag aan de markt was: ontwikkel een innovatief concept voor de bouw van Integrale Kindcentra (IKC), met daarin ruimte voor primair onderwijs, kinderdagopvang, gymnastiekonderwijs en breedtesport voor de buurt, buitenschoolse opvang en een schoolplein.

De organisatie ontving 22 inschrijvingen, die alle van hoge kwaliteit waren, vertelde ze. Hieruit zijn de drie consortia geselecteerd waarmee in november 2022 de onderzoeks- en ontwikkelfase is gestart. De drie consortia hebben in deze fase bouwconcepten tegen vergoeding uitgewerkt tot een toepasbaar scholenbouwconcept.

Volgens de gemeente hebben de drie consortia alle aangetoond te voldoen aan de gestelde eisen van het generieke PvE én dat hun bouwconcepten aanpasbaar zijn aan verschillende locaties en verschillende onderwijsconcepten. De drie consortia hebben de onderzoeks- en ontwikkelfase met glans doorstaan, concludeert Hartgerink. De intensieve samenwerking tussen gemeente, schoolbesturen en consortia leidde niet alleen tot een definitief PvE “dat kwaliteit vraagt, maar ook ruimte biedt”; ze heeft ook geleid tot beter begrip van elkaars wensen, eisen, mogelijkheden en onmogelijkheden.

Minicompetities
Nadat de raamovereenkomst met de drie consortia op 25 mei 2023 is getekend start de commerciële fase, waarin wordt gewerkt met ‘minicompetities’. In deze fase realiseren de consortia de schoolgebouwen in opdracht van de schoolbesturen en binnen de raamovereenkomst met de gemeente. Voor ieder schoolgebouw doen de drie consortia een voorstel voor huisvesting, die geheel is afgestemd op de locatie en het onderwijsconcept, op basis van een vaste prijs. Het schoolbestuur kiest het consortium met het beste voorstel om zijn school te realiseren. “Er wordt dan dus niet geconcurreerd op laagste prijs, maar op hoogste waarde”, benadrukte Hartgerink.

De gemeente heeft voor negen schoolgebouwen een samenwerkingsovereenkomst gesloten met de betreffende schoolbesturen. Het gaat om schoolgebouwen in zowel de nieuwe wijk Strandeiland als op andere locaties Amsterdam. Andere geïnteresseerde schoolbesturen en gemeenten binnen de MRA kunnen toetreden tot de raamovereenkomst en samenwerkingsovereenkomst.

Buiten de metropoolregio
Amsterdam heeft veel vertrouwen in deze nieuwe aanbestedingsmethode en stelt dat ook gemeenten en schoolbesturen uit andere regio’s baat kunnen hebben bij het “hoogwaardige en geïndustrialiseerde aanbod van schoolgebouwen”. Amsterdam gaat daarom gestandaardiseerde concept-aanbestedingsdocumenten beschikbaar stellen. Daarmee kunnen andere overheden zelfstandig (Europese) aanbestedingen uitvoeren, waarop eventueel ook andere bedrijven met hun concepten kunnen bieden. Deze stukken zijn waarschijnlijk in najaar 2023 beschikbaar.

Trefwoorden

amsterdam innovatiepartnerschap schoolgebouwen berger barnett architecten het schoolvoorbeeld schoolgebouw circlewood integraal kindcentrum aanbesteding scholenbouw rudy uytenhaak + partners architecten oma studio a kwadraat school schools by circlewood de elementaire school

1	Groen licht in Haarlem voor groot woningbouwproject Spaarnepoort woensdag, 9 april
2	Nieuwe stappen in herontwikkelingsplan voormalig industriële locatie in Maastricht dinsdag, 8 april
3	Rotterdam krijgt nieuw Collectiecentrum in Zevenkamp woensdag, 9 april
4	Twee rijksmonumentale pakhuizen met zorg verbouwd en verduurzaamd door Studio Groen+Schild dinsdag, 8 april
5	Een galerie waar wonen en tentoonstellen in elkaar overvloeien donderdag, 10 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Kindercampus voor Elzenhagen Zuid in Amsterdam opgeleverd

24 april 2023

Studio A Kwadraat + OMA en Schools by Circlewood winnen competitie voor eerste Innovatie Partnerschool in Weesp

29 november 2023

Consortium De Elementaire School wint tender IKC Strandeiland

16 mei 2024

Feestelijke bouwstart eerste school door Schools by Circlewood

20 januari

IKC Overhoeks in Amsterdam-Noord van Rudy Uytenhaak in gebruik genomen

12 mei 2021

The Natural Pavilion krijgt tweede leven op dezelfde plek

19 december 2022

'Gemeenten nemen nieuwe norm schoolpleingrootte niet mee in beleid'

25 maart 2024

The Natural Pavilion op Floriade Expo 2022

13 april 2022

Ruimte, licht en bomen voor Humanistisch Kindcentrum in Amsterdam

3 april 2019

Eerste houten kolom geplaatst voor bijzonder duurzaam rijkskantoor

20 maart

De Henricus (Berger Barnett Architecten) bekroond als Schoolgebouw van het Jaar 2018

8 november 2018

Een hellingbaan door de school voor vertrouwen en kracht

4 juli 2023

Lessen rond het verder bouwen aan bestaande scholen

31 maart 2020

Nieuwe buurt op plek woonzorgcentrum Venserpolder

18 mei 2022

Laatste fase in grote gebiedsontwikkeling Merwehoofd gestart

10 april

Vijf woongebouwen op plek oude Rijkswaterstaatpanden in Alkmaar

14 februari 2022

Twee modulaire woongebouwen voor starters in Aalsmeer

20 mei 2021

BurtonHamfelt verzorgt aanpassing en uitbreiding van modulair schoolgebouw

15 april 2024

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Samenwerkingsverband VORM wint tender wooncomplex Zaandam

11 april, 3:57

Met project POOORT heeft het samenwerkingsverband van VORM de tender gewonnen voor de bouw van 320 woningen in Zaandam. In de voorgestelde bebouwing heeft KAW drie karakteristieke poorten getekend die toegang bieden tot een autovrij binnengebied.

VenhoevenCS verrijkt campus TU/e met woongebouwen in moderne traditie

11 april, 9:00

Aan de noorzijde van de campus van de TU Eindhoven is een nieuw ensemble gerealiseerd naar ontwerp van VenhoevenCS, bestaande uit twee schijven en een laagbouw ertussen.

Een galerie waar wonen en tentoonstellen in elkaar overvloeien

10 april, 3:31

De Jan van Hoof Galerie in ’s-Hertogenbosch is een bijzondere combinatie van galerie en woonhuis. Reset Architecture en Thomas Kemme Architecten kregen de opdracht om de keuken aan te pakken en een centrale, informele ontmoetingsplek te creëren.

Laatste fase in grote gebiedsontwikkeling Merwehoofd gestart

10 april, 2:27

In Papendrecht is gestart met de bouw van appartementengebouw Merwestate. De woontoren is een ontwikkeling van VOF Merwehoofd (VORM en BPD Bouwfonds Gebiedsontwikkeling); het ontwerp is gemaakt door Rudy Uytenhaak + Partners Architecten.

Keijzer wil soepeler huurregels om hogere huren mogelijk te maken

10 april, 5:51

Op die manier wil ze de verkoop van huurwoningen tegengaan, schrijft de BBB-minister in een brief aan de Tweede Kamer.

Nieuw ziekenhuis Roosendaal mag er komen, met aanpassingen

9 april, 4:54

Ziekenhuis Bravis mag definitief een nieuwe locatie in Roosendaal bouwen. De Raad van State wil wel dat het gebouw iets kleiner wordt.

Broekbakema wint tender voor nieuwe cleanroom van TU Eindhoven

8 april, 11:45

Het gebouw wordt een innovatief centrum voor onderzoek rond nanofabricage. Broekbakema formuleerde voor het ontwerp een duidelijke visie in de Layers of Brand, vertelt het bureau.