Het Schoolvoorbeeld, “Keuzevrijheid door standaardisatie”

Een voorbeeld van Schools by Circlewood

Voorbeeld van De Elementaire School

Amsterdam kiest met Innovatiepartnerschap Schoolgebouwen nieuwe aanbestedingsmethode

16 mei 2023, 11:22

De gemeente Amsterdam sluit met drie consortia, die zijn geselecteerd uit een aanbesteding, een raamovereenkomst voor de realisatie van negen tot dertig integrale kindcentra in de komende tien jaar. Een andere marktbenadering via het Innovatiepartnerschap Schoolgebouwen (IPS) moet resulteren in schoolgebouwen van hogere kwaliteit bij de bestaande financiële middelen en de krappe capaciteit in de markt. De drie geselecteerde consortia zijn De Elementaire School, Het Schoolvoorbeeld en Schools by Circlewood.

Op donderdag 11 mei heeft de gemeente Amsterdam de drie geselecteerde consortia en hun bouwconcepten gepresenteerd. De drie (grote) consortia omvatten architecten, aannemers, constructeurs, adviseurs, leveranciers, et cetera. Ze bieden alle een flexibel concept met een hoge mate van duurzaamheid, onder meer op het vlak van circulariteit. Tegelijkertijd biedt elk concept bij de geïndustrialiseerde benadering ook grote ruimte om zowel elk onderwijsconcept te kunnen huisvesten als het gebouw in uitstraling een eigen identiteit te geven.

Consortium De Elementaire School bestaat onder andere uit M3V advies en management, Slokker Bouwgroep en Berger Barnett Architecten. Het Schoolvoorbeeld omvat partijen als Hegeman, Alba Concepts en RU+PA. Consortium Schools by Circlewood ligt in het verlengde van Circlewood, een samenwerkingsverband met OMA als creatief directeur. Per school kiest het consortium een gastarchitect; voor het eerste project is dat Studio A Kwadraat.

Kloof tussen bouwopgave en capaciteit
Een aantal jaren geleden al zag de gemeente zich al geconfronteerd met een kloof in de mogelijkheden en ambities in scholenbouw. Enerzijds is sprake van personeelstekort, materialenschaarste, hogere energieprijzen en bijgevolg structureel stijgende kosten. Tegelijkertijd heeft de gemeente grote ambities in woningbouw – en dat betekent ook een groeiende vraag naar goede schoolgebouwen, zei Carli Hartgerink tijdens de bijeenkomst op 11 mei. Hartgerink is regisseur onderwijshuisvesting bij de gemeente Amsterdam en een van de initiatiefnemers van het IPS. De eisen aan schoolgebouwen worden bovendien alleen maar hoger, met bijvoorbeeld de aandacht voor circulariteit en klimaatbestendigheid.

Gemeente en schoolbesturen zijn over het algemeen geen aantrekkelijk opdrachtgever, hield ze haar publiek voor: de opdracht voor een schoolgebouw is klein qua schaal, vaak complex met veel eisen en een beperkt budget. De vraag was dan ook hoe gemeente en schoolbesturen een aantrekkelijke opdrachtgever zouden kunnen worden en de capaciteit van marktpartijen kon worden vergroot. “Want als er de capaciteit niet groeit, blijven we als gemeente en schoolbesturen voor de minimale eisen de hoofdprijs betalen”, stelde Hartgerink. De conclusie was dat de vraag aan de markt anders moet worden gesteld.

De gemeente Amsterdam en deelnemende schoolbesturen willen via de methode IPS negen tot dertig schoolgebouwen in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) in de komende tien jaar aanbesteden. De schaalvergroting maakt het voor aanbieders mogelijk om daadwerkelijk aan ketensamenwerking en concept- en productontwikkeling te doen. Daarmee kunnen ze meer meer waarde bieden voor hetzelfde budget. Ook dat is wat met deze aanpak wordt nagestreefd: elk schoolgebouw moet “steengoed” zijn; elk IKC moet flexibel, duurzaam en kwalitatief hoogwaardig zijn en binnen het budget worden gerealiseerd. Daarbij moet elk gebouw het onderwijs op die specifieke locatie optimaal ondersteunen en leraren en leerlingen een prettige plek bieden.

Eerste aanbesteding en uitwerking
Met een aantal geïnteresseerde, deelnemende schoolbesturen heeft de gemeente een generiek programma van eisen voor de schoolgebouwen opgesteld. Dit generieke PvE betreft de eisen waar elk schoolgebouw in de MRA aan moet voldoen, zoals Frisse Scholen. Daarnaast is een specifiek PvE&W gemaakt, waarin een schoolbestuur aangaf hoe het gebouw op een specifieke locatie het onderwijs en de opvang moet ondersteunen. Met die twee documenten is in 2020 een aanbesteding gestart. De vraag aan de markt was: ontwikkel een innovatief concept voor de bouw van Integrale Kindcentra (IKC), met daarin ruimte voor primair onderwijs, kinderdagopvang, gymnastiekonderwijs en breedtesport voor de buurt, buitenschoolse opvang en een schoolplein.

De organisatie ontving 22 inschrijvingen, die alle van hoge kwaliteit waren, vertelde ze. Hieruit zijn de drie consortia geselecteerd waarmee in november 2022 de onderzoeks- en ontwikkelfase is gestart. De drie consortia hebben in deze fase bouwconcepten tegen vergoeding uitgewerkt tot een toepasbaar scholenbouwconcept.

Volgens de gemeente hebben de drie consortia alle aangetoond te voldoen aan de gestelde eisen van het generieke PvE én dat hun bouwconcepten aanpasbaar zijn aan verschillende locaties en verschillende onderwijsconcepten. De drie consortia hebben de onderzoeks- en ontwikkelfase met glans doorstaan, concludeert Hartgerink. De intensieve samenwerking tussen gemeente, schoolbesturen en consortia leidde niet alleen tot een definitief PvE “dat kwaliteit vraagt, maar ook ruimte biedt”; ze heeft ook geleid tot beter begrip van elkaars wensen, eisen, mogelijkheden en onmogelijkheden.

Minicompetities
Nadat de raamovereenkomst met de drie consortia op 25 mei 2023 is getekend start de commerciële fase, waarin wordt gewerkt met ‘minicompetities’. In deze fase realiseren de consortia de schoolgebouwen in opdracht van de schoolbesturen en binnen de raamovereenkomst met de gemeente. Voor ieder schoolgebouw doen de drie consortia een voorstel voor huisvesting, die geheel is afgestemd op de locatie en het onderwijsconcept, op basis van een vaste prijs. Het schoolbestuur kiest het consortium met het beste voorstel om zijn school te realiseren. “Er wordt dan dus niet geconcurreerd op laagste prijs, maar op hoogste waarde”, benadrukte Hartgerink.

De gemeente heeft voor negen schoolgebouwen een samenwerkingsovereenkomst gesloten met de betreffende schoolbesturen. Het gaat om schoolgebouwen in zowel de nieuwe wijk Strandeiland als op andere locaties Amsterdam. Andere geïnteresseerde schoolbesturen en gemeenten binnen de MRA kunnen toetreden tot de raamovereenkomst en samenwerkingsovereenkomst.

Buiten de metropoolregio
Amsterdam heeft veel vertrouwen in deze nieuwe aanbestedingsmethode en stelt dat ook gemeenten en schoolbesturen uit andere regio’s baat kunnen hebben bij het “hoogwaardige en geïndustrialiseerde aanbod van schoolgebouwen”. Amsterdam gaat daarom gestandaardiseerde concept-aanbestedingsdocumenten beschikbaar stellen. Daarmee kunnen andere overheden zelfstandig (Europese) aanbestedingen uitvoeren, waarop eventueel ook andere bedrijven met hun concepten kunnen bieden. Deze stukken zijn waarschijnlijk in najaar 2023 beschikbaar.

Trefwoorden

amsterdam innovatiepartnerschap schoolgebouwen berger barnett architecten het schoolvoorbeeld schoolgebouw circlewood integraal kindcentrum aanbesteding scholenbouw rudy uytenhaak + partners architecten oma studio a kwadraat school schools by circlewood de elementaire school

1	Het Binnenhof – in voormalig hotel opent nieuw café aan Statenpassage dinsdag, 10 juni
2	Nieuw tentoonstellingspaviljoen Cruquius Museum officieel geopend donderdag, 12 juni
3	CULD en VOA winnen tender stationsomgeving Goffert met ‘Groene waarden, stadse praktijken’ woensdag, 11 juni
4	KCAP brengt ode aan verloren postkantoor in Vlissingen vrijdag, 13 juni
5	Lange balkons verbinden sociale woningbouw met omringend landschap donderdag, 12 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Kindercampus voor Elzenhagen Zuid in Amsterdam opgeleverd

24 april 2023

Studio A Kwadraat + OMA en Schools by Circlewood winnen competitie voor eerste Innovatie Partnerschool in Weesp

29 november 2023

Consortium De Elementaire School wint tender IKC Strandeiland

16 mei 2024

Feestelijke bouwstart eerste school door Schools by Circlewood

20 januari

IKC Overhoeks in Amsterdam-Noord van Rudy Uytenhaak in gebruik genomen

12 mei 2021

The Natural Pavilion krijgt tweede leven op dezelfde plek

19 december 2022

'Gemeenten nemen nieuwe norm schoolpleingrootte niet mee in beleid'

25 maart 2024

The Natural Pavilion op Floriade Expo 2022

13 april 2022

Ruimte, licht en bomen voor Humanistisch Kindcentrum in Amsterdam

3 april 2019

Eerste houten kolom geplaatst voor bijzonder duurzaam rijkskantoor

20 maart

De Henricus (Berger Barnett Architecten) bekroond als Schoolgebouw van het Jaar 2018

8 november 2018

Een hellingbaan door de school voor vertrouwen en kracht

4 juli 2023

Lessen rond het verder bouwen aan bestaande scholen

31 maart 2020

Nieuwe buurt op plek woonzorgcentrum Venserpolder

18 mei 2022

Laatste fase in grote gebiedsontwikkeling Merwehoofd gestart

10 april

Vijf woongebouwen op plek oude Rijkswaterstaatpanden in Alkmaar

14 februari 2022

Twee modulaire woongebouwen voor starters in Aalsmeer

20 mei 2021

BurtonHamfelt verzorgt aanpassing en uitbreiding van modulair schoolgebouw

15 april 2024

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Willem Diehlprijs 2025 naar projecten van Space Encounters en Atelier Spijker

57 minuten geleden

Bij de tweejaarlijkse Arnhemse architectuurprijs won Gebouw KB, ontworpen door Space Encounters, de vakjuryprijs. Restobar Flor Fina, naar ontwerp van Atelier Spijker architecten, was favoriet bij het publiek.

Studio Groen+Schild pleit voor expliciete focus op verdichting bij Deventer woningbouw

1 uur geleden

In de woningbouwplannen voor Deventer tussen 2028 en 2035 ontbreekt volgens Studio Groen+Schild een expliciete focus op verdichten.

Stuur nu jullie project in voor de prijs voor Publiek gebouw van het Jaar 2025

3 uur geleden

Hebben jullie een publiek gebouw in Nederland ontworpen dat in de periode van 1 september 2024 tot en met 31 augustus 2025 opgeleverd of voltooid is? Stuur dat dan nu in voor de Architectenweb Awards 2025! Deadline is 27 juni 2025.

Studio Architectuur MAKEN ontwerpt festivalhart uit geleende materialen voor Rotterdam Architectuur Maand

13 juni, 2:00

De Rotterdam Architectuur Maand is dit jaar geland op de kade achter de Schiehavenhallen in Schiemond – een nog onontdekte plek in de stad.

Utrechters zien tram Merwedelijn liefst verdiept of in tunnel

3 uur geleden

Inwoners van Utrecht en Nieuwegein willen dat de Merwedelijn, een nieuwe tramverbinding, zoveel mogelijk ondergronds wordt aangelegd. Hun voorkeur gaat uit naar een tunnel en anders een verdiepte ligging.

Voorlopig weinig hoop voor gepauzeerde infrastructuurprojecten

3 uur geleden

De projecten staan stil vanwege een gebrek aan geld, menskracht of stikstofruimte, of een combinatie daarvan.

Amsterdam: per 1 juli vergunning nodig voor wonen in middenhuur

12 juni, 5:46

Mensen die in Amsterdam een woning in de middenklasse willen huren, moeten per 1 juli een vergunning aanvragen.

Uitbreiding stroomnet in deel Nederland loopt jaren vertraging op

12 juni, 12:06

Uitbreidingsprojecten in Utrecht, de Flevopolder en Gelderland duren veel langer dan gepland.

Nederlandse woningsector introduceert juridische vastlegging met BIM Legal

11 juni, 4:01

Hiermee wordt Nederland wereldwijd het eerste land dat juridische informatie over vastgoed driedimensionaal vastlegt en ontsluit via digitale bouwmodellen.