Houten bibliotheek als verbinder voor Edegem

27 oktober 2021, 11:05

In het hart van de Antwerpse plaats Edegem staat een nieuwe bibliotheek, die zowel de fysieke omgeving als de lokale gemeenschap moet samenbrengen. Marc Koehler Architects ontwierp een multifunctioneel en open gebouw met een volledig massief houten constructie.

In 2015 schreven de gemeente Edegem en de Vlaams Bouwmeester een Open Oproep uit voor een vrijetijds- en kunstcentrum met bibliotheek in het centrum van het stadje. Daarbij wenste de gemeente dat het gebouw de sociale cohesie zou versterken en een standaard voor duurzaam ontwerp zou neerzetten, vertelt Marc Koehler Architects.

Sociaal hart
Het bureau heeft een gebouw uit twee paviljoenachtige houten volumes ontworpen, die het in een L-vorm heeft gepositioneerd. Ze scheiden een parkeerplaats van de historische tuin van Huis Hellemans, een villa in neo-Vlaamse renaissancestijl. Deze tuin functioneert nu als een rustige plek voor lezen en reflecteren, aldus de architecten.

Het nieuwe gebouw brengt een aantal functies samen, die eerder verspreid over de gemeente lagen, zoals de bibliotheek, expositieruimte en enkele administratieve diensten. Naast de bibliotheek- en expositieruimten biedt het gebouw onder andere een boekencafé en flexibele kantoorruimten voor verschillende maatschappelijke organisaties.

Verder zijn en ruimten voor cursussen, vergaderingen en bijeenkomsten van het lokale verenigingsleven. Een grote trap in het gebouw fungeert tevens als tribune, met uitzicht op de tuin. In totaal biedt het pand een oppervlakte van 2.180 m2.

Eenheid in omgeving
De omgeving van de nieuwbouw is een beschermd dorpsgezicht en kenmerkt zich door het naastgelegen 19^e-eeuwse Huis Hellemans, een pastorie en historische tuinmuren en binnentuinen. Hierdoor straalt de omgeving een zekere rust uit, ook al ligt ze midden in het centrum, legt Marc Koehler Architects uit.

Op de locatie van het nieuwe bibliotheekgebouw lag echter een verwaarloosde en donkere parkeerplaats, die veelal werd gemeden. De nieuwbouw heeft dit veranderd in een aangename plek en brengt eenheid in de omgeving. De open, transparante architectuur van het gebouw draagt daar belangrijk aan bij, terwijl die bovendien levendigheid in het straatbeeld brengt

Hout en Hollandse klimaatgevel
Het gebouw is gerealiseerd met een prefab constructie uit CLT en ontworpen met het oog op flexibiliteit, vertelt het architectenbureau. De open ruimten die nu als bibliotheek dienen, zijn indien gewenst te transformeren voor andere functies.

De nieuwbouw is verder voorzien van een groendak, een slim ventilatiesysteem en een warmtepomp, en maakt gebruik van zonne-energie en grijs water. Omdat er gebruik wordt gemaakt van passieve zonne-energie heeft het architectenbureau een zogenoemde ‘Hollandse klimaatgevel’ toegepast.

Het zonnescherm bevindt zich achter de beglazing en bij veel zonlicht gaat het scherm automatisch omlaag. De warme lucht tussen scherm en beglazing stijgt op naar het plafond; tijdens de wintermaanden wordt de warme lucht gebruikt om andere ruimten te verwarmen en in de zomer wordt de lucht naar buiten afgevoerd.

Team
Marc Koehler Architects heeft de Open Oproep in 2015 gewonnen in een team met Delva Landscape Architecture / Urbanism en het Gentse bureau Architecten Delobelle. Delva Landscape is als landschapsarchitect alleen betrokken geweest in de tenderfase. Architecten Delobelle heeft in een vroeg stadium van het project het ontwerpteam verlaten. In het project hebben OSQB Architecten- en ingenieursbureau en Peritas Ingenieursbureau als partner en adviseur opgetreden.

Trefwoorden

bibliotheek vrijetijds- en kunstcentrum edegem belgië publiek gebouw marc koehler architects

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
3	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
4	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei
5	Robuust en energiezuinig depotgebouw voor Utrechtse collecties dinsdag, 13 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Edegem krijgt een nieuwe culturele 'hub'

1 april 2015

Marc Koehler – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2021

8 september 2021

Jakoba Mulderhuis – terrassen nodigen uit tot samenwerking en cross-overs

31 augustus 2022

Houten stadsblok met Tiny Forest als middengebied markeert entree Centrumeiland

8 oktober 2021

Internationaal team met Marc Koehler maakt masterplan Thamesmead in Londen

3 mei 2021

Kantoorgebouw Koivistokade biedt ruimte voor functieverandering

17 augustus 2023

Marc Koehler Architects presenteert concept voor modulaire woningbouw in hout

16 juni 2023

Ruimtelijk en flexibel interieur voor OBA Mercatorplein

3 november 2021

Drie consortia geselecteerd om ontwerp te maken voor nieuwe bibliotheek met kantoren op de Zuidas

23 december 2021

Marc Koehler Associates ontwerpt ensemble van biobased en natuurinclusieve woongebouwen in Haarrijn

22 april

Nederlands-IJslands ontwerpteam wint competitie centrale bibliotheek Reykjavik

1 december 2022

Nieuwe vestiging OBA Next Lab Kraaiennest uit houten prefab modules

10 december 2024

Nederlandse bureaus maken visie voor stadsdeel in Pforzheim

15 april 2021

Mei en Marc Koehler presenteren ontwerp Toren E in wijk SPOT

23 juni 2020

Zorg en regulier wonen gecombineerd in Het Dorp

10 januari 2020

Superlofts-project in Buiksloterham voltooid

7 maart 2019

Bouw Conradhuis Amsterdam van start

5 december 2018

Boeken en kunst mengen zich in voormalig gemeentehuis

9 februari 2022

Team met B-architecten ontwerpt Stadskantoor als nieuw icoon voor Nieuwpoort

12 mei 2022

Eric Thijssen benoemd tot managing partner Marc Koehler Architects Amsterdam

2 maart 2023

Lessen uit woningbouw in hout van Zuiver Bosrijk

3 maart 2023

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Marc Koehler over woningbouw waarin de wensen van bewoners centraal staat

19 juli 2019

Andere nieuwsberichten

Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML

Gisteren, 14:00

ASML, gemeente Eindhoven, Nudus en Sweco Architects hebben het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan gepresenteerd voor een mogelijke uitbreiding van ASML aan de noordzijde van de Brainport Industries Campus.

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal

15 mei, 12:15

Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

15 mei, 11:31

Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

15 mei, 10:15

In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

15 mei, 1:29

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050

15 mei, 10:04

Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes

14 mei, 5:51

De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

14 mei, 9:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.