Houten bibliotheek als verbinder voor Edegem

27 oktober 2021, 11:05

In het hart van de Antwerpse plaats Edegem staat een nieuwe bibliotheek, die zowel de fysieke omgeving als de lokale gemeenschap moet samenbrengen. Marc Koehler Architects ontwierp een multifunctioneel en open gebouw met een volledig massief houten constructie.

In 2015 schreven de gemeente Edegem en de Vlaams Bouwmeester een Open Oproep uit voor een vrijetijds- en kunstcentrum met bibliotheek in het centrum van het stadje. Daarbij wenste de gemeente dat het gebouw de sociale cohesie zou versterken en een standaard voor duurzaam ontwerp zou neerzetten, vertelt Marc Koehler Architects.

Sociaal hart
Het bureau heeft een gebouw uit twee paviljoenachtige houten volumes ontworpen, die het in een L-vorm heeft gepositioneerd. Ze scheiden een parkeerplaats van de historische tuin van Huis Hellemans, een villa in neo-Vlaamse renaissancestijl. Deze tuin functioneert nu als een rustige plek voor lezen en reflecteren, aldus de architecten.

Het nieuwe gebouw brengt een aantal functies samen, die eerder verspreid over de gemeente lagen, zoals de bibliotheek, expositieruimte en enkele administratieve diensten. Naast de bibliotheek- en expositieruimten biedt het gebouw onder andere een boekencafé en flexibele kantoorruimten voor verschillende maatschappelijke organisaties.

Verder zijn en ruimten voor cursussen, vergaderingen en bijeenkomsten van het lokale verenigingsleven. Een grote trap in het gebouw fungeert tevens als tribune, met uitzicht op de tuin. In totaal biedt het pand een oppervlakte van 2.180 m2.

Eenheid in omgeving
De omgeving van de nieuwbouw is een beschermd dorpsgezicht en kenmerkt zich door het naastgelegen 19^e-eeuwse Huis Hellemans, een pastorie en historische tuinmuren en binnentuinen. Hierdoor straalt de omgeving een zekere rust uit, ook al ligt ze midden in het centrum, legt Marc Koehler Architects uit.

Op de locatie van het nieuwe bibliotheekgebouw lag echter een verwaarloosde en donkere parkeerplaats, die veelal werd gemeden. De nieuwbouw heeft dit veranderd in een aangename plek en brengt eenheid in de omgeving. De open, transparante architectuur van het gebouw draagt daar belangrijk aan bij, terwijl die bovendien levendigheid in het straatbeeld brengt

Hout en Hollandse klimaatgevel
Het gebouw is gerealiseerd met een prefab constructie uit CLT en ontworpen met het oog op flexibiliteit, vertelt het architectenbureau. De open ruimten die nu als bibliotheek dienen, zijn indien gewenst te transformeren voor andere functies.

De nieuwbouw is verder voorzien van een groendak, een slim ventilatiesysteem en een warmtepomp, en maakt gebruik van zonne-energie en grijs water. Omdat er gebruik wordt gemaakt van passieve zonne-energie heeft het architectenbureau een zogenoemde ‘Hollandse klimaatgevel’ toegepast.

Het zonnescherm bevindt zich achter de beglazing en bij veel zonlicht gaat het scherm automatisch omlaag. De warme lucht tussen scherm en beglazing stijgt op naar het plafond; tijdens de wintermaanden wordt de warme lucht gebruikt om andere ruimten te verwarmen en in de zomer wordt de lucht naar buiten afgevoerd.

Team
Marc Koehler Architects heeft de Open Oproep in 2015 gewonnen in een team met Delva Landscape Architecture / Urbanism en het Gentse bureau Architecten Delobelle. Delva Landscape is als landschapsarchitect alleen betrokken geweest in de tenderfase. Architecten Delobelle heeft in een vroeg stadium van het project het ontwerpteam verlaten. In het project hebben OSQB Architecten- en ingenieursbureau en Peritas Ingenieursbureau als partner en adviseur opgetreden.

Trefwoorden

bibliotheek vrijetijds- en kunstcentrum edegem belgië publiek gebouw marc koehler architects

1	Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen maandag, 22 december
2	Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein woensdag, 24 december
3	2025 in negen renovatie-ontwerpen voor het Binnenhof dinsdag, 23 december
4	Architectuur als compromis dinsdag, 23 december
5	Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher dinsdag, 23 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Edegem krijgt een nieuwe culturele 'hub'

1 april 2015

Marc Koehler – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2021

8 september 2021

Jakoba Mulderhuis – terrassen nodigen uit tot samenwerking en cross-overs

31 augustus 2022

Houten stadsblok met Tiny Forest als middengebied markeert entree Centrumeiland

8 oktober 2021

Internationaal team met Marc Koehler maakt masterplan Thamesmead in Londen

3 mei 2021

Kantoorgebouw Koivistokade biedt ruimte voor functieverandering

17 augustus 2023

Marc Koehler Architects presenteert concept voor modulaire woningbouw in hout

16 juni 2023

Ruimtelijk en flexibel interieur voor OBA Mercatorplein

3 november 2021

Drie consortia geselecteerd om ontwerp te maken voor nieuwe bibliotheek met kantoren op de Zuidas

23 december 2021

Marc Koehler Associates ontwerpt ensemble van biobased en natuurinclusieve woongebouwen in Haarrijn

22 april

Nederlands-IJslands ontwerpteam wint competitie centrale bibliotheek Reykjavik

1 december 2022

Nieuwe vestiging OBA Next Lab Kraaiennest uit houten prefab modules

10 december 2024

Nederlandse bureaus maken visie voor stadsdeel in Pforzheim

15 april 2021

Mei en Marc Koehler presenteren ontwerp Toren E in wijk SPOT

23 juni 2020

Zorg en regulier wonen gecombineerd in Het Dorp

10 januari 2020

Superlofts-project in Buiksloterham voltooid

7 maart 2019

Bouw Conradhuis Amsterdam van start

5 december 2018

Boeken en kunst mengen zich in voormalig gemeentehuis

9 februari 2022

Team met B-architecten ontwerpt Stadskantoor als nieuw icoon voor Nieuwpoort

12 mei 2022

Eric Thijssen benoemd tot managing partner Marc Koehler Architects Amsterdam

2 maart 2023

Lessen uit woningbouw in hout van Zuiver Bosrijk

3 maart 2023

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Marc Koehler over woningbouw waarin de wensen van bewoners centraal staat

19 juli 2019

Andere nieuwsberichten

Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein

24 december, 9:00

Kraaijvanger Architects gaat van Rotterdams wederopbouwstation een toekomstbestendig, hoogwaardig stedelijk knooppunt maken.

Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher

23 december, 12:00

Concrete heeft in een Philadelphia (VS) met Fishtown Urby een volgende bijdrage aan het Amerikaanse woonconcept Urby opgeleverd.

Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen

22 december, 11:20

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt Margit van Schaik aan als curator Architectuur en Jutta Hinterleitner als curator Stedenbouw.

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor

19 december, 3:15

De gemeente Den Haag ziet ruimte voor 11.000 nieuwe woningen in het gebied aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor. Dat zijn er 2.400 meer dan de gemeente bij het begin van de planvorming dacht.

Fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en succesvol 2026!

24 december, 1:00

Op maandag 5 januari is de redactie van Architectenweb terug met het dagelijkse architectuurnieuws.

Provincie Zuid-Holland: stroom van zee via Hoek van Holland naar Rotterdamse haven

23 december, 5:00

"Zo kunnen de Rotterdamse haven en regio uitgroeien tot de stekkerdoos van Nederland", stelt gedeputeerde Arne Weverling.

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk

19 december, 4:03

DNR2025 is compacter en beter op de hedendaagse praktijk afgestemd dan haar voorganger, met onder meer aandacht voor AI, privacy en kwaliteitsborging.