Inpassing in de historische context. Wijk Kelbergen (1973) met linksboven het park dat sinds 2014 Nelson Mandelapark heet en rechtsonder de inmiddels gesloopte flat Kralenberg

Overzicht locatie

01_INPASSING KELDERGEN 2.0

02_OPBOUW OPENBARE RUIMTE

03_STEDENBOUWKUNDIG ENSEMBLE

04_LAAGBOUW DOORSNEDE_SCHAAL 1-100 OP A3

05_LAAGBOUW PLATTEGROND_SCHAAL 1-100 OP A3

06_LAAGBOUW 1E VERDIEPING_SCHAAL 1-100 OP A3

07_LAAGBOUW 2E VERDIEPING_SCHAAL 1-100 OP A3

08_TOREN STANDAARD PLATTEGROND_SCHAAL 1-100 OP A3

09_GEVEL EN CONSTRUCTIE TOREN

Met Kelbergen 2.0 geeft HOH Architecten voorbeeld van verbetering door verdichting

27 september 2021, 15:19

Als uitbreiding van de woonwijk Kelbergen in Amsterdam-Zuidoost heeft HOH Architecten een houten woontoren en een strook laagbouw ontworpen. Geïntegreerd in een groene omgeving vormt de uitbereiding een eigentijdse en duurzame voortzetting van het originele ontwerp. “Kelbergen 2.0 laat zien hoen we naoorlogse wijken door verdichting kunnen verbeteren”, zegt Jarrik Ouburg. “Niet alleen ruimtelijk maar ook sociaal.”

Terwijl grote delen van de Bijlmer sinds het begin van deze eeuw onherkenbaar zijn vernieuwd, heeft de buurt Kelbergen nog steeds zijn oorspronkelijke opzet, vertelt HOH Architecten. De door architect Jan Sterenberg ontworpen laagbouwwijk uit 1973 biedt een mix van koop- en sociale huurwoningen en lag altijd strikt gescheiden van de hoogbouw in de Bijlmermeer.

De directe omgeving van de wijk ondergaat momenteel een grote transformatie, waarbij bijvoorbeeld de nieuwe Gaasperdammertunnel het autoverkeer van de A9 grotendeels aan het zicht en gehoor onttrekt. Op het tunneldak komt een park dat het gebied een nieuwe identiteit geeft en een groen verbinding tussen het Nelson Mandelapark en het Gaasperpark gaat vormen.

Het plan Kelbergen 2.0, dat HOH Architecten, in samenwerking met de gemeente Amsterdam en in opdracht van BPD Gebiedsontwikkeling, is een katalysator in deze transformatie.

Voortbouwen op wat is gegeven
Het ontwerp voor de wijk is een voorbeeld van een tabula scripta-benadering, zegt architect en mede-oprichter van HOH Architecten Jarrik Ouburg: het nieuwe ensemble bouwt voort op wat er al is. De laagbouw, bestaande uit 24 woningen met drie woonlagen, volgt de bestaande typologie van verspringende strokenbouw.

Dit zorgt voor een balans tussen een collectieve uitstraling en individuele identiteit, legt het architectenbureau uit. “Daarnaast ontstaat er een interessante en respectvolle stedenbouwkundige dialoog tussen de oude en nieuwe woningen, tussen het origineel en de versie 2.0”, aldus de architecten.

De woontoren, die ruimte biedt aan 45 appartementen, vormt de sluitsteen van de bestaande wijk. Tegelijkertijd vormt de toren een scharnierpunt in de stedelijke context die met het nieuwe park ontstaat.

Als klein maar belangrijk herkenningspunt verbindt de woontoren de twee wijken aan weerszijden van het park op zowel fysieke als visuele wijze. “De barrière, die de A9 was, wordt nog meer opgeheven en het stedelijk weefsel nog meer geheeld”, stelt HOH Architecten.

Houtbouw en eenheid
Wat betreft de constructie, materialisatie en architectuur volgt de nieuwbouw het principe van het modernisme uit 1970: bouwen in de geest van de tijd, legt het architectenbureau uit. De gevels, wanden en vloeren van zowel de toren als de laagbouw, in totaal 80% van al het bouwmateriaal, bestaan uit hout.

De volledige constructie van de toren, inclusief de kern, wordt opgebouwd uit CLT. Voor de gevel wordt gebruik gemaakt van het Duitse Steico-systeem, een technische doorontwikkeling van houtskeletbouw. De gevelbekleding is vervaardigd uit mosobamboe, een type reuzenhoutbamboe. Bamboe is bovendien een snel groeiend gewas.

Voor architectonische eenheid in de nieuwbouw zorgt, naast de gelijke gevelmaterialisatie, het patroon van vierkante raamopeningen en loggia’s. Daarbij speelt het architectenbureau met het principe van ‘regel en uitzondering’. De alzijdig ontworpen toren staat op een kruispunt van een park en een weg; met dit principe kan het bureau eenvoudig inspelen op de verschillende geluid- en ventilatie-eisen, die worden gesteld aan de buitenruimte van de afzonderlijke woningen.

Continuïteit
Kelbergen 2.0 laat zien hoe naoorlogse wijken door verdichting kunnen worden verbeterd, op zowel ruimtelijk als sociaal vlak. De type woningen die HOH Architecten en BPD toevoegen – grote flexibele gezinswoningen en appartementen – zorgen voor de nodige doorstroming in de wijk, zegt Ouburg. “Oudere bewoners kunnen verhuizen en toch in hun vertrouwde wijk blijven wonen, grotere gezinnen die nu huren kunnen gaan kopen en de bestaande eengezinswoningen komen weer vrij voor jonge gezinnen.”

Om deze doorstroming te garanderen en woningen bijvoorbeeld uit handen van beleggers te houden, is een aantal eisen ingebouwd. Bestaande buurtbewoners krijgen voorrang op koopwoningen, gecontroleerd middels een postcodecheck. Daarbij wordt een vaste verkoopprijs gehanteerd, die door de gemeente Amsterdam bepaald is. Ook geldt er voor kopers een woonplicht van minimaal vijf jaar.

Flexibiliteit
Verder hebben zowel de laag- als de hoogbouw een zeer heldere en robuuste plattegrond, waarbinnen een grote variatie aan gebruik en indelingen mogelijk is, aldus HOH Architecten. Wensen van de kopers van de laagbouwwoningen zijn meegenomen in de realisatie, waardoor er “een gezinswoning met vijf volwaardige slaapkamers zal staan naast een woning voor een stel dat een moeder in huis heeft opgenomen”.

Alle aanpassingen op het generieke plan zijn altijd reversibel, waardoor een toekomstige bewoner de woning weer kan aanpassen aan diens eigen wensen.

Ruimte voor natuur
Het plan vormt een onderdeel van de groene verbinding tussen twee parken. Daarom is in samenwerking met de stedenbouwkundige dienst van de gemeente gekozen voor een die focust op dat waar grote behoefte aan is: meer groen, meer ruimtelijke kwaliteit en meer leefbaarheid voor mens en dier, legt het architectenbureau uit.

De inrichting van de openbare ruimte is standaard waterdoorlatend. Alleen bij bijvoorbeeld loop- of rijpaden is de verharding dichter. De openbare ruimte is verblijfsruimte en staat ten dienste van de voetganger; de auto is te gast.

De openbare ruimte tussen het talud langs de Gooiseweg en de bouwblokken wordt een parkachtig landschap. Een diversiteit in beplanting schept een omgeving voor vogels, vleermuizen en insecten. De combinatie van duurzame architectuur, sociale stedenbouw en een groene benadering van de openbare ruimte sluiten aan bij de uitgangspunten van de gemeente voor ‘Rainproof Amsterdam’ en ‘Natuurinclusief Bouwen en Ontwerpen’.

Trefwoorden

inbreiding duurzaamheid houtbouw woningbouw hoh architecten amsterdam bijlmer jan sterenberg kelbergen 2.0

1	Het Binnenhof – Gebouw C krijgt onder houten dakspanten extra werkplekken woensdag, 18 juni
2	Rijksmonumentale Schiedamse branderij krijgt herbestemming als boetiekhotel woensdag, 18 juni
3	Archiprix 2025 kent vier winnaars en twee eervolle vermeldingen dinsdag, 17 juni
4	Het Binnenhof – voormalig Ministerie van Koloniën krijgt extra werkplekken op zolder maandag, 16 juni
5	Arons en Gelauff en Civic Architects presenteren ontwerp The Emerald in Bajeskwartier dinsdag, 17 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Tweede prijs voor ontwerp HPP en HOH voor duurzame woontoren Sluisbuurt

21 november 2023

HOH Architecten maakt tentoonstelling in Shibaura House Tokio

18 april 2024

HOH Architecten transformeert officiersmess in Harderwijk

15 januari 2024

HOH Architecten maakt stedenbouwkundige visie voor Wenckebachweg Zuid

29 mei 2024

Hanami

13 februari

De waarde van tijd

27 maart

Woonproject Tree House rijst letterlijk op tussen de bomen

11 juni

De gebouwde omgeving is een beschreven blad

2 februari 2021

Eerste project met modulair bouwsysteem van HOH opgeleverd

8 juni 2020

Onderdoorgang van A10 bij Sloterdijk met spiegeling verbijzonderd

7 mei 2019

Winnaars ontwerpwedstrijd kavel 6 Oostenburg Amsterdam bekend

13 maart 2019

Schipper Bosch: “Wij nemen de tijd om een levendig stuk Amersfoort te realiseren”

6 maart 2019

Lijntekening toont gelaagde geschiedenis grachtenpand

23 oktober 2018

Vier bureaus maken ontwerp paviljoen Pinetum Blijdenstein

4 juli 2018

Groen woongebouw van LEVS voor lege plek in Bijlmermeer

22 juni 2021

Overeenkomst Amsterdam en Synchroon voor ontwikkeling in centrum Bijlmer

4 februari 2021

Weespertrekvaart-Oost in Amsterdam wordt woonwijk

27 november 2018

Kleiburg: het oude en nieuwe woonideaal

27 februari 2017

Appartementengebouw uit CLT opgeleverd in Eindhoven

28 september 2021

Boek belicht recente ontwikkelingen en toekomst houtbouw

6 oktober 2021

Een op vijf nieuwe woningen in Metropoolregio Amsterdam in 2025 van hout

22 oktober 2021

Olaf Gipser Architects presenteert opgeleverd woongebouw Stories

28 oktober 2021

Boek over bijna vergeten woningbouwer Jan Sterenberg

12 november 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Team aan de Schie geselecteerd voor volgende fase binnenstadscampus Erasmus MC

20 juni, 9:34

De aanbesteding voor de volgende fase van de binnenstadscampus van Erasmus MC in Rotterdam is gewonnen door Team aan de Schie, een combinatie van Vakwerk Architecten en Cepezed.

Transformatie kantoor naar woongebouw Het Veem in Hengelo voltooid

19 juni, 3:54

Het voormalige UWV-kantoor, gelegen in de spoorzone van Hengelo, onderging een transformatie naar ontwerp van Bloot Architecture. Het nieuwe woongebouw Het Veem biedt plaats aan 93 appartementen en commerciële ruimte op de begane grond.

Definitief ontwerp voor raadzaal gemeente Amsterdam door De Twee Snoeken

19 juni, 10:45

De Twee Snoeken heeft vorige week zijn definitief ontwerp voor de raadzaal in het stadhuis van de gemeente Amsterdam gepresenteerd. Toegankelijkheid, het duale stelsel, duurzaamheid en de Amsterdamse identiteit staan centraal in het ontwerp.

Voormalige telefooncentrale herbestemd tot woon-werkgebouw met optopping

18 juni, 4:15

Een oude telefooncentrale aan de Kamerlingh Onneslaan in Amsterdam is naar ontwerp van Ronald Janssen Architecten herbestemd tot woon-werkcomplex. Het project betreft transformatie, optopping en functiemenging, met behoud van het bestaande casco.

Prominente ontwikkelaars committeren zich aan bouw biobased woningen

19 juni, 9:42

Acht ontwikkelaars hebben afgesproken dat in 2028 minstens dertig procent van hun nieuwbouwwoningen tot vijf bouwlagen biobased zal zijn.

BoogieWood winnaar van de eerste Gouden Hijskraan

18 juni, 5:31

Op de vastgoedbeurs Provada heeft de gemeente Den Haag de Gouden Hijskraan 2025 uitgereikt aan het woningbouwproject BoogieWood.

Den Haag wil eigen warmtebedrijf oprichten

18 juni, 10:09

Het warmtebedrijf moet inwoners van de Hofstad helpen om te stoppen met het gebruik van aardgas.

OVV: ontwerpfout en gebrek aan controle bij ingestorte parkeergarage

17 juni, 11:43

Dat concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV), die heeft onderzocht hoe het kon gebeuren dat alle hellingen op 26 mei 2024 inzakten.

Nieuwegein wist niet van veranderingen in bouw ingestorte parkeergarage

17 juni, 10:59

De gemeente wist niet dat de bouw van de vorig jaar ingestorte parkeergarage op sommige punten anders was uitgevoerd en deed daarom geen extra controles.