omslag van Dutch designers Yearbook, uitgegeven door BNO en nai010

Dutch designers Yearbook, uitgegeven door BNO en nai010

Pagina's uit Dutch designers Yearbook, uitgegeven door BNO en nai010

Dutch designers Yearbook '21

19 januari 2022, 15:48

De BNO heeft de tweede editie van Dd, Dutch designers Yearbook gepubliceerd. Dd ’21 kijkt terug op Nederlands ontwerp in het afgelopen jaar met een greep uit eindexamenwerk, prijswinnend design en opvallende ontwikkelingen. Daarnaast bevat het boek essays en interviews, waarin – gelukkig – ook een aantal kritische noten klinkt.

Designjaar 2021 was opnieuw een jaar dat sterk beïnvloed werd door de coronacrisis, merken de samenstellers van Dd ’21 op, al kon een evenement als de Dutch Design Week dit jaar gelukkig weer fysieke doorgang vinden. Tegelijkertijd speelde er meer om zorgen over te hebben dan alleen een pandemie: klimaatverandering en de gevolgen daarvan, vluchtelingen, polarisatie in de maatschappij, ongelijkheid op vele vlakken, woningnood, om maar wat te noemen.

Wat moeten ontwerpers betekenen in deze ingewikkelde wereld, vragen Madeleine van Lennep en Freek Kroesbergen zich in de inleiding af. Wat willen ontwerpers en wat kunnen ze. Kunnen ontwerpers bijdragen aan antwoorden op de urgente maatschappelijke, economische en ecologische uitdagingen?

Want weliswaar is Dd’21 enerzijds een terugblik op het afgelopen jaar, tegelijkertijd is het een blik vooruit: ontwerp is (nagenoeg?) altijd gericht op een vervolg, op antwoorden en oplossingen die hopelijk met succes gebruikt gaan worden – of dat nu een nieuwe visuele identiteit voor een drankenfabrikant of een digitale wereldkaart voor duurzame investeringskeuzes is, om twee winnaars van de designprijzen uit het boek te lichten.

Designprijzen en examenprojecten
Een selectie van 30 gelauwerde designers en projecten vormt een van de hoofddelen van het boek. De greep uit prijswinnaars van het afgelopen jaar geeft een breed beeld van het vak, met veel architectuur, naast boeken en grafisch ontwerp, apps en websites, producten van hergebruikte materialen en zelfs een spotprent van Kamagurka.

Het afgelopen designjaar wordt verder samengevat aan de hand van het werk van 21 afstudeerders aan verschillende ontwerp- en kunstopleidingen; de projecten lopen uiteen van experimenten met methaangas uit de sloot en CO₂-filters met algen tot een documentaire over genderidentiteit. Een apart deel is voorts gewijd aan de zeventien opkomende ontwerpers en studio’s die deelnamen aan Driving Dutch Design, het professionaliseringstraject van onder andere BNO en DDF.

Trends
Naast deze onderdelen, waarbij de makers van het boek inzoomen op specifieke ontwerpen en ontwerpers, wordt er ook een kleine helikopterview ingenomen. Dat laatste gebeurt met name aan de hand van een verzameling trends, evenementen, tentoonstellingen en ontwikkelingen. Bij de elf trends van 2021 zien de samenstellers bijvoorbeeld de opkomst van ‘collectible design’ (was dat er niet al?), de comeback van de protestposter en ontwerpers die ook optreden als dramaturg (Bart Hess), regisseur (Maarten Baas) of uitvoerend artiest (Studio Drift).

Daarnaast herkennen ze ‘geëngageerde’ ontwikkelingen zoals de “herwaardering van de natuur en een heroverweging van ons antropocene gedrag”, dekolonisatie in de mode-industrie, toenemende diversiteit en een te retourneren en herbruikbare stoel als circulaire mijlpaal.

Maatschappelijke problemen
Bij het doornemen van Dd ’21 lijkt de ontwerpwereld inderdaad veel aandacht te hebben voor inclusiviteit, diversiteit, hergebruik en circulariteit. In zijn bijdrage zegt ook Jeroen van Erp te zien, bladerend door recente designjaarboeken en terugblikkend op designevents, dat ontwerpers zich massaal op maatschappelijke problemen storten. Dat lijkt bemoedigend.

Vervolgens stelt hij de vraag of de designwereld – met al die individuele ontwerpers, hun goede bedoelingen en op zichzelf goede oplossingen – ook op de goede weg is. Van Erp merkt op dat, in plaats van een nieuw product of een dienst, misschien gedrags- en systeemverandering meer zoden aan de dijk zet. Daar zouden designers – en designopleidingen – meer aandacht voor moeten hebben. Hij legt goed uit welke horden er zijn en hoe het vakgebied die zou kunnen nemen.

In een ander essay zet Praween Sewgobind vraagtekens bij de vermeend progressieve omgevingen waarin men denkt voorbij ras, geslacht of individuele mogelijkheden te kijken. Hij constateert dat “met name de kunst- en ontwerpwereld geen broeinesten zijn van diversiteit en inclusie” en adviseert ontwerpers eens dapper en kritisch de eigen bubbel te herzien.

Ook in het korte interview met ontwerper Ruben Pater klinken kritische noten over het individualisme, ego en de goede bedoelingen. In zijn visie moeten de crises meer in hun onderlinge verband worden benaderd en hij heeft nog een aantal suggesties voor de BNO.

Vooruit
Dd’21 biedt met de greep uit eindexamenwerk, prijswinnend design en opvallende ontwikkelingen, doorspekt met diverse interviews, een mooie en ook hoopgevende terugblik op het afgelopen jaar. Vooral de teksten van Van Erp, Pater en Sewgobind zijn echter belangrijk voor de blik vooruit, op hoe de designwereld eruit kan zien en (nog) beter kan bijdragen aan oplossingen voor de wereld.

Dutch designers Yearbook. Freek Kroesbergen (red.) et al. Nai010 uitgevers, Rotterdam/BNO, Amsterdam. Nederlands/engels, 192 blz., hardcover, € 29,95.
Ook verkrijgbaar als e-book, € 19,95.

Het boek wordt feestelijk gelanceerd tijdens het evenement Design Digger Live in Pakhuis de Zwijger op 25 januari 2022.

Trefwoorden

praween sewgobind jeroen van erp bno nai010 uitgevers dutch design ruben pater design boek

1	EGM architecten over uitwerking ontwerp Fenix: “Het was echt teamwork” woensdag, 16 juli
2	CO2-gestuurd ontwerpen is efficiënt ontwerpen. Levert dat ruimtelijk nog wat op? Jazeker! dinsdag, 15 juli
3	Aquon – transparant laboratorium met in houten hart plek voor ontmoeting dinsdag, 15 juli
4	ASML op schema voor uitbreiding in Eindhoven woensdag, 16 juli
5	Benthem Crouwel en Snøhetta geven eerste indruk van Huis van Cultuur en Bestuur Eemsdelta maandag, 14 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

Dutch Design Week: ontwerpen voor de tussenfase

27 oktober 2021

Dutch Design Week 2021: zoektocht naar nieuwe waarden

22 oktober 2021

Dutch Design Awards en BNO Piet Zwart Prijs uitgereikt

25 oktober 2021

BNO Piet Zwart Prijs 2021 voor Hella Jongerius

18 oktober 2021

Meubels van Ineke Hans en Ton Haas met circulaire potentie

21 september 2021

Leonne Cuppen stopt na 31 jaar Yksi Expo

14 september 2022

Marjan van Aubel Studio presenteert zonnecellamp

11 maart 2021

Derde editie design-evenement GLUE op stapel

10 maart 2022

BNO benoemt Hella Jongerius en Claudy Jongstra tot erelid

26 maart 2021

Design Academy Eindhoven met sterke expositie in Milaan

10 september 2021

Vorm aan de Vecht brengt kunst en design in Buitenplaats Doornburgh

23 maart 2022

Thema Dutch Design Week 2022: Get Set

31 mei 2022

BNO publiceert derde editie Dutch designers Yearbook

8 december 2022

Boek: vraagspecificaties voor bouwprojecten

7 februari 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

VORM ontwikkelt laatste twee kavels Eenhoorngebied Amsterdam

Gisteren, 14:24

Op de kavels worden onder de projectnaam Portico twee bouwblokken met in totaal 88 woningen gerealiseerd. Marcel Lok_Architect en Studio Blad (landschap) zijn verantwoordelijk voor het ontwerp.

Multifunctioneel gebouw Floating Gardens in Sloterdijk biedt plek aan woningen en een IKC

Gisteren, 12:18

In het gebouw zijn 192 appartementen en een IKC ondergebracht. Het gebouw en de woningen zijn ontworpen door Orange Architects, Bureau Rowin Petersma ontwierp de ‘alles-in-één-school’.

Architectenweb Sportzomer: Vincent van Heesch is een fanatiek tennisser

Gisteren, 09:15

Architectenweb interviewt deze zomer architecten die naast hun werk fanatiek sporten of een bijzondere sport beoefenen. In de tweede aflevering spreken we met Vincent van Heesch, die vaak op de tennisbaan is te vinden.

Powerhouse Company presenteert opgeleverde woontoren Nelson in Arnhem

16 juli, 11:46

Aan de voet van de Nelson Mandelabrug in Arnhem is woontoren Nelson opgeleverd. De door Powerhouse Company ontworpen diamantvormige toren biedt plek aan 93 woningen.

Provincie komt bij BAM en SPIE uit voor onderhoud aan Zeelandbrug

Gisteren, 13:39

Zeeland opende de aanbesteding in januari, maar geen partij meldde zich voor de klus.

Meerderheid Limburgers houdt rekening met nieuwe overstromingen

Gisteren, 10:35

Bijna driekwart van de Limburgers denkt dat hun provincie de komende vijf jaar weer te maken krijgt met wateroverlast zoals overstromingen en stortbuien.

ASML op schema voor uitbreiding in Eindhoven

16 juli, 12:31

Het concern heeft in Eindhoven grond gekocht en wil begin 2026 starten met de bouwwerkzaamheden.

Organisaties: compensatie natuur Maasvlakte II onvoldoende

16 juli, 9:17

Zeven natuurorganisaties stapten in 2022 naar de rechter om het kabinet te dwingen de natuur te herstellen in een Europees beschermd natuurgebied voor de kust van Zeeland en Zuid-Holland.