Partners en medewerkers van opZoom architecten

De Boulevard in Arnhem

TransZoom in Arnhem

De voormalige koepelgevangenis in Arnhem

Partners en medewerkers van opZoom architecten

De Boulevard in Arnhem

TransZoom in Arnhem

De voormalige koepelgevangenis in Arnhem

opZoom architecten: Arnhem moet nog meer inbreiden

4 maart 2020, 11:33

Bij de huidige problemen op de woningmarkt gaat de aandacht voornamelijk uit naar de Randstad, maar in andere delen van het land is de situatie evengoed lastig. Architectenweb bezocht opZoom architecten in Arnhem en besprak met medewerkers van dit bureau hoe de vlag er in de Gelderse hoofdstad bij hangt. De Arnhemmers illustreerden hun verhaal aan de hand van enkele projecten. “Nieuwe ontwikkellocaties zijn schaars aan het worden.”

Help, de Randstedelingen komen! Volgens die teneur deden de provincies Gelderland en Overijssel eind vorig jaar een oproep om geld van de minister voor woningbouw. De komende vijf jaar dienen zeker 75.000 woningen worden gebouwd in het oosten van het land, waarvan het overgrote deel bestemd is voor mensen die de drukke en dure Randstad zijn ontvlucht. Anders dreigen ook in deze gebieden grote problemen met de woningmarkt, infrastructuur én de natuur. Hoe relativerend is de aarzeling van Johan Blokland als hem deze situatie wordt voorgelegd.

“Er is hier zeker sprake van een woningtekort”, vertelt de medeoprichter en -directeur van opZoom, “net als overal in het land. Ik vraag me alleen af of dit met de komst van mensen uit de Randstad te maken heeft. Je hebt hier veel aanwas uit de regio; er is een sterke trek gaande vanuit de omgeving naar de steden, want wonen in de stad is erg populair. Anderzijds zie je dat ze in de kleinere kernen ook weer aan het bouwen zijn voor de eigen jeugd, zelfs in de Achterhoek. Daar hoorde je een paar jaar geleden iedereen over krimp praten, maar dat begrip is eigenlijk van tafel. Ook de provinciale ‘wooncontingenten’, een beperking van het aantal woningen dat jaarlijks in gemeenten gebouwd mag worden, zijn in Gelderland niet meer leidend.”

Bijzondere woonvormen
In Arnhem, waar opZoom kantoor houdt in een zelf gerenoveerd gebouw van Dudok (het enige pand van de vermaarde architect in de Gelderse hoofdstad), is er veel vraag naar bijzondere woonvormen. Om deze in een volgebouwd centrum als dat van Arnhem te kunnen realiseren, wordt vooral ingezet op transformatie, sloop-nieuwbouw en verdichting. Met het transformatieproject De Boulevard sleepte opZoom vorig jaar nog de publieksprijs van de Willem Diehlprijs in de wacht. Een oude ambachtsschool nabij de John Frostbrug werd getransformeerd tot woongebouw dat de sfeer van een school ademt. De bewoners beschikken er over ruime lofts met oplopende niveaus, terwijl aan de buitenzijde van het gebouw balkons zijn ingeschoven. De historie wordt geëerd door vroegere aanbouwen als ‘schaduwen’ op de gevel te weerspiegelen.

In het hart van de binnenstad is het project TransZoom in aanbouw, bestaande uit negen stadsvilla's en zes luxe appartementen, een commerciële plint en een parkeervoorziening aan de binnenkant van het blok. “Het woonprogramma, appartementen van tweehonderd vierkante meter per stuk, is ongekend voor het centrum van Arnhem”, zegt Bastiaan Buurman, die als projectarchitect aan TransZoom werkt. “De bulk van de wederopbouw bestond hier namelijk uit kleine appartementjes. Het gebouw trekt een wisselende groep kopers, van jonge gezinnen tot senioren.” De plint wordt ingevuld met functies die zorgen voor levendigheid en passen binnen een stedelijke context, maar die ook directe waarde voor de bewoners hebben. Zij kunnen daar bijvoorbeeld kantoorruimte of een fotostudio inrichten.

Het wordt wel steeds moeilijker om nog ruimte voor nieuwe woningen te vinden in het Arnhemse centrum en eigenlijk geldt dat voor de hele stad, zo constateren Blokland en Buurman. “Nieuwe ontwikkellocaties zijn schaars aan het worden, ook de uitleggebieden zijn bijna vol. Je hebt het Coberco-terrein bij de John Frostbrug en plekken als Schuytgraaf, maar daarmee houdt het wel zo ongeveer op. Er zal nog meer moeten worden ingebreid, een opgave die zeker in Arnhem vraagt om kleine en inventieve oplossingen. Inzetten op dubbel gebruik bijvoorbeeld. Zo zijn er hier na de oorlog veel parkeergarages en pleinen gerealiseerd, die zou je kunnen optoppen of vervangen door woningen.”

Koepelgevangenis
Voor opZoom staat er in elk geval nog één grote opdracht te wachten in Arnhem: de transformatie van de voormalige koepelgevangenis. In het monument zelf komen een hotel en daaraan verwante functies als een restaurant en fitnessvoorziening. Het terrein rond het gebouw wordt ingericht met groene hoven, daaromheen verrijzen woningen. De oude gevangenismuren worden opengebroken, zodat er letterlijk meer verbinding met de buurt ontstaat. Door de niet-monumentale bebouwing op het terrein zelf te slopen, wordt bovendien het ensemble van gevangenis en de twee poortwachters in ere hersteld. Verder wordt een parkeerkelder geïntegreerd in het terrein, dat de nodige hoogteverschillen kent.

De oude cellen gaan fungeren als hotelkamers. Met een oppervlak van twaalf vierkante meter zijn ze niet ruim, maar voor dit euvel komt een oplossing, vertelt architect Christelle Oude Vrielink. “We zijn aan het onderzoeken of we een extra ‘ring’ kunnen toevoegen aan de monumentale koepelruimte, in de vorm van een enorm interieurmeubel. Dit ronde element wordt multifunctioneel; het fungeert als verlengstuk van de hotelkamers, er kunnen werkplekken in worden gerealiseerd en het biedt plek voor een receptie en lobby. Verder zorgt de nieuwe ring voor een betere akoestiek. Hoe we alles precies gaan invullen is nog niet bekend, wel is duidelijk dat de imposante koepelruimte altijd goed zicht- en voelbaar zal zijn.”

Trefwoorden

koepelgevangenis arnhem koepelgevangenis arnhem woningbouw woningmarkt opzoom architecten

1	Ontwerpvisies voor renovatie en nieuwbouw Stadstheater Arnhem gepresenteerd woensdag, 07 december
2	Ouwe starchitects donderdag, 08 december
3	Heutink neemt nieuw hoofdkantoor met distributiecentrum in gebruik dinsdag, 06 december
4	Belgische toestanden dinsdag, 06 december
5	Compact woonensemble met binnenhof op smalle kavel in Oostenburg maandag, 05 december

Gerelateerde nieuwsberichten

BAM Wonen bouwt Gashouderskwartier fase 2 in Arnhem

Tien ontwerpen geselecteerd voor Buitenplaats Koningsweg

Aanmelding voor Heuvelinkprijs 2022 geopend

Team Schipper Bosch wint tender Arnhem met plan Kiek Duirdan

Bastiaan Buurman benoemd tot partner bij opZoom architecten

Verbouwing van Arnhemse kerk uit wederopbouwtijd van start

Gevarieerde en betaalbare woningen door opZoom in Doetinchem

Willem Diehlprijs voor Gelders Huis en De Boulevard

Te koop: koepelgevangenis Arnhem

Woningnood in oosten door komst Randstedelingen

Oud tijdelijk stadskantoor Arnhem is nu woongebouw

Plan voor veel woningen en nieuwe bedrijven in Arnhem-Oost

Nijmegen en Arnhem gaan ruim 50.000 woningen bouwen

Opknapbeurt voor markant Arnhems parkeerveld Blauwe Golven

CPO-collectief realiseert woon-werkgebouw bij Coehoornpark Arnhem

Bartok en Focus Filmtheater winnaars Heuvelinkprijs 2020

Andere nieuwsberichten

Terugkijken: Stadmakerscongres 2022

2 uur geleden

Ruim een maand geleden vond in Theater Rotterdam weer een fysieke editie plaats van het Stadmakerscongres. Het congres stond als vanouds in het teken van de opgaven Rotterdam voor staat, zoals klimaatadaptatie, energietransitie en verdichting.

Colonnades van boomstammen en groene doorgang kenmerken woongebouw GAAGA

4 uur geleden

In Bosrijk in het Eindhovense stadsdeel Meerhoven is een door GAAGA ontworpen gebouw met twintig appartementen opgeleverd. Gebouw Het Bosbad kent een hoge mate van circulair materiaalgebruik en is grotendeels demontabel.

De Prijzen Amsterdam naar Groenmarkt en EDGE Amsterdam West

Vandaag, 10:12

De Zuiderkerkprijs 2022 is toegekend aan woningbouwproject Groenmarkt. De Geurt Brinkgreve Bokaal gaat dit jaar naar EDGE Amsterdam West.

Universiteit Antwerpen bouwt nieuw hart voor Campus Drie Eiken

Gisteren, 16:22

Binnenkort start de bouw van drie gebouwen die plaats bieden aan ongeveer tweehonderd studentenkamers en studio’s, een sporthal en een restaurant. POLO Architects is verantwoordelijk voor het ontwerp.

Amsterdamse Westertoren in steigers voor groot onderhoud

1 uur geleden

Onder andere het metselwerk, loodwerk en de natuursteen worden hersteld om de toren toekomstbestendig te maken.

Doel windmolens en zonnepanelen in zicht, maar PBL ziet stagnatie

Vandaag, 10:54

Het aantal windmolens en zonnepanelen op land groeit nog steeds snel genoeg om het doel voor 2030 te halen.

Keunstwurk kondigt nieuwe editie Vredeman de Vriesprijs Architectuur aan

Vandaag, 09:11

Op 4 januari start de inschrijving voor de Vredeman de Vriesprijs Architectuur.

BNO publiceert derde editie Dutch designers Yearbook

Gisteren, 10:30

Het jaarboek geeft een overzicht dat reikt van prijswinnend design tot beeldbepalende ontwerpers en toont volgens BNO hun vindingrijkheid in een chaotisch jaar vol onzekerheden.