Mechelse bibliotheek met sporen van kloosterhistorie

22 oktober 2019, 14:21

Onlangs is in het voormalige Predikherenklooster de nieuwe stadsbibliotheek van Mechelen geopend. Korteknie Stuhlmacher Architecten, Callebaut Architecten en Bureau Bouwtechniek zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de restauratie van het monumentale klooster en de inrichting van de bibliotheek. Bij de restauratie zijn de sporen van de lange geschiedenis van het zeventiende-eeuwse klooster zichtbaar gelaten, inclusief die van de latere aanpassingen en verbouwingen.

Het barokke kloostercomplex aan de rand van het Mechelse stadscentrum, waar ook een kerk aan vast staat, is vanaf 1650 in fases gebouwd. Nadat het klooster in de achttiende eeuw werd ontwijd, fungeerde het onder meer als kazerne, wapenarsenaal en school. Sinds 1975 stond het gebouw leeg, acht jaar geleden besloot de stad om het te herbestemmen tot bibliotheek.

Korteknie Stuhlmacher Architecten won, in samenwerking met Callebaut Architecten en Bureau Bouwtechniek, de bijbehorende Open Oproep met een ontwerp waarin de specifieke karaktereigenschappen van het klooster het vertrekpunt waren voor het ontwerp van de bibliotheek. “De ruimten die de bibliotheek nodig heeft laten zich in het bestaande gebouw inpassen zonder dat ingrijpende veranderingen in de structuur nodig zijn. Het installatieconcept en de manier van restaureren, renoveren en isoleren zijn hierop afgestemd”, aldus het bureau.

Heldere structuur
Het klooster kent een heldere structuur, met een binnenplaats als centrum van het complex. De kerk staat tegen een van de gebouwvleugels en is direct verbonden met de rondgang om de binnentuin. De bibliotheek is verdeeld over drie zones, genaamd ‘nabij’, ‘midden’ en ‘diep’.

Eerstgenoemde zone omvat publieksfuncties zoals de entreehal, het café, ruimten voor lezingen en bijeenkomsten en tentoonstellingsruimten, de zone ‘midden’ bestaat uit de algemene bibliotheek met een uiteenlopende collectie, lees-, presentatie- en werkplekken en de kinderafdeling. Met ‘diep’ worden de ruimten aangeduid waar in stilte kan worden gestudeerd.

De zone ‘nabij’ bevindt zich op de begane grond. De rondgang is ingericht als ‘cyberzone’ en tentoonstellingsruimte. Het café en de eetzaal zijn direct van buitenaf toegankelijk en kunnen als deel van de bibliotheek of zelfstandig functioneren. De binnenplaats dient als terras, maar kan ook als ‘buitenkamer’ worden ingezet voor verschillende activiteiten.

Zolderruimte
De zolderruimte is ingericht als de zone ‘midden’. In deze ruimte, voorzien van een monumentale en beeldbepalende houten constructie, is de bibliotheek voor kinderen en volwassenen ondergebracht. Voor extra daglicht en uitzicht over de stad zijn verschillende dakkapellen en dakramen toegevoegd. In de dakkapellen is tevens de rook- en warmteafvoer verwerkt, zodat de houtconstructie volledig in het zicht kon blijven.

Om het bestaande karakter van de ruimte te behouden, was het nodig om het dak van bovenaf te versterken door een van binnen niet zichtbare staalconstructie, meldt Korteknie Stuhlmacher. De staalconstructie draagt het vernieuwde leiendak en de nieuwe dakkapellen en zorgt er van bovenaf voor dat de bestaande structuur wordt ontlast. De ruimte tussen bestaande bebording en het leiendak is opgevuld met isolatiemateriaal.

Gewelven
De zone ‘diep’ ligt op de verdieping boven de rondgang, waar zich de ruimten van de voormalige kloosterbibliotheek bevinden. Met hun gewelven, verhoudingen en het zachte licht zijn deze ruimten ook uitermate geschikt voor gebruik als klassieke studiebibliotheek, meenden de architecten. De grotere ruimten eromheen zijn ingericht als kantoorruimten en leslokalen.

De kerk wordt in een volgende bouwfase gerestaureerd en dan zoveel mogelijk gelaten als hij was. Conform het prijsvraagontwerp blijft de ruimte leeg om ruimte te bieden voor lezingen, voorstellingen en markten. De stad Mechelen zal in de komende maanden hierover een besluit nemen, laat Korteknie Stuhlmacher weten.

Kazerne Dossin
De nieuwe bibliotheek maakt deel uit van een herontwikkeling van het gebied aan de rand van het centrum, waar ook de tot Holocaustmuseum getransformeerde kazerne Dossin staat. Verder voorziet het project in een nieuw park en eveneens nieuwe woningen.

Trefwoorden

belgië korteknie stuhlmacher architecten predikheren bibliotheek mechelen herontwikkeling predikherenklooster herbestemming klooster transformatie

1	Zecc uitgeroepen tot Architect van het Jaar 2020 woensdag, 28 oktober
2	De knik maakt het verschil in woontoren The Muse maandag, 26 oktober
3	Een recept voor minder klein wonen dinsdag, 27 oktober
4	Amsterdam UMC Imaging Center bekroond als Zorggebouw van het Jaar 2020 woensdag, 28 oktober
5	Eerste blok woningbouwproject OurDomain Amsterdam opgeleverd donderdag, 29 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Vlaamse architectuur vertaald naar andere stedelijke contexten

Raad voor Cultuur bezorgd over tekort aan openbare bibliotheken

Nieuwe scholen ogen 'alsof ze er altijd hebben gestaan'

VAi presenteert veertiende editie Architectuurboek Vlaanderen

Korteknie Stuhlmacher Architecten

Korteknie Stuhlmacher Architecten – genomineerd voor de Architect van het Jaar-prijs

Arie Keppler Prijs 2018 uitgereikt aan vijf projecten

Winnend plan in Brussel voor MLA+ en Korteknie Stuhlmacher

Nieuwe onderkomen Van Eesteren Museum geopend

Nederlandse bureaus maken masterplan Mechelen

Museum van afwezigheid in Mechelen

Nieuwe functies in Mechelse Den Dok

'Vlietenmuseum toont gelaagdheid Mechelen'

VenhoevenCS presenteert zwembad Mechelen

bOb van Reeth ontwerpt Holocaustmuseum

Bibliotheek Neude krijgt vijf permanente kunstwerken

Andere nieuwsberichten

Realisatie hoogbouwproject Verheeskade Den Haag stap dichterbij

Vandaag, 15:12

Woningcorporatie Arcade en MS Vastgoed hebben een intentieovereenkomst getekend voor het ontwikkelen van 420 sociale huurwoningen aan de Verheeskade 25 in Den Haag.

Bouw Chinees paviljoen op Strijp S Eindhoven van start

Vandaag, 11:29

Bouwbedrijf Stam + De Koning is begonnen met de voorbereidingen voor de bouw van het Chinees paviljoen op Strijp-S in Eindhoven.

Bewoners genieten van tuin en polder in houten 'buitenhuis'

Vandaag, 09:03

Voor een particuliere opdrachtgever in het Zuid-Hollandse Heinenoord heeft VLOT architecten een houten ‘buitenhuis’ ontworpen waar de bewoners nog meer kunnen genieten van hun tuin en het polderlandschap.

Spel van verhulling en onthulling in Haussmann-pand

Gisteren, 15:26

In een 19e-eeuws gebouw aan de Parijse Boulevard Haussmann heeft lingeriemerk Etam een flagshipstore geopend naar ontwerp van MVRDV.

Video: trailer White Cube

Vandaag, 16:24

De documentaire, waarin een door OMA ontworpen kunstmuseum een belangrijke rol speelt, gaat tijdens het komende IDFA in première.

Fabriek bierbrouwerij draait als eerste op ijzerpoeder

Vandaag, 09:55

IJzerpoeder is een duurzaam alternatief voor de industrie en elektriciteitscentrales om hun installaties mee te verwarmen.

'Duizenden leegstaande winkels kunnen woningen worden'

Vandaag, 09:35

Dat stelt vastgoedadviseur Colliers International in een rapport over de vastgoedmarkt.

'Omwonende met inspraak heeft minder last van windmolens'

Gisteren, 10:54

Als ze de kans krijgen om mee te denken over de plek en de 'balans tussen kosten en baten', rapporteren ze minder overlast.

Rotterdam zet veel oude gebouwen om naar woningen

Gisteren, 09:30

Ook in Amsterdam en Den Haag gebeurt het veel, meldt het CBS.

Expositie belicht relatie directeur Glasfabriek met befaamde architecten

28 oktober, 10:57

In het Glasmuseum in Leerdam is deze maand de tentoonstelling 'Cochius en de architecten - brieven van Frank Lloyd Wright, De Bazel en Berlage' gestart.

Ga naar het nieuws-archief