'Vlietenmuseum toont gelaagdheid Mechelen'

31 augustus 2010, 9:36

OKRA Landschapsarchitecten heeft samen met het Belgische awg architecten de prijsvraag voor het ontwerp van het Vlietenmuseum in Mechelen gewonnen. In een ruimte onder de IJzerenleen in het centrum van de stad wordt de gelaagdheid van de Vlaamse stad zichtbaar gemaakt.

Ooit lag op de locatie een vliet, een beek die een rol speelde bij de afwatering binnen het getijdensysteem van de rivier. Door de groei van de stad raakte de vliet steeds verder versteend. In eerste instantie werd de vliet gebruikt als haven maar in de loop van de tijd nam de behoefte aan een marktplaats in het centrum steeds meer toe.

Het eerste deel van de Vliet werd overkluisd en in gebruik genomen als vismarkt. In de daaropvolgende perioden is de vliet in een aantal achtereenvolgende segmenten overkluisd. De IJzerenleen en het gewelf daaronder is niet het product van één ingreep maar een geëvolueerd bouwwerk.

Steeds is op basis van functionele argumenten de situatie aangepast naar de wens van dat moment. Dit geldt ook voor het ombouwen van het gewelf naar een schuilkelder in de tweede wereldoorlog. De vliet onder het gewelf is drooggelegd en in het midden is een riolering aangebracht. Het gewelf is in negen achtereenvolgende schuilkamers verdeeld.

Lange museale ruimte
“In de transformatie van de overkluisde vliet naar een museale ruimte is de historie van de IJzerenleen het uitgangspunt voor het ontwerp”, zegt OKRA. “Op de eerste plaats willen we de kwaliteit van het gewelf van de Vliet onder de IJzerenleen benadrukken. Het fraaie beeld voor het vlietenmuseum is een lange museale ruimte onder de vloer van de stad waar je hem niet zou verwachten.”

“Om het museum te ontsluiten willen we twee entrees realiseren aan het begin en aan het eind van het gewelf. Het bijzondere aan het museum is dat je het niet ervaart op de IJzerenleen. Pas als het museum open is voor bezoekers wordt het zichtbaar. Voor de entree van het museum slaan twee lange grote luiken open. Als de luiken open staan is de entree en het gewelf van de vliet zichtbaar.”

“We vinden de sporen van de tijd een belangrijk aanknopingspunt om te komen tot een gelaagd ontwerp. De vliet is door de noden van de tijd gegroeid tot een mystieke ruimte, die het nu is. De gelaagde opbouw willen we gebruiken om het museum te compartimenteren door verschillende ruimtes met verschillende maten te ontwerpen en het verrassingseffect van de schuilkelders in het museum op te nemen. De drukschotten tussen de verschillende kamers van de kelder laten we door middel van (semi)transparante scheidingen in het plan terug komen.”

“Centraal in het museum ligt een tonrond riool dat ongeveer 35 centimeter uit de vloer komt. Het riool is gerealiseerd om het gewelf als schuilkelder geschikt te maken. Het riool wordt aan beide zijden van een loopstrook voorzien. De zo ontstane verhoogde vloer bevat alle noodzakelijke technieken voor het museum en wordt door middel van verlichting quasi zwevend boven de keldervloer ontworpen. Het gewelf wordt daardoor gevrijwaard van storende op- en aanbouwen.”

Gipsalbast
“De sfeer in het gewelf wordt in belangrijke mate bepaald door de manier waarop daglicht in de ruimte valt. Rond de lichtgaten worden kokers voorgesteld van gipsalbast. Gipsalbast is een doorschijnende steensoort die bestaat uit volledige uitgekristalliseerd gips. De steensoort is translucent en bezit een tekening van aderen zoals in marmer.”

“Met de verbouwing van de overkluizing willen we een ruimte ontwikkelen met een gelaagde opbouw waar de scenografen en uiteindelijk de bezoekers van het museum op een steeds veranderde manier gebruik van kunnen maken.”

Trefwoorden

awg architecten mechelen museum okra landschapsarchitecten

1	Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML vrijdag, 16 mei
2	Een gevel uit treinramen voor een onderhoudsgebouw van NS dinsdag, 20 mei
3	Mecanoo presenteert ontwerp verbouwing Theater Hanzehof Zutphen maandag, 19 mei
4	Wenckebach – sociale woningbouw met toegevoegde kwaliteiten donderdag, 15 mei
5	Studio Hartzema presenteert plannen voor een nieuwe stad in Zeeland woensdag, 21 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

OKRA wint prijsvraag bedrijventerrein Kopenhagen

22 januari 2013

Groen licht voor Stadswerven Dordrecht

16 mei 2011

awg en OKRA winnen prijsvraag Wetteren

16 november 2011

Mechelse bibliotheek met sporen van kloosterhistorie

22 oktober 2019

Vier nieuwe vennoten voor awg architecten

6 mei 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Wachten in een compositie als van Mondriaan

24 minuten geleden

De eerste fase van Schiphol Lounge 2, een ontwerp van Beyond Space, is voltooid. De twee zitgebieden van de wachtruimte vertonen een harmonieuze opzet in lijnen en vlakken.

Woongebouw 70lux markeert de entree tot het stadshart van Zoetermeer

4 uur geleden

Dal Architecten ontwierp het statige woongebouw 70lux met een klassieke opbouw in een hoge plint, een stedelijke laag en een torenvolume, voorzien van opvallende dieptesprongen.

Nominaties Amsterdamse Nieuwbouwprijs 2025 bekend

Vandaag, 10:37

De finalisten zijn door een publieksjury geselecteerd uit 54 nieuwbouwprojecten die tussen augustus 2023 en augustus 2024 gereedkwamen in de hoofdstad.

Being en COD ontwikkelen vier woongebouwen aan Tolhuiskanaal in Amsterdam-Noord

Gisteren, 15:53

Het project ASTR bestaat uit vier gebouwen met in totaal 229 woningen, plus bedrijfsruimten. Het ontwerp van Office Winhov zoekt de aansluiting bij het industriële karakter van de omgeving; DELVA maakt het ontwerp voor een groene buitenruimte.

Zuid-Holland wil in 2027 besluit over uitbreiding Maasvlakte in zee

4 uur geleden

Het havengebied is in de afgelopen zeventig jaar al twee keer vergroot door voor de westkust grote hoeveelheden zand op te spuiten.

Rekenkamer: begroting verbouwing Binnenhof ‘onrealistisch laag’

Vandaag, 09:44

Toenmalig minister Stef Blok van Wonen presenteerde het oorspronkelijk budget van 475 miljoen euro zonder dat er een ontwerp lag.

Kamer niet gerust op betaalbaarheid stadsverwarming in nieuwe wet

Gisteren, 11:36

Voor huishoudens is de mogelijkheid van hoge kosten momenteel reden om geen aansluiting op de lokale stadsverwarming te willen.

Nieuwe editie van de Architecten Wielerkoers

20 mei, 2:45

Architecten met een passie voor (interieur)architectuur én voor fietsen kunnen hun hart ophalen bij de derde editie van de Architecten Wielerkoers, op donderdag 4 september 2025.

Nieuwe Rotterdamse aanpak woningbouw: meer snelheid, minder regels en heldere keuzes

20 mei, 9:49

Met kortere procedures, minder regels en duidelijke kaders voor ontwikkelaars en bouwers wil Rotterdam sneller betaalbare woningen bouwen, zonder in te leveren op kwaliteit of duurzaamheid.