WXY/West 8 - Blue Dunes

Geuze: ‘Op de hoger gelegen grond blijken de rijken te wonen’

23 mei 2014, 15:54

In aanloop naar de IABR-2014, die volgende week donderdag van start gaat en in het teken staat van het thema 'Urban by Nature', onderzoekt Architectenweb in een serie van tien interviews de wateropgave in Nederland en daarbuiten. In het tiende en laatste deel een interview met landschapsarchitect Adriaan Geuze van West 8.

Tekst Kirsten Hannema

Urban by Nature, het motto van de IABR spreekt Adriaan Geuze zeer aan. Al moet hij soms wel lachen om het overmatig gebruik van de modewoorden ‘Wateropgave’ of ‘Resilience’.

Met zijn bureau West 8 is Geuze betrokken bij de Rebuild by Design-competitie, die de Amerikaanse overheid uitschreef om de door orkaan Sandy getroffen gebieden te herontwerpen. Maar een ontwerp was volgens Geuze het laatste wat hier nodig was. “Wij wilden achterhalen wat het probleem is. Het was leerzaam te ontdekken dat stormen hier vanuit het oosten komen, terwijl je te maken hebt met noordenwind. Door de Bad nor’easter wordt het water opgestuwd in het waterbekken van de Long Island Sound. Er is sprake van enorme pieken, kortstondig weliswaar, maar de gevolgen van overstroming zijn desastreus. Huizen – veelal van hout – worden weggevaagd, straten lopen onder, metro en elektra vallen uit, water raakt vervuild en evacuaties zijn bijna onmogelijk. Anders dan in Nederland loopt het water na de storm direct weg.“

De risicokaart van de verzekeraars
West 8 werkte onder meer samen met het Stevens Institute of Technology, een toonaangevend hydrologisch onderzoeksinstituut uit New Jersey. Over een lange periode heeft het instituut met honderden boeien en meetpunten een permanente database gemaakt van de waterstanden, de stroomsnelheden, etc. Deze database wordt gebruikt in een 3D computermodel van alle watergangen van de Hudson en de West Atlantische kust. Met dit model kan voorspeld worden wat de effecten zijn van klimaatverandering en ontwerpen aan de kustlijn.

Minstens zo belangrijk als deze technische data is volgens Geuze kennis van de lokale cultuur. “Anders dan in Nederland is de houding in Amerika vrij laconiek; de overheid hanteert geen normen voor veiligheid. Verzekeringsmaatschappijen wel; zij bepalen in welke gebieden je wel of niet verzekerd bent tegen stormschade. De kans op een ramp, samen met de berekende schade, bepaalt het risico voor elke postcodegebied. Wij zagen dat deze gegevens zijn samengebracht in een kaartbeeld voor de gehele metropool. Deze kaart gaf een vrij fundamentele inkijk in het probleem, ontdaan van stedenbouw en smaak. Wat blijkt is dat de lage gebieden vooral bewoond worden door een armer deel van de bevolking, op de hoger gelegen grond blijken de rijken te wonen.”

Serie eilanden om golven te breken
“Omdat deze gedachte zelfs in Amerika onacceptabel lijkt, spitste de vraag zich voor ons toe op het omlaag brengen van de risico’s. Samen met het Stevens Institute of Technology introduceerden we het idee de morfologie van de kust aan te passen. In de computermodellen bleek dat hierdoor de pieken in de waterhoogtes tijdens een storm verminderden. Dijken zijn weliswaar nog steeds nodig, maar nu ging het om hoogtes van 2 tot 2,5 meter in plaats van de oorspronkelijke vijf meter waarmee rekening gehouden werd.”

Maandenlang werd gekneed aan de vorm van de kust en aan een reeks van eilanden, die met grof zand opgespoten worden. Geuze ziet grote voordelen in deze aanpak. “Door deze benadering is het niet langer nodig om 1400 km aan dijken te bouwen; met een korte reeks eilanden voor de kust wordt al bereikt dat het meeste stormrisico in de riviermonding van de Hudson verdwijnt. Veel kleinere ingrepen kunnen daar dan volstaan; de maat van dit project is behapbaar. Commercieel zijn er kansen – essentieel aangezien in Amerika dit soort projecten niet door de overheid maar de markt gedreven worden. Dit zijn nieuwe duinen en stranden, waarop je windmolens kunt bouwen, of een vliegveld aanleggen, recreëren – er zijn allerlei combinaties denkbaar.”

De nieuwe eilanden zijn een regionale oplossing voor de middellange termijn. De verschillende stedelijke gemeenschappen kunnen vervolgens een tweede verdedigingslinie ontwikkelen met op maat toegesneden maatregelen. Dat kan een dijk of parkdijk zijn, maar ook aangepaste bebouwing met een stenen in plaats van een houten plint, of een evacuatieplan, afhankelijk van de beschikbare middelen.

Op grotere schaal denken
“De volgende stap is om dit scenario verder uit te werken, er moeten minstens een dozijn aan alternatieven komen. Daarbij moet de focus liggen op de koppeling van systemen: waterhuishouding, erosie, sedimentatie, ecologie, schaderisico... al die zaken kun je nauwkeurige voorspellen, de kennis is aanwezig. Maar de verbanden werden eerder niet gelegd. Dat is wat wij hier als ontwerpers hebben kunnen toevoegen. Ik herinner me nog het eerste onderhoud met de directeur van het Stevens Institute of Technology. Ik stelde aan hem voor de database van Long Island Sound te linken aan die van de New York – New Jersey coastline. Hij verklaarde me voor gek; dat hadden ze nog nooit gedaan. Een half uur later zei hij: dit is de schaal waarop we moeten gaan denken.”

Architectenweb is mediapartner van de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam (IABR). De biënnale vindt plaats van 29 mei tot en met 24 augustus 2014 en heeft de (onlangs gerenoveerde) Kunsthal als thuisbasis. Het thema ‘Urban by Nature’ wordt onder leiding van curator en landschapsarchitect Dirk Sijmons via talrijke tentoonstellingen en evenementen uitgewerkt.

Trefwoorden

rebuild by design west 8 urban design & landscape architecture west 8 eilanden new york iabr adriaan geuze

1	De Nieuwe Eindhoven gaat nieuwe fase in maandag, 27 november
2	Wubben.Chan ontwerpt woongebouw nabij Marconiplein woensdag, 29 november
3	Een thuiskomen voor Bedaux de Brouwer Architecten dinsdag, 28 november
4	Grosfeld Bekkers van der Velde wint selectie clubgebouw Roelofarendsveen maandag, 27 november
5	Detail: stamplemen wanden maken badhuis deel van het landschap woensdag, 29 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Awards

Adriaan Geuze

24 september 2018

Nederland investeert twintig miljard in Deltaplan

16 september 2014

Maarten Hajer hoofdcurator IABR-2016-

2 september 2014

‘Dijkverzwaring als aanjager stedelijke ontwikkeling’

29 april 2014

IABR–2014–: ecologie van de stad

17 maart 2014

Luiten: ‘Water wordt steeds vaker omarmd'

2 april 2014

'Eerst kijken waar de waterdreiging vandaan komt'

21 mei 2014

'Ontwerper moet meer weten van waterveiligheid'

15 mei 2014

Video: introductie IABR-2014-

9 mei 2014

TU Delft organiseert Delta Design Dagen

19 mei 2014

Vier winnaars Call for Projects bekend

30 april 2014

IABR maakt projecten hoofdtentoonstelling bekend

25 april 2014

Het Nieuwe Instituut bouwt Yourtopia-paviljoen

15 april 2014

Deltares: ‘Gebruikmaken van natuurlijke systemen’

1 mei 2014

Ovink: ‘Rebuild by Design is vooral cultureel proces’

11 april 2014

Royal HaskoningDHV: Wateropgaven zijn vakoverstijgend

25 april 2014

De Urbanisten: Klimaat en leefbaarheid tegelijk aanpakken

15 april 2014

LOLA: ‘Dijk is belangrijkste uitvinding BV Nederland’

7 april 2014

Winnaars Rebuild by Design bekend

3 juni 2014

Druk programma tijdens IABR-2014-

23 mei 2014

Schultz wil hulp bij waterproblemen leiden

2 juni 2014

Adriaan Geuze zondag te zien als Zomergast

12 augustus 2015

IABR-2014: landschap als ecologisch medicijn

30 mei 2014

Park van West 8 op Governors Island open

28 mei 2014

‘Meer aandacht voor gevolgen overstromingen’

16 juli 2014

Geuze en Bey lid van Akademie van Kunsten

13 januari 2015

Zuiderzeemuseum bootst overstroming na

13 januari 2015

Arcadis moet metro New York beschermen

24 november 2014

Fonteinenpark in Pennsylvania op de schop

29 september 2014

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Francon opent tijdelijke winkelinstallatie 'Scene' in samenwerking met KAAN Architecten

Gisteren, 14:14

Het Rotterdamse modelabel Francon opent tijdelijke winkelinstallatie in een gebouw van KAAN Architecten

Twaalfde editie Amsterdam Light Festival van start

Gisteren, 11:14

Het festival, dat plaatsvindt tot en met 21 januari, heeft dit keer als thema Loading… Revealing Art, AI and Tech. Het evenement staat daarmee onder meer in het teken van kunstmatige intelligentie.

MVRDV en Orange Architects ontwerpen vooruitlopend op de wederopbouw van Oekraïne

29 november, 5:05

De architectenbureaus MVRDV en Orange Architects hebben ontwerpen onthuld voor drie gebouwen die deel zullen uitmaken van NUVO, een nieuw te bouwen complex in het commerciële en zakelijke centrum van de hoofdstad van Oekraïne.

Wubben.Chan ontwerpt woongebouw nabij Marconiplein

29 november, 11:41

Naar verwachting wordt medio volgend jaar gestart met de bouw van een door Wubben.Chan ontworpen woongebouw in Rotterdam-West. Het gebouw aan de Schiedamseweg bestaat uit zeven maisonettewoningen en een kinderdagverblijf.

Corbulotunnel bij Leiden gaat na veel tegenslag op 5 juli open

1 uur geleden

De bijna 2,5 kilometer lange tunnel ten zuiden van Leiden vormt een snelle verbinding tussen de rijkswegen A4 en A44.

Nijmegen hoeft plannen voor westelijke entree station niet aan te passen

30 november, 10:40

De Oogvereniging Nederland, die allerlei aanpassingen wilde, heeft een zaak tegen de gemeente bij de Raad van State woensdag verloren.

Miljoenen naar onderzoek voor duurzame oplossing PFAS

30 november, 9:48

De Universiteit Utrecht gaat onderzoek doen naar duurzame methodes om PFAS te verwijderen en te vernietigen.

Vastgoedinvesteerder Signa vraagt uitstel van betaling aan

29 november, 3:31

De stap van de Oostenrijkse onderneming volgt op het mislukken van een laatste poging om noodfinanciering te verkrijgen.

Feesttoerist ook na Stay Away-campagne aangetrokken tot Amsterdam

29 november, 12:19

De campagne heeft wel geholpen om het probleem van overtoerisme aan te kaarten, schrijven burgemeester Femke Halsema en wethouder Sofyan Mbarki.

PvdA'er Henk Nijboer moet sociale agenda in aardbevingsgebied vormgeven

29 november, 9:57

Nijboer gaat in kaart brengen wat er op sociaal gebied nodig is, rekening houdend met het schadeherstel en de versterkingsoperatie in het aardbevingsgebied.

Ga naar het nieuws-archief