Ontwerpen Kunstencluster Arta gepresenteerd

18 februari 2014, 10:25

Vrijdagavond presenteerden vier architecten onder grote belangstelling bij CASA in Arnhem hun ontwerp voor het Kunstencluster Arta. Hoe hebben de architecten de opgave ingevuld?

Het Kunstencluster Arta moet een nieuwe huisvesting bieden voor Museum Arnhem en Focus Filmtheater Arnhem. Het project is onderdeel van de ontwikkeling van de Rijnoever ter hoogte van de Arnhemse binnenstad: de Rijnboog. Voor het gebouw is een langerekte kavel gereserveerd dat met zijn kop uitkijkt over de Rijn.

Bjarke Ingels Group i.s.m. Allard Architecture
Voor het Kunstencluster wilden BIG en Allard een gebouw ontwerpen dat tussen een open cultuurhuis (zoals de Mediatheek van Toyo Ito) en een raadselachtig icoon (zoals Casa da Musica) in zou zitten. Tussen blob en box dus. Vanuit dit concept gingen de bureaus aan de slag met het programma, dat zij als black box (bioscoop) en white box (museum) typeerden. De manier waarop beide programma’s in het gebouw een plek krijgen, moet volgens architect Allard Meine Jansen verder gaan dan ‘elkaar raken’: “De functies moeten in elkaar verstrengeld raken.” Door de black box en white cube naast elkaar te positioneren met een diagonale vrije ruimte er tussenin, hopen de BIG en Allard dit te bereiken.

In de gevel is de black box (bioscoop) uitgevoerd als met een dichte gevel en een glazen dak, terwijl de white cube (museum) juist een glazen gevel en een dicht dak heeft gekregen. Met een twist ter plaatse van de diagonale verbindingsruimte zijn beide typen met elkaar verbonden. Richting de Rijn levert dit brede, horizontale uitzichten op; richting de binnenstad levert dit juist verticale uitzichten op. Onder het glazen dak hebben de bureaus werkplekken voor artists in residence gedacht. Het interieur zal zo rauw mogelijk gehouden worden. Meine Jansen: “Het is een industrieel gebouw met een andere huid.”

NL Architects
Het feit dat de stad Arnhem omringt wordt door prachtige parken, bracht architect Kamiel Klaasse tot de uitspraak dat Arnhem “toch vooral mooi is als je er met je rug naartoe staat.” Om dat beeld radicaal om te draaien stelt NL Architects voor een getrapt park in de stad aan te leggen, met het programma van het Kunstencluster Arta eronder. De tentoonstellingsruimtes van het museum heeft het bureau daarbij direct onder het park gelegd, waardoor het eenzelfde getrapte vorm krijgt.

Bezoekers aan het museum beginnen bovenin het gebouw en kunnen via dubbelhoge ruimtes tussen de zalen in steeds een stapje naar beneden lopen. Het principe levert behoorlijk neutrale tentoonstellingsruimtes op, binnen een zeer specifieke architectonische context die veel interessante doorzichten biedt. Onder het getrapte volume van het museum ligt een open foyer met het additionele programma, zoals het café. Vanuit deze ruimte leidt een lange roltrap naar boven het museum in. Via een “canyon” dalen bezoekers af naar de bioscoop, die ondergronds is gelegd.

Kengo Kuma & Associates
Het ontwerp van Kengo Kuma & Associates wordt gestructureerd door een gedraaid stelsel van terrassen aan de Rijnkade. Het ontwerp is daarmee precies andersom getrapt dan het ontwerp van NL Architects. De opzet van Kengo Kuma levert een kleiner bouwvolume op aan de Rijnkade en een groter bouwvolume richting de stad. Het grootste voordeel, zo benadrukt het bureau, is dat iedere verdieping zijn eigen terras krijgt met zijn eigen uitzicht over de Rijn. Het café, het restaurant, de bioscoop, het museum… allemaal hebben ze een eigen terras met uitzicht.

Architectuurstudio HH i.s.m. SO-IL
Het meest radicale voorstel voor Kunstencluster komt van Architectuurstudio HH in samenwerking met SO-IL. In plaats van zich op het “Arnhem van het verleden” te richten, kijken de bureaus liever naar het “Arnhem van de toekomst”, aldus architect Florian Idenburg. In die toekomst is er wat hen betreft ruimte voor een wat hoger maar tegelijkertijd ook lichter gebouw. Architectuurstudio HH en SO-IL zien het gebouw voor zich als een wolk die boven de stad hangt. “Een andere, alternatieve wereld.”

Dat betekent overigens niet dat het ontwerp zich niet verhoudt tot zijn omgeving. Zo is de pandsgewijze ontwikkeling van Arnhem terug te zien in de onderverdeling van de massa van het gebouw. Ook legt het ontwerp met zijn abstractere vormgeving een relatie tot de andere vrijstaande gebouwen in de Arnhemse binnenstad, zoals het stadhuis.

In het ontwerp van Architectuurstudio HH en SO-IL zijn de bioscoop en het museum gestapeld en worden beide functies met elkaar verbonden door een grote hoge ruimte zonder vast programma. Via deze hoge ruimte worden de verschillende programmaonderdelen ontsloten, maar de overmaat van de ruimte maakt het mogelijk om er allerlei evenementen te organiseren. Via een te openen geveldeel is de stad zelfs direct bij de activiteiten hier te betrekken. Op Vimeo hebben de bureaus een video over het ontwerp geplaatst: http://www.vimeo.com/solidobjectives/arta

Vervolg
De komende weken zijn de verschillende ontwerpen online en op verschillende plekken in Arnhem, zoals in Rozet, te zien en bestaat de mogelijkheid voor de inwoners van Arnhem om op hun favoriet te stemmen. De winnaar van de prijsvraag wordt uiteindelijk bepaald door een jury. Omdat het College van B&W heeft aangegeven een definitief besluit over het Kunstencluster Arta over de aankomende gemeenteraadsverkiezingen heen te tillen, heeft de jury besloten ook daarna pas zijn besluit bekend te maken. Voor de realisatie van Kunstencluster Arnhem is een bedrag van 32 miljoen euro begroot.

Trefwoorden

architectuurstudio hh bjarke ingels group kengo kuma arta so-il nl architects big allard architecture kunstencluster arnhem

1	MVRDV en Mecanoo bij finalisten in architectuurcompetitie voor ‘landmark’ woensdag, 7 mei
2	Cityförster en Atelier Gram ontwerpen woontoren met collectieve voorzieningen voor Tirana woensdag, 7 mei
3	Tijdelijke remise Museumtramlijn Amsterdam met verrassende ornamentiek dinsdag, 6 mei
4	Evenwichtige woonomgeving op voormalig fabrieksterrein Van Besouw Goirle dinsdag, 6 mei
5	Architectenweb organiseert Avond met De Zwarte Hond woensdag, 7 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Expositie rond meubelontwerpen van Kengo Kuma

18 juli 2019

Rijksmonumentale grachtenpanden getransformeerd tot eersteklas kantoorruimte

1 mei

Interventie van SO-IL maakt van MAAT in Lissabon een publiekere plek

18 juni 2020

Woongebouw met door SO-IL zelf ontwikkelde bouwsteen krijgt vorm

4 september 2020

In boek over wonen pleit SO-IL voor openbreken corridorontsluiting

26 november 2024

Stoere brandweerpost van Architectuurstudio HH

4 juni 2014

Bouw Kunstencluster Arnhem van de baan

11 april 2014

NL Architects winnaar ontwerp geannuleerd ArtA

18 juni 2014

Arnhem akkoord met schetsontwerp Rijnboog

3 februari 2011

Vijf kandidaten voor Arnhems Kunstencluster

19 december 2013

Miljoenensubsidie voor wankelend Kunstencluster

15 januari 2014

Arnhem zoekt architect voor Kunstencluster

20 september 2013

Architecten Kunstencluster lichten ontwerp toe

3 februari 2014

Referendum over kunstcomplex Arnhem ongeldig

16 mei 2013

Referendum over kunstencluster Arnhem

15 mei 2013

2013: volhardend investeren in culturele projecten

24 december 2013

SO-IL ontwerpt hoofdkantoor BNP Paribas Nederland, Arcadis en G&S Vastgoed op Amsterdamse Zuidas

1 november 2021

Cultureel ensemble door SO-IL in Brooklyn

10 juni 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Video: het MIX-paviljoen in zijn groene omgeving

8 mei, 3:24

Het omliggende landschap maakte integraal deel uit van het ontwerp, dat MIX architectuur voor zijn kantoor maakte. Na een paar jaar begint dat landschap te groeien en bloeien; Stijn Poelstra legde het paviljoen met landschap vast in een video.

De Hemelse Tuin van Studio Valkenier is een veelzijdige stadslandbouwboerderij

8 mei, 1:41

In Amsterdam-Oost heeft Studio Valkenier een voormalige kinderboerderij getransformeerd tot een educatieve, duurzame en inclusieve stadslandbouwboerderij voor iedereen : De Hemelse Tuin.

Gevel Sombra-paviljoen door MVRDV beweegt mee met de zon

8 mei, 10:51

Op de tentoonstelling Time Space Existence in Venetië opent zaterdag het Sombra-paviljoen. De gevel van het door MVRDV ontworpen paviljoen beweegt mee met de zon; de panelen openen of sluiten zich afhankelijk van de stand van het hemellichaam.

Het Nederlands paviljoen in Venetië als inclusieve sportbar

8 mei, 10:16

Hoe kan architectuur sociale normen uitdagen en ruimten creëren voor nieuwe vormen van samenleven? Dat is de vraag die het Nieuwe Instituut stelt met ‘Sidelined: A Space to Rethink Togetherness’, de inzending voor de Architectuurbiënnale in Venetië.

Woningcorporaties dreigen met juridische stappen om kabinet aan afspraken te houden

8 mei, 4:20

Het bevriezen van de huren van sociale huurwoningen heeft grote gevolgen juist voor woningzoekenden en huurders, stelt vereniging voor woningcorporaties Aedes.

Kamernet: studentenkamer is ruim zes procent duurder dan vorig jaar

8 mei, 12:27

Amsterdam is de duurste studentenstad om in te wonen.

Herstel ‘onveilige’ vloer waterschapskantoor kost ruim tien miljoen

8 mei, 11:24

Het Waterschap Rijn en IJssel heeft besloten alle vloeren van het hoofdkantoor in Doetinchem te renoveren, omdat ze onveilig zouden zijn.

Nationale Parken: kabinet laat ons vallen met schrappen financiering

7 mei, 4:18

De Nationale Parken vinden dat het kabinet “alle grenzen van redelijkheid en fatsoen overschrijdt” door de financiële bijdrage vrijwel volledig in te trekken.

Aedes: zo’n 140 corporaties schrappen investeringen

6 mei, 4:59

Meer dan de helft van de woningcorporaties moet een deel van de investeringen schrappen als gevolg van de huurbevriezing die het kabinet heeft aangekondigd. Dat verwacht corporatiekoepel Aedes.