SO-IL – 450 Warren, New York

SO-IL – 144 Vanderbilt, New York

SO-IL – Grondgebonden woning, New York

SO-IL – Sociale woningbouw, Léon

SO-IL – Grondgebonden woning, New York

In boek over wonen pleit SO-IL voor openbreken corridorontsluiting

26 november 2024, 10:00

In de gestapelde woningbouw in New York is de double loaded corridor, de ontsluiting via een middengang, al heel lang de standaard. Het is een model dat financieel interessant is, maar woningen beperkte kwaliteit biedt en bewoners ook niet nader tot elkaar brengt. In zijn eigen woningbouwprojecten zet SO-IL er daarom op in die corridorontsluiting open te breken. In zijn nieuwe boek In Depth: Urban Domesticities Today reflecteert het bureau op die eigen woningbouwprojecten.

Hoe komen we voorbij die standaard ontsluiting via een middengang?, vraagt architect Jing Liu van SO-IL zich aan het begin van het boek af. Hoe kunnen we het wonen weer meer kwaliteit geven? Want met een rug-aan-rug situering zijn bijna alle woningen enkelzijdig georiënteerd, kunnen de woningen niet natuurlijk geventileerd worden, en zonder daglicht in de gangen hebben ze geen verblijfskwaliteit en leeft iedereen dus letterlijk met de rug naar elkaar toe.

In New York, waar SO-IL gevestigd is, is de double loaded corridor al heel lang de standaard. En met de opkomst van kleinere woningen in Nederland is die typologie nu ook hier aan een snelle opmars bezig. Maar juist in Nederland ziet SO-IL er ook een interessant alternatief voor: de straat in de lucht, oftewel de galerij. Wanneer goed ontworpen, levert dat woningen op met veel meer kwaliteit, stelt het bureau.

In de Mexicaanse stad Léon heeft SO-IL een gesloten bouwblok ontworpen waarin de appartementen via elegant gekromde galerijen ontsloten worden. Zo kunnen de woningen natuurlijk worden geventileerd en is tegelijkertijd een gestapelde buurt gerealiseerd.

Voor het openbreken van de corridorontsluiting kijkt SO-IL niet alleen naar de Nederlandse woningbouw, maar ook naar de galerijen die in traditionele Japanse woningen een tussenruimte vormden tussen binnen en buiten, en naar de traditionele hutongs in Chinese steden, waarin Liu ook opgroeide. Rond die hutongs, die hofjes vormen, leefden families samen die samen weer gemeenschappen vormden. In de neoliberale woningbouw met haar ontsluiting via middengangen is dat allemaal verdwenen, constateert ze.

Dat het echt anders kan toont SO-IL aan met zijn ontwerp voor 450 Warren in Brooklyn, New York. In dit ontwerp is het standaard Amerikaanse woongebouw vrij letterlijk opengebroken: de appartementen zijn los van elkaar getrokken en ontsloten door een hybride van galerij, hof en hal. In die tussenruimte valt daglicht binnen, circuleert de lucht, is er groen… maar bovenal is er ruimte voor ontmoeting, voor gemeenschap. 450 Warren is enkele jaren geleden opgeleverd en is een succes. Het project heeft het debat rond de beperkingen van de corridorontsluiting in New York heropend.

Samen met de opdrachtgever van 450 Warren heeft SO-IL in Brooklyn nu nog een aantal vervolgprojecten ontworpen. Daarbij zie je dat iedere locatie een ander antwoord vraagt, omdat de kavel een andere vorm heeft, omdat de dichtheid hoger is, omdat er in de plint meer publiek programma een plek moet krijgen. In een nieuw hoogbouwproject koppelt SO-IL de opengebroken gang op strategische plekken aan gezamenlijke dakterrassen.

Het boek is een gelaagde en geslaagde reflectie op de zoektocht naar een andere gestapelde woningbouw. Het wonen in de verschillende projecten is door architectuurfotograaf Iwan Baan vastgelegd in verschillende beeldrapportages. Er zijn verschillende essays in het boek opgenomen, plus uitgebreide projectdocumentatie. Naast de gestapelde woningbouw gaat SO-IL daarbij ook in op de laagbouw die het ook in New York heeft ontworpen, bijzondere projecten waarin de relatie tussen binnen en buiten onderzocht wordt. Het boek In Depth: Urban Domesticities Today is uitgegeven door Lars Müller Publishers en te koop voor 50 euro.

Trefwoorden

corridorontsluiting boek woningbouw so-il double loaded corridor corridor brooklyn 450 warren middengang new york

1	Nominaties Kantoorgebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 10 september
2	10 nieuwe steden dinsdag, 9 september
3	Bouwend Nederland: ‘Er komt een groot tekort aan bouwers’ dinsdag, 9 september
4	Transformatie Arnhems postgebouw tot rijkskantoor De Nieuwe Post van start woensdag, 10 september
5	Flinke vernieuwing voor Carlton Beach Hotel in Scheveningen donderdag, 11 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Een New Yorks woongebouw met licht, lucht, privacy en collectiviteit

14 maart 2023

Bouw The CubeHouse op Amsterdamse Zuidas gestart

8 januari 2024

Eerste project van SO-IL in Mexico opgeleverd

7 mei 2021

Zes teams geselecteerd met ontwerpvoorstel voor nieuw MuHKA

7 mei 2024

SO-IL transformeert jachthaven tot kunstcampus in Detroit

10 mei 2024

3D gebreid textiel van SO-IL vormt ruimtelijk web in Venetiaanse Arsenale

12 mei

Kunstmanifestaties tonen ongeziene kant van Brugge en de Belgische kust

16 april 2024

SO-IL presenteert ontwerp Williams College Museum of Art

8 maart 2024

SO-IL geeft cultureel ensemble de ruimte in oude glasfabriek

20 maart 2023

Essays rond globalisering en architectuur na 1945

27 januari

Boek over historische ontwikkelingen klimaattechnologie en architectuur

17 maart

Cultureel ensemble door SO-IL in Brooklyn

10 juni 2022

Boek over vergeten architect van de Nieuwe Haagse School

4 juni

SO-IL ontwerpt museumgebouw voor Williams College Museum of Art

3 juni 2022

Jubileumboek beschrijft het Rietveldpaviljoen in Amersfoort: de eerste kunsthal in Nederland

19 maart

SO-IL transformeert voormalige kerk tot Harlem Artist Studio

13 april 2021

Woongebouw met door SO-IL zelf ontwikkelde bouwsteen krijgt vorm

4 september 2020

SO-IL ontwerpt installatie als een ‘zwerm’ in Atlanta

11 augustus 2020

Interventie van SO-IL maakt van MAAT in Lissabon een publiekere plek

18 juni 2020

SO-IL en West 8 geselecteerd voor vernieuwing Artpark bij Niagara Falls

15 mei 2019

SO-IL benadert bibliotheek als gemeenschapstafel

12 juli 2018

Video: L'atelier de l´arsenal (SO-IL)

28 juli 2017

Presentatie monografie SO-IL met debat over museumarchitectuur

9 juni 2017

SO-IL en MeesVisser verbouwen Frans Hals Museum en De Hallen

2 juni 2017

Amerikaans museum van SO-IL voltooid

26 juli 2016

Semitransparante woning voor kleine kavels

5 april 2017

Galerie SO-IL 'zachte' dissonant in Brooklyn

31 augustus 2015

Galerie SO-IL nieuwe 'laag' in gebouw

9 juni 2015

Florian Idenburg te gast bij TALKS

7 april 2015

SO-IL transformeert glascentrum Meisenthal

20 februari 2015

SO-IL pakt gevel in voor expositie Blueprint

30 januari 2015

Ontwerpen Kunstencluster Arta gepresenteerd

18 februari 2014

'Blauwdrukken' van architecten in KaDE

4 februari 2014

Kunstgalerie met 'maliënkoldergevel' geopend

7 juni 2012

Kunstbeurs in tent SO-IL afgesloten

7 mei 2012

SO-IL laat tent kunstbeurs Frieze kronkelen

9 maart 2012

SO-IL ontwerpt ruimtelijke façade

19 december 2011

SO-IL ontwerpt buurthuis Wulpen

26 september 2011

SO-IL ‘verstoort’ kijk op Meissen-porselein

30 mei 2011

Paviljoens SO-IL in Beijing en New York open

27 september 2010

Installatie Pole Dance (SO-IL) geopend

29 juni 2010

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Florian Idenburg over tijden van crisis, actuele projecten en een vestiging in Nederland

14 juli 2021

Gesprek met Florian Idenburg over zijn wereldwijde ontwerppraktijk

19 december 2019

Andere nieuwsberichten

Architect@Work strijkt 30 en 31 oktober neer in De Kromhouthal in Amsterdam

Gisteren, 16:40

Op donderdag 30 en vrijdag 31 oktober 2025 vindt Architect@Work plaats in De Kromhouthal in Amsterdam-Noord. Het wordt de tweede editie van het event in de metropoolregio Amsterdam en Architectenweb organiseert er weer een sprekersprogramma.

Verschillende architectuuractiviteiten tijdens Maand van de Geschiedenis

Gisteren, 14:39

Er is onder meer een lezing over de verwevenheid van de militaire infrastructuur met het Nederlandse landschap, een collegereeks over Nederlandse steden en een rondleiding door de Bruno TauT geïnspireerde Regenboogbuurt in Almere.

Gebouw met appartementen van houten modules in Buiksloterham opgeleverd

Gisteren, 11:34

Het complex in de wijk Buiksloterham, dat is ontworpen door Marc Koehler Associates, bestaat uit vier onderling verbonden gebouwen rond een groene binnenplaats.

KSA – genomineerd voor prijs Architect van het Jaar 2025

Gisteren, 09:00

Samenhang – dat is een sleutelwoord om het werk van KSA (Korteknie Stuhlmacher Architecten) te begrijpen.

ACM: onzekerheid woningcorporaties over kosten belemmert warmtenetten

Gisteren, 13:05

Woningcorporaties zijn huiverig om over te stappen op warmtenetten omdat het onzeker is of ze betaalbaar zijn voor huurders.

Open Monumentendag verwelkomt 1,8 miljoen bezoekers

Gisteren, 10:49

Het thema was ‘Erfgoed & Architectuur, met de slogan ‘Gebouw(d) om te blijven’.

Aartsen wil doelen circulaire economie ‘actualiseren’

12 september, 10:38

"We gaan kijken wat er nodig is om het aan de ene kant realistisch te maken, zonder dat je weer zwabberbeleid gaat krijgen", zegt de demissionair staatssecretaris.