Locatiegebonden ontwerp voor vliegbasis

19 september 2013, 13:04

Een dreigend zwart object rolt traag op rupsbanden over de startbaan van de voormalige militaire vliegbasis Soesterberg. Het oogt als een nieuw ontwikkeld oorlogstuig, maar het gevaarte van Secret Operation 610 is een kunstwerk van Rietveld Landscape | Studio Frank Havermans, dat ook functioneert als verblijfsruimte voor onderzoekers.

Tekst Robert Muis

Met zijn donkere en hoekige voorkomen doet het object denken aan een stealth-vliegtuig. Die opmerking vindt Ronald Rietveld “helemaal niet erg”, zo zegt hij lachend en licht ‘understated’. “Het moet die dreiging en geheimzinnigheid van de Koude Oorlog hebben. In Shelter 610 hebben straaljagers gestaan; we wilden een object ontwerpen dat die angstaanjagende sfeer terugbrengt. Tegelijkertijd wilden we dat het een functionele ruimte zou zijn.”

Aansluiten bij de plek
De rijdende sculptuur en de thuisbasis Shelter 610 zijn bedoeld als onderzoeksplek voor uiteenlopende disciplines. De opdracht van Vrede van Utrecht, Provincie Utrecht en SKOR was aanvankelijk om een meubelstuk voor de shelter te maken. “Dat vonden we vrij zinloos, want hoeveel mensen komen daar?
Wij hebben voorgesteld iets te ontwerpen dat toegespitst is op de locatie”
vertelt Rietveld. “Je hebt er een landingsbaan van drie kilometer, een shelter die als hij wordt gesloten volkomen donker is, er ligt een natuurgebied om de basis heen. We wilden een ontwerp maken dat zou aansluiten bij het gevoel en de historie van de locatie en dat ruimte zou bieden aan gebruikers die zich echt aan die plek verbinden.”

Het object moest een mobiele werkruimte worden. “We zijn gaan zoeken naar potentiële gebruikers en vonden die onder andere met studenten Aerospace/CleanEra van de TU Delft. Ze ontwikkelen in het object bijvoorbeeld een programma voor het innovatieve, ‘groene’ vliegen van de 21e eeuw”, zegt Rietveld. “Je kunt je voorstellen dat de shelter ook goed bruikbaar is voor onderzoek en experimenten met licht, of dat het object op wisselende plekken wordt neergezet voor natuuronderzoekers. We willen dat de werkruimte gebruikt wordt voor echt experiment en innovatief onderzoek” Het interieur biedt een werkruimte met onder andere inklapbare stoelen en een tafel die met een druk op de knop uit het plafond daalt.

Leegstand gebruiken
Het ontwerpteam, bestaande uit Ronald Rietveld, Arna Mackic en Frank Havermans, is zeker tevreden met het resultaat. “Het feit al dat dit helemaal ter plekke tot stand is gekomen, van het ontwerpen tot het construeren. Dat het hele project daarbij – anderhalf jaar lang – geheim is gebleven, tot de dag van oplevering”, vertelt Rietveld. “Maar zeker ook dat het hele project vanuit de locatie is bedacht en een functioneel resultaat heeft, zijn we heel blij mee.”

Volgens Rietveld zie je daarin ook de uitgangspunten van zowel Rietveld Landscape als Studio Frank Havermans terug. Hij noemt Secret Operation 610 “honderd procent samenwerking”. Toen Rietveld Landscape de opdracht kreeg was het voor het bureau niet meer dan logisch om Havermans erbij te betrekken. De twee partijen kenden elkaar van het project Studio Vacant NL, waarbij ze ontdekten dat hun visies op ontwerpen en de omgang met leegte overeen kwamen. Rietveld ziet dit project ook in het verlengde van Vacant NL. “Je kunt die shelter helmaal volbouwen, maar dat wilden we niet. Dat is typerend voor Rietveld Landscape en voor Frank. Wat we nastreven is leegstand gebruiken voor het faciliteren van innovatieve ontwikkelingen”. Geheime operatie 610 geslaagd.

Trefwoorden

secret operation 610 vliegbasis soesterberg studio frank havermans rietveld landscape onderzoeksruimte kunst

1	Heijmans en De Bazaar tekenen overeenkomst voor eerste fase gebiedsontwikkeling vrijdag, 24 januari
2	Fase 4 herontwikkeling Strijp-S start met getrapt woonblok woensdag, 22 januari
3	Een landhuis op de donk donderdag, 23 januari
4	Eigentijds appartementengebouw voegt zich soepel in vroeg-naoorlogse wijk woensdag, 22 januari
5	Shift, Marlies Rohmer en LOLA winnen tender voor campus internationale school in Groningen donderdag, 23 januari

Gerelateerde nieuwsberichten

Een observatiepost voor stedelijke dynamiek

9 juli 2019

Een platform voor Oude Willem en de wandelaar

20 januari 2021

Een brug tussen een wereldse en een geestelijke omgeving

14 juni 2023

Solotentoonstelling Frank Havermans met urbanisme als materiaal

14 februari 2024

Vuren memoreren oude grotbewoners Cappadocië

2 juli 2018

Rotsachtig werklandschap maakt eind aan zitten

2 december 2014

RAAAF gekozen tot Architect van het Jaar 2013

19 december 2013

Jonge Maaskantprijs 2017 voor Arna Mackic

15 maart 2017

Koning opent Nationaal Militair Museum

19 november 2014

Installatie klampt zich aan het Glaspaleis

13 september 2017

Vuurrood baken voor brandweerpost

2 juli 2013

Vurige rondleiding in Eiffelgebouw Maastricht

1 november 2011

'Illegale' constructie voor biënnale Hongkong

16 maart 2012

Rietveld Landscape in het Centraal Museum

29 mei 2013

Rotterdam designprijs 2011 voor Vacant NL

13 februari 2012

Verplaatsbaar paviljoen met flexibel bouwsysteem

19 september 2016

Installatie van Frank Havermans is tevens eenpersoonswerkplek

6 juni 2018

Verloting boek Transitional over Frank Havermans

5 september 2018

Frank Havermans toont in Shenzhen een gastvrij kunstwerk

12 februari 2020

Duurzaam paviljoen met 'all-electric' restaurant op vliegbasis Soesterberg

10 juli 2020

Een poort die de fantasie prikkelt

25 oktober 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Transformatie ziekenhuisgebouw markeert start gebiedsontwikkeling Park Nieuw Velp

Gisteren, 16:03

SVP Architectuur en Stedenbouw heeft het architectonisch ontwerp gemaakt voor de transformatie van het ziekenhuis; eerder maakte het bureau in opdracht van de gemeente Velp al het stedenbouwkundig masterplan voor de nieuwe wijk.

KAAN Architecten ontwerpt multifunctioneel gebouw op CERN-campus

Gisteren, 15:23

Gebouw 140 maakt deel uit van de vernieuwing van het terrein van het Europees laboratorium voor deeltjesfysica. Volgens het architectenbureau wordt het gebouw zowel een belangrijk herkenningspunt als ontmoetingspunt voor de campus.

Bengaalse architect en docent Marina Tabassum ontwerpt Serpentine Pavilion 2025

Gisteren, 14:29

Het paviljoen van Marina Tabassum opent voor het publiek op 6 juni 2025 in de Kensington Gardens te Londen. Tabassum is in september benoemd als hoogleraar bij de faculteit Bouwkunde van de TU Delft.

Fibonacci Amsterdam: woongebouw op 'nonchalant aangesneden taartpunt'

Gisteren, 11:17

In Amsterdam is afgelopen jaar woongebouw Fibonacci opgeleverd. Het driehoekige complex, dat is ontworpen door diederendirrix, biedt plek aan 243 appartementen.

Overname Hurks Groep door Ballast Nedam voltooid

Gisteren, 16:52

Na de benodigde goedkeuring door de Autoriteit Consument & Markt is op maandag 27 januari 2025 de overname van Hurks Groep door Ballast Nedam afgerond.

BNA opent juridisch loket voor haar leden

Gisteren, 12:28

Via dit loket kunnen BNA-leden op laagdrempelige wijze toegang krijgen tot een gespecialiseerde juridisch professional, voor zaken als arbeidsrecht, auteursrecht en aansprakelijkheidsrecht.

Nieuwbouw en thuiswerken trekken Noord-Hollandse kantoren leeg

Gisteren, 09:31

In Amsterdam, met afstand het belangrijkste zakencentrum van Nederland, staat zelfs een derde meer kantoorruimte leeg dan in 2023.

Schipper Bosch koopt historisch Rembrandt Theater Arnhem

27 januari, 3:13

De ontwikkelaar-belegger wil het pand transformeren tot een plek voor cultuur en debat, en op termijn ook voor wonen.

Essays rond globalisering en architectuur na 1945

27 januari, 12:52

Tussen de Tweede Wereldoorlog en de val van de Berlijnse Muur in 1989 heeft een proces van globalisering plaatsgevonden. Tom Avermaete en Michelangelo Sabatino onderzoeken de invloed op de architectuur in de essaybundel The Global Turn.