Shay Raviv
Copyright: Wouter le Duc
Copyright: Tommy Ko¨hlbrugge / World Design Embassies
Copyright: Tommy Ko¨hlbrugge / World Design Embassies
Copyright: Tommy Ko¨hlbrugge / World Design Embassies
Copyright: Tommy Ko¨hlbrugge / World Design Embassies
Tafels uit De Voorkamer, met verhalen en herinneringen ingelegd met hout
Copyright: Tommy Ko¨hlbrugge / World Design Embassies
Conversation Piece, sensoriële ervaring als strategie van The OtherAbilities
Copyright: Tommy Ko¨hlbrugge / World Design Embassies
Porcelain Membrane Wall van OtherAbilities, een wand die het geluid vertaalt naar verschillende vibraties
Copyright: Tommy Ko¨hlbrugge / World Design Embassies
Copyright: Tommy Ko¨hlbrugge / World Design Embassies
Copyright: Tommy Ko¨hlbrugge / World Design Embassies
Copyright: Tommy Ko¨hlbrugge / World Design Embassies
Tafels uit De Voorkamer, met verhalen en herinneringen ingelegd met hout
Copyright: Tommy Ko¨hlbrugge / World Design Embassies
‘Een inclusievere samenleving vraagt om continu leren en ontleren’
Te vaak wordt inclusiviteit benaderd als een lijstje dat kan worden afgevinkt. Oppervlakkig gezien doen we dan het juiste, maar het resultaat is – hoe goed bedoeld ook, misschien – een diversiteit voor het moment. Met deze benadering bevragen we niet welke ingesleten beelden en denkkaders ten grondslag liggen aan uitsluiting van groepen mensen. De Embassy of Inclusive Society wil zich dan ook in de eerste plaats richten op het leren onderkennen van de blinde vlekken die we hebben en het ‘ontleren’ van vastgeroeste denkpatronen.
Naast Dutch Design Week is Dutch Design Foundation ook initiatiefnemer van acht zogenoemde World Design Embassies. Dit zijn langlopende programma’s waarin verschillende partijen – zoals ontwerpers, experts, kunstenaars, wetenschappers, gebruikers en praktijkmensen – in open coalities samenwerken aan complexe, maatschappelijke vraagstukken. Dutch Design Week 2022, die plaatsvond van 22 tot en met 30 oktober in Eindhoven, was een moment waarop de Embassies hun onderzoeken presenteerden. Architectenweb sprak met de curators van elke Embassy.
Vandaag Shay Raviv, curator van de Embassy of Inclusive Society.
De Embassy of Inclusive Society is nog jong; ze is haar tweede jaar ingegaan en voor Shay Raviv is dit het eerste jaar als curator. Inclusie is een vraagstuk waarvoor de laatste tijd een toenemende aandacht bestaat, maar het blijft een complex, gevoelig en soms abstract onderwerp, zegt Raviv. Ze omschrijft zichzelf als social design-onderzoeker en heeft in die functie inmiddels een kleine vijf jaar ervaring, opgedaan binnen een design-studio en als zelfstandige. Het boek ‘A Place to Stay. Practising Embedded Design’ dat ze heeft geschreven (met medewerking van anderen) is vorig jaar verschenen.

“Het is geen lijstje van dingen die we moeten doen en dan is het probleem opgelost”, legt ze uit. “Dat hebben we met de Embassy in de afgelopen maanden ook geconstateerd bij de gesprekken en de onderzoeken naar verschillende initiatieven van organisaties en ontwerpers. Het streven naar inclusiviteit uit zich vaak in het afvinken van een lijstje; heb ik ook iemand uit verschillende groepen buiten de mainstream, dan heb ik het goed gedaan. Aan het oppervlak lijkt dat zo, maar het betekent niet dat de onderliggende vraagstukken echt zijn doorgedacht en er naar het eigen denkpatroon is gekeken.”

De Embassy heeft dit jaar een benadering van het onderwerp gekozen die aansluit bij die constatering. “We hebben ons best gedaan om niet vanuit doelgroepen te werken; niet vanuit thema’s zoals gender, etniciteit, ageism (stereotypering op basis van leeftijd, RM) en dergelijke, en vervolgens voor elk thema een passend project zoeken. Juist niet”, zegt Raviv. “We zijn uitgegaan van de vraag welke attitude, eigenschappen, principes, methodes van werken en denken we als Embassy kunnen creëren en meegeven voor een inclusievere maatschappij.” De Embassy benadert, met andere woorden, inclusiviteit niet als een reeks (problematische) onderwerpen die moeten worden opgelost, maar als een houding. Die houding, legt Raviv uit, is er vooral een van leren en afleren, of ontleren, zoals de Embassy het noemt. “Dat klinkt minder negatief.”
Leren en ontleren
“Wij hebben het idee dat je blijvend je eigen denkpatroon moet bekijken. Tijdens DDW was er een workshop rond non-verbale communicatie door kunstenaar Marcin Karwinski, waarin deelnemers konden ervaren wat het is om gehandicapt te zijn, doordat hun begrip werd verstoord. Op dat moment kregen ze zo hopelijk een beeld van wat een beperking kan betekenen of wat communicatie kan verstoren, maar het is daarna eenvoudig om weer in oude patronen te vervallen. Ik vergelijk het met naar de sportschool gaan. Door trainen wordt ons lichaam beter en worden de oefeningen makkelijker, maar als we een half jaar niet naar de sportschool gaan worden de oefeningen al weer moeilijker”, zegt Raviv. “Ik denk dat we inclusiviteit, en het kijken naar onszelf steeds moeten blijven leren en ontleren.

Het programma dat de Embassy of Inclusive Society tijdens DDW 2022 presenteerde, was dan ook niet gericht op het tonen van oplossingen, maar in de eerste plaats op het aanreiken van gereedschappen voor een het proces van leren en ontleren en sensitiviteit voor inclusie. De Embassy, die dit jaar haar plek had in het Van Abbemuseum, presenteerde een sterk inhoudelijk programma met onder meer workshops, dialoogsessies, performances, een symposium en kunst- of designinstallaties die de bezoeker ervaringen moesten geven. “Inclusiviteit kun je niet benaderen door gewoonweg projecten te laten zien”, legt de conservator uit. “Dan wordt het consumeren van het tentoongestelde. Tegelijkertijd vraagt een inhoudelijk programma tijd van de bezoeker, en dat vinden veel mensen bij zo’n groot evenement als DDW moeilijk. Daarom hebben we ook nagedacht over we ook die bijvoorbeeld die workshops ook als ruimtelijk interessant konden presenteren.”
Drempelverlagend
De Embassy koos bewust het Van Abbemuseum als locatie voor de presentatie gedurende DDW 2022. Een eerste belangrijke beweegreden was, zo legt de curator uit, dat de Embassy of Inclusive Society om te beginnen de eigen huisregels moet volgen. “We kunnen niet praten over inclusiviteit als we zelf niet proberen inclusiever te zijn. We vonden dus dat we een plek moesten creëren die echt toegankelijk is, dat wil zeggen dat we voor een zo divers mogelijk publiek zo optimaal mogelijke omstandigheden wilden hebben. Dat betekent toegankelijkheid voor rolstoelen, maar optimale omstandigheden wat betreft licht, akoestiek en ruimte, en geen grote drukte. Het museum kon dat allemaal bieden.”

Je zou kunnen tegenwerpen dat een museum voor veel mensen een drempel heeft. Dat was inderdaad een dilemma, zegt Raviv. “Aan de ene kant de ruimtelijke ervaring en de mogelijkheid om alle logistiek goed te regelen; aan de andere kant is een museum inderdaad voor sommigen een exclusieve locatie. Dat hebben we ten eerste proberen op te vangen door het Embassy-programma gratis toegankelijk te maken. Dat was voor mij echt een mijlpaal, omdat musea dat vaak niet kúnnen doen. Ze moeten denken aan hun inkomsten en het Van Abbemusuem had ook een eigen tentoonstelling tijdens DDW. Ons programma konden bezoekers nu via een aparte ingang bereiken. Bovendien moeten bezoekers ook voor veel onderdelen van DDW, zoals in het Klokgebouw, entree betalen.”

“Daarnaast hebben we een basis willen bieden aan andere initiatieven vanuit de gedachte: wat is de toegevoegde waarde voor jullie en voor de Embassy om hier samen iets te doen”, vervolgt Raviv. “Doordat een collectief hier iets organiseert voor de eigen belanghebbenden of partners, trekt het mensen over de drempel. We hebben geprobeerd heel erg verschillende communities te betrekken vanuit dat gevoel van uitwisseling; ze kregen echt een eigen plek, een ruimte die ze op hun manier in gebruik konden nemen om zo het museum opener te maken.”
Strategieën voor (ont)leren
Architecten en ruimtelijk ontwerpers Setareh Noorani en Jelmer Teunissen maakten samen het tentoonstellingsontwerp, waarbij zij “voorbij het tentoonstellen keken”, aldus Raviv. Het ontwerp was geen ruimte met meubels voor projectpresentaties, maar een omgeving die tot actieve deelname aanmoedigt en ontmoeting faciliteert. Het ruimtelijk en grafisch ontwerp door studio The Anderen is gebaseerd op gesprekken met alle deelnemende partijen over wat die nodig hadden voor navigatie, toegankelijkheid van informatie en om mensen zich welkom te laten voelen. Voor de benadering van het ‘leren en ontleren’ definieerde de Embassy een aantal strategieën: hosts, dialoog, collectieve actie en sensoriële ervaring. Die strategieën waren zichtbaar in het DDW-programma, maar functioneren uiteraard ook daarbuiten.

Dialoog als strategie kreeg vorm in verschillende langere sessies en korte interventies. “Het dilemma bij inclusiviteit is dat je enerzijds toegankelijk wil zijn en zoveel mogelijk mensen bij de dialoog wil betrekken, maar anderzijds mensen een veilige omgeving wil bieden. Als je over bepaalde onderwerpen wil praten kan dat mensen kwetsbaar maken en je wil ruimte scheppen voor iemand om een verhaal dat gevoelig ligt te delen. We hebben daarom een balans gezocht tussen enerzijds programma’s met een intiemere setting en persoonlijke uitnodigingen vooraf, zodat dieper op onderwerpen kon worden ingegaan, en anderzijds interventies in de expositieruimte waar een ontwerper of onderzoeker kort vertelt en mensen uitnodigt voor gesprek, bijvoorbeeld. Maar alle sessies waren open voor iedereen.”
Samen maken en ervaren
Bij collectieve actie ondernemen ontwerpers, projectleiders of andere betrokkenen iets samen met de deelnemers als middel om tot een gesprek te komen. Een voorbeeld is een initiatief uit de eigen praktijk: Raviv startte met Pim van der Mijl in 2015 De Voorkamer in de multiculturele wijk Lombok in Utrecht. De Voorkamer is een ontmoetingsplek voor de lokale gemeenschap, waar vanuit de verschillende achtergronden gezamenlijk activiteiten worden ondernomen en vormgegeven. Tijdens DDW 2022 presenteerde de Embassy twee tafels uit De Voorkamer, waar ze in co-creatie zijn gemaakt. Tijdens workshops werden verhalen en herinneringen verzameld en vertaald naar patronen, die met hout zijn ingelegd in de tafels. Die beelden nodigen uit tot het verdere delen van persoonlijke verhalen.

Een voorbeeld van sensoriële ervaring als strategie gaven twee installaties van The OtherAbilities, een initiatief van kunstenares Adi Hollander en kunsthistorica Eva Fotiadi. The OtherAbilities zoekt naar zintuiglijke vertalingen van audio in beeldende en uitvoerende kunst; je kunt dan denken aan het omzetten van het geluid van een film of een muziekstuk naar een lichamelijke ervaring. Raviv: “Hollander is zelf voor een groot percentage doof. Haar frustratie is dat voor doven vaak wel ondertiteling wordt gegeven, maar dat is niet genoeg voor de beleving die de kunstenaar of filmmaker wil bieden. Tijdens DDW 2022 toonden we bijvoorbeeld haar Porcelain Membrane Wall, een wand die het geluid vertaalt naar verschillende vibraties: als je er tegenaan leunt voel je het verschil tussen hoog, laag, snel en traag geluid, zelfs het verschil tussen stem en muziek.”
Ruimere blik
“The OtherAbilities biedt geen oplossing voor doven, maar onderzoekt hoe een divers publiek op diverse manieren een kunstwerk zintuiglijk kan beleven”, legt Raviv uit. “Op die manier probeert ze de inclusie bij de beleving van het kunstwerk te vergroten, maar tegelijkertijd iedereen meer mogelijkheden te bieden om een kunstwerk te ervaren.” Dat sluit uitstekend aan bij de wijze waarop de Embassy inclusiviteit wil benaderen: starten vanuit een uitdaging of een behoefte van een specifieke groep en dan iets creëren dat voor iedereen de blik op zichzelf en de ander verandert.

Andere nieuwsberichten

Archello introduceert ‘de meest visuele podcastserie over architectuur’

Gisteren, 15:30

Bamboe paviljoen bij Brusselse triomfboog door bkvv architecten

Gisteren, 13:29

Studio Modijefsky ontwerpt koekmakerij als wonderwinkel

Gisteren, 12:24

Café of restaurant in de plint? Houd in het ontwerp rekening met eisen rond geluid en vooral rond muziek

Gisteren, 09:00

Terugluisteren: Violette Schönberger in Nooit Meer Slapen

Gisteren, 16:09

‘Nieuw kabinet moet daadkrachtig mobiliteitsbeleid voeren’

Gisteren, 10:52

Limburg maakt plannen voor 30.000 woningen nabij stations

Gisteren, 09:42

ASML wil grote vestiging op Brainport Industries Campus

23 april, 11:34

Organisaties werken aan praktijktoets aangescherpte MPG-eisen

22 april, 2:27

IMF-bestuurder dringt aan op verdere afbouw hypotheekrenteaftrek

22 april, 1:36
Robert MuisRedacteur
KUBUS | Specialist in BIM-software
SAPA
Reynaers Aluminium Nederland
Jansen
SAB-profiel bv
Aliplast Aluminium Systems
Hagemeister GmbH & Co. KG
ALUCOBOND®
Tarkett BV
Kawneer
Grohe Nederland B.V.
Malaysian Timber Council
OCS | Office Cabling Systems
Swisspearl Nederland
Forster Nederland N.V.
VELUX Commercial
Sempergreen
EeStairs | Design trappen - Balustrade - Ontwerp en constructie
Aluprof Nederland BV
Intal BV
QbiQ Wall Systems
Forbo Flooring
Schüco Nederland BV
AGC Nederland Holding B.V.
Cedral
Sto Isoned bv
Triflex bv
Gorter Luiken BV
Foreco Houtproducten
Wienerberger B.V.
Knauf Insulation
DUCO Ventilation & Sun Control
IsoBouw Systems bv
Mview+
Rockfon (ROCKWOOL B.V.)
Gira Nederland B.V.
Kingspan Geïsoleerde Panelen
GEZE Benelux  B.V.
Renson
Metaglas Groep
ABB | Busch-Jaeger
Jung | Hateha B.V.
Knauf Ceiling Solutions B.V.
Saint-Gobain Building Glass Benelux
Faay Vianen B.V.
objectflor
Boon Edam Nederland B.V.
Hunter Douglas Architectural
Forbo Eurocol Nederland B.V.
EQUITONE gevelpanelen
Plastica Groep
Holonite B.V.
FALK®
Tata Steel Colorcoat®
© 2002 - 2024 Architectenweb BV / Voorwaarden / Privacy / Disclaimer / Sitemap
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan