Remkes: stel natuur centraal en sta soms uitstel stikstofdoel toe
5 oktober 2022, 15:24
Het kabinet moet ‘de staat van de natuur’ meer centraal gaan stellen in plaats van vooral naar stikstofcijfers te kijken, vindt bemiddelaar Johan Remkes. Wat hem betreft moet wel worden vastgehouden aan de stikstofdoelen voor 2030, maar moet het in sommige gevallen ook mogelijk zijn om meer tijd te nemen.
Als in een gebied bijvoorbeeld het natuurherstel ‘voldoende op koers ligt en het resterende probleem met iets meer tijd via natuurlijk verloop kan worden opgelost’, dan moet uitstel wat Remkes betreft mogelijk zijn. De stikstofadviseur raadt aan om 2025 en 2028 als ‘ijkmomenten’ te kiezen, om te kijken hoe de vlag er dan bij hangt. Uitstel mag dan wel alleen om ‘dwingende inhoudelijke redenen’, politieke afwegingen mogen geen rol spelen, benadrukt Remkes.
Remkes ziet voor de korte termijn ‘geen andere route’ dan gerichte uitkoop van 500 tot 600 bedrijven, zowel in de landbouw als daarbuiten, die veel stikstofneerslag in de natuur veroorzaken. Liefst vrijwillig, maar als dat niet lukt gedwongen. De compensatie moet "zo ruimhartig mogelijk" worden.
Nieuwe vormen van landbouw
De bemiddelaar ziet een toekomst voor zich met ‘minder agrarische bedrijven’. Volgens hem zullen ‘nieuwe vormen van landbouw groot moeten worden’. De sector moet ‘in lijn worden gebracht’ met de eisen op het gebied van klimaat, dierenwelzijn, water, bodem, gezondheid en cultuur, somt Remkes op. Toch blijft er dan volgens hem ruimte voor een ‘sterke en bloeiende agrarische sector’.
Wat Remkes betreft moet wel aan ‘een groot aantal wensen’ van de landbouw tegemoet worden gekomen. Zo zou de kritische depositiewaarde (KDW), een benadering van de stikstofconcentraties die natuurgebieden aankunnen, op termijn uit de wet kunnen. Ook het veelbesproken kaartje uit de eerste plannen van minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) moet van tafel, stelt Remkes. Op de kaart was per gebied aangegeven met hoeveel procent de stikstofuitstoot moet worden verminderd. Van der Wal zei al eerder dat de kaart "indicatief" is.
Remkes benadrukt dat zijn rapport ‘een denklijn is’ en geen definitief plan. Liefst komt er wat hem betreft in overleg met de sector een veelomvattend ‘landbouwakkoord’ voor de toekomst. De sector moet perspectief worden geboden, benadrukt hij verder.
Bouwsector positief
In de bouwsector wordt positief gereageerd op de aanbevelingen van stikstofbemiddelaar Johan Remkes. “Snelheid van handelen is nu van het grootste belang”, reageert voorzitter Maxime Verhagen van Bouwend Nederland. Het land heeft volgens hem al te lang ‘op slot gezeten’ vanwege stikstof.
De brancheorganisatie onderschrijft dat het voor de korte termijn van cruciaal belang is dat een ‘vliegende start’ wordt gemaakt met de aanpak van piekbelasters, de vijf- tot zeshonderd grootste stikstofuitstoters. Alleen dan zal de stikstofuitstoot snel dalen en kan de natuur zich herstellen en versterken, geeft Bouwend Nederland aan. Dan zou er ook weer ruimte ontstaan voor nieuwe bouw- en infraprojecten.
“De gesprekken over vrijwillige aankoop, verplaatsing en innovatieve oplossingen moeten zo snel mogelijk beginnen aan de keukentafels bij boeren en in de directiekamers van bedrijven door het hele land om zo voor betrokkenen binnen een jaar uitsluitsel te geven”, benadrukt Verhagen. Hij zegt zich te realiseren dat boerengezinnen en bedrijven nu voor moeilijke keuzes staan. Daarom zouden de gesprekken volgens hem ‘met compassie en een menselijk gezicht’ moeten plaatsvinden.
Om de tafel
Bouwend Nederland constateert verder dat de aanbevelingen van Remkes grotendeels in lijn zijn met de voorgestelde aanpak die de organisatie zelf samen met VNO-NCW, MKB-Nederland, Natuurmonumenten, Natuur & Milieu en LTO Nederland al eerder had geopperd. De branche zegt nu graag verder met het kabinet om tafel te gaan om te bespreken hoe Nederland zo snel mogelijk weer in beweging komt.
Bron: ANP