omslag van Dutch designers Yearbook, uitgegeven door BNO en nai010

Dutch designers Yearbook, uitgegeven door BNO en nai010

Pagina's uit Dutch designers Yearbook, uitgegeven door BNO en nai010

Dutch designers Yearbook '21

19 januari 2022, 15:48

De BNO heeft de tweede editie van Dd, Dutch designers Yearbook gepubliceerd. Dd ’21 kijkt terug op Nederlands ontwerp in het afgelopen jaar met een greep uit eindexamenwerk, prijswinnend design en opvallende ontwikkelingen. Daarnaast bevat het boek essays en interviews, waarin – gelukkig – ook een aantal kritische noten klinkt.

Designjaar 2021 was opnieuw een jaar dat sterk beïnvloed werd door de coronacrisis, merken de samenstellers van Dd ’21 op, al kon een evenement als de Dutch Design Week dit jaar gelukkig weer fysieke doorgang vinden. Tegelijkertijd speelde er meer om zorgen over te hebben dan alleen een pandemie: klimaatverandering en de gevolgen daarvan, vluchtelingen, polarisatie in de maatschappij, ongelijkheid op vele vlakken, woningnood, om maar wat te noemen.

Wat moeten ontwerpers betekenen in deze ingewikkelde wereld, vragen Madeleine van Lennep en Freek Kroesbergen zich in de inleiding af. Wat willen ontwerpers en wat kunnen ze. Kunnen ontwerpers bijdragen aan antwoorden op de urgente maatschappelijke, economische en ecologische uitdagingen?

Want weliswaar is Dd’21 enerzijds een terugblik op het afgelopen jaar, tegelijkertijd is het een blik vooruit: ontwerp is (nagenoeg?) altijd gericht op een vervolg, op antwoorden en oplossingen die hopelijk met succes gebruikt gaan worden – of dat nu een nieuwe visuele identiteit voor een drankenfabrikant of een digitale wereldkaart voor duurzame investeringskeuzes is, om twee winnaars van de designprijzen uit het boek te lichten.

Designprijzen en examenprojecten
Een selectie van 30 gelauwerde designers en projecten vormt een van de hoofddelen van het boek. De greep uit prijswinnaars van het afgelopen jaar geeft een breed beeld van het vak, met veel architectuur, naast boeken en grafisch ontwerp, apps en websites, producten van hergebruikte materialen en zelfs een spotprent van Kamagurka.

Het afgelopen designjaar wordt verder samengevat aan de hand van het werk van 21 afstudeerders aan verschillende ontwerp- en kunstopleidingen; de projecten lopen uiteen van experimenten met methaangas uit de sloot en CO₂-filters met algen tot een documentaire over genderidentiteit. Een apart deel is voorts gewijd aan de zeventien opkomende ontwerpers en studio’s die deelnamen aan Driving Dutch Design, het professionaliseringstraject van onder andere BNO en DDF.

Trends
Naast deze onderdelen, waarbij de makers van het boek inzoomen op specifieke ontwerpen en ontwerpers, wordt er ook een kleine helikopterview ingenomen. Dat laatste gebeurt met name aan de hand van een verzameling trends, evenementen, tentoonstellingen en ontwikkelingen. Bij de elf trends van 2021 zien de samenstellers bijvoorbeeld de opkomst van ‘collectible design’ (was dat er niet al?), de comeback van de protestposter en ontwerpers die ook optreden als dramaturg (Bart Hess), regisseur (Maarten Baas) of uitvoerend artiest (Studio Drift).

Daarnaast herkennen ze ‘geëngageerde’ ontwikkelingen zoals de “herwaardering van de natuur en een heroverweging van ons antropocene gedrag”, dekolonisatie in de mode-industrie, toenemende diversiteit en een te retourneren en herbruikbare stoel als circulaire mijlpaal.

Maatschappelijke problemen
Bij het doornemen van Dd ’21 lijkt de ontwerpwereld inderdaad veel aandacht te hebben voor inclusiviteit, diversiteit, hergebruik en circulariteit. In zijn bijdrage zegt ook Jeroen van Erp te zien, bladerend door recente designjaarboeken en terugblikkend op designevents, dat ontwerpers zich massaal op maatschappelijke problemen storten. Dat lijkt bemoedigend.

Vervolgens stelt hij de vraag of de designwereld – met al die individuele ontwerpers, hun goede bedoelingen en op zichzelf goede oplossingen – ook op de goede weg is. Van Erp merkt op dat, in plaats van een nieuw product of een dienst, misschien gedrags- en systeemverandering meer zoden aan de dijk zet. Daar zouden designers – en designopleidingen – meer aandacht voor moeten hebben. Hij legt goed uit welke horden er zijn en hoe het vakgebied die zou kunnen nemen.

In een ander essay zet Praween Sewgobind vraagtekens bij de vermeend progressieve omgevingen waarin men denkt voorbij ras, geslacht of individuele mogelijkheden te kijken. Hij constateert dat “met name de kunst- en ontwerpwereld geen broeinesten zijn van diversiteit en inclusie” en adviseert ontwerpers eens dapper en kritisch de eigen bubbel te herzien.

Ook in het korte interview met ontwerper Ruben Pater klinken kritische noten over het individualisme, ego en de goede bedoelingen. In zijn visie moeten de crises meer in hun onderlinge verband worden benaderd en hij heeft nog een aantal suggesties voor de BNO.

Vooruit
Dd’21 biedt met de greep uit eindexamenwerk, prijswinnend design en opvallende ontwikkelingen, doorspekt met diverse interviews, een mooie en ook hoopgevende terugblik op het afgelopen jaar. Vooral de teksten van Van Erp, Pater en Sewgobind zijn echter belangrijk voor de blik vooruit, op hoe de designwereld eruit kan zien en (nog) beter kan bijdragen aan oplossingen voor de wereld.

Dutch designers Yearbook. Freek Kroesbergen (red.) et al. Nai010 uitgevers, Rotterdam/BNO, Amsterdam. Nederlands/engels, 192 blz., hardcover, € 29,95.
Ook verkrijgbaar als e-book, € 19,95.

Het boek wordt feestelijk gelanceerd tijdens het evenement Design Digger Live in Pakhuis de Zwijger op 25 januari 2022.

Trefwoorden

praween sewgobind jeroen van erp bno nai010 uitgevers dutch design ruben pater design boek

1	Het Binnenhof – Gebouw C krijgt onder houten dakspanten extra werkplekken woensdag, 18 juni
2	Rijksmonumentale Schiedamse branderij krijgt herbestemming als boetiekhotel woensdag, 18 juni
3	Het Binnenhof – voormalig Ministerie van Koloniën krijgt extra werkplekken op zolder maandag, 16 juni
4	Archiprix 2025 kent vier winnaars en twee eervolle vermeldingen dinsdag, 17 juni
5	Arons en Gelauff en Civic Architects presenteren ontwerp The Emerald in Bajeskwartier dinsdag, 17 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Dutch Design Week: ontwerpen voor de tussenfase

27 oktober 2021

Dutch Design Week 2021: zoektocht naar nieuwe waarden

22 oktober 2021

Dutch Design Awards en BNO Piet Zwart Prijs uitgereikt

25 oktober 2021

BNO Piet Zwart Prijs 2021 voor Hella Jongerius

18 oktober 2021

Meubels van Ineke Hans en Ton Haas met circulaire potentie

21 september 2021

Leonne Cuppen stopt na 31 jaar Yksi Expo

14 september 2022

Marjan van Aubel Studio presenteert zonnecellamp

11 maart 2021

Derde editie design-evenement GLUE op stapel

10 maart 2022

BNO benoemt Hella Jongerius en Claudy Jongstra tot erelid

26 maart 2021

Design Academy Eindhoven met sterke expositie in Milaan

10 september 2021

Vorm aan de Vecht brengt kunst en design in Buitenplaats Doornburgh

23 maart 2022

Thema Dutch Design Week 2022: Get Set

31 mei 2022

BNO publiceert derde editie Dutch designers Yearbook

8 december 2022

Boek: vraagspecificaties voor bouwprojecten

7 februari 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Team aan de Schie geselecteerd voor volgende fase binnenstadscampus Erasmus MC

Gisteren, 09:34

De aanbesteding voor de volgende fase van de binnenstadscampus van Erasmus MC in Rotterdam is gewonnen door Team aan de Schie, een combinatie van Vakwerk Architecten en Cepezed.

Transformatie kantoor naar woongebouw Het Veem in Hengelo voltooid

19 juni, 3:54

Het voormalige UWV-kantoor, gelegen in de spoorzone van Hengelo, onderging een transformatie naar ontwerp van Bloot Architecture. Het nieuwe woongebouw Het Veem biedt plaats aan 93 appartementen en commerciële ruimte op de begane grond.

Definitief ontwerp voor raadzaal gemeente Amsterdam door De Twee Snoeken

19 juni, 10:45

De Twee Snoeken heeft vorige week zijn definitief ontwerp voor de raadzaal in het stadhuis van de gemeente Amsterdam gepresenteerd. Toegankelijkheid, het duale stelsel, duurzaamheid en de Amsterdamse identiteit staan centraal in het ontwerp.

Voormalige telefooncentrale herbestemd tot woon-werkgebouw met optopping

18 juni, 4:15

Een oude telefooncentrale aan de Kamerlingh Onneslaan in Amsterdam is naar ontwerp van Ronald Janssen Architecten herbestemd tot woon-werkcomplex. Het project betreft transformatie, optopping en functiemenging, met behoud van het bestaande casco.

Prominente ontwikkelaars committeren zich aan bouw biobased woningen

19 juni, 9:42

Acht ontwikkelaars hebben afgesproken dat in 2028 minstens dertig procent van hun nieuwbouwwoningen tot vijf bouwlagen biobased zal zijn.

BoogieWood winnaar van de eerste Gouden Hijskraan

18 juni, 5:31

Op de vastgoedbeurs Provada heeft de gemeente Den Haag de Gouden Hijskraan 2025 uitgereikt aan het woningbouwproject BoogieWood.

Den Haag wil eigen warmtebedrijf oprichten

18 juni, 10:09

Het warmtebedrijf moet inwoners van de Hofstad helpen om te stoppen met het gebruik van aardgas.

OVV: ontwerpfout en gebrek aan controle bij ingestorte parkeergarage

17 juni, 11:43

Dat concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV), die heeft onderzocht hoe het kon gebeuren dat alle hellingen op 26 mei 2024 inzakten.

Nieuwegein wist niet van veranderingen in bouw ingestorte parkeergarage

17 juni, 10:59

De gemeente wist niet dat de bouw van de vorig jaar ingestorte parkeergarage op sommige punten anders was uitgevoerd en deed daarom geen extra controles.