Biesbosch Museum is landschappelijke sculptuur

24 november 2015, 12:01

Na een verbouwing van acht maanden is het Biesbosch Museum bij Werkendam weer geopend voor publiek. Studio Marco Vermeulen heeft niet alleen het bestaande gebouw ingrijpend aangepakt, maar het hele eiland tot museum gemaakt.

Directe aanleiding voor de ontwikkeling van het Biesbosch Museumeiland is de ontpoldering van de Noordwaard. In het kader van Ruimte voor de Rivier stroomt bij hoog water in de Nieuwe Merwede het water door de Noordwaard. Aan weerszijden van het bestaande Biesbosch Museum zijn uitstroomopeningen gecreëerd, waardoor een eiland is ontstaan.

Het bestaande Biesbosch Museum in Werkendam is voor veel bezoekers een logisch beginpunt voor een verkenning van het waterrijke natuurgebied. Het museum was echter verouderd en niet toegerust om de groeiende bezoekersstroom goed te ontvangen. Een goede horecavoorziening ontbrak en de collectiepresentatie was aan vernieuwing toe.

Renovatie en uitbreiding
Om niet onnodig materiaal en energie te verspillen heeft Studio Marco Vermeulen gekozen voor behoud van de bestaande zeshoekige paviljoenstructuur; die heeft Vermeulen uitgebreid met circa duizend vierkante meter aan de zuidwestelijke zijde. De totale oppervlakte van het gebouw is daarmee verdubbeld.

De uitbreiding is voorzien van veel glas, waarmee het gesloten karakter van het oorspronkelijke museum is doorbroken. Het gebouw opent naar een deel van het eiland dat fungeert als museumtuin. De nieuwbouw biedt onderdak aan een biologisch restaurant – met uitzicht op het water en buitenmuseum De Pannenkoek – en een ruimte voor tijdelijke exposities.

Het bestaande gebouw is gerenoveerd; naast de vernieuwde vaste presentatie is er ruimte gecreëerd voor een bibliotheek en een multifunctionele filmzaal. Studio Joyce Langezaal ontwierp de tentoonstelling.

De entreeruimte huisvest de receptie en de museumwinkel. Door de toevoeging van grote dakkapellen is op de verdieping ruimte gemaakt voor de kantoren van het museum, Staatsbosbeheer en het Parkschap.

Grondlichamen
Het oude en nieuwe deel van het museum zijn omzoomd met grondlichamen en voorzien van een gras- en kruidendak. Hiermee heeft Vermeulen ecologische en landschappelijke waarde toegevoegd; tegelijkertijd is er een sculpturaal object ontstaan, dat zich zowel voegt als manifesteert in het omringende landschap. Via een plooi in het dak voert een trap naar een wandelpad en een uitkijkpost.

De vormgeving van oud- en nieuwbouw minimaliseert het energieverbruik. De grondlichamen en het groendak fungeren als extra isolatie en warmtebuffer. De glazen pui is uitgevoerd met zonnewarmtewerend glas, waardoor er geen zonwering nodig is.

Het museum maakt gebruik van wat de omgeving te bieden heeft. Zo wordt het gebouw verwarmd met een biomassakachel, waarbij wilgenhout als brandstof dient, dan wel gekoeld met rivierwater. Het sanitair afvalwater wordt gezuiverd door een wilgenfilter, het eerste in Nederland en goed passend bij de lokale griendcultuur.

Beleving getijden
Het museumeiland is een ‘zoetwatergetijdenpark’, waarbij een gegraven kreek het omringende rivierwater toelaat. Door getijdenwerking, seizoensgebonden verschillen in waterstand en bijgevolg een grote diversiteit aan flora en fauna, verandert het landschap telkens van gedaante.

Ondedeel van het museumeiland is ook de Biesbosche Beleving, een schaalmodel van het natuurgebied met polders, dijken en stromen. Met een cyclus van een half uur verandert de waterstand van ‘extreem laag’ tot ‘extreem hoog’, waarbij bezoekers de loop van het water kunnen beïnvloeden.

Aan de andere zijde van de rivier is een ‘levend’ buitenmuseum met gecultiveerde wilgentuinen en hakgrienden. Hier kunnen bezoekers tevens een eendenkooi, een schrankkeet en een beverburcht zien.

Trefwoorden

natuurgebied ontpolderen museumeiland biesbosch studio marco vermeulen landschap renovatie biesbosch museumeiland museum biesbosch museum

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei
3	De Hemelse Tuin van Studio Valkenier is een veelzijdige stadslandbouwboerderij donderdag, 8 mei
4	Gevel Sombra-paviljoen door MVRDV beweegt mee met de zon donderdag, 8 mei
5	Video: het MIX-paviljoen in zijn groene omgeving donderdag, 8 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Ontpoldering Hedwigepolder gestart

2 maart 2020

Marco Vermeulen schetst toekomstig station: multifunctioneel en gelaagd

27 maart 2019

Biobasecamp van Studio Marco Vermeulen als gebouwd argument

7 november 2019

Nieuw Museumpark Vonk in Eindhoven krijgt biobased museumgebouw

30 april 2024

Tentoonstelling op hoogste plein Amsterdam

21 april 2016

Waterpeil Waal fors lager door nieuwe dijken

9 juni 2016

Architect pompstation Bergsche Maas gekozen

30 mei 2017

Architizer Awards voor vijf Nederlandse bureaus

19 april 2016

Wijnmuseum in walsende beweging

2 juni 2016

Twee Dutch Design Awards voor FLAX Chair

31 oktober 2016

MNNR geselecteerd voor twee projecten Staatsbosbeheer

8 januari 2018

Gasontvangststation met biogevel opgeleverd

11 oktober 2013

Studio Marco Vermeulen: “Kringlopen zijn ruimtelijk”

17 juni 2013

Biesbosch Museum wil MuseumEiland worden

13 september 2013

Bruggenhoofd Willemspoorbrug gerestaureerd

12 december 2011

Museum Voorlinden opent zijn deuren

1 september 2016

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Belgische paviljoen in Venetië toont onderzoek naar plantenintelligentie en binnenklimaat

38 minuten geleden

Gedurende de 19e editie van de Architectuurbiënnale in Venetië fungeert het Belgische paviljoen als een laboratorium. De tentoonstelling ‘Building Biospheres’ onderzoekt hoe de intelligentie van planten is in te zetten voor een goed binnenklimaat.

Multifunctioneel en fris groen interieur voor Rijkskantoor B73 door Studio Prototype en Zenber Architecten

Vandaag, 11:57

In opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf hebben Studio Prototype en Zenber Architecten diverse gebieden binnen het Rijkskantoor B73 in Den Haag gerenoveerd en herontworpen. Het zwaartepunt van de opdracht lag bij de Orangerie.

Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna

Vandaag, 09:00

De woontoren in Amsterdam Nieuw-West is in opdracht van Woonstichting Lieven de Key ontworpen door Office Winhov en Office Haratori en bouwt in zijn materialisering en gevelplastiek voort op de architectuur van de Westelijke Tuinsteden.

Hedwig Heinsman toont 3D-geprinte optoppingen tijdens Architectuurbiënnale Venetië

Gisteren, 16:13

Gebouwen voorzien van een optopping uit 3D-geprint materiaal; kunstenaar en architect Hedwig Heinsman stelt het voor als een oplossing voor de urgente uitdagingen waarvoor steden zich gesteld zien.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

Vandaag, 09:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland: aanleg windmolens op land stokt

Gisteren, 12:03

Volgens de RVO is vorig jaar maar voor 127 megawatt aan windmolens bijgebouwd.

Sociale veiligheid TU Delft volgens peiling nog ver te zoeken

12 mei, 5:20

Van de ruim vijfhonderd medewerkers die de vragenlijst invulden, zegt 43 procent in het afgelopen jaar grensoverschrijdend gedrag te hebben ervaren.

Nieuwe vertraging dreigt voor renovatie Binnenhof

12 mei, 10:14

In een rapport over de verbouwing dat BBB-minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting) met de Tweede Kamer heeft gedeeld, staat een nieuw risico op vertraging door “spanning” tussen de planningen van aannemers en de totale planning.

Woningcorporaties dreigen met juridische stappen om kabinet aan afspraken te houden

8 mei, 4:20

Het bevriezen van de huren van sociale huurwoningen heeft grote gevolgen juist voor woningzoekenden en huurders, stelt vereniging voor woningcorporaties Aedes.