De Oliphant
1 oktober 2020
De Oliphant is een markant Y-vormig gebouw met een transparante gevel en een herkenbare verticale geometrie, dankzij de speciaal ontwikkelde raamelementen met ranke aluminium vinnen. Met als resultaat ruimtelijke en lichte werkplekken, waarmee het nieuwe kantoorontwerp klaar is voor de ‘sharing economy’.
Op de begane grond kijk je vanaf de straat niet alleen in maar zelfs door De Oliphant, een in het oog springend kantoorgebouw, in het ontbolsterende stadsdeel Amsterdam Zuid-Oost. Terwijl het bij de oplevering in 1992 een opvallend postmodern kantoorgebouw was met een curieuze Y-vorm. Kenmerkend waren het rode graniet, het glas dat spiegelde, het uitkragende dak van een aanwezige witte tint en de entree bestaande uit een halfrond gebouwtje met een bordes. Kortom, een typisch gebouw met een gedateerd uiterlijk.
Het oude gebouw voldeed niet meer aan de werknormen van nu. “De kantoorvleugels waren te klein en door de verdiepte parkeergarage lag de entree ver boven het maaiveld. Het was een gesloten bastion, dat bovendien nauwelijks licht binnen liet”, zegt Oresti Sarafopoulos van OZ Architects. Om het gebouw aan te passen aan de moderne tijd werd het Reborn-principe ontwikkeld. “Uitgangspunt is dat een gebouw pas echt is getransformeerd als het een volwaardig tweede leven kan krijgen.” Wat er in de praktijk op neer komt dat er grotendeels nieuwbouw plaatsvindt.
Reborn-principe
Het gebouw werd volledig kaal gestript tot de betonnen constructie. Vervolgens werd een glasgevel geplaats van ruim dertienhonderd aluminium kozijnen die van vloer tot plafond lopen voor maximale lichtinval. De ranke kozijnen vallen binnen nauwelijks op. Aan de buitenkant zijn vinnen aangebracht die ongeveer twintig centimeter uit de gevel steken. “De vinnen genereren tot wel 30 procent meer schaduw op de werkplekken. Bovendien zorgen de lange verticale lijnen voor een fraaie belijning over de gevel”, zegt Sarafopoulos. Voor een efficiënte verwerking werd een systeem ontwikkeld waarbij de vinnen zijn geïntegreerd in de aluminium kozijnen, zodat bij de bouw alleen de raamelementen hoefden te worden geplaatst.
Stabiliteit van de glazen kantoortoren wordt verzorgd door de drie poten aan de kopse kanten van het Y-vormig ontwerp. Hier is een duurzame ClickBrick-baksteen gelegd met een robuuste structuur en lichte kleur met een grillig vlekpatroon. Het geeft het imponerende volume een tactiele uitstraling. Net als de aluminium kozijnen zijn deze door de ‘droge’ legging efficiënt te verwerken. Er is gekozen om een ronding in de glazen gevel aan te brengen. “Het oogt nu juist als een ingetogen en sierlijk gebouw”, aldus de architect.
Toegankelijke entree
De vloer van de entree is teruggebracht naar het niveau van het maaiveld. Slagbomen, struiken en parkeerplaatsen rondom het gebouw zijn gesnoeid. “Voor het gebouw ontstaat daardoor een open plein.” Door de glazen gevel oogt het gebouw uitnodigend. De twee lagen hoge entree laat het buitenplein vloeiend overgaan in de binnenruimte, waar licht en ruimte is gecreëerd door de eerste verdieping deels weg te breken. De vide is onderverdeeld in dynamische zitplekken op verschillende niveaus en verschillend van intensiteit; van intiem en beschut tot open en uitnodigend. De lobby is openbaar dus ook werknemers van omliggende kantoren kunnen hier vergaderen, ontmoeten of juist ontspannen.
Een ingrijpende aanpassing is ook het plaatsen van twee extra hoge verdiepingen bovenop het gebouw geweest. Sarafopoulos: “Met maximaal uitzicht zijn dit kantoorruimtes voor bedrijven die zich willen onderscheiden.” Bovendien is hier het aantal aluminium vinnen verdubbeld door deze ook in het middengedeelte van de vensters te plaatsen. Het gebouw krijgt daardoor een subtiele kroon. De plint heeft extra hoge vensters, maar het aantal vinnen langs deze vensters zijn gehalveerd ten opzichte van de bovenliggende gevel. De Oliphant heeft zodoende een heldere indeling in basement, corps en kop gekregen.
Sociaal en flexibel
Doel van deze ingrepen is De Oliphant transformeren tot een eigentijdse multi-tenant kantoor, zoals Sarafopoulos het omschrijft. “Er zijn gezonde, ruimtelijke en lichte werkplekken gecreëerd die mensen stimuleren en verbinden. Een geblindeerd bastion met poortjes is getransformeerd tot een sociaal en flexibel gebouw dat klaar is voor de deeleconomie. De werkvloeren zijn open en door de zachte ronding is er goed zicht over de hele verdieping, wat de creatieve uitwisseling versterkt.” Daarvoor heeft de architect zich ook in het programma verdiept. Wat tot uiting komt in de open verdiepingen, een deelfiets programma, gratis wifi en gezamenlijke ontspanningsruimtes.
Met zijn vijftien verdiepingen is De Oliphant in hoogte een bescheiden kantoorgebouw in het zakencentrum van Zuidoost, in vergelijking met nabijgelegen kolossen als het NS-station Bijlmer ArenA, de Johan Cruyff Arena en de Ziggo Dome. Waarmee het zich wél onderscheidt is transparantie en toegankelijkheid. Het sluit daarmee aan op de ambitie van dit gebied om een concurrent te worden van de Zuidas, hemelsbreed slechts enkele kilometers verderop. De Oliphant koppelt een toegankelijke openbare ruimte aan flexibele werkplekken en is daarmee klaar voor een veranderend werkklimaat.