BILT: circulair en flexibel woningbouwsysteem
11 juni 2018
Op het Kubuseiland in Leidsche Rijn Utrecht is begin 2017 in twee maanden tijd een modelwoning gerealiseerd met het innovatieve bouwsysteem BILT. De woning kan eenvoudig meegroeien en -krimpen met de wensen van de bewoners. De toegepaste onderdelen worden geprefabriceerd en op de bouwplaats geassembleerd. Het huis is onderhoudsvrij en levert energie.
Architect Hans Sluimer is initiatiefnemer van het bouwsysteem, dat hij samen met een team van ingenieurs en leveranciers ontwikkelde. In 2016 is het bedrijf BILT opgericht, dat niet alleen huizen ontwerpt, maar ook ontwikkelt en verkoopt. In april 2017 vestigt BILT zich in de splinternieuwe modelwoning in Utrecht. De bovenste verdieping werken Max Brobbel (architect), Bart de Haan (bouwkundige), Coen Koop (sales, PR en marketing) en Twan Remmits (constructeur en BIM-modelleur) aan de ontwikkeling van de BILT-woning.
Gevel- en vloermodules
“Het systeem bestaat uit compleet afgewerkte modulaire gevel- en vloerelementen als dragende delen. Uitwendige aluminium hoekprofielen en lateien van Reynaers verbinden de bouwelementen. De onderdelen worden geprefabriceerd en op locatie eenvoudig aan elkaar gebout. Ze sluiten naadloos op elkaar aan”, legt architect Max Brobbel uit. “De verdiepingshoge gevelpanelen zijn 120 cm breed en bestaan uit een isolatielaag van 30 cm dik, die rondom is afgewerkt met wit gecoat aluminium. Daardoor zijn ze onderhoudsvrij.” De gevel kan al dan niet worden afgewerkt met diverse materialen. In de modelwoning is de gevel met houten panelen ingevuld, in een tweede BILT-woning even verderop wordt geen gevelbekleding aangebracht. Indien gewenst, kan de gevel van een drielaagse woning in twee dagen worden voorzien van een nieuwe afwerking.
Brobbel beveelt aan om geen gaten te boren in de gevelpanelen, want dat tast het circulaire karakter aan. “Als voorbeeld hoe je toch een groot schilderij kunt bevestigen aan een buitenwand, hebben we in de hoge vide van de modelwoning een grote reproductie bevestigd met een sterke tape. Maar klittenband kan ook prima.” De gevelpanelen zijn onderhoudsvrij maar kunnen wel gereinigd worden.
De gevelelementen hebben en lange levensduur en kunnen hergebruikt worden in nieuwe BILT-woningen. “Zo kunnen bijvoorbeeld ouders, wanneer de kinderen het huis uit zijn, hun woning verkleinen en de overgebleven modules doorgeven aan hun kinderen of verkopen aan andere BILT-woningbouwers. Ik hoop dat er in de toekomst een soort handel in BILT-modules ontstaat via Marktplaats. Ook kan ik mij voorstellen dat de handel via ons verloopt. Indien gewenst kunnen we zelfs de onderdelen controleren en repareren.”
Grote vensters met slanke profielen
Alle gevelopeningen zijn eveneens verdiepingshoog. In het BILT-systeem zijn alle typen ramen mogelijk: vaste en openslaande kozijnen, vouw- en schuifpuien. Reynaers Aluminium was nauw betrokken bij de ontwikkeling van het systeem en leverde alle profielen voor panelen en vensters. De bewegende delen zijn uitgevoerd als ‘hidden vent’, een verborgen vleugelprofiel waardoor de combinatie kozijn-bewegend deel zeer slank is en het glasoppervlak dus groter is. Brobbel: “Een volgende stap die wij met Reynaers willen maken is de integratie van de kliklijst in het kozijn, dit maakt het kozijn nog strakker - 1 profielrand minder - en ook efficiënter, want het scheelt weer een handeling in de productie.”
De ramen zijn voorzien van triple glas en bieden een goede geluids- en thermische isolatie. De doorvalbeveiliging voor openslaande ramen op de verdiepingen is als integraal onderdeel van het bouwsysteem ontworpen. Huijberts Gevelbouw heeft alle aluminium kozijnen geproduceerd en gemonteerd.
Vrije indeling
Niet alleen zijn de grootte, de hoofdvorm en de gevelindeling aanpasbaar, ook de indeling van de plattegrond van de BILT-woning kan eenvoudig worden gewijzigd. De maximale vrije overspanning is 8,4 m. De houten binnenwanden zijn verplaatsbaar, hierdoor kan elke gewenste indeling worden gemaakt. Het is zo eenvoudig dat de bewoners dit zelf kunnen doen.
Er zijn standaard binnenwandelementen en elementen waarin leidingen en ventilatiekanalen liggen. Met het oog op aanpasbaarheid van de indeling liggen de installaties van de woning direct onder de modulaire vloer. De binnenwandelementen zijn 2,64 m hoog en hebben een breedte van 1200 mm +/- 300 mm. De wanden kunnen worden geschilderd of afgewerkt met behang. De binnendeuren zijn kozijnloos en voorzien van magneetsluiting.
Geen energiegebruik
De combinatie van 30 cm dik isolatiemateriaal en zonwerend triple glas zorgt ervoor dat er nauwelijks verwarmd of gekoeld hoeft te worden. Mocht er toch behoefte zijn aan verwarming, vindt dit in de modelwoning plaats door infraroodpanelen. Brobbel licht toe hoe dat werkt: “Het paneel straalt net als de zon infrarood uit, dat verwarmt niet de lucht maar de objecten of mensen waar de stralen opvallen, het geeft dus dezelfde aangename warmte als de zon en kost heel weinig energie.” In de modelwoning staan neutrale witte IR-panelen en er hangt een paneel met een afbeelding erop geplakt als schilderij aan een wand.
Door zonnepanelen is de woning zelfvoorzienend in energie. “Op het dak van de modelwoning liggen de meest efficiënte zonnepanelen en binnenkort bevestigen we op de zuidgevel nog twee panelen. Die precies passen in het gevelraster. Tot nu toe produceren we meer energie dan we verbruiken.”
Klantvriendelijk
Bewoners bepalen zelf hoe hun huis wordt en het proces van ontwerp tot oplevering is snel en transparant. De klant heeft één aanspreekpunt voor het ontwerp, de aankoop en de bouw van het huis. BILT is verantwoordelijk voor de inkoop en montage van alle onderdelen.
Het systeem biedt bewoners de mogelijkheid om de woning continu aan te passen aan veranderde omstandigheden. Daardoor kunnen ze op dezelfde plek blijven wonen. En andersom: als bewoners juist ergens anders willen gaan wonen, kunnen ze hun huis demonteren en elders weer opbouwen.
“BILT maakt zeer diverse woningen mogelijk, qua grootte, vorm, indeling en afwerking. De modelwoning bewijst dat we met ons flexibele circulaire bouwsysteem interessante architectuur kunnen maken”, concludeert architect Brobbel.