Villa Berghuis
15 maart 2021
Villa Berghuis laat zich in één oogopslag ‘lezen’. De contouren zijn helder en het ontwerp is delicaat en vol ingetogen harmonie – zen bijna. Tegelijkertijd biedt het een bruisend levensgevoel door de ruime veranda en de open keuken. Een plek om tot rust te komen, maar ook voor sociaal contact.
De bungalow is een ietwat vergeten woningtype. Het is nu eenmaal niet economisch meer om slechts één bouwlaag te benutten. Bovendien spreekt het niet iedereen aan om de verschillende woonfuncties – slapen, eten, koken, werken, ontspannen, samenzijn – relatief dicht op elkaar te hebben. En niet onbelangrijk: een stoffig imago van bejaardenwoning dankt de bungalow aan de levensloopbestendigheid door het ontbreken van trappen. Toch heeft het gelijkvloerse woonhuis tijdloze kwaliteiten. Het relatief overzichtelijke vloerplan maakt een heldere vormtaal mogelijk. Ook kan transparant worden gebouwd, omdat er geen zware constructie nodig is voor bovenliggende opbouw. In Villa Berghuis, dat lommerrijk in een bosrand van Breda ligt, zijn deze kwaliteiten optimaal benut.
Villa Berghuis laat zich in één oogopslag ‘lezen’. De vorm is gereduceerd tot twee horizontale lijnen. “Ik wilde een gebouw dat eruit ziet alsof het door een kind kan worden getekend”, zegt Sjoerd Berghuis, partner bij Klunder Architecten, een bureau dat juist gespecialiseerd is in grootschalige woonprojecten. “Er zit 24 jaar ervaring in dit ontwerp. Maar niet alles wat ik heb geleerd, zie je meteen terug. Hoe kan het dak een overstek hebben van wel zes bij achttien meter zonder dragende kolommen? Hetzelfde geldt voor de living, die een glazen hoekwand heeft van vijf bij zes meter. Met een ingenieuze constructie van 24 meter lange staalprofielen – de langste die de fabriek ooit in één wals had gemaakt – en veel rekenwerk dat allemaal onzichtbaar blijft.” Lachend: “En al die moeite om de uitstraling van de woning juist zo simpel mogelijk te houden.”
Vrolijke kuif
De contouren zijn helder maar het gebouw is allesbehalve saai. Eerder ietwat mysterieus, zoals het lijkt aan te sluiten bij zijn natuurlijke omgeving. De gevel bestaat uit natuursteen, glas en aluminium. Berghuis: “Het bleek een gigantische 3D-puzzel te zijn om die natuursteentjes op een constructieve en toch organische manier te verlijmen.” De zorgvuldig ontworpen tuin grenst aan een natuurbos. Door het lage volume ligt het huis bijna verscholen in het groen. Dat het dak ook is begroeid zorgt niet alleen voor betere isolatie, het versterkt ook de natuurlijke uitstraling; het gecultiveerde pennisetum steekt als een vrolijke groene kuif boven de dakrand uit. Aan de voorkant en achterkant voegt het gebouw zich zelfs letterlijk naar het groen: een boom steekt door een gat in het overstekende dak. “Alleen een bungalow kan zo’n connectie met zijn omgeving maken.”
Aan de achterkant is de sfeer eerder mediterraan door de ruime veranda, die aanvoelt als een tweede huiskamer door de royale overkapping. Ook hier steekt een boom door een gat in het overstekende dak; een tweede gat zorgt voor daglicht op het terras maar ook in de keuken. De overgang van binnen naar buiten is vloeiend, mede dankzij de glazen schuifpui in lichtgewicht aluminium die zich met één soepele handbeweging laat openen. De buitenhaard is uitgevoerd in hetzelfde natuursteen als de aangrenzende binnenhaard. Het terras kan deels van de tuin worden afgeschermd met een volledige glaswand, die als een harmonica kan worden ingevouwen op een windstille dag.
Open vloer
Waar de buitenkant uit twee pennenstreken en slechts enkele welgekozen eyecatchers lijkt te bestaan – het natuursteen, het dak met de groene ‘kuif’ en de doorstekende bomen – is de afwerking van het interieur eveneens subtiel maar ook rijker. Door slim geplaatste kolommen, onder meer weggewerkt in de haard, oogt de benedenverdieping als één open vloer. De gordijnen hangen aan rails die zijn verzonken in het plafond. Door de ruime inbouwkasten zijn de wanden strak. De lichtgoot in het plafond zorgt voor aangenaam indirect licht. De kleurschakering is aards maar licht, met beige en zacht bruin. De glasgevel zit in ranke kozijnen van aluminium, uitgevoerd in subtiele zwarte glans dat het interieur nog net wat strakker trekt. “Alleen met aluminium is het mogelijk om zulke ranke kozijnen te plaatsen.” Een primeur is de hoek in de glazen buitenmuur van de living. “Het triple-glas is gelijmd zonder kozijn. Dat geeft een sterk panoramisch effect. De lengte van de overstekende dakrand is precies afgemeten dat de winterzon wel in de living valt, terwijl de harde zomerzon wordt opgevangen en de living in de schaduw blijft.”
Villa Berghuis is een delicaat ontwerp vol ingetogen harmonie – zen bijna - maar tegelijkertijd biedt het een bruisend levensgevoel door het buitenterras en de open keuken. Het is een plek om tot rust te komen maar tegelijkertijd uitnodigt tot levendig sociaal contact. “Je kunt een letterlijk rondje lopen. Dan kom je iedereen wel een keer tegen.” Maar vooral is deze eigentijdse bungalow een plek voor schoonheid en detail. Neem alleen dat grind op de oprijlaan dat dezelfde tint heeft als de natuursteen buitengevels. In de zorgvuldig aanlegde tuin liggen bovendien grote sierkeien van exact dezelfde natuursteen. Overbodige franje of krachtpatserij in kleur of materiaal ontbreekt. Dit is architectuur die weliswaar eenvoudig lijkt, maar zeer precies en doordacht is. Hoe langer je kijkt, hoe meer je ziet. Een waardig eerbetoon aan de bungalow.