THEMA: KANTOREN

Haagse kantoortoren Monarch I is grootste KNX-project

28 november 2016

Het mag dan een ‘kleintje’ lijken tussen de joekels van kantoortorens in hartje Den Haag. Als het gaat om gebouwautomatisering steekt Monarch I er met kop en schouders boven uit. Bij de renovatie van deze kantoortoren koos BAM Techniek voor KNX, zodat de technische dienstverlener kon voldoen aan de ambitieuze duurzaamheiddoelstellingen van de opdrachtgever.

De herontwikkeling en renovatie van dit verouderde kantoorgebouw was pas de eerste fase van een ontwikkelingsproject met de naam De Monarch, dat uiteindelijk in totaal vier kantoortorens betreft. De overige drie torens worden nieuw gebouwd. BAM Utiliteitsbouw en BAM Techniek voeren samen in ieder geval de eerste twee torens uit. Monarch nummer 1 is binnen een jaar volledig gestript, voorzien van een ruimer en moderner jasje en ook installatietechnisch volledig gemoderniseerd. Voor BAM Techniek was dit gebouw op dat moment pas hun tweede KNX-project. Bij het eerste ging het uitsluitend om een eenvoudige verlichtingsinstallatie met bewegingsmelders. Het tweede project is meteen het grootste KNX-project van Nederland. Met een vloeroppervlak van 18.000 m²,16 volledig geautomatiseerde verdiepingen en bijna 4.000 busdeelnemers was het een gigantische klus.

Flexibele indeelbaarheid

Niet voor niets werd het project genomineerd voor de Nederlandse KNX Professionals Award. Remco Hoveling, KNX Professional en ICT-specialist bij BAM Techniek, blaast niet graag van de toren. Maar dat het project zo omvangrijk zou worden, besefte hij pas toen hij de bestektekening zag en besefte dat er op iedere verdieping om de drie meter een bedienunit moest komen. Niet alleen voor het regelen van temperatuur, verlichting en zonwering, maar ook voor het timen van overwerk. “De opdrachtgever stelde vergaande eisen aan de indeling van de verdiepingen, optionele tussenwanden en mogelijkheden voor aparte doorberekeningen voor verschillende huurders. Daarnaast waren er ambitieuze doelstellingen als het gaat om duurzaamheid. Zowel het bouwontwerp als de installaties moesten aan strenge eisen voldoen om tot een zo laag mogelijk energieverbruik te komen.” Het gebouw kreeg in eerste instantie al in 2011 het ontwerpcertificaat BREEAM-Excellent, maar mag nu, na de oplevering, ook als eerste herontwikkelingsproject het BREEAM-Excellent certificaat voeren. Tot op heden is dit nog altijd een unicum voor een herontwikkelingsproject in Nederland.

Duurzaam en zuinig

De installaties van Monarch I zijn duurzaam en zuinig. De warmte en koude die nodig is voor verwarming en koeling van het pand, komt van diep in de aarde. Met de hulp van een warmtepomp wordt de energie uit het grondwater gehaald om vervolgens het afgiftesysteem met warmte en koude te voeden. Het pand heeft geen gasaansluiting. Om nog betere prestaties op het gebied van energieverbruik te realiseren, besloot BAM Techniek de E- en W-installaties volledig automatisch aan te sturen, volledig in afstemming met elkaar. Voor het regelen van de ruimtetemperatuur, de verlichting en de zonwering koos BAM Techniek KNX als bussysteem. Op lokaal niveau, dus in de kantoorruimten zelf, worden alle functies via Gira bewegingssensoren en Gira tastsensors op basis van KNX geregeld en bediend. De generieke instellingen van de installatie in het gebouw, bijvoorbeeld om alles in de nachtstand te zetten, komen vanaf de Gira Facility Server met het 19 inch Gira touchscreen en de Gira visualisatie, die in de receptie beschikbaar is. In combinatie met het gebouwbeheersysteem van Webeasy kon BAM Techniek zo alle elektrotechnische en werktuigbouwkundige systemen automatiseren en met elkaar koppelen.

Kwaliteit belangrijker dan prijs

BAM Techniek ontwierp het brein achter de slimme de koppeling van E en W, maar heeft daar uiteraard ondersteuning bij ingeroepen en gekregen. "Gira is voor ons een belangrijke partner in het project. De samenwerking met deze leverancier was grandioos. We hebben drie keer alles op de kop moeten gooien; steeds werd het systeem groter en complexer, maar steeds konden we elkaar daar weer in vinden en begonnen we in samenspraak gewoon opnieuw. Bij dit soort projecten kiezen we onze partners veel meer op kwaliteit en op basis van de bereidheid om innovatief mee te denken. Als je alleen naar de prijs kijkt, kom je nooit tot dit soort resultaten. Gira en ABB waren de belangrijkste leveranciers van elektrotechnische componenten, Webeasy en Siemens waren de W-partners”, zegt Remco Hoveling. De moeilijkheden waar het team tegen aan liep, vonden in samenspraak steeds een oplossing.

Samenhang gecreëerd

De functies die via het KNX-bussysteem van Gira met elkaar zijn verbonden en door hun samenhang voor een efficiënt gebouw zorgen, zijn:

- verlichting

zonwering verwarming energiemeters CO2-detectie (zorgt automatisch voor extra ventilatietoevoer als zich in bijvoorbeeld een vergaderruimte meerdere mensen bevinden), alarmering MIVA-toiletten (stuurt signaal bij alarm vanuit MIVA-toilet)
koelkleppen (GKW, openen en sluiten zich voor warm of koud water, al naar gelang de behoefte aan verwarming of koeling)
brandkleppen (sluiten in geval van brand automatisch de zuurstoftoevoer)
waterkleppen (aangesloten op bewegingsmelder toilet: bij beweging gaat automatisch het licht aan en opent de waterklep)

Ruim 650 regelunits

Elke verdieping is een ‘fabriekje’ op zich. Er loopt een buskabel over elke verdieping en er bevinden zich twee groepenkasten op elke verdieping, één voor de verlichting en één voor de noodgroepen. In elke kast zit een kWh-meter die per verdieping, maar ook per kleinere kantoorunit, het stroomverbruik kan meten. Vanuit de groepenkasten loopt de voeding middels Wieland-stekkers naar goten boven het plafond. Deze monden om elke drie meter uit in een Gira regelunit boven het plafond – daarvan zijn er 650 in het hele pand te vinden – die weer in verbinding staan met zo'n 400 Gira tastsensors 3 op de verdiepingsvloer. Met deze drievoudige tastsensoren kan men lokaal de zonwering schakelen, de temperatuur en de verlichting regelen en de overwerktimer bedienen. Alleen de verlichting van de toiletten en de gang worden geschakeld in de groepenkast. Zelfs als de plafonds straks dicht zijn, is aanvulling of uitbreiding van de regelunits geen probleem. Alles is op afstand te herprogrammeren.

Koppeling naar Webeasy

De lokale bussystemen zijn op zes plaatsen in het gebouw via een interface aan de Webeasy-besturing gekoppeld, die werkt via IP. Samen zorgen ze voor maximale efficiency, gebruiksgemak en inzicht in verbruik. In zijn totaliteit is hier, met 7 hoofdlijnen, 74 sublijnen, bijna 3500 actoren en meer dan 4500 groepsadressen een infrastructureel hoogstandje gerealiseerd. Op het dak staat een KNX-weerstation dat meteorologische gegevens verzamelt om zo snel mogelijk in te kunnen spelen op weersomstandigheden die van invloed zijn op het gebruik van bijvoorbeeld de zonwering.

Het kantoorpand is ondermeer voorzien in drie toiletten voor mindervaliden (MIVA). De alarmering vanuit deze toiletten, voor het geval er iemand valt, komt via de KNX-visualisatie van Gira bij de centrale receptie op de Gira Facility server binnen. Maar ook de verlichting in de parkeergarage onder het gebouw is op het KNX-systeem aangesloten.

KNX wordt standaard

Hoveling is er van overtuigd dat Monarch I het prototype wordt voor de volgende fases van het project. Wel denkt hij al aan andere werkwijzen in Monarch II. “Dit is toch een soort leerproces geweest. In fase 2 passen we waarschijnlijk flatbed kabels toe. Dus in plaats van twee aparte kabels – één voor de bus en één voor de voeding – gaan we dan werken met één dunne 3-fase kabel waar ook de buskabel in is geïntegreerd. Vervolgens kun je daar dan de aftakmodules opklikken. Ook denk ik dat we niet meer zelf al die duizenden groepsadressen zullen toekennen. Dat kunnen we efficiënter door derden laten uitvoeren.” Voor BAM Techniek houdt het KNX-avontuur niet op na het Monarch-project. Hoveling: “We zien de voordelen en hebben met dit grote project heel veel ervaring opgebouwd. Hoe meer je met KNX doet, hoe meer je bespaart op je energierekening. En als je met één bewegingsmelder meerdere functies kunt aansturen, ben je uiteraard nog goedkoper uit.” Vooral bij renovatie kan gebouwautomatisering heel gunstig zijn, zo denkt de KNX Professional. Het geeft vastgoedeigenaren immers een concurrentievoordeel en een verkoopargument in een markt die kampt met leegstand.

Locatie

Trefwoorden

schakelmateriaal knx systeem veiligheid design gebouwentechniek eib lichtschakelaar comfort intelligente tastsensor lichtsterkteregelaar bussysteem aanwezigheid aantrekkelijk gira

Gira Giersiepen GmbH & Co. KG

Neem contact op

Start bouw Niet van toepassing

Plaats Den Haag

Stel jezelf kort voor! Dan weet het betreffende bedrijf wie hun brochure gedownload heeft.

Wil je niet bij elke download jouw gegevens in hoeven voeren?
Klik dan hier om in te loggen. Heb je nog geen account? Maak dan hier een gratis account aan.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres

Downloaden

Wanneer je brochures downloadt op Architectenweb.nl worden relevante gegevens van jou – zoals jouw naam en e-mailadres – met het betreffende bedrijf gedeeld. Meer hierover lees je in ons privacybeleid.

Stel jezelf kort voor! Dan weet het betreffende bedrijf wie hun model gedownload heeft.

Wil je niet bij elke download jouw gegevens in hoeven voeren?
Klik dan hier om in te loggen. Heb je nog geen account? Maak dan hier een gratis account aan.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres

Downloaden

Wanneer je modellen downloadt op Architectenweb.nl worden relevante gegevens van jou – zoals jouw naam en e-mailadres – met het betreffende bedrijf gedeeld. Meer hierover lees je in ons privacybeleid.

Toegepaste producten

Gira tastsensor 3

Gira Giersiepen GmbH & Co. KG

Gira systeem 55

Gira Giersiepen GmbH & Co. KG

Intelligent gekoppeld met Gira

Gira Giersiepen GmbH & Co. KG

Neem contact op met Gira Giersiepen GmbH & Co. KG

Je bent momenteel niet ingelogd. Hierdoor is het alleen mogelijk om meer informatie per e-mail op te vragen. Wil je liever gebeld worden of documentatie per post ontvangen? Klik dan hier om in te loggen.
Heb je nog geen account? Maak dan hier een gratis account aan.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres

Opmerkingen