Afbraak café Bisschop, 1933

Sloop Nieuwezijds Kapel, 1908

Het inmiddels gesloopte Jan Swammerdaminstituut

Het Hoofdpostkantoor, nog overeind, circa 1995

Afbraak café Bisschop, 1933

Sloop Nieuwezijds Kapel, 1908

Het inmiddels gesloopte Jan Swammerdaminstituut

Het Hoofdpostkantoor, nog overeind, circa 1995

Boek plaatst sloop en bescherming in Amsterdam in historisch perspectief

Vandaag, 11:52

De geschiedenis van Amsterdam is er een van bouwen, maar ook van afbreken. Talloze versies van de stad zijn in de loop der tijd door sloop uitgewist. Hanneke Ronnes en Wouter van Elburg onderzochten de vele planmatige afbraakprojecten in Amsterdam in de afgelopen twee eeuwen en publiceerden hun bevindingen in het boek Sloop. Utopie en protest in Amsterdam van 1800 tot nu.

Er werden altijd goede redenen bedacht om huizen, straten enkele woonwijken te slopen: noodzakelijke doorbraken voor het verkeer, bijvoorbeeld, of het opruimen van achterbuurten, of het uitwissen van ‘lelijke’ architectuur. Zelfs utopische ideeën over het scheppen van een ideale metropool vormden aanleiding voor sloopacties. Economische argumenten gaven meestal de doorslag, concluderen Hanneke Ronnes en Wouter van Elburg.

Daar stond protest tegenover. In de negentiende eeuw begonnen Amsterdammers zich zorgen te maken over het verdwijnen van hun stad. In de twintigste eeuw wisten erfgoedbeschermers, krakers en bewoners van bedreigde buurten op de valreep enkele delen van de oude stad te redden. Die dynamiek van utopie en protest analyseren Ronnes en Van Elburg in hun boek.

Historisch perspectief
Het boek plaatst de golven van sloop waaraan Amsterdamse gebouwen, straten en stadswijken ten prooi vielen in historisch perspectief. Tegelijkertijd staat Amsterdam in het boek model voor de grootschalige sloop die elke Nederlandse stad heeft getroffen. Sloop. Utopie en protest in Amsterdam van 1800 tot nu is gebaseerd op onderzoek dat de auteurs deden in archieven en literatuur en op systematisch door hen verzameld beeldmateriaal.

Volgens de uitgever is het de eerste keer dat deze dynamiek van slopen, bouwen en beschermen is onderzocht over een periode van ruim twee eeuwen. De conclusies van de auteurs noemt de uitgever baanbrekend en relevant voor erfgoedbeschermers, architecten, planologen en bouwers in heel Nederland.
Eerder publiceerden Ronnes en Van Elburg Amsterdam sloopt. Afbraak in de hoofdstad in de 21ste eeuw bij dezelfde uitgeverij.

Auteurs
Hanneke Ronnes is historicus en antropoloog. Zij werkt bij Cultuurwetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam en is bijzonder hoogleraar bij Kunstgeschiedenis en Landschapsgeschiedenis aan de Universiteit Groningen. Wouter van Elburg is architectuurhistoricus. Hij promoveerde in 2022 aan de Universiteit van Amsterdam op een proefschrift over woonhuistypologie tussen 1550 en 1950. Hij is onderzoeker bij Vereniging Hendrick de Keyser en docent aan de Universiteit van Amsterdam.

Sloop. Utopie en protest in Amsterdam van 1800 tot nu (2024), Hanneke Ronnes en Wouter van Elburg. 238 pagina’s, 146 illustraties. Uitgeverij Panchaud, Amsterdam. ISBN 978-90-831136-9-2

Trefwoorden

boek panchaud amsterdam hanneke ronnes sloop wouter van elburg

1	Uitbreiding geeft rijtjeswoning ruimte en kleur dinsdag, 15 oktober
2	Serge Schoemaker Architects ontwerpt villa met zicht op Zwitserse rivierdal woensdag, 16 oktober
3	Arons en Gelauff en Basic City combineren wonen en sport in ACE Amsterdam woensdag, 16 oktober
4	Raad van State geeft groen licht voor verbouwing Amsterdam Museum woensdag, 16 oktober
5	MVRDV presenteert foto's van Tripolis-Park donderdag, 17 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Boek belicht hedendaagse sloopwoede in Amsterdam

14 januari 2022

Architectuur uit de jaren tachtig: behouden of niet?

2 juli

De gebouwde omgeving is een beschreven blad

2 februari 2021

Boek Architecture Repurposed gepresenteerd tijdens Avond met Office Winhov

4 september

Ontwerpen met hergebruikte materialen centraal in boek Reuse to Reduce

15 mei 2023

Oude Heineken Hoek aan Leidseplein in Amsterdam gesloopt

17 januari 2022

Sloop Bijlmerbajes begint vandaag

3 oktober 2018

Robbrecht en Daem dreigt gemeente en Boijmans met rechter om sloop vleugel

3 september

Den Haag maakt weg vrij voor sloop SoZa-gebouw Herman Hertzberger

15 december 2023

Publicatie rond circulaire sloop en transformatie van ZIN in Brussel

13 november 2023

Lancering 'marktplaats' voor grote bouwdelen uit slooppanden

1 september 2023

Bezorgde Rotterdammers: stop met sloop betaalbare woningen

10 oktober 2022

Sloopverbod

13 september 2022

Oostvleugel gesloopt voor toekomstig POST Rotterdam

16 mei 2022

Provincie Gelderland start circulaire sloop Prinsenhofgebouw

8 april 2022

Gevel KPMG-gebouw mag worden gesloopt

22 maart 2017

Hubert-Jan Henket komt in actie tegen sloop tuinpaviljoen Boijmans

3 december 2021

Boek belicht Meelfabriek op te transformeren terrein Rotterdam

10 februari 2023

Materialen uit flatgebouw Ivoordreef Utrecht keren terug in nieuwbouw op dezelfde plek

23 februari 2023

Vroeg woonhuis Michel de Klerk gered van de sloop

6 februari 2019

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Heldentoren is nieuwe blikvanger in Knokke-Heist

1 uur geleden

Opvallend aan het woningbouwproject zijn de zeventig meter hoge toren en de keramische gevelbekleding. De Heldentoren is ontworpen door Neutelings Riedijk Architecten; de uitvoerende architect was Bureau Bouwtechniek.

MVRDV presenteert foto's van Tripolis-Park

Vandaag, 11:00

Het bureau heeft een deel van het door Aldo en Hannie van Eyck ontworpen kantoorcomplex Tripolis gerenoveerd en verbonden met een langgerekte nieuwbouw langs de ringweg A10.

Arons en Gelauff en Basic City combineren wonen en sport in ACE Amsterdam

Gisteren, 13:44

Eind dit jaar wordt gestart met de bouw van een gecombineerd woon- en sportcomplex op de plek van het voormalige Tennispark Sloterpark in Amsterdam.

Raad van State geeft groen licht voor verbouwing Amsterdam Museum

Gisteren, 11:37

De verbouwing van het Burgerweeshuis, waarin het Amsterdam Museum huist, mag doorgaan.

Expositie 'Bold city, brave desicions' verhuisd naar Groningen

3 uur geleden

Na een eerdere vertoning dit jaar in het Oostenrijkse Graz is de expositie Bold city, brave decisions verhuisd naar de stad waar ze over gaat.

Kabinet wil 25 miljoen ophalen voor geluidsisolatie rond Schiphol

Vandaag, 12:24

Het kabinet wil 25,5 miljoen euro ophalen bij luchtvaartmaatschappijen om gevels van huizen rond Schiphol te isoleren tegen geluid.

Groot deel Brabant wordt Van Gogh Nationaal Park

Gisteren, 14:33

Staatssecretaris Jean Rummenie heefteen ongeveer 100.000 hectare gebied officieel de status van Nationaal Park gegeven.

Vattenfall stapt af van plan voor biomassacentrale Diemen

Gisteren, 09:29

In plaats daarvan kijkt het bedrijf of het huizen duurzaam kan verwarmen met onder andere geothermie en restwarmte.

Restauratie Domtoren belicht in boek

15 oktober, 1:50

Maandag is met het plaatsen van het laatste blok steen de jarenlange restauratie van de Domtoren in Utrecht afgerond.

Transacties huurmarkt fors omlaag, terwijl huurprijzen oplopen

15 oktober, 10:34

De NVM becijfert dat er in het derde kwartaal slechts ruim zesduizend ‘kale’ huurwoningen zijn verhuurd, bijna negentien procent minder dan in dezelfde periode vorig jaar.

Ga naar het nieuws-archief