CirCleaner, een systeem dat plastic en ander afval opvangt uit het oppervlaktewater

Eb en vloed bepalen het formaat van Getijdenpark Keilehaven

19 augustus 2024, 12:10

Vorige maand is in Rotterdam officieel het Getijdenpark Keilehaven geopend. Naar ontwerp van De Urbanisten is het havenbekken in de Keilehaven getransformeerd tot een park met terrassen die onder invloed van eb en vloed al dan niet onder water staan. Niet alleen trekt de werking van het getij nieuwe natuur aan, ook wordt de dynamiek van de rivier beter ervaarbaar in een stedelijk gebied als Merwe-Vierhavens.

Door de open verbinding naar zee stijgt en daalt het water in de Keilehaven twee keer per dag zo’n anderhalve meter. Het getijdenpark bestaat uit negen terrassen die vanaf de kop van de haven richting de monding steeds groter in maat en schaal worden. De terrassen zijn aangelegd op verschillende hoogtes, die door het getij wel, niet of deels onder water komen te staan.

Delen van het park zijn bij eb wel zichtbaar en toegankelijk, maar bij vloed niet. Het formaat van het park wisselt daardoor met het tij. Deze dynamiek heeft een aantrekkende werking op planten, vissen, kleine waterdiertjes, insecten en vogels aan die op de grens van zoet en zout leven. Zo vinden dieren als lepelaars, palingen en stekelbaarzen er voedsel en rust.

Estuarium
Bovendien wordt dankzij de getijdenwerking het karakter van het landschap waarin Rotterdam ligt zichtbaar gemaakt voor een breed publiek. Het oorspronkelijke landschap in de Maas-Rijndelta is een estuarium, waarvan de bijbehorende getijdendynamiek door de ontwikkeling van Rotterdam als havenstad is beteugeld. De oevers van de Maas zijn veelal hard en voor de scheepvaart worden de vaarwegen op diepte gehouden.

De Keilehaven is juist ondieper gemaakt, waardoor er licht komt op de bodem; een voorwaarde voor waterplanten en voor scheldieren en vissen om zich te vestigen. De terrassen die regelmatig onder water lopen, creëren onderwaterleven en naadloze natuurlijke overgangen naar hoger gelegen gebieden. Deze dynamiek bevordert niet alleen de ecologische diversiteit, maar versterkt ook de educatieve en recreatieve waarde van het park. Veel van de vegetatie in het park vestigt spontaan, geholpen door de getijdendynamiek, wat leidt tot een natuurlijke successie, aldus De Urbanisten.

Voor de aanleg van het getijdenpark is materiaal dat elders in de stad vrij is gekomen opnieuw gebruikt. Zo komen de natuurstenen kadekeien van het Noordereiland. Om de haven te dempen is 10.000 ton overtollig zand uit het Museumpark gebruikt en er zijn duizenden afgedankte betonstraatstenen uit de Agniessebuurt naar de Keilehaven verhuisd om de schanskorven te vullen.

Onderwaterlandschap
Onder water zijn twee bomen geplaatst die elders bij een storm zijn omgewaaid. Zij dragen bij aan een nieuw onderwaterlandschap voor vissen en andere dieren. Verdiepte zones en het gebruik van hergebruikt materiaal, zoals basalt met een lagere PH-waarde bevorderen de groei van planten en korstmossen. Deze maatregelen verbinden materiaalhergebruik direct met biodiversiteit, waardoor volgens De Urbanisten een rijkere ecologische structuur ontstaat dan met nieuw materiaal mogelijk zou zijn.

Daarnaast ligt in het water een CirCleaner. Dit is een systeem dat plastic en ander afval opvangt uit het oppervlaktewater. Hiermee wordt voorkomen dat het afval in kleinere stukjes breekt, waterdieren dit opeten en het afval naar de zee toe gaat. Het afvalvangsysteem is onderdeel van een gemeentelijk programma voor het realiseren van schonere wateren en dito zee met minder afval.

Prijs voor natuurinclusief bouwen
Bij de realisatie van het Getijdenpark Keilehaven werkten de gemeente Rotterdam en De Urbanisten samen met LIFE-financiering van de Europese Unie, Havenomgevingsfonds, Landschapstafel Hof van Delfland, Rotterdams Weerwoord, GO fonds, Rivieroevers, RIM, BRG, Groenfonds en RR Binnenstedelijke Rotte. De plasticvanger is ontwikkeld door Noria Sustainable Innovators.

Al tijdens de aanleg werd het getijdenpark onderscheiden met een prijs. Eind vorig jaar kende de Vogelbescherming het project een prijs voor natuurinclusief bouwen toe.

Trefwoorden

rotterdam merwe-vierhavens getijdenpark m4h getijdenpark keilehaven de urbanisten

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
3	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
4	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei
5	Robuust en energiezuinig depotgebouw voor Utrechtse collecties dinsdag, 13 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Getijdenpark Keilehaven beloond met prijs voor natuurinclusief bouwen

2 november 2023

Zuider Gymnasium en Fridtjof Nansenschool winnen Rotterdam Architectuurprijs 2023

7 juni 2023

Terugkijken: presentatie en talkshow Rotterdamse stadsprojecten

1 februari 2021

Herbestemming Ferro-kantoor in M4H Rotterdam gestart

9 april 2024

Rotterdam wil 2.500 woningen en andere functies in Merwehaven

24 mei 2023

Wat valt er te leren van Ministerie van Maak?

1 november 2022

Voorstel voor sociale woningbouw boven ruimtes voor makers in M4H

1 december 2022

Tien nominaties voor Rotterdam Architectuurprijs 2025

22 april

Van der Leeuwprijs 2022 toegekend aan De Voedseltuin

4 november 2022

IABR biedt caleidoscopisch beeld van duurzame toekomst

30 september 2022

Tien principes om werken en wonen succesvol te mengen

28 september 2022

Rotterdam als laboratorium voor de veerkrachtige stad

15 juni 2022

Transformatie Keilepand grotendeels afgerond

24 september 2021

Maria Vassilakou guest urban critic tijdens Stadmakerscongres 2024

31 oktober 2024

Fruitloodsen M4H verbouwd tot onderkomen brouwerij en maakindustrie

8 september 2021

Ontwikkelovereenkomst voor project Diepeveen in Rotterdam getekend

27 juli 2021

Plan voor woon-werkgebouw in M4H-gebied Rotterdam

3 mei 2021

Team Crossing Keileweg mag fabriekscomplex M4H-gebied herontwikkelen

31 maart 2021

Atelier Van Lieshout en Powerhouse Company presenteren kunstenbuurt Brutus in M4H

16 maart 2021

Definitief ontwerp voor vernieuwing Centrale Bibliotheek Rotterdam is klaar

26 november 2024

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Steven Delva over het radicaal vergroenen van onze stedelijke omgeving

20 mei 2021

Gesprek met Dirk van Peijpe over Getijdenpark M4H, De Kaai en Hofbogenpark

21 november 2024

Andere nieuwsberichten

Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML

Gisteren, 14:00

ASML, gemeente Eindhoven, Nudus en Sweco Architects hebben het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan gepresenteerd voor een mogelijke uitbreiding van ASML aan de noordzijde van de Brainport Industries Campus.

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal

15 mei, 12:15

Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

15 mei, 11:31

Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

15 mei, 10:15

In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

15 mei, 1:29

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050

15 mei, 10:04

Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes

14 mei, 5:51

De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

14 mei, 9:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.