Group A presenteert concept voor Paris Proof Stadsblok

14 juni, 10:00

In het akkoord van Parijs is afgesproken ieder jaar minder CO₂ uit te stoten. Is het mogelijk om nu al binnen de grenswaarden van 2030 voor materiaalgebonden CO₂-uitstoot te bouwen? Group A’s denktank Carbonlab heeft samen met Aveco de Bondt, DGMR, ABT-Lüning en De Urbanisten een concept voor een bouwblok ontwikkeld die laat zien dat dat inderdaad kan.

Om het bouwblok een context te geven, heeft het ontwerpteam het geprojecteerd in M4H in Rotterdam, een gebied dat helemaal getransformeerd zal zijn in 2050 – precies het moment dat we als maatschappij volgens het akkoord van Parijs CO₂-neutraal zouden moeten zijn om de opwarming van de aarde een halt toe te kunnen roepen.

Uit een eerder onderzoek van Carbonlab was al gebleken dat een bouwblok als dit – met een behoorlijke dichtheid maar zonder hoogbouw – vanuit het oogpunt van materiaalgebonden CO2-uitstoot de beste vorm biedt. In dit nieuwe onderzoek heeft het ontwerpteam gekeken of het bouwblok Paris Proof uitgewerkt kon worden. Aanvullende eisen waren dat het een solid moest worden, dus dat het eenvoudig van functie zou kunnen veranderen, dat het werkelijk energieneutraal zou zijn en dat het een absoluut minimum aan technische installaties zou hebben.

Het concept is vervolgens uitwerkt in twee vormen. “In Built to Last zijn vooral snelle vezels toegepast, zoals hennep, in Footloose zijn vooral trage vezels toegepast, zoals hout”, verklaart Group A.

Built to Last
-90 kg CO₂ / m² – Paris Proof

Het concept Built to Last is een gebouw dat is ontworpen om op locatie integraal minstens 300 jaar mee te gaan. Daarom zijn stevige en zware materialen toegepast in het ontwerp. De daarmee gerealiseerde thermische massa speelt een hoofdrol in het creëren van een comfortabel binnenklimaat. De materialen zijn te winnen en te produceren binnen een straal van 100 kilometer van de locatie. Mede daarom wordt ingezet op snelgroeiende vezels als kalkhennep en op maximaal hergebruik van bestaande reststromen.

Built to Last wordt gefundeerd op houten palen met betonnen oplangers. De begane grondvloer is een houten vloer die aan de onderzijde ingepakt is met inblaas cellulose. De begane grondvloer is voorzien van een geventileerde kruipruimte ter bevordering van de levensduur van de vloer.

Built to Last heeft kalkleemstenen kolommen, kalkleemstenen kernen, HSB-vloeren voorzien van stampleem (als een soort broodjesvloer; deze massa werkt goed beperkt geluidsoverdracht tussen appartementen en maakt het gebouw in hoge mate brandwerend). De vloer is voorzien van een stamplemen dekvloer. De gevels van Built to Last zijn uitgevoerd in kalkhennep, bij de beglazing is gekozen voor vacuümglas.

De materiaalgebonden CO2-uitstoot komt van dit concept komt nu uit op 131 kg CO₂-eq / m² BVO. De CO₂-opslag is 221 kg CO₂-eq / m² BVO. Het eindresultaat is dan een materiaalgebonden CO₂-uitstoot van -90 kg CO₂-eq / m² BVO. Daarmee is het concept nu al ruimschoots Paris Proof.

Uitgaande van dat in 2050 alle energie in Nederland 100% duurzaam opgewekt wordt, zou de materiaalgebonden CO2-uitstoot volgens het ontwerpteam in 2050 uitkomen op 6 kg CO₂-eq / m² BVO. De CO₂-opslag is 228 kg CO₂-eq / m² BVO. Het eindresultaat is dan een materiaalgebonden CO₂-uitstoot van -222 kg CO₂-eq / m² BVO. Daarmee is het concept ook in 2050 ruimschoots Paris Proof.

Footloose
-220 kg CO₂ / m² – Paris Proof

Het concept ‘Footloose’ is een gebouw dat minimaal 150 jaar meegaat en volledig de- en remontabel is volgens de circulariteitslagen van Stewart Brand. Hierdoor kan het gebouw indien nodig van locatie veranderen. De positieve eigenschappen van hout en andere biobased materialen worden maximaal benut om een comfortabel binnenklimaat mogelijk te maken met zo min mogelijk technische ondersteuning. De materialen zijn te winnen en te produceren binnen de hele EU.

Footloose wordt gefundeerd op houten palen met Accoya oplangers die naar verwachting iedere 60 jaar aandacht nodig hebben. De begane grondvloer is een houten vloer die aan de onderzijde ingepakt is met inblaas cellulose. De begane grondvloer is voorzien van een geventileerde kruipruimte ter bevordering van de levensduur van de vloer.

Footloose heeft een draagconstructie bestaande uit houten kolommen, CLT-vloeren en CLT-kernen. De vloeren zijn uitgevoerd als een droge verhoogde vloer volgens het granab vloersysteem. De gevels hebben een HSB-constructie met biobased isolatie en een houten gevelafwerking.

De materiaalgebonden CO2-uitstoot van dit concept komt nu uit op 128 kg CO₂-eq / m² BVO. De CO₂-opslag is 348 kg CO₂-eq / m² BVO. Het eindresultaat is dan een materiaalgebonden CO₂-uitstoot van -220 kg CO₂-eq / m² BVO. Daarmee is het concept nu al ruimschoots Paris Proof.

Uitgaande van dat in 2050 alle energie in Nederland 100% duurzaam opgewekt wordt, zou de materiaalgebonden CO2-uitstoot volgens het ontwerpteam in 2050 uitkomen op 12 kg CO₂-eq / m² BVO. De CO₂-opslag is 228 kg CO₂-eq / m² BVO. Het eindresultaat is dan een materiaalgebonden CO₂-uitstoot van -292 kg CO₂-eq / m² BVO. Daarmee is het concept ook in 2050 ruimschoots Paris Proof.

Voor M4H geldt dat er mobility hubs zijn voorzien en dat voor de individuele gebouwen dus geen parkeergarages nodig zijn.

“Paris Proof Stadsblok laat zien hoe Paris Proof doelen bereikt kunnen worden met de kennis van vandaag”, verklaart Group A. “Het illustreert hoe dit tot heel verschillende oplossingen kan leiden en welke kansen dit biedt voor de bouwsector en Nederland.”

Trefwoorden

group a materiaalgebonden co2-uitstoot groupa carbon based design dgmr de urbanisten carbonlab concept

1	Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2024 maandag, 2 september
2	Nominaties Woongebouw van het Jaar 2024 bekend woensdag, 4 september
3	Robbrecht en Daem dreigt gemeente en Boijmans met rechter om sloop vleugel dinsdag, 3 september
4	Team Ballast Nedam Development wint tender toren en woonblok bij Amstelstation maandag, 2 september
5	Bouw woontoren Highlight bij station Eindhoven aanstaande donderdag, 5 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Tien woningbouwprojecten en hun materiaalgebonden CO2-uitstoot

11 maart

Paris Proof zónder biogene opslag? Dat vraagt om radicale keuzes, constateert NEXT architects in onderzoek

5 juli

Houten kantoorgebouw voor BDO op bedrijventerrein Breda

28 augustus

Negen utiliteitsbouwprojecten en hun materiaalgebonden CO2-uitstoot

11 maart

Zes woningbouwprojecten van FARO en hun materiaalgebonden CO2-uitstoot

18 maart

Bouw fabriekscomplex Quooker gestart

15 mei

Afsprakenbrief getekend voor ontwikkeling multifunctioneel complex ArenaPoort West

30 april

Herbestemming Ferro-kantoor in M4H Rotterdam gestart

9 april

Nieuw hoofdkantoor voor DKG op contouren oude loods

20 september 2023

Architecten delen ervaring met CO2-reductie tijdens nieuwe editie Carbon Stories

7 september 2023

GROUP A start denktank om CO2-uitstoot projecten te reduceren

6 september 2022

Group A ontwerpt twee stadsblokken met scala aan panden voor Merwede Utrecht

10 juli

Architecten presenteren ontwerp Max Euwe Kwartier Rotterdam

21 februari 2022

Central Park-toren Utrecht klaar voor ingebruikname

21 oktober 2021

Bouwinnovatielab TNO op campus TU Delft officieel geopend

11 oktober 2021

Transformatie Keilepand grotendeels afgerond

24 september 2021

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Jurriaan van Stigt over carbon-based design

2 maart 2023

Gesprek met Boris Zeisser over wooncoöperatie De Warren

28 april 2023

Andere nieuwsberichten

Rotterdamse bureaus winnen prijsvraag voor woonwijk Landsberg am Lech

6 september, 3:47

Het winnende voorstel behelst meer dan tweehonderd betaalbare woningen in een natuurlijke en collectieve beheerde omgeving. De materialen waarmee de woningen worden gebouwd, worden geoogst op de locatie.

Houten gebouw met kasgevel voor energiecoöperatie Deltawind

6 september, 11:29

In het Zuid-Hollandse Oude Tonge is een gebouw voor energiecoöperatie Deltawind in gebruik genomen. Het houten gebouw, naar een ontwerp van RO&AD Architecten, staat op poten om eronder en rondom zoveel mogelijk groen te kunnen realiseren.

Studio Rianknop geeft woning volledig nieuw, speels en kleurig interieur

5 september, 4:03

Voor een kleine tussenwoning aan de Slatuinenweg in Amsterdam-West heeft studio Rianknop een compleet nieuw interieur ontworpen. Het resultaat is speels, kleurrijk en bevat verrassende elementen.

Bouw woontoren Highlight bij station Eindhoven aanstaande

5 september, 11:50

Naar verwachting wordt dit najaar gestart met de bouw van woontoren Highlight bij het Eindhovense Stationsplein. De 75 meter hoge toren Highlight biedt plek aan 192 huurwoningen en verschillende voorzieningen.