“Naast beton zijn installaties een grote opgave. Daar gaat tegenwoordig een derde van het bouwbudget aan op, maar dat vraagt ook heel veel materialen. Kunnen we weer gebouwen maken met veel minder installaties, zelfs bijna geen installaties meer?”
“Als je er van een afstand naar kijkt, dan gaan we opnieuw bouwen met materialen waar we tot tweehonderd jaar geleden ook mee bouwden. Kunnen we in de ventilatie, verwarming en koeling ook leren van hoe we dat vroeger deden?” De regelgeving maakt dat een grote
Adviseurs moeten de verantwoordelijkheid nemen voor de CO2-uitstoot van hun eigen discipline, dus de uitstoot van een draagconstructie en de uitstoot van de installaties.”
uitdaging, maar dat is wel waar Robichon over nadenkt.
In de transitie naar een CO
2-arme bouwpraktijk wordt van alle partijen in de bouw een maximale inspanning gevraagd. Van leveranciers wordt gevraagd dat ze andere producten ontwikkelen en die op een veel duurzamere wijze gaan produceren. Van bouwers wordt gevraagd dat ze leren om met die nieuwe materialen te werken en dat ze elektrisch en zonder afval bouwen. En Robichon kijkt nadrukkelijk ook naar de adviseurs die betrokken zijn bij projecten, zoals de constructeur en installatie-adviseur.
“Als architecten kunnen we dit niet alleen. Adviseurs moeten de verantwoordelijkheid nemen voor de CO
2-uitstoot van hun eigen discipline, dus de uitstoot van een draagconstructie en de uitstoot van de installaties. Adviseurs zouden daarvoor eigen CO
2-budgetten moeten krijgen.”
Daarbij moeten we integraal blijven werken, oppert Robichon. Als een slanker gebouw door bijvoorbeeld dwarsventilatie veel minder installaties nodig heeft, dan kan dat wellicht interessanter zijn dan een dikker gebouw dat weliswaar minder gevel heeft maar ook veel meer installaties vraagt.
Gaat het ons lukken om in 2050 bijna CO
2-neutraal te bouwen? Robichon weet het nog niet: “Het gaat lastig worden, maar we moeten er alles aan doen.”
“Zelf vraag ik me ook weleens af of we ook niet wat minder moeten bouwen, of kleiner”, sluit hij af. “De huidige vertraging bij projecten is vervelend, maar is misschien ook zo slecht nog niet. Het geeft ons tijd om er langer over na te denken en ook de materialisering ervan opnieuw te bekijken.”