Een opgang voor mensen en dieren

Regentuin

Voorstel Bergselaan vanaf het park gezien

Voorstel Bergselaan vanaf maaiveld gezien

Voorstel Ammersooiseplein

BureauVanEig presenteert het ontwerp van opgangen naar het Hofbogenpark

27 februari 2024, 11:14

Op het viaduct van de vroegere Hofpleinlijn in Rotterdam, bekend als de Hofbogen, start vanaf 2025 de aanleg van het Hofbogenpark. BureauVanEig heeft het ontwerp gemaakt voor de transparant en utilitair ogende opgangen vanaf maaiveld naar het dak van het bouwwerk: ‘De sokkels van de Hofbogen’.

Het voormalige spoorwegviaduct De Hofbogen heeft een lengte van 1,9 kilometer en een breedte van 6 meter. De Hofbogen werd in 1908 in gebruik genomen als onderdeel van de spoorlijn tussen station Rotterdam Hofplein en Scheveningen. Het viaduct, sinds 2002 een rijksmonument, strekt zich uit tussen het Hofplein in het centrum van Rotterdam en de Gordelweg.

Het viaduct is een innovatieve boogconstructie met 189 overspanningen uit gewapend beton. De constructie lijkt massief, maar is feitelijk hol. De brede staanders zijn op verschillende manieren afgewerkt met natuursteen. Bij oplevering was het idee dat de bogen open zouden blijven, maar al snel raakten vele gevuld met bedrijfsruimten. Ook nu nog bevinden zich onder de meeste bogen horecagelegenheden, winkels en opslagruimten.

Hofbogenpark
Sinds 2010 heeft het viaduct definitief geen spoorfuctie meer; tien jaar later presenteerde De Urbanisten het schetsontwerp voor het Hofbogenpark, dat het bureau in samenwerking met DS Landschapsarchitecten en De Dakdokters maakte. Het plan, dat in 2025 zijn uitvoering krijgt, voorziet in een langgerekt, klimaatadaptief park met perrons en veel ruimte voor zowel flora als fauna.

In 2021 won BureauVanEig de architectenselectie voor de opgangen naar het Hofbogenpark. Onlangs heeft het bureau het ontwerp van de zes tot zeven opgangen gepresenteerd. Over het gehele traject komt om de 250 meter een opgang. Sommige bevinden zich in de bestaande gebouwen langs de lijn, zoals bijvoorbeeld in het voormalige station Bergweg. BureauVanEig ontwerpt de buitenopgangen.

Verschillende trappen
Crimson architectural historians heeft, na een uitgebreid onderzoek naar de monumentale waarde van de Hofbogen, geadviseerd om de toevoegingen luchtig en transparant te houden. Het voormalige spoorviaduct, een bijzondere verschijning in dit deel van Rotterdam, blijft dan goed afleesbaar.

Het voorstel voor de opgangen, dat BureauVanEig ‘De sokkels van de Hofbogen’ noemt, zijn tegelijkertijd verfijnd en utilitair ogende trappen, die landen op een stenige sokkel. De sokkels leggen een relatie met de monumentale, natuurstenen staanders van de bogen en worden per locatie net iets anders vormgegeven. De landing is drie treden hoog en ook bruikbaar als zitelement.

Het architectenbureau ontwierp drie rechte trappen, twee wenteltrappen en voor de locatie aan de Gordelweg een lift waar omheen een bordestrap wikkelt. Ook op andere plekken komen liften, meldt BureauVanEig. Bovenaan gaan de traphekken over in een poort, die met haar boogvorm aansluit bij de Hofbogen. De rechte trappen krijgen een dergelijke poort ook bij het maaiveld.

Voor mensen en dieren
De kleur van de trappen is bleekgroen, aansluitend bij de kleur van de voormalige portalen van de lijn. “Het is een utilitaire kleur met een glimmertje erin”, legt BureauVanEig uit. Een zwarte bies markeert de traptreden, wat niet alleen een esthetisch accent geeft, maar ook prettig is voor slechtziende mensen. De zwarte leuning tekent zich eveneens duidelijk af, aldus het architectenbureau.

Er is sterk rekening gehouden met ruimte voor dieren, ook in het ontwerp van de opgangen. In de stenige kolommen komen insectengaten en nestkasten. In het midden van de rechte steektrappen vormt een brede bak met beplanting de weg omhoog en omlaag voor bijvoorbeeld padden en egels. De bak is zo vormgegeven dat hij dieren genoeg ruimte en beschutting biedt.

“Deze combinatie van trap en dierenopgang is een primeur”, stelt BureauVanEig. “Het kan jaren duren voordat de eerste egel de stap durft te zetten. Daar kijken we allemaal enorm naar uit.”

Samenwerking
De opgangen worden ontworpen in nauwe samenwerking met de gemeente als opdrachtgever en het ontwerpteam van het Hofbogenpark onder leiding van de Urbanisten. De Dudokgroep is eigenaar van de Hofbogen.

Trefwoorden

park herbestemming rotterdam trap opgang hofbogen ds landschapsarchitecten rotterdam-noord hofbogenpark de urbanisten crimson architectural historians transformatie de dakdokters bureauvaneig

1	EGM architecten over uitwerking ontwerp Fenix: “Het was echt teamwork” woensdag, 16 juli
2	CO2-gestuurd ontwerpen is efficiënt ontwerpen. Levert dat ruimtelijk nog wat op? Jazeker! dinsdag, 15 juli
3	Aquon – transparant laboratorium met in houten hart plek voor ontmoeting dinsdag, 15 juli
4	ASML op schema voor uitbreiding in Eindhoven woensdag, 16 juli
5	Benthem Crouwel en Snøhetta geven eerste indruk van Huis van Cultuur en Bestuur Eemsdelta maandag, 14 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

‘Onze gezamenlijke denk- en verbeeldingskracht zijn harder nodig dan ooit’

29 juni 2022

Rotterdam als laboratorium voor de veerkrachtige stad

15 juni 2022

‘Zonder biodiversiteit loopt de stad vast’

8 juni 2022

Aanleg Hofbogenpark Rotterdam start in 2025

10 november 2023

Tijdelijke remise Museumtramlijn Amsterdam met verrassende ornamentiek

6 mei

Hofbogenpark wordt langste en smalste dakpark van het land

11 december 2020

Wethouder Lansink over sloop Luchtsingel: 'Veiligheid gaat boven alles'

24 oktober 2024

Rotterdam gestart met metamorfose Hofplein naar groen stadsplein

15 april

BureauVanEig ontwerpt opgangen Hofbogenpark

10 juni 2021

Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum

22 september 2023

Blok met appartementen als inbreiding voor naoorlogse wijk Vijfhuizen

22 juni 2023

ZUS over sloop Luchtsingel: ‘Dit noemen we sociaalkapitaalvernietiging’

22 oktober 2024

BureauVanEig geeft Weesper portiekflats opfrisbeurt

17 november 2022

Historische Tramhuis in Rotterdam ondergaat transformatie

27 mei 2024

Een moderne portiersloge voor de historische Westergasfabriek

2 juli 2020

Galerijflats in Alkmaar opgefrist en flink verduurzaamd

24 april 2020

Gevels van winkelblok aan de Lijnbaan vernieuwd

23 augustus 2019

Fietsenstalling en ontmoetingsplaats voor campus TU Delft

21 maart 2019

Fort bij Krommeniedijk uitgebreid met 'kijkkoepel'

26 april 2018

Eindgemaal reageert op architectuur binnen plan-Berlage

9 augustus 2017

'Jonge' Abe Bonnema Prijs voor Marjolein van Eig

17 november 2014

Toon alles

Andere nieuwsberichten

VORM ontwikkelt laatste twee kavels Eenhoorngebied Amsterdam

Gisteren, 14:24

Op de kavels worden onder de projectnaam Portico twee bouwblokken met in totaal 88 woningen gerealiseerd. Marcel Lok_Architect en Studio Blad (landschap) zijn verantwoordelijk voor het ontwerp.

Multifunctioneel gebouw Floating Gardens in Sloterdijk biedt plek aan woningen en een IKC

Gisteren, 12:18

In het gebouw zijn 192 appartementen en een IKC ondergebracht. Het gebouw en de woningen zijn ontworpen door Orange Architects, Bureau Rowin Petersma ontwierp de ‘alles-in-één-school’.

Architectenweb Sportzomer: Vincent van Heesch is een fanatiek tennisser

Gisteren, 09:15

Architectenweb interviewt deze zomer architecten die naast hun werk fanatiek sporten of een bijzondere sport beoefenen. In de tweede aflevering spreken we met Vincent van Heesch, die vaak op de tennisbaan is te vinden.

Powerhouse Company presenteert opgeleverde woontoren Nelson in Arnhem

16 juli, 11:46

Aan de voet van de Nelson Mandelabrug in Arnhem is woontoren Nelson opgeleverd. De door Powerhouse Company ontworpen diamantvormige toren biedt plek aan 93 woningen.

Provincie komt bij BAM en SPIE uit voor onderhoud aan Zeelandbrug

Gisteren, 13:39

Zeeland opende de aanbesteding in januari, maar geen partij meldde zich voor de klus.

Meerderheid Limburgers houdt rekening met nieuwe overstromingen

Gisteren, 10:35

Bijna driekwart van de Limburgers denkt dat hun provincie de komende vijf jaar weer te maken krijgt met wateroverlast zoals overstromingen en stortbuien.

ASML op schema voor uitbreiding in Eindhoven

16 juli, 12:31

Het concern heeft in Eindhoven grond gekocht en wil begin 2026 starten met de bouwwerkzaamheden.

Organisaties: compensatie natuur Maasvlakte II onvoldoende

16 juli, 9:17

Zeven natuurorganisaties stapten in 2022 naar de rechter om het kabinet te dwingen de natuur te herstellen in een Europees beschermd natuurgebied voor de kust van Zeeland en Zuid-Holland.