Architect Lesia Topolnyk: ik moedig iedereen aan om te gaan protesteren

2 maart 2022, 13:49

Door de Russische invasie van Oekraïne heeft het leven van architect Lesia Topolnyk een andere wending genomen. De in Rotterdam werkzame Oekraïense, die onder meer de Nederlandse en internationale editie van Archiprix 2019 won, is zeer bezorgd over haar familie en thuisland, maar toont zich strijdbaar. Architectenweb sprak met haar. “Ik denk dat nog steeds veel mensen zich niet realiseren hoe belangrijk het is dat deze strijd wordt gewonnen.”

Als Oekraïense raakt deze oorlog je natuurlijk direct. Hoe gaat het me je?
“Ik zou willen dat ik dit nooit had meegemaakt, al vind ik het geen moment voor zelfmedelijden, maar voor actie. Het lijkt alsof je nu in een andere realiteit leeft, waarin alles wat je voorheen belangrijk vond zijn waarde heeft verloren. Tegelijk realiseer je je wat je het meest dierbaar is en welke dingen het waard zijn om voor te leven.

Vooral de eerste dagen waren erg moeilijk. De invasie kwam als een schok, iets wat je jezelf totaal niet voor had kunnen stellen. Er heerste onder Oekraïners een hoop teleurstelling en desillusie. We wisten bovendien niet wat we moesten verwachten, zou het hele land worden vernietigd? En het was erg moeilijk om mijn dierbaren daar te zien, het zou immers de laatste keer kunnen zijn.

Mijn ouders, die in Dnipro wonen, hebben besloten om te blijven waar ze zitten. Het is hun thuis, onze hele familie woont er en ze zijn bereid ervoor te vechten. Tegen mij stelden ze zich vrij positief op, omdat ze mij niet willen verontrusten, maar ik vind die kalmte en acceptatie van het feit dat dit de laatste dag van hun leven kan zijn ook zeer beangstigend. Dat ons leger en bevolking de Russische invasie weten te vertragen, is wel een enorme geruststelling voor me en het geeft me veel energie.”

Is je familie op dit moment in orde?
“Ik weet niet wie er momenteel in orde is in Oekraïne. Voor iedereen is het een tragedie. Mensen worden van hun jeugd, dromen en levens beroofd. Mijn ouders blijven optimistisch omdat ze wel móeten geloven dat deze situatie snel voorbij is, maar we weten gewoon niet wat er staat te gebeuren, wat iedere nacht zal brengen.

Omdat het Kremlin er door alle tegenstand van Oekraïners niet in slaagt om steden te veroveren (al claimt het Russische leger woensdag dat de stad Cherson is ingenomen, RW), is het begonnen met bombarderen. Daarbij is de Russische regering niet selectief; de bommen treffen ziekenhuizen, scholen, woningen, noem maar op. Mensen slapen in schuilkelders, veel van hun zelfs zonder water en voedsel, en op straat zie je nauwelijks iemand. Je kunt je telefoon daar ook niet gebruiken trouwens. Toch zijn mensen hoopvol en dankbaar voor alle steun die ze vanuit de hele wereld krijgen.”

Ik zie dat je al een week erg druk bent op social media, je deelt bijna onafgebroken beelden van de oorlog en links naar websites waar mensen geld kunnen doneren. Is dat alles wat je in deze situatie kunt doen of help je ook op andere manieren?
“Social media zijn erg belangrijk in deze situatie, omdat ze mensen in Oekraïne en het Westen rechtstreeks met elkaar verbinden. Oekraïners merken op die manier dat ze gesteund worden, mensen in andere landen horen en zien wat er op dit moment in Oekraïne gebeurt. Dat zijn hele belangrijke zaken, evenals het besef dat wat er in Oekraïne gebeurt ook van groot belang is voor andere landen in Europa. Het gaat hier om waarden, vrijheid, menselijkheid, samenwerking.

Wij, Oekraïners en mensen die ons steunen, gaan naar demonstraties om onze stem te laten horen. Dat helpt om politici ertoe te bewegen om andere beslissingen te nemen. Duitse politici wisten dankzij een protest in Berlijn, waar 100.000 mensen de straat op gingen, dat ze gesteund werden in de beslissing om wapens aan Oekraïne te leveren. Oekraïners zien dat ook en krijgen daar weer energie van om te vechten. Ik zou iedereen willen aanmoedigen om te gaan protesteren.

Als gemeenschap verzamelen we ook goederen in Nederland om naar Oekraïne te brengen. Zelf doneer ik veel op het moment, zowel het Oekraïense leger als de bevolking kan alle steun gebruiken. Je kunt al gelang je voorkeur aan allerlei zaken doneren, of je nu journalisten wilt helpen, dieren, kinderen, de LGBTQ+-gemeenschap of wat dan ook. Alles telt. Ik probeer ook grote bedrijven te benaderen. Zij kunnen invloed uitoefenen, door zich bijvoorbeeld terug te trekken uit Rusland of de samenwerking met Russische autoriteiten te verbreken.”

Dat laatste gebeurt natuurlijk ook al en Westerse landen hebben sancties aangekondigd tegen Rusland. Denk je dat dit alles genoeg is om de oorlog te stoppen of is er meer nodig?
“Ik denk dat nog steeds veel mensen zich niet realiseren hoe belangrijk het is dat deze strijd moet worden gewonnen, niet alleen voor Oekraïne, maar voor de vrede in heel Europa. Bij de bezetting van de Krim in 2014 en het neerslaan van de revolutie in Belarus vorig jaar is Europa al te naïef én passief geweest. Ik weet dat Nederlandse bedrijven zijn blijven samenwerken met gesanctioneerde Russische organisaties, daarmee ondermijnen ze de Europese macht. Als Oekraïne valt, zal dat zeer tragische consequenties met zich meebrengen, inclusief bedreiging van de democratie.

Ook de passieve politieke houding van Nederlandse architectenbureaus vind ik zeer teleurstellend. Op social media roepen ze wel van alles over duurzaamheid en de bijbehorende VN-doelen, maar ze durven zich uit angst voor hun zakelijke contracten in onder meer Rusland niet uit te spreken over vrijheid. Op dit moment is het vooral belangrijk dat iedereen samen optrekt tegen de agressie van het Kremlin, daarom is het cruciaal om te stoppen met alle vormen van zakendoen waarvan de Russische regering profiteert, totdat ze ophoudt met haar agressie tegen andere landen.”

Lesia Topolnyk won Archiprix Nederland en Archiprix International 2019 met haar afstudeerproject Un-United Nations Headquarters, een reactie op de politieke crisis na de bezetting van de Krim door Rusland. Verder behoort Topolnyk samen met ABT en Obscura tot de winnaars van de prijsvraag Sublieme Schoonheid | sublieme duurzaamheid voor verduurzaming van monumentale stadskerken.

Trefwoorden

lesia topolnyk oekraine rusland oorlog archiprix

1	Realisatie omvangrijk houten gebouw van Nudus voor Havenbedrijf Rotterdam stap dichterbij woensdag, 20 november
2	Museum Kruithuis ’s-Hertogenbosch officieel geopend na zorgvuldige transformatie dinsdag, 19 november
3	Team onder leiding van KAAN Architecten ontwerpt geavanceerd onderzoeksgebouw in Lausanne maandag, 18 november
4	Een houten villa genesteld in het bos donderdag, 21 november
5	Sereen toevluchtsoord hoog boven de stedelijke drukte woensdag, 20 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Hebben jullie werk voor gevluchte Oekraïense architecten, ontwerpers en tekenaars? Deel jullie vacature dan nu gratis op Architectenweb.nl!

6 april 2022

Ministerie van OCW geeft subsidie aan Panorama Oekraïne

14 december 2023

Programma over wederopbouw Oekraïne in Pakhuis de Zwijger

1 februari

Nederlandse bureaus stoppen in Rusland en Oekraïne en maken zich zorgen over iedereen die door de oorlog wordt geraakt

1 maart 2022

Video: 'rijdend' gesprek Rijksbouwmeester en Archiprix-winnares

10 januari 2020

Jonge architecten presenteren ontwerpstudies toekomst Maritiem Museum

25 januari 2022

Ontwerpen voor verduurzaming iconische stadskerken gepresenteerd

21 oktober 2021

Archiprix 2019: twee winnaars, vier eervolle vermeldingen

24 juni 2019

Twee Nederlandse winnaars Archiprix International

8 mei 2019

Vastgoedbedrijven zoeken naar ruimte voor opvang Oekraïners

21 maart 2022

Staatssecretaris: alle opties grootschalige opvang Oekraïners onder de loep

25 maart 2022

Shortlist Prix de Rome Architectuur 2022 bekend

12 april 2022

Oekraïense en Nederlandse ruimtelijke professionals bouwen netwerk voor wederopbouw Oekraïne

15 november 2022

Tentoonstelling finalisten Prix de Rome 2022 geopend

17 november 2022

Floris Alkemade schenkt geld Maaskantprijs aan ontwerpend onderzoek Oekraïne

24 februari 2023

Jaaroverzicht 2022: terugkeer minister van ruimte, oorlog in Oekraïne en een open brief

23 december 2022

Lesia Topolnyk wint Prix de Rome Architectuur 2022

2 december 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Meerstemmige geschiedenis en toekomst architectuur centraal tijdens symposium

Gisteren, 15:50

Op maandag 2 december organiseert Arcam in Pakhuis de Zwijger Amsterdam het symposium Hervertellingen. Het symposium draait om het meerstemmiger maken van de geschiedenis en toekomst van de Amsterdamse architectuur.

Tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen en starters in Eemnes

Gisteren, 13:46

In Eemnes zijn ruim veertig tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen en jonge starters naar ontwerp van Studio Selva opgeleverd. Met name in het ontwerp voor openbare ruimte naar manieren gezocht om het gemeenschapsgevoel te bevorderen.

De Warren ontvangt Ammodo Architecture Award

Gisteren, 10:48

De Ammodo Architecture Award is een nieuwe internationale architectuurprijs om de wereldwijde ontwikkeling van toonaangevende sociaal en ecologisch verantwoorde architectuur te stimuleren.

Een houten villa genesteld in het bos

21 november, 5:31

Het ontwerp van Kumiki Architecture voor Bosvilla Oostvoorne is erop gericht dat de familiewoning als het ware opgaat in de natuur. De volumes van de benedenverdieping liggen iets verzonken en de gevel is bekleed met gebrand hout.