Floris Alkemade

24 september 2018, 19:28

Na een periode werkzaam zijn geweest bij OMA, waar hij ook zeven jaar partner was, richtte Floris Alkemade in 2008 zijn eigen bureau op: FAA. Sinds drie jaar is hij Rijksbouwmeester en organiseerde hij in die hoedanigheid drie prijsvragen: A Home Away From Home, Who Cares, en Brood en Spelen. In het videoportret hieronder vertelt hij wat hem drijft.

https://youtu.be/JjNUcwCKNUc

Toen Floris Alkemade drie jaar geleden aantrad als Rijksbouwmeester leek die rol uitgespeeld. Nederland was ‘uitgebouwd’, zoals zijn voorganger Frits van Dongen het had verwoord. Bij grote overheidsopdrachten tekende de Rijksbouwmeester allang niet meer mee, die opdrachten werden immers aanbesteed. De Rijksgebouwendienst had zichzelf opnieuw uitgevonden als Rijksvastgoedbedrijf. De enige rol die voor de Rijksbouwmeester leek te zijn overgebleven was te adviseren bij de verkoop van rijksvastgoed.

De ‘adviserende’ functie van de Rijksbouwmeester vatte Alkemade echter heel breed op. Ons land staat voor tal van grote maatschappelijke opgaven met een ruimtelijke component, zoals de klimaatverandering, de energietransitie, krimp, en dergelijke. In de visie van Alkemade kunnen juist architecten een cruciale bijdrage leveren in het oplossen van deze opgaven. Sterker nog: wat hem betreft is dat waar architectuur in de kern over gaat.

Zonder dat hem dat gevraagd was lanceerde hij daarom de ene na de andere prijsvraag. Beginnen met ‘A Home Away From Home’, waar in samenwerking met het COA gezocht werd naar nieuwe manieren om vluchtelingen een thuis te geven in Nederland. Vervolgens lanceerde hij ‘Who Cares’ waarin ingezoomd werd op de vernieuwing van de zorg in naoorlogse wijken. En afgelopen jaar organiseerde hij ‘Brood en Spelen’, waarin architecten uitgedaagd werden om samen met boeren en andere partijen nieuwe toekomsten te formuleren voor het platteland. Want op het platteland stapelen de problemen zich op: een vergrijzende en krimpende bevolking, en een landbouw en veeteelt die door de nadruk op productie en export de grond uitput en vervuilt, dieren onethisch behandelt, en voor enorme gezondheidsrisico’s zorgt voor de boeren, de omwonenden en steeds vaker ook de maatschappij als geheel.

De jury heeft grote waardering voor de zichtbaarheid van Alkemade. Overal levert hij bijdragen: in de geschreven media, op de radio, op bijeenkomsten. Maar de jury vindt het vooral knap hoe Alkemade in korte tijd zoveel voor elkaar heeft gekregen en dat hij niet alleen belangrijke thema’s, zoals de opvang van vluchtelingen en de toekomst van het platteland, heeft geagendeerd, maar door grote groepen architecten hierop te zetten hier ook een multitude aan visies aan heeft weten te koppelen, waarvan een deel in wat voor vorm dan ook hopelijk ook realiteit wordt.

Alkemade doet echter veel meer. Het rijksvastgoed wordt niet verkocht aan de hoogste bieder, want in zijn optiek moet dat vastgoed - dat ooit door ons allen gefinancierd is - ook in zijn nieuwe functie een positieve bijdrage leveren aan onze maatschappij. Ook was hij dit jaar een van de curatoren van de Internationale Architectuurbiënnale in Rotterdam, leidt hij het lectoraat ‘Tabula Scripta’ aan de Academie van Bouwkunst in Amsterdam, en heeft hij ook nog een eigen architectenbureau.

Een belangrijke kracht in de ontwikkeling van het vakgebied, stelt de jury. Floris Alkemade heeft rijksbouwmeesterschap nieuw leven ingeblazen.

Trefwoorden

2018 rijksbouwmeester floris alkemade floris alkemade architect architect van het jaar nominatie

1	Eerste grootschalige houten woongebouw van Rotterdam opgeleverd dinsdag, 13 mei
2	Office Winhov en Office Haratori herinterpreteren wederopbouw in ontwerp woontoren Opportuna woensdag, 14 mei
3	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
4	Parametrisch ontworpen lattengevel golft rond Wolder Huus voor Sport en Cultuur maandag, 12 mei
5	Robuust en energiezuinig depotgebouw voor Utrechtse collecties dinsdag, 13 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Prijsvraag voor vernieuwing op het platteland gelanceerd

21 februari 2018

Prijsvraag WHO CARES levert 174 inzendingen op

17 maart 2017

Prijsvraag over zorg en naoorlogse wijken

15 september 2016

Rijksbouwmeestercongres over gedeelte ruimte

13 oktober 2016

Twaalf genomineerden ‘a Home away from Home’

13 april 2016

Nominaties ‘Architect van het Jaar 2018’ bekend

25 september 2018

Ideeën over huizen voor vluchtelingen gezocht

18 december 2015

Floris Alkemade start als Rijksbouwmeester

31 augustus 2015

Floris Alkemade lector AvB Amsterdam

9 oktober 2014

In beeld: Tabula Scripta Tokyo

1 november 2024

Floris Alkemade schenkt geld Maaskantprijs aan ontwerpend onderzoek Oekraïne

24 februari 2023

Meer liefde

13 december 2022

Ontwerpen aan een houdbare, regeneratieve en inclusievere wereld

8 december 2022

Floris Alkemade ontvangt Grote Maaskantprijs in stadhuis Rotterdam

3 november 2022

Dutch Design Week 2021: zoektocht naar nieuwe waarden

22 oktober 2021

Rijksbouwmeester Francesco Veenstra: we moeten moedige keuzes maken

18 oktober 2021

Terugkijken: Rijksbouwmeester Floris Alkemade in Zomergasten

19 juli 2021

Floris Alkemade eerste gast in nieuw seizoen Zomergasten

28 juni 2021

De gebouwde omgeving is een beschreven blad

2 februari 2021

Video: afsluitende talkshow Panorama4daagse

25 september 2020

Floris Alkemade blijft tot 1 september 2021 Rijksbouwmeester

17 september 2020

Floor Milikowski: stimuleer innovatie in de regio

25 augustus 2020

Floris Alkemade blikt terug op zijn tijd als Rijksbouwmeester

11 mei 2020

Video: debatten anderhalve-meter-samenleving en toekomst van Nederland

24 april 2020

Livecast over ontwerpen voor anderhalvemetersamenleving

20 april 2020

Zeven woonwijken gekozen voor prijsvraag Panorama Lokaal

24 oktober 2019

Rijksbouwmeester wil voormalige tbs-kliniek teruggeven aan de natuur

26 september 2019

Binnenhof: Rijksbouwmeester verwijt zichzelf gebrek aan communicatie

23 april 2019

Architectenweb netwerkevent rond de ontwikkelingen in woonzorg

26 maart 2019

Rede van Floris Alkemade bij presentatie boek ZUS over Schieblock

7 februari 2019

Architect van het Jaar Alkemade doneert aan Namenmonument

16 november 2018

Ik wens je een wild plan

9 januari 2018

Nederland en België werkveld voor IABR-tweeluik

20 april 2017

Prijsvraag voor nieuwe ingang en voorterrein AMC

28 februari 2017

Holocaustmonument: nieuw ontwerp, nieuwe locatie

19 december 2016

Strootman en Zandbelt nieuwe Rijksadviseurs

8 juli 2016

Floris Alkemade nieuwe Rijksbouwmeester

10 juli 2015

Veel Nederlandse bureaus op Moskouse shortlist

13 november 2013

Debat 'Station en stad'

18 oktober 2010

Plan voor Nieuw Binckhorst vastgesteld

6 januari 2010

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML

Gisteren, 14:00

ASML, gemeente Eindhoven, Nudus en Sweco Architects hebben het Voorlopig Ontwerp Stedenbouwkundig Plan gepresenteerd voor een mogelijke uitbreiding van ASML aan de noordzijde van de Brainport Industries Campus.

Antonia Schreiber wint Kazerne Design Award 2025 met circulair pleistermateriaal

15 mei, 12:15

Wat als koeienmest geen probleem is, maar een waardevolle grondstof? Ontwerper Antonia Vincenza Schreiber zette die gedachte om in een concreet project en is nu met ‘Local Shit’ aangewezen als winnaar van de Kazerne Design Award 2025.

Nai010 presenteert architectuurgids Gebouwen door Vrouwen in Rotterdam

15 mei, 11:31

Op zaterdag 7 juni wordt de architectuurgids Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam gepresenteerd. In het boek zijn vijftig Rotterdamse gebouwen te zien die door vrouwen zijn ontworpen, of waar ze een flinke bijdrage aan hebben geleverd.

AFFR biedt voorpremière van film Universal Language tijdens Rotterdam Architectuur Maand

15 mei, 10:15

In de film staat de Canadese stad Winnepeg centraal, maar dan in een setting dat Perzisch naast Frans de dominante taal van Canada is.

Ministerie onderzoekt oorzaak van daling nieuwbouwvergunningen

15 mei, 1:29

Het CBS meldde donderdag dat het aantal nieuwbouwvergunningen begin dit jaar met 3500 is gedaald tot 12.500 ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024.

PBL: klimaatplannen Hermans onvoldoende voor klimaatneutraal 2050

15 mei, 10:04

Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een zogenoemd position paper over het klimaatbeleid dat eind april is aangekondigd.

MOB erkent noodzaak Binnenhofrenovatie, maar hekelt geitenpaadjes

14 mei, 5:51

De milieuorganisatie is echter klaar met “geitenpaadjes” die de overheid volgens haar gebruikt om onder de eigen stikstofregels uit te komen.

Aantal vergunningen voor tijdelijke woningen weer fors gestegen

14 mei, 9:39

Om het woningtekort tegen te gaan komen er in Nederland steeds meer tijdelijke huizen bij. Vorig jaar is voor 6.166 van deze woningen een vergunning verstrekt, meldt het CBS.