Floris Alkemade start als Rijksbouwmeester

31 augustus 2015, 15:46

Architect en stedenbouwkundige Floris Alkemade gaat morgen aan de slag als Rijksbouwmeester. Hij combineert de functie (toch weer) met een actieve architectuurpraktijk.

Alkemade treedt per 1 september aan als Rijksbouwmeester en voorzitter van het College van Rijksadviseurs. Als Rijksbouwmeester moet hij zich onder meer buigen over afstoot en transformatie van rijksvastgoed, een omvangrijke opgave waar het Rijk momenteel voor staat.

Het Atelier Rijksbouwmeester ziet hij als een plek voor strategische reflectie op projecten en grote maatschappelijke thema's. Het ontwerp kan een middel zijn om actief in te grijpen.

Tot begin december zal Alkemade zich vooral wijden aan het formuleren van de agenda voor zijn rijksbouwmeesterschap, zo laat hij weten. Met zijn aantreden bestaat het College van Rijksadviseurs naast de Rijksbouwmeester uit Rients Dijkstra (rijksadviseur Infrastructuur en Stad) en Eric Luiten (rijksadviseur Landschap en Water).

Deeltijd
Alkemade combineert zijn rijksbouwmeesterschap met het werk voor zijn eigen bureau FAA en met zijn lectoraat aan de Academie van Bouwkunst in Amsterdam. Het Rijksvastgoedbedrijf is blijkbaar teruggekomen op zijn eerdere aankondiging dat de nieuwe Rijksbouwmeester voltijds in dienst zou treden.

Hoewel de functie voorheen ook in deeltijd werd vervuld, wilde men met het voltijds dienstverband voorkomen dat zelfs maar de schijn van belangenverstrengeling zou kunnen ontstaan. Alkemade's voorganger Frits van Dongen stapte op omdat hij die schijn wilde voorkomen: hij was als adviseur voor een van de mededingende consortia bij het Haagse Spuikwartier betrokken.

Praktijk
Alkemade studeerde af bij Rem Koolhaas aan de TU Delft. Daarna was hij achttien jaar verbonden aan het bureau OMA, waarvan de laatste zeven jaar als partner. Hij werkte wereldwijd aan projecten en studies, zowel op het schaalniveau van de architectuur als stedenbouw.

In Nederland werkte hij onder meer aan het nieuwe stadshart van Almere, het Paard van Troje in Den Haag en een studie naar de Deltametropool. In Lille werkte Alkemade aan het masterplan voor Euralille, een complexe gebiedsontwikkeling met daarbij een nieuw TGV-station, waarmee OMA definitief zijn naam vestigde als uitvoerend bureau.

Sinds 2008 leidt Alkemade zijn eigen bureau FAA. Hiermee werkte hij bijvoorbeeld aan grootschalige architectuurprojecten in Frankrijk, zoals het zeshonderd meter lange entrepotgebouw Macdonald in Parijs. Opvallend in Frankrijk vindt hij de grote betrokkenheid en duidelijke visie van politiek en bestuur bij ruimtelijke opgaven, iets wat volgens Alkemade in Nederland ontbreekt.

Andere aannames
Als architect gaat Alkemade telkens uit van de eigenheid van een opdracht. "Ik probeer de neiging om direct antwoorden te formuleren te onderdrukken en neem de tijd om eerst de vraag zelf te onderzoeken", legt hij uit. "Voor je ontwerpt, moet je een moment van fundamentele twijfel toelaten om de context beter te leren begrijpen en niet te snel mogelijkheden uit te sluiten."

Hij wijst verder op het grote belang van herontwikkeling. "We hebben te snel de neiging om gebouwen die hun huidige functie verliezen af te schrijven als onbruikbaar, zeker als we ze toevallig niet mooi vinden", zegt hij. "Maar als je niet te bang bent om met andere aannames te werken, en indien nodig radicale ingrepen te doen, kun je verrassend veel gebouwen uitstekend herprogrammeren en er ook nieuwe kwaliteiten aan toevoegen."

"Onze historische binnensteden kregen hun waarde doordat er eeuwenlang aan gesleuteld is; een dergelijke benadering zouden we voor gebouwen ook veel vanzelfsprekender moeten vinden", aldus Alkemade. Het Rijksvastgoedbedrijf gaf in zijn zoektocht naar de functieinvulling al aan dat het zwaartepunt van de opgave was verschoven van nieuwbouw naar transformatie naar renovatie.

Trefwoorden

floris alkemade floris alkemade architect rijksbouwmeester college van rijksadviseurs

1	Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML vrijdag, 16 mei
2	Een gevel uit treinramen voor een onderhoudsgebouw van NS dinsdag, 20 mei
3	Mecanoo presenteert ontwerp verbouwing Theater Hanzehof Zutphen maandag, 19 mei
4	Studio Hartzema presenteert plannen voor een nieuwe stad in Zeeland woensdag, 21 mei
5	Vijf genomineerden voor Willem Diehlprijs 2025 maandag, 19 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Floris Alkemade

24 september 2018

Strootman en Zandbelt nieuwe Rijksadviseurs

8 juli 2016

Rijksbouwmeestercongres over gedeelte ruimte

13 oktober 2016

Loket Knooppunten helpt Almere en Eindhoven

1 februari 2016

Annet Bertram nieuwe directeur-generaal Rijksvastgoedbedrijf

20 juni 2017

Zoektocht nieuwe Rijksbouwmeester gestart

12 maart 2015

Floris Alkemade nieuwe Rijksbouwmeester

10 juli 2015

Frits van Dongen stopt als Rijksbouwmeester

13 november 2014

CRa wil 'bereikbaarheidslabel' voor gebieden

17 mei 2017

Floris Alkemade uitgeroepen tot Architect van het Jaar 2018

8 november 2018

Overheid op zoek naar nieuwe Rijksbouwmeester

23 maart 2020

Koninklijke onderscheiding voor Floris Alkemade

31 maart 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Voormalig kantoor in Scheepvaartkwartier Rotterdam herbestemd tot woongebouw

1 uur geleden

Het herontwikkelingsproject The Caland is officieel opgeleverd. V8 Architects heeft bij de transformatie gestreefd naar een tijdloos gevelontwerp, dat aansluit bij het klassieke straatbeeld in de omgeving.

Wachten in een compositie als van Mondriaan

2 uur geleden

De eerste fase van Schiphol Lounge 2, een ontwerp van Beyond Space, is voltooid. De twee zitgebieden van de wachtruimte vertonen een harmonieuze opzet in lijnen en vlakken.

Woongebouw 70lux markeert de entree tot het stadshart van Zoetermeer

Vandaag, 12:41

Dal Architecten ontwierp het statige woongebouw 70lux met een klassieke opbouw in een hoge plint, een stedelijke laag en een torenvolume, voorzien van opvallende dieptesprongen.

Nominaties Amsterdamse Nieuwbouwprijs 2025 bekend

Vandaag, 10:37

De finalisten zijn door een publieksjury geselecteerd uit 54 nieuwbouwprojecten die tussen augustus 2023 en augustus 2024 gereedkwamen in de hoofdstad.

Zuid-Holland wil in 2027 besluit over uitbreiding Maasvlakte in zee

Vandaag, 12:23

Het havengebied is in de afgelopen zeventig jaar al twee keer vergroot door voor de westkust grote hoeveelheden zand op te spuiten.

Rekenkamer: begroting verbouwing Binnenhof ‘onrealistisch laag’

Vandaag, 09:44

Toenmalig minister Stef Blok van Wonen presenteerde het oorspronkelijk budget van 475 miljoen euro zonder dat er een ontwerp lag.

Kamer niet gerust op betaalbaarheid stadsverwarming in nieuwe wet

Gisteren, 11:36

Voor huishoudens is de mogelijkheid van hoge kosten momenteel reden om geen aansluiting op de lokale stadsverwarming te willen.

Nieuwe editie van de Architecten Wielerkoers

20 mei, 2:45

Architecten met een passie voor (interieur)architectuur én voor fietsen kunnen hun hart ophalen bij de derde editie van de Architecten Wielerkoers, op donderdag 4 september 2025.

Nieuwe Rotterdamse aanpak woningbouw: meer snelheid, minder regels en heldere keuzes

20 mei, 9:49

Met kortere procedures, minder regels en duidelijke kaders voor ontwikkelaars en bouwers wil Rotterdam sneller betaalbare woningen bouwen, zonder in te leveren op kwaliteit of duurzaamheid.