Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Copyright: Woningbouw ( Architectenweb)
Copyright: Park ( Architectenweb)
Copyright: Park ( Architectenweb)
Copyright: Park ( Architectenweb)
Copyright: Woningbouw ( Architectenweb)
Copyright: Woningbouw ( Architectenweb)
Copyright: Woningbouw ( Architectenweb)
Copyright: Shopping mall onder woningbouw ( Architectenweb)
Copyright: Oudere woningbouw ( Architectenweb)
Copyright: Shenzhen Airport ( Architectenweb)
Copyright: Shenzhen Airport ( Architectenweb)
Copyright: Shenzhen Airport ( Architectenweb)
Copyright: Shenzhen Airport ( Architectenweb)
Copyright: Horizontal Skyscraper ( Architectenweb)
Copyright: Horizontal Skyscraper ( Architectenweb)
Copyright: Shenzhen Stock Exchange ( Architectenweb)
Copyright: Shenzhen Stock Exchange ( Architectenweb)
Copyright: Shenzhen Stock Exchange ( Architectenweb)
Copyright: Shenzhen Stock Exchange ( Architectenweb)
Copyright: Shenzhen Stock Exchange ( Architectenweb)
Copyright: Maillan Hotel + Arpartment ( Architectenweb)
Copyright: Maillan Hotel + Arpartment ( Architectenweb)
Copyright: Maillan Hotel + Arpartment ( Architectenweb)
Copyright: Afsluitend diner ( Architectenweb)
Verslag van Architectenreis 2015: Shenzhen
19 november 2015, 17:20
Van 6 tot en met 12 november organiseerde Architectenweb voor veertig architecten van grotere bureaus en verschillende leveranciers een rondreis door de Pearl River Delta in Zuidoost-China. Hier bezochten we drie steden. De derde en laatste stop: Shenzhen.
“Hoe leg ik binnen mijn bureau uit wat hier gebeurt?”, vroeg een van de meereizende architecten zich hardop af bij het zien van de onstuimige stedelijke ontwikkeling van Shenzhen. Hij had de stad twee keer eerder bezocht, begin jaren negentig en begin jaren nul. Bij ieder bezoek was de stad weer onherkenbaar veranderd. Het gros van de gebouwen die er nu staan, zijn in het afgelopen decennium gebouwd.
“Je zou kunnen zeggen dat ze het groot aanpakken”, opperde een andere meereizende architect. Tegen die stelling valt inderdaad weinig in te brengen. Op alle vlakken ontwikkelt Shenzhen zich razendsnel. Wat infrastructuur betreft worden er nieuwe wegen aangelegd, nieuwe hogesnelheidslijnen, nieuwe metrolijnen en is kort geleden een nieuw vliegveld geopend. Er wordt niet één Central Business District ontwikkeld, maar twee.
Ook wat zijn groenvoorzieningen betreft zit de stad niet stil. Voor de kust is een kilometerlang park aangelegd. Met het reisgezelschap zijn we hier doorheen gefietst. En ook cultureel zit de stad niet stil. Zo organiseert de stad dit jaar opnieuw een architectuurbiënnale en wordt momenteel gebouwd aan een groot designmuseum, dat onder leiding staat van oud-NAi-directeur Ole Bouman.
Gated communities
Wat woningbouw betreft zijn overal torens van 25-35 verdiepingen te zien. Het zijn er honderden en overal worden er nieuwe bijgebouwd. De stad kent momenteel veertien miljoen inwoners, maar dat is pas het begin. Met de verschillende braakliggende gebieden in de stad en door sloop-nieuwbouw lijkt het niet ondenkbaar dat het inwonertal van de stad zich snel zal verdubbelen.
De woontorens worden meestal gebouwd in
compounds
, zoals Michiel Hulshof en Daan Roggeveen (auteurs van het boek ‘How the City moved to Mr. Sun’) het noemen. Woontorens staan hierbij in een parkachtige en autovrije omgeving, die omheind is met een hek of muur. Gated communities dus, iets waar China volgens Hulshof en Roggeveen een lange traditie in hebben. Denk bijvoorbeeld aan de verboden stad in Beijing.
De nieuwe woongebouwen in Hong Kong en Guangzhou zijn vaak zeer eenvormig en hebben als enige variatie steeds een andere gevelbekroning. Veel nieuwe woongebouwen in Shenzhen gaan wat dat betreft echt een stap verder. Hier is duidelijk een nieuwe generatie ontwikkelaars en architecten aan het werk. Niet alleen de top, maar de volledige torens zijn hier ontworpen. Met veel glas, ruime balkons, en een eigentijds lijnenspel. Het zijn torens die in Nederland niet zouden misstaan. Sterker nog: in Nederland wordt dit niveau niet altijd gehaald.
Urban villages
De manier van wonen in de
compounds
contrasteert sterk met die in
urban villages
: verstedelijkte vissersdorpen. Op allerlei plaatsen in Shenzhen kom je tegen. De Chinese overheid herontwikkelt ze echter een voor een. Met goede reden. De straten in de
urban villages
zijn vaak zeer smal en donker, de leefomstandigheden in de zelf opgerichte woongebouwen zijn regelmatig zeer erbarmelijk.
Met het reisgezelschap bezochten we behoorlijk groene en nog redelijk ruim opgezette
urban village
, maar enkele van de meereizende architecten hebben zelf ook nog een andere
urban village
bezocht en kwamen daar straten tegen tot maar 60 cm breed. Reken wel: met straatwanden van zo’n vijf tot zes verdiepingen die volgehangen zijn met airco’s.
Oudere woongebouwen in China zijn in de regel voorzien van tralies voor zowel de ramen als de balkons. Onze gids in Shenzhen verklaarde dat dit voorkomt dat bewoners uit het raam of van het balkon vallen. In de ‘European Style’ woongebouwen die nu overal gebouwd worden paste dit gebruik volgens haar logischerwijs niet meer.
11 mannen op 9 vrouwen
Shenzhen vormt het hart van de elektronicawereld van China. De kans is groot dat het mobieltje dat je momenteel bij je draagt hier gemaakt is. Voor de massaproductie van elektronica wonen er zeven keer zoveel vrouwen in de stad als mannen. Vrouwen kunnen preciezer en langer werken dan mannen, verklaarde onze gids, en komen uit heel China hier naartoe.
Over heel China genomen is die situatie heel anders en zijn er gemiddeld 11 mannen op 9 vrouwen. Volgens onze gids is dit veroorzaakt door de eenkindspolitiek. Alleen met een jongetje kan dan immers de familienaam doorgegeven worden. Met de vorige week geïntroduceerde mogelijkheid om twee kinderen te krijgen zal de verhouding tussen mannen en vrouwen naar verwachting meer in evenwicht komen.
Zeker niet overal zal het geboortecijfer echter toenemen. In de Pearl River Delta behoort het geboortecijfer tot de laagste van China. Al onze gidsen, stuk voor stuk jonge Chinese vrouwen, benadrukten hoe duur de opvoeding van kinderen is en twijfelden daarom of ze zelf wel kinderen wilden.
Doordat de vrouwen in de minderheid zijn, kunnen ze hoge eisen aan de mannen stellen, verklaarde onze gids ook. Eigen vermogen, een appartement, een auto; dat wordt gevraagd. Mannen die buiten de boot vallen, laten het er overigens steeds vaker niet bij zitten en halen hun vrouw uit armere Aziatische landen, zoals Vietnam.
Shenzhen Airport en Horizontal Skyscraper
Net als in Guangzhou heeft ook in Shenzhen een internationale schare aan architecten een serie bijzondere gebouwen ontworpen. Met het reisgezelschap hebben we Shenzhen Airport van Fuksas bezocht, de Horizontal Skyscraper van Steven Holl en de Shenzhen Stock Exchange van OMA.
Shenzhen Airport is in werkelijkheid net zo indrukwekkend als op de foto’s. Het dak heeft eigenlijk een hele eenvoudige opbouw, waarbij de ramen in het dak steeds precies boven de openingen in het plafond eronder zitten. Door de gebogen vorm van het dak en het perspectief ontstaat echter een spectaculair moiré-effect.
De Horizontal Skyscraper bevat het hoofdkantoor van de grote Chinese projectontwikkelaar Vanke Het is een hele wandeling om het kantoorgebouw te ronden, maar het concept van het boven het landschap hangende gebouw komt goed uit de verf. Het golvende landschap biedt allerlei perspectieven onder het gebouw door. Daarbij weet de architect de spanning tussen het gebouw en het eronder gelegen landschap op allerlei plaatsen slim op te voeren. De heuvels raken het gebouw steeds net niet en huisvesten zelf ook programma. Met hangende vergaderruimtes en trappen daagt het gebouw het landschap op zijn beurt ook weer uit.
Shenzhen Stock Exchange
Middenin een van de zakendistricten van Shenzhen staat het gebouw van de aandelenbeurs van de stad. Architect Daan Oooievaar van OMA gaf ter plaatse een toelichting op het ontwerp. Met het reisgezelschap konden we een beperkt deel van het gebouw van binnen bekijken. Vanwege de onrust op de Chinese beurzen en de aard van het gebouw was een uitgebreider bezoek helaas niet mogelijk.
Het spectaculair uitkragende horizontale volume van het beursgebouw bestaat binnen grofweg uit drie lagen. De onderste bevat alle computers die voor de beurshandel nodig zijn. Hierboven ligt een representatieve verdieping met ontvangstruimtes, een auditorium en zalen waarin de kunst, die de beurs in de loop van de jaren verzamelt heeft, tentoongesteld wordt.
De bovenste verdieping van dit volume biedt ruimte aan een ononderbroken kantoortuin waar de beurshandelaren hun werk doen. Acht patio’s brengen hier daglicht naar binnen. Met een maat van 100 bij 160 meter is het waarschijnlijk de grootste open kantoorruimte ter wereld, schat Ooievaar.
Het hele gebouw is bekleed met door OMA zelf ontwikkelde, halftransparante glazen gevelpanelen. Op een zonnige dag krijgt het gebouw hiermee een heel bijzondere glans. Omdat de entreehal onder de ‘opgetilde plint’ geen dragende gevel kent, zijn de penanten hier transparant gehouden. Het resultaat is een enorm grote, maar ook zeer lichte entreehal.
Achter de glazen gevelpanelen is over de volledige hoogte van het gebouw ledverlichting aangebracht. ’s Avonds transformeert het gebouw hiermee in een enorm lichtkunstwerk.
De samenwerking met de Chinese opdrachtgever en verschillende Chinese bouwpartijen verliep volgens Ooievaar niet altijd even soepel. Alleen door er tijdens de bouw steeds bovenop te zitten kon een goede detaillering gerealiseerd worden, vertelt Ooievaar. Het strakke eindresultaat onderstreept het succes van deze aanpak.
De verschillende enorme kunstwerken die inmiddels rond het gebouw staan, komen niet uit de koker van OMA, maar zijn door de opdrachtgever bedacht. Ook is de bouwkeet op het terrein opgewaardeerd tot permanent gebouw. Vooral dat laatste had OMA graag anders gezien. Maar het project is in zichzelf wel zo krachtig (en groot) dat het hier nauwelijks onder lijdt.
Dit is pas het begin
In Shenzhen bouwt de Chinese overheid consequent aan een metropool, die op sommige vlakken Hong Kong misschien al voorbij is gestreefd. De woonbuurten in Shenzhen zijn, ondanks hun hoge dichtheid, meestal veel groener dan die in Hong Kong. Ook lijkt de stad nu al een grotere creatieve industrie te hebben dan Hong Kong. Daar staat tegenover dat Hong Kong wat betreft zijn bancaire sector en op het vlak van internationale handel een niet te missen knooppunt blijft.
Uiteindelijk is het de combinatie van deze steden, die op minder dan een uur reizen van elkaar liggen, die de meeste indruk is. Samen met steden als Guangzhou vormen zij het hart van een bijzonder dynamische regio. De Pearl River Delta wordt nu al het grootste stedelijke gebied op aarde genoemd. Maar dit lijkt pas het begin.
De Architectenreis 2015 werd mede mogelijk gemaakt door
AGC
,
Daikin
,
Derako
,
Desso
,
Kingspan
,
Renson
,
Reynaers
en
Rockfon
.
Architectenweb organiseerde deze studiereis samen met
Rientjes & Partners
.
Trefwoorden
shenzhen
shenzhen airport
horizontal skyscraper
architectenreis 2015
shenzhen stock exchange
Locatie
Best gelezen
1
Duitsland slokt Nederlandse bouwkracht op
maandag, 13 oktober
2
David Chipperfield landt in Antwerps Nieuw Zuid
woensdag, 15 oktober
3
Nieuw shortstayhotel door Houben / Van Mierlo in stationsgebied Den Bosch
maandag, 13 oktober
4
Kantoorgebouw door Arthur Staal aan de Schinkel gerenoveerd en uitgebreid
woensdag, 15 oktober
5
Gezicht van de tijd
woensdag, 15 oktober
Gerelateerde nieuwsberichten
Verslag van Architectenreis 2019: Tokyo
22 november 2019
Verslag van Architectenreis 2017: Rio de Janeiro
16 november 2017
MLA+ en Felixx winnen competitie Shenzhen
12 augustus 2016
Rotterdamse bureaus ontwerpen park in Shenzhen
25 juli 2018
Verslag van Architectenreis 2017: Brasilia
15 november 2017
Mecanoo wint prijsvraag Shenzhen North Station
5 september 2017
Verslag van Architectenreis 2015: Guangzhou
18 november 2015
Verslag van Architectenreis 2017: São Paulo
14 november 2017
Grond zakt Beijing onder de voeten vandaan
27 juni 2016
China telt 102 miljoenensteden
20 maart 2017
Ondergrondse galerie van MORE opgeleverd
4 januari 2017
Boekpresentatie Chinese stad als wereldwijd model
19 juni 2017
Ma Yansong sponsort reis naar China
18 april 2017
Verslag van Architectenreis 2015: Hong Kong
17 november 2015
Ole Bouman directeur Shekou Design Museum
12 januari 2015
Chinese terminal van Fuksas in gebruik
27 november 2013
Mecanoo ontwerpt cultuurcentrum Shenzhen
19 mei 2011
MLA+ en Openfabric winnen competitie in Shenzhen
27 maart 2014
OMA ontwerpt kantoorgebouw in Shenzhen
6 februari 2013
Video: Markus Appenzeller over Shenzhen
23 januari 2015
'Sneak preview' voor biënnale Shenzhen
5 november 2013
Mecanoo gedeeld winnaar cultuurcentrum
19 april 2011
Glasfabriek Shenzhen verbouwd voor biënnale
16 december 2013
Bouman hoofdcurator vijfde biënnale Shenzhen
11 februari 2013
Shenzhen-project van Mecanoo in uitvoering
28 augustus 2014
Verslag van Architectenreis 2015: Hong Kong
17 november 2015
OMA: “Wij werken één idee door”
17 januari 2014
Grote opdrachten MLA+ in China en Rusland
3 december 2014
Bouman: ‘Architectuur op de voorgrond’
12 maart 2014
Verslag van Architectenreis 2015: Guangzhou
18 november 2015
NAi wint Biënnale-prijs Shenzhen
21 februari 2012
INTI organiseert congres over Shenzhen
6 november 2014
Shenzhen Stock Exchange (OMA) opgeleverd
8 oktober 2013
Architectenweb houdt Het Grote Gevelcongres
7 januari 2014
Bouw tweede project OMA in Shenzhen gestart
24 juli 2014
Nieuwe stadions voor Universiade Shenzhen
12 augustus 2011
Hoogbouwcomplex BIG voor Chinees energiebedrijf klaar
8 augustus 2018
Verslag van Architectenreis 2019: Kyoto
21 november 2019
Luchtbrug doorsnijdt torens in hoogbouwcomplex OMA
13 mei 2020
Tweede project van OMA in Shenzhen opgeleverd
31 augustus 2020
Verslag van Architectenreis 2019: Tokyo
22 november 2019
Verslag van Architectenreis 2017: Rio de Janeiro
16 november 2017
MLA+ en Felixx winnen competitie Shenzhen
12 augustus 2016
Rotterdamse bureaus ontwerpen park in Shenzhen
25 juli 2018
Verslag van Architectenreis 2017: Brasilia
15 november 2017
Mecanoo wint prijsvraag Shenzhen North Station
5 september 2017
Verslag van Architectenreis 2015: Guangzhou
18 november 2015
Verslag van Architectenreis 2017: São Paulo
14 november 2017
Grond zakt Beijing onder de voeten vandaan
27 juni 2016
China telt 102 miljoenensteden
20 maart 2017
Ondergrondse galerie van MORE opgeleverd
4 januari 2017
Boekpresentatie Chinese stad als wereldwijd model
19 juni 2017
Ma Yansong sponsort reis naar China
18 april 2017
Verslag van Architectenreis 2015: Hong Kong
17 november 2015
Ole Bouman directeur Shekou Design Museum
12 januari 2015
Chinese terminal van Fuksas in gebruik
27 november 2013
Mecanoo ontwerpt cultuurcentrum Shenzhen
19 mei 2011
MLA+ en Openfabric winnen competitie in Shenzhen
27 maart 2014
OMA ontwerpt kantoorgebouw in Shenzhen
6 februari 2013
Video: Markus Appenzeller over Shenzhen
23 januari 2015
'Sneak preview' voor biënnale Shenzhen
5 november 2013
Mecanoo gedeeld winnaar cultuurcentrum
19 april 2011
Glasfabriek Shenzhen verbouwd voor biënnale
16 december 2013
Bouman hoofdcurator vijfde biënnale Shenzhen
11 februari 2013
Shenzhen-project van Mecanoo in uitvoering
28 augustus 2014
Verslag van Architectenreis 2015: Hong Kong
17 november 2015
OMA: “Wij werken één idee door”
17 januari 2014
Grote opdrachten MLA+ in China en Rusland
3 december 2014
Bouman: ‘Architectuur op de voorgrond’
12 maart 2014
Verslag van Architectenreis 2015: Guangzhou
18 november 2015
NAi wint Biënnale-prijs Shenzhen
21 februari 2012
INTI organiseert congres over Shenzhen
6 november 2014
Shenzhen Stock Exchange (OMA) opgeleverd
8 oktober 2013
Architectenweb houdt Het Grote Gevelcongres
7 januari 2014
Bouw tweede project OMA in Shenzhen gestart
24 juli 2014
Nieuwe stadions voor Universiade Shenzhen
12 augustus 2011
Hoogbouwcomplex BIG voor Chinees energiebedrijf klaar
8 augustus 2018
Verslag van Architectenreis 2019: Kyoto
21 november 2019
Luchtbrug doorsnijdt torens in hoogbouwcomplex OMA
13 mei 2020
Tweede project van OMA in Shenzhen opgeleverd
31 augustus 2020
Toon alles
Andere nieuwsberichten
CPO meer&deel grote winnaar Dirk Roosenburgprijs 2025
Gisteren, 15:37
Het project naar ontwerp van Tom van Tuijn Stedenbouw, Werkstatt en Volle Grond kreeg zowel de vakjury- als publieksprijs.
Gedetailleerde 3D-geprinte maquette toont ruimtelijke ontwikkeling Amsterdam
Gisteren, 14:56
In het WTC op de Amsterdamse Zuidas is een gedetailleerde maquette van de stad Amsterdam geplaatst. In de 3D-geprinte en interactieve maquette zijn bekende plekken en gebouwen te zien, maar ook gebieden die tussen nu en 2030 worden ontwikkeld.
Woongebouwen door VdpArchitecten vormen nieuwe 'voorkant' Groningse Oosterparkwijk
Gisteren, 13:48
Aan de Oosterhamrikkade in Groningen is dit jaar woongebouw Talent opgeleverd. Het complex, dat net als het naastgelegen gebouw Karaat is ontworpen door VdpArchitecten, bestaat uit 108 middeldure huurwoningen.
Het Cultuurfonds kent subsidie toe aan biobased paviljoen voor Amsterdamse Bos ontworpen door Space Encounters
Gisteren, 11:07
Het Cultuurfonds stelt € 100.000 beschikbaar voor het Amsterdamse Bosnest. Het paviljoen is ontworpen door Space Encounters en wordt volledig gebouwd met biobased materialen uit het Amsterdamse Bos.
Sweco neemt groot Belgisch architectenbureau over
Gisteren, 16:23
Het 150 medewerkers tellende assar architects ontwierp onder meer het nieuwe hoofdkantoor van de NAVO in Brussel.
IMF: geen forse huizenprijsdaling bij einde hypotheekrenteaftrek
Gisteren, 12:14
Een mogelijke afschaffing van de hypotheekrenteaftrek in Nederland heeft waarschijnlijk een prijsremmende werking, stelt de Nederlandse bestuurder van het IMF Marnix van Rij
EIB: 75.000 nieuwe voltijdse arbeidskrachten nodig in de bouw
Gisteren, 10:11
Volgens het instituut wordt het tekort aan vakmensen in de bouw steeds groter, vooral omdat de energietransitie een enorme extra vraag naar arbeid creëert.
Groningen worstelt met afronding dertig kilometer lang fietspad naar Assen
16 oktober, 3:25
Een ruime meerderheid van de Groningse Statenleden wil dat er bij het project meer aandacht komt voor de veiligheid van vrouwen.
PBL: minimaal 150.000 hectare meer natuur nodig in 2050
16 oktober, 11:37
Het planbureau heeft twee mogelijke oplossingsrichtingen doorgerekend om de huidige Europese doelen voor klimaat, natuur en waterkwaliteit te halen.
Afaina de Jong wint Amsterdamprijs voor de Kunst 2025
15 oktober, 3:19
De architect en oprichter van Afarai won de belangrijkste kunstprijs van de hoofdstad in de categorie Bewezen Kwaliteit.
Ga naar het nieuws-archief
Michiel van Raaij
Hoofdredacteur
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur