Maurice Nio

Architect Maurice Nio op 63-jarige leeftijd overleden

13 juli 2023, 17:20

Na een kort ziekbed is afgelopen dinsdag architect Maurice Nio overleden. De oprichter van NIO architecten en eerder NOX (samen met Lars Spuybroek) is 63 jaar geworden. Nio ontwierp onder meer de viaducten, tunnels en bushaltes op het traject Haarlem-Schiphol van de Zuidtangent.

Het bekendste object binnen dit project, dat hij begin deze eeuw ontwierp, is de bushalte die bij het Spaarne Gasthuis in Hoofddorp staat. The Amazing Whale Jaw, zoals het volledig van kunststof materialen gerealiseerde bouwwerk is genoemd, spring met zijn non-descripte maar zachte vorm, kleur (eerst wit, daarna oranje en inmiddels verkleurd tot wat nog het meest op roze lijkt) en enorme omvang in het oog op een plek die wordt gedomineerd door infrastructuur. Vorig jaar liet de gemeente Haarlemmermeer weten een nieuwe eigenaar en plek te zoeken voor de ‘Walviskaak’, vanwege de hoge onderhoudskosten.

De in Indonesië geboren Nio studeerde in 1988 cum laude af aan de TU Delft, met een villa voor popster Michael Jackson als afstudeerproject. In 1991 trad hij in dienst bij BDG Architekten Ingenieurs, waar hij zijn eerste werken van importantie ontwierp, zoals een in 1997 opgeleverde afvalverbrandingsinstallatie in Hengelo.

NOX
In de eerste helft van de jaren negentig richtte Nio samen met Lars Spuybroek het in boekvorm uitgegeven tijdschrift NOX op. In deze publicaties, waarvan er vier zijn verschenen, werd onder meer de invloed van digitalisering op de ervaring van architectuur onderzocht. Uit het tijdschrift kwam ook een bureau voort, eveneens NOX geheten. Nio werkte nog mee aan het belangrijkste project uit de beginjaren van het bureau, het Zoetwaterpaviljoen H2O en exPO op Neeltje Jans, maar trad tijdens het ontwerptraject uit om een eigen bureau te beginnen. Spuybroek zette NOX voort.

Volgens architect Joan Almekinders, die Nio leerde kennen toen hij tussen 1995 en 2000 bij NOX werkte, waren Nio en Spuybroek beide gericht op de ervaring van architectuur. “Voor Spuybroek was die ervaring vooral fysiek, je moest het met je lichaam voelen. Nio ging meer de mentale kant op, met zijn werken probeerde hij een verbinding te leggen met onbekende parallelle werelden die ook onderdeel zijn van onze ervaring van architectuur.”

Almekinders kwam in 2002 weer onder Nio te werken, bij het naar de oprichter vernoemde bureau waar hij later ook partner werd. “Die mentale kant bleef onderdeel van zijn werk, ook al ontwierp hij ook heel technisch ogende gebouwen. Wij probeerden onze ontwerpen altijd een onderlaag en een code te geven, zelfs als we dat de opdrachtgever niet vertelden. Het verbaast me dan ook niet dat Nio later kunstwerken is gaan ontwerpen.”

Een van Nio’s bekendste werken in dat segment is het houten hondsbeeld Mannes, tegenover het station van Assen. De komst van de zes meter hoge reu, die Nio samen met kunstenaar Q.S. Serafijn heeft ontworpen, was omstreden omdat veel Assenaren de identiteit van de stad niet terugzagen in het beeld. Later leidde een opknapbeurt van de uit 2018 stammende ‘stationshond’ tot rechtszaken met zowel het bedrijf dat de renovatie verzorgde en kunstenaar Q.S. Serafijn, die niet tevreden was over de nieuwe ‘huid’ die het beeld bij de opknapbeurt had gekregen.

Belevingswereld van dieren en planten
Almekinders voegt nog toe dat Nio gefascineerd was door de betekenis en belevingswereld van dieren en planten en zelfs van materie zoals glas en beton. “Door die onbekende wereld erbij te betrekken wist hij zijn fantasie totaal op hol te brengen en zijn ontwerpinstrumentarium te vergroten, wat resulteerde in bijzondere sculpturen zoals Dark Matter en Dark Horse.”

“Deze werkwijze, het insluiten van het onbekende, paste hij ook toe in architectonische projecten zoals het Pecci-museum voor hedendaagse kunst in Prato. Dit werd bijna letterlijk gebouwd als een instrument dat met zijn enorme antenne de wereld aftast naar nieuwe stromingen die voor de mens en de radar niet te vinden zijn”, besluit Almekinders.

Trefwoorden

maurice nio nox nio architecten joan almekinders overlijden lars spuybroek

1	Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen maandag, 22 december
2	Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein woensdag, 24 december
3	2025 in negen renovatie-ontwerpen voor het Binnenhof dinsdag, 23 december
4	Architectuur als compromis dinsdag, 23 december
5	Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher dinsdag, 23 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Maurice Nio ontwerpt ‘gedraaide’ fietsbrug in Prato

15 maart 2019

Bronzen ring van Nio opent in Prato

25 augustus 2016

NIO ontwerpt lichtkunstwerk in tunnel Washington

17 april 2015

Schaduwspel van NIO architecten gereed

15 januari 2014

Lichtpylonen markeren nieuwe entree Amersfoort

6 november 2013

Op LED-safari door Amsterdamse spoortunnel

22 februari 2013

Cutty Sark Gardens in Greenwich opgeleverd

27 juli 2012

Houten kap als identiteitsdrager en verbinder voor station Assen

6 juli 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein

24 december, 9:00

Kraaijvanger Architects gaat van Rotterdams wederopbouwstation een toekomstbestendig, hoogwaardig stedelijk knooppunt maken.

Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher

23 december, 12:00

Concrete heeft in een Philadelphia (VS) met Fishtown Urby een volgende bijdrage aan het Amerikaanse woonconcept Urby opgeleverd.

Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen

22 december, 11:20

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt Margit van Schaik aan als curator Architectuur en Jutta Hinterleitner als curator Stedenbouw.

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor

19 december, 3:15

De gemeente Den Haag ziet ruimte voor 11.000 nieuwe woningen in het gebied aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor. Dat zijn er 2.400 meer dan de gemeente bij het begin van de planvorming dacht.

Fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en succesvol 2026!

24 december, 1:00

Op maandag 5 januari is de redactie van Architectenweb terug met het dagelijkse architectuurnieuws.

Provincie Zuid-Holland: stroom van zee via Hoek van Holland naar Rotterdamse haven

23 december, 5:00

"Zo kunnen de Rotterdamse haven en regio uitgroeien tot de stekkerdoos van Nederland", stelt gedeputeerde Arne Weverling.

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk

19 december, 4:03

DNR2025 is compacter en beter op de hedendaagse praktijk afgestemd dan haar voorganger, met onder meer aandacht voor AI, privacy en kwaliteitsborging.