Boek biedt persoonlijk beeld van architect H.P. Berlage

17 november 2022, 15:49

Bij uitgeverij Prometheus is het boek Heb ik dat gemaakt? De vormende jaren van H.P. Berlage, Bouwmeester verschenen. Zoals de titel al verraadt, beschrijft auteur Max van Rooy de periode vóór de glanzende loopbaan van de invloedrijke architect. Het levert een persoonlijk beeld op van een architect

Hendrik Petrus Berlage (1856-1934) is een architect die er bij iedereen die iets met architectuur heeft is ingeramd. De man die de beroemde, naar hemzelf vernoemde Beurs in Amsterdam ontwierp, evenals het Haagse Gemeentemuseum, Plan Zuid en tal van andere monumentale gebouwen en plannen. Hij geldt bovendien als een belangrijke overgangsfiguur van het negentiende-eeuwse naar het moderne bouwen, al verschillen de meningen erover of hij echt een modernist was.

Berlage is ook een architect die je alleen van zijn werk en de architectuurencyclopedieën kent - zijn levensloop of wat voor persoon hij was, is voor de meeste mensen een raadsel. Daarom is het aardig en interessant dat Max van Rooy nu een biografie over de man heeft geschreven, helemaal omdat de auteur een kleinzoon van Berlage is. De informatie die alleen van familieleden kan komen en de persoonlijke foto’s (alleen al de prachtige vakantiekiekjes) maken het boek des te intiemer.

Van Rooy focust zich in zijn boek op de jeugd en vormende jaren van Hein (ooit geweten dat de man Hein heette?) Berlage, waarin hij zich als telg uit een gegoede Amsterdamse familie ontwikkelde tot een uitmuntend architect en vaardig netwerker. We lezen over de jonge ‘Heintje’ en zijn familie, de oude en nieuwe gebouwen die hem omringden en de vorming van zijn ideeën. En niet te vergeten, het ontstaan van zijn old boy’s network waaraan hij later veel opdrachten dankte.

Ook de invloeden van Pierre Cuypers (door een verhuizing naar de Vondelstraat kwamen Berlage en zijn familie letterlijk binnen zijn imprerium-in-opbouw te wonen), Karl Friedrich Schinkel (die geldt als Berlages held) en Gottfried Semper komen aan bod. Daarnaast wijdt Van Rooy hoofdstukken aan Berlages vormende reizen door Zwitserland, Duitsland en Italië, voornamelijk als onderdeel van zijn Grand Tour, evenals Berlages eerste betrekking bij het bureau van Theodor Sanders.

De grote geesten zwegen allemaal
Van Rooy laat Berlages invloed op zijn familie en hemzelf niet onbesproken. In zijn eigen jonge jaren had de auteur er een grondige hekel aan, altijd maar weer die Berlage! Op latere leeftijd raakte hij toch gefascineerd door zijn grootvader, die hij niet gekend heeft. Ook Van Rooy merkte dat er nauwelijks persoonlijke verhalen over zijn opa bestonden, al zal dat ook komen doordat de man geen prater was, net als bijvoorbeeld zijn neef en schilder Albert Verwey. “De grote geesten zwegen allemaal in die dagen”, zo tekent Van Rooy op uit de mond van Verweys dochter.

De opdracht voor de Beurs is ongeveer het eindpunt van het boek. Na de oplevering van zijn meest befaamde gebouw (1903) verzuchtte hij tegen de directeur van de levensverzekeringmaatschappij De AlgemeeneChris Verwey: heb ik dat gemaakt? De toen al bewonderde Berlage was er niet over verbaasd dat hij architect was geworden, hij was dat het zijn bestemming was; de twijfel gold meer zijn ontwerpen, schrijft Van Rooy. Niets menselijks blijkt de monumentale Berlage vreemd.

Column
Heb ik dat gemaakt? is verkrijgbaar voor 34.99 euro. Architectenweb-columnist Kirsten Hannema, die de eindredactie verzorgde, wijdde onlangs een column aan het boek.

Trefwoorden

boek berlage hendrik petrus berlage h.p. berlage max van rooy

1	Realisatie woongebouw Atlas I naast Essalammoskee in Rotterdam-Zuid gestart woensdag, 10 december
2	Architecten tonen voorstellen voor woningbouw in tussenruimtes Wallengebied donderdag, 11 december
3	Kollhoff & Pols realiseert 58 woningen in monumentale panden Den Haag dinsdag, 9 december
4	Pixelgevel van MVRDV versterkt uitstraling modulaire woontorens in Singapore maandag, 8 december
5	Gebouwen niet slopen, maar langzaam laten rijpen donderdag, 11 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Edelherten vreten door Berlage ontworpen tuinen op Veluwe kaal

31 juli 2023

Boek verschenen over 'vergeten' compagnon van Berlage

20 september 2024

Boek belicht recent gerenoveerde Obrechtsjoel en zijn architect

4 juli 2023

Boek over Jaap Bakema, architect met een missie

17 augustus 2023

Boek over vergeten architect van de Nieuwe Haagse School

4 juni

Lekker loeren

18 oktober 2022

Kunstmuseum Den Haag: een gedroomd museum, bijgeschaafd door de gemeente

26 februari 2021

Expositie belicht relatie directeur Glasfabriek met befaamde architecten

28 oktober 2020

Eigen stek voor Concertgebouworkest officieel geopend

21 januari 2019

Viering honderd jaar Plan Zuid

31 augustus 2017

BNA bestaat 175 jaar

16 februari 2017

Eindgemaal reageert op architectuur binnen plan-Berlage

9 augustus 2017

Tilburg koopt glazen zaal Beurs van Berlage

30 januari 2015

BNO publiceert derde editie Dutch designers Yearbook

8 december 2022

Boek: vraagspecificaties voor bouwprojecten

7 februari 2023

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Faculteit ITC Universiteit Twente onderscheiden met Abe Bonnema Architectuurprijs 2025

12 december, 5:30

Vrijdag ontving Civic Architects de prijs en het bijbehorend geldbedrag van 50.000 euro uit handen van Ed Nijpels, voorzitter van de ir. Abe Bonnema Stichting.

MVRDV werkt aan renovatie boeddhistisch klooster in Franse Dordogne

12 december, 11:37

Naar ontwerp van MVRDV en het plaatselijke architectenbureau MoonWalkLocal ondergaat het boeddhistische klooster Plum Village in de Franse Dordogne een grote renovatie.

Studio for New Realities ontwerpt twee woongebouwen in District U

12 december, 10:00

De transformatie van het voormalige Unilever-terrein in Vlaardingen gaat een nieuwe fase in nu gestart is met de bouw van de eerste woningbouwprojecten.

Wanden uit leemsteen verbinden woning met Limburgs landschap

12 december, 9:00

In de landelijke omgeving van Weert, in het noorden van Limburg, heeft De Nieuwe Context een woning ontworpen waar wanden uit leemsteenblokken de verbinding tussen binnen en buiten manifest maken.

RIVM: verbeterde luchtkwaliteit leidde tot afname sterfte

12 december, 12:27

Een verbeterde luchtkwaliteit heeft ervoor gezorgd dat er tussen 1995 en 2019 een kwart minder mensen zijn overleden na dagen met verhoogde concentraties van luchtverontreinigende stoffen.

Zuid-Holland: met dubbel agrarisch ruimtegebruik stroom voor 700.000 huizen

12 december, 11:06

De provincie heeft laten uitzoeken waar de combinatie van landbouw en zonnepanelen in theorie mogelijk is.

Miljarden extra nodig voor aanleg landelijk waterstofnetwerk

11 december, 3:13

Volgens de Algemene Rekenkamer zijn de verwachte opstartverliezen meer dan drie keer zo hoog als het beschikbare subsidiebedrag van 750 miljoen euro.

Brussel wil snellere vergunningen voor elektriciteitsprojecten

11 december, 1:39

De Europese Commissie wil dat elektriciteitsnetwerken van lidstaten beter op elkaar aansluiten.

Zeeland stopt samenwerking met aannemers over aanpak Zeelandbrug

10 december, 1:56

Volgens de provincie heeft de aannemerscombinatie een kostenraming gepresenteerd die fors boven het eerder vastgestelde budget van 5,5 miljoen euro ligt.

Verbreding Betuwelijn in Duitsland duurt nog minstens tien jaar

10 december, 12:30

De bedoeling is dat er in Duitsland meer dan zeventig kilometer spoor bijkomt, elf stations worden omgebouwd en 47 viaducten en bruggen worden aangepast.

Ga naar het nieuws-archief