Victor Papanek 'Tetrakaidecahedral', 1973-1975 (verplaatsbare speelconstructie, ontworpen met een student, ouders, leraren en kinderen)

Victor Papanek in Buffalo, NY, April 1959

'The Minimal Design Team', deel uit 'Big Character Poster No. 1: Work Chart for Designers, 1973, door V. Papanek opgesteld in 1969

'We Are All Handicapped', deel uit 'Big Character Poster No. 1: Work Chart for Designers', 1973, door V. Papanek opgesteld in 1969

Victor Papanek, 'Gallery of Living Arts, Corona Del Mar, CA, Entrance Lobby', ontwerp voor expositieruimte, 1949–1952

Victor Papanek en James Hennessey, 'Work Cube', uit 'Nomadic Furniture 1', 1973

Victor Papanek en James Hennessy, 'LeanTo Chair', afgebeeld in het manuscript van 'Nomadic Furniture 2', 1974

Omslag 'Design for the Real World. Human Ecology and Social Change', 1971

Omslag 'Design for Human Scale'

Tentoonstellingscatalogus '»Victor Papanek: The Politics of Design', 2018

Victor Papanek 'Tetrakaidecahedral', 1973-1975 (verplaatsbare speelconstructie, ontworpen met een student, ouders, leraren en kinderen)

Victor Papanek in Buffalo, NY, April 1959

'The Minimal Design Team', deel uit 'Big Character Poster No. 1: Work Chart for Designers, 1973, door V. Papanek opgesteld in 1969

'We Are All Handicapped', deel uit 'Big Character Poster No. 1: Work Chart for Designers', 1973, door V. Papanek opgesteld in 1969

Victor Papanek, 'Gallery of Living Arts, Corona Del Mar, CA, Entrance Lobby', ontwerp voor expositieruimte, 1949–1952

Victor Papanek en James Hennessey, 'Work Cube', uit 'Nomadic Furniture 1', 1973

Victor Papanek en James Hennessy, 'LeanTo Chair', afgebeeld in het manuscript van 'Nomadic Furniture 2', 1974

Omslag 'Design for the Real World. Human Ecology and Social Change', 1971

Omslag 'Design for Human Scale'

Tentoonstellingscatalogus '»Victor Papanek: The Politics of Design', 2018

Design Museum Den Bosch toont ‘ontwerpactivist’ Victor Papanek

24 september 2020, 9:26

Design Museum Den Bosch wijdt dit najaar een programma aan de ontwerper, docent en auteur Victor Papanek (1923-1998). Papanek was overtuigd voorvechter van sociaal en ecologisch verantwoord ontwerpen; een visie op vormgeving die in deze tijd onverminderd relevant is.

Veel van de huidige opvattingen over ‘social design’ en ‘design thinking’ zijn terug te voeren op de ideeën van Victor Papanek. Hij introduceerde het concept ‘design ethics’: waarvoor of waarom ontwerpen we? Wat hem betreft moest ontwerp gericht zijn op inclusie, sociale rechtvaardigheid en duurzaamheid.

Papanek emigreerde in 1939, na de Anschluss van Oostenrijk bij Nazi-Duitsand, vanuit Wenen naar de Verenigde Staten. Daar studeerde hij ontwerp en architectuur; eind jaren 1940 ging Papanek in de leer bij Frank Lloyd Wright. Tevens werd hij al vroeg in zijn carrière een bondgenoot van de eveneens geëngageerde Buckminster Fuller.

Ontwerpen voor mens en wereld
Fuller schreef ook het voorwoord van Papaneks baanbrekende publicatie ‘Design for the Real World: Human Ecology and Social Change’ (1971), een compromisloze kritiek op de toenmalige ontwerpcultuur. Hij zag teveel slecht werkende en nutteloze producten, vormgeving die niet meer dan cosmetisch en soms zelfs gevaarlijk was.

In het boek pleit hij voor een radicale verandering: in plaats van in dienst te staan van massaconsumptie en commercie moet design zich richten op de uitdagingen van de échte wereld. Ontwerp moet alle mensen vooruit helpen. Hij roept op om vooral ook aandacht te hebben voor niet-Westerse mensen, vrouwen, kinderen en mensen met een beperking. Ontwerp moet bovendien rekening houden met het milieu en de beperkte bronnen van de aarde.

Bij verschijnen verdeelde het boek de ontwerpersgemeenschap. Ondertussen is het boek vertaald in drieëntwintig talen, is het continu herdrukt en blijft het een van de meeste gelezen boeken over ontwerp. De ideeën van Papanek hebben generaties ontwerpers geïnspireerd en worden nog steeds besproken; toch bleef hij over het algemeen onbekend bij een groter publiek, stelt Design Museum Den Bosch.

In retrospectief en nu
Van 17 oktober 2020 tot en met 7 februari 2021 presenteert het museum de tentoonstelling ‘Victor Papanek: The Politics of Design’, in Nederland het eerste grote retrospectief van zijn werk. De tentoonstelling plaatst zijn werk in de context van zowel zijn tijd als de hedendaagse ontwerpwereld.

De tentoonstelling toont Papaneks vroege werk, alsmede dat van zijn tijdgenoten en inspiratiebronnen zoals Frank Lloyd Wright, Charles & Ray Eames en Isamu Noguchi. Verder gaat de tentoonstelling uitgebreid in op het boek ‘Design fort he Real World’ en op de sociale kritiek die de kern vormde van Papaneks werk. Tot slot besteedt de tentoonstelling aandacht aan duurzaamheid en Papaneks uitgangspunt ‘doing the most with the least’.

Minitopia
De tentoonstelling over Papanek – die eerder dit jaar te zien was in C-mine in het Belgische Genk – komt in een tijd dat het goed is om zijn stellingname nog eens goed te beluisteren. Het is ook goed dat het Design Museum Den Bosch een zeer praktische weerslag van zijn denkbeelden in de huidige tijd bij het programma betrekt. Het museum organiseert samen met de initiatiefnemers en ontwerpers van Minitopia een weekeinde over de vraag wat de verantwoordelijkheid van de ontwerper in crisistijd is.

Minitopia helpt bij het creëren van innovatieve, duurzame woonlocaties, waarin veel ruimte is voor solidariteit en saamhorigheid. De woningen zijn over het algemeen compact, flexibel, kant en klaar of modulair. Veelal zijn ze ontworpen met een app en gebouwd met natuurlijke bouwstoffen of hergebruik van bestaande materialen. In Den Bosch heeft Minitopa in Poeldonk en De Rompert kleinschalige, circulaire gemeenschappen gerealiseerd.

Trefwoorden

victor papanek tentoonstelling duurzaamheid inclusief ontwerp social design design museum den bosch design minitopia

1	NOAHH presenteert opgeleverde Villa Vaartjes in Almere Oosterwold dinsdag, 23 april
2	Rijksmonumentaal Jachtslot Mookerheide heropend na restauratie door 1meter98 maandag, 22 april
3	Den Haag deelt ontwikkelvisie voor gebied rond centraal station dinsdag, 23 april
4	Studio Modijefsky ontwerpt koekmakerij als wonderwinkel woensdag, 24 april
5	Mid-rise Milaan dinsdag, 23 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Thema Dutch Design Week 2020: The new intimacy

7 juli 2020

Architect Iosa Ghini werkt aan anti-infectiemasker

4 mei 2020

Minitopia start inschrijving voor buurtschap in Eindhoven

4 mei 2021

Biobasecamp van Studio Marco Vermeulen als gebouwd argument

7 november 2019

Envisions ontwikkelt nieuwe straatstenen voor Eindhoven

18 september 2019

Marina Otero nieuw hoofd Social Design bij DAE

12 februari 2020

Formafantasma aan hoofd nieuwe master DAE

10 oktober 2019

NL in Milaan: Ward Wijnant

3 mei 2019

NL in Milaan: Geke Lensink

29 april 2019

NL in Milaan: Piet Hein Eek

11 april 2019

Timo de Rijk: 'Ontwerpers, wees niet te gauw tevreden over nu'

22 maart 2019

VPRO Tegenlicht over ‘Wonen buiten de box’

10 maart 2021

Terugkijken: VPRO Tegenlicht, wonen buiten de box

22 maart 2021

Museum toont ontwerpproces objecten uit periode 1500-1900

24 oktober 2022

Design Museum Den Bosch verhuist naar nieuw gebouw

19 december 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

EU Mies Award 2024 voor studiepaviljoen Technische Universiteit Braunschweig

41 minuten geleden

Het gebouw naar een ontwerp van de architecten Gustav Düsing en Max Hacke werd gekozen uit zeven finalisten. Een van de andere genomineerde projecten, de Gabriel García Márquez-bibliotheek in Barcelona, kreeg de Emerging Architecture Prize.

Sofie De Caigny nieuwe voorzitter Commissie Omgevingskwaliteit en Cultureel Erfgoed Rotterdam

2 uur geleden

Vanaf 23 juni zal De Caigny deze functie voor een periode van drie jaar gaan vervullen. Ze volgt Esther Agricola op, die eveneens drie jaar lang voorzitter van de commissie is geweest.

Podcasts en publicatie over realiseren ruimtelijke kwaliteit bij stedelijke ontwikkeling

3 uur geleden

Deze week hebben architect Willem Hein Schenk en publicist JaapJan Berg de podcastserie De Haarlems Sessies en de bijbehorende publicatie Sturen op Stadsarrangementen gelanceerd.

Vakjury en publiek kennen Alliander Westpoort Gouden A.A.P. 2024 toe

Gisteren, 22:00

Alliander Westpoort is dubbele bekroond met de Gouden A.A.P. 2024. Zowel de vakjury als de publieksjury kende het regiokantoor van de netbeheerder de Amsterdamse architectuurprijs toe.