Stone in Process

Stone in Progress

Beeld uit de virtual reality voor Stone in Progress

Fabrieksbezoek aan steenfabrikant Morssinkhof

Envisions ontwikkelt nieuwe straatstenen voor Eindhoven

18 september 2019, 11:24

Wat zou aan de bestrating met vierkante en rechthoekige, rood- en grijsgetinte stenen kunnen worden toegevoegd? De gemeente Eindhoven vroeg het ontwerpcollectief Envisions mee te denken over de bestrating van de stad voor de komende veertig jaar; de ontwerpers ontwikkelden verschillende ideeën, waarvan drie steenproducten zijn uitgewerkt.

De ‘envisionaires’ Iwan Pol, Simone Post, Tijs Gilde en Tomas Dirrix hebben zich namens het ontwerpcollectief verdiept in het productieproces van betonnen bestratingsstenen. In een eerste fase – ‘stone in process’ genoemd – bezochten ze een aantal Nederlandse fabrikanten en vertaalden de opgedane kennis in handgemaakte materiaalexperimenten.

Handgemaakte prototypes
De ontwerpers ontwikkelden een omvangrijke reeks aan voorbeeldstenen in de zoektocht naar de mogelijkheden en grenzen van het materiaal. Ze onderzochten structuur, textuur en kleur, rekening houdend met de randvoorwaarden die de gemeente stelde – het product moet uiteindelijk wel als straatsteen kunnen worden ingezet.

De kleurrijke collectie van prototypes werd aan de gemeente voorgelegd; ook binnen het collectief werden de ontwikkelde stenen besproken met de andere ontwerpers. Op basis van alle reacties, en rekening houdend met de mogelijkheden van de fabrikanten, is gekozen voor de uitwerking van drie voornamelijke ontwerprichtingen: wash out, cut out en stamp.

In de tweede fase, door het collectief aangeduid als ‘stone in progress’, hebben Post, Pol, Gilde en Dirrix samengewerkt met de producent Morssinkhof om de drie gekozen ontwerprichtingen naar een industrieel niveau te brengen.

Drie uitwerkingen
Voor het ontwerp wash out manipuleren de ontwerpers de machine waar steenpartijen mee worden uitgewassen om met de krachtige waterstraal specifieke patronen in het steenoppervlak te ‘tekenen’. Het grind, dat normaal wordt toegevoegd om het cement te verstevigen, komt daarmee bloot te liggen geeft de tekening kleur.

Om te voorkomen dat de huidige bestratingsstenen volledig bij het afval belanden, hebben de ontwerpers voor de serie cut out een steen bedacht met uitsparingen. De voormalige bestratingsstenen passen daar precies in. Het ontwerp schept mogelijkheden om willekeurige patronen te leggen met één steenvariant.

Voor stamp is een methode ontwikkeld, waarbij met druk verschillende dichtheden in het oppervlak worden gecreëerd. Het verleent de stenen het visuele effect van natuurlijke golven en geërodeerde landschappen, aldus Envisions.

Virtual Reality
Lid van het collectief Roel Deden heeft de verbeeld in een virtual reality-weergave van de hoofdstraten van Eindhoven. Via een headset konden gemeenteambtenaren de bestrating in een realistische context ervaren; de VR geeft de mogelijkheid om van perspectief te veranderen, de straat van een afstand te bekijken voor een totaalbeeld en om te bukken en de stenen in detail te bekijken.

Stone in Process en Stone in Progress zijn typerend voor de benadering van Envisions. Ook in eerdere projecten met bijvoorbeeld plaatmateriaal en (gerecycled) plastic heeft het collectief naar nieuwe ontwerpmogelijkheden gezocht door te experimenteren met de (industriële) productieprocessen; van de uitkomsten met potentie wordt vervolgens gekeken hoe die opnieuw op grote schaal te produceren zijn.

Trefwoorden

design simone post envisions bestrating tomas dirrix steen tijs gilde eindhoven straatsteen iwan pol

1	Het Binnenhof – negen projecten en een podcast dinsdag, 29 juli
2	Frissere uitstraling voor verduurzaamde flat in Nijmegen vrijdag, 25 juli
3	Architectenweb Sportzomer: ook bij schermen gaat het voor Wouter van Riet Paap om één helder 'gebaar' maandag, 28 juli
4	Architectenweb Sportzomer: Gaelle Mys nam als turnster drie keer deel aan de Spelen woensdag, 30 juli
5	Entree ziekenhuis Rijnstate in Arnhem op duurzame wijze vernieuwd donderdag, 31 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

NL in Milaan 2018: Envisions

7 mei 2018

Succesvol experiment met stille klinkers

10 juni 2021

NL in Milaan: envisions

22 april 2016

Ventura Lambrate: focus op het maakproces

14 april 2016

Winnaars Creative Heroes Award bekend gemaakt

28 juni 2019

Design Museum Den Bosch toont ‘ontwerpactivist’ Victor Papanek

24 september 2020

Jonge architect Tomas Dirrix wint nieuwe Unfair18 Architect Award

28 februari 2018

Boek ‘Do It Ourselves’ over nieuwste lichting ontwerpers

7 november 2019

Toren van Eindhoven maakt tour door stadsdelen Lichtstad

23 juli 2020

Gemeenteraad keurt verdichtingsvisie voor binnenstad Eindhoven goed

23 december 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Entree ziekenhuis Rijnstate in Arnhem op duurzame wijze vernieuwd

Gisteren, 09:07

Naar ontwerp van Gortemaker Algra Feenstra architects is afgelopen jaar de entree van ziekenhuis Rijnstate in Arnhem vernieuwd. De ingreep is een belangrijke stap in de modernisering en verduurzaming van het ziekenhuis.

Architectenweb Sportzomer: Gaelle Mys nam als turnster drie keer deel aan de Spelen

30 juli, 9:12

Architectenweb interviewt deze zomer architecten die naast hun werk fanatiek sporten of een bijzondere sport beoefenen. In de zesde aflevering spreken we met Gaelle Mys die als turnster onder meer aan drie Olympische Spelen deelnam.

Architectenweb Sportzomer: ook bij schermen gaat het voor Wouter van Riet Paap om één helder 'gebaar'

28 juli, 9:05

“Schermen is voor mij pure ontspanning, maar het vraagt concentratie, discipline en het vermogen om kalm te blijven onder druk – vaardigheden die op het bureau ook van pas komen.”

Frissere uitstraling voor verduurzaamde flat in Nijmegen

25 juli, 9:19

Naar ontwerp van opZoom architecten is appartementencomplex De Grote Zwaan in Nijmegen gerenoveerd en verduurzaamd. Het gebouw in stadsdeel Dukenburg is zowel van binnen als buiten opgefrist.