Ontwerp voor een secretaire, Joseph Nussbaumer (verworpen toeschrijving), 1816. Collectie Rijksmuseum

Ontwerp voor een terrine, Luigi Valadier, ca. 1760 - ca. 1770. Collectie Rijksmuseum

Ontwerp voor een bureau met opstand, anoniem, ca. 1755 - ca. 1770. Collectie Rijksmuseum

Ontwerptekening voor een gepatineerd bronzen reukvaas, anoniem, ca. 1780. Collectie Rijksmuseum

Ontwerp voor een lijst, met een verbeterde oplossing voor de linker bovenhoek en de linker onderhoek, anoniem, ca. 1610 - ca. 1625. Collectie Rijksmuseum

Ontwerp voor een gebeeldhouwde voet, waarschijnlijk voor een kabinet of kist, Michiel van der Voort (I) (toegeschreven aan), ca. 1700. Collectie Rijksmuseum

Ontwerp voor een kast met marqueterie van een figuur onder een baldakijn, anoniem, ca. 1740 - ca. 1750. Collectie Rijksmuseum

Museum toont ontwerpproces objecten uit periode 1500-1900

24 oktober 2022, 16:43

Net als hedendaagse stoelen, vazen en andere objecten zijn ook die uit de periode 1500-1900 het resultaat van een ontwerpproces. In een nieuwe tentoonstelling laat Design Museum Den Bosch zien hoe dat proces in zijn werk ging. Voor PROCESS - Design Drawings from the Rijksmuseum zijn tekeningen uit de genoemde vierhonderd jaar samengebracht en gerangschikt in de verschillende fases van het ontwerpproces.

De ontwerptekeningen zijn de afgelopen tien jaar door het Rijksmuseum in Amsterdam verzameld. Reinier Baarsen, senior conservator van het Rijksmuseum, legde deze bijzondere verzameling aan, die vanaf zaterdag 5 november voor het eerst te zien is. Er worden tekeningen van stoelen, vazen, klokken, maar ook kachels, sleeën en koetsen getoond.

De tekeningen worden niet als op zichzelf staande kunstwerken gepresenteerd, maar als onderdeel van het ontwerpproces en het productieproces. Om die werkwijze stap voor stap te kunnen volgen, is de tentoonstelling in twaalf hoofdstukken opgedeeld. Ieder hoofdstuk gaat over een bepaald aspect van het proces, meldt Design Museum Den Bosch.

“Centraal staat de vraag: welke rol hebben tekeningen daarbij gespeeld? En wat is de relatie tussen de tekening en het object dat erop staat afgebeeld? Het is de eerste keer dat ontwerptekeningen uit deze periode op deze manier gecategoriseerd en gepresenteerd worden. Hierdoor ontstaat een geheel nieuw perspectief op het maakproces en de rol van de tekening daarin.”

Prille ideeën
Het ontwerpproces verschilde tussen 1500 en 1900 niet zoveel als dat van tegenwoordig, stelt het museum. Zo zijn in de tentoonstelling tekeningen van de prille ideeën van een ontwerper te zien, maar bijvoorbeeld ook de verschillende versies van een ontwerp die werden voorgelegd aan de opdrachtgever.

“Ontwerptekeningen hadden in de periode 1500-1900 ook een juridische betekenis”, laat Design Museum Den Bosch weten. “Bij belangrijke opdrachten, bijvoorbeeld voor een kerk, mocht de ontwerper niet te veel afwijken van de van tevoren goedgekeurde tekening. De tekening functioneert dan als een overeenkomst.”

Productieproces
De tentoonstelling toont ook de rol van de tekening in het productieproces. Een bijzonder voorbeeld hiervan zijn de tekeningen uit de edelsmeedwerkplaats van Luigi en Guiseppe Valadier in het Rome van de achttiende eeuw. Zij bewaarden alle tekeningen die gebruikt werden in hun werkplaats zorgvuldig, waarmee ze een uitgebreid beeld van hun ontwerpproces boden.

“Natuurlijk hadden tekeningen ook een commerciële rol; ze werden door heel Europa verstuurd en meegenomen naar jaarmarkten om producten aan de man te brengen”, aldus het Bossche museum.

De tentoonstelling is te bezoeken tot en met 12 februari komend jaar.

Trefwoorden

stoel kast tentoonstelling vaas ontwerpproces meubilair design den bosch expositie design museum den bosch rijksmuseum 's-hertogenbosch

1	KCAP brengt ode aan verloren postkantoor in Vlissingen vrijdag, 13 juni
2	Het Binnenhof – Gebouw C krijgt onder houten dakspanten extra werkplekken woensdag, 18 juni
3	Het Binnenhof – voormalig Ministerie van Koloniën krijgt extra werkplekken op zolder maandag, 16 juni
4	Arons en Gelauff en Civic Architects presenteren ontwerp The Emerald in Bajeskwartier dinsdag, 17 juni
5	Archiprix 2025 kent vier winnaars en twee eervolle vermeldingen dinsdag, 17 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Design Museum Den Bosch toont ‘ontwerpactivist’ Victor Papanek

24 september 2020

Vrouwen in de architectuur delen hun visie en ervaring

15 november 2018

Stedelijk Museum Den Bosch wordt Design Museum

22 februari 2018

Design Museum Den Bosch verhuist naar nieuw gebouw

19 december 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Transformatie kantoor naar woongebouw Het Veem in Hengelo voltooid

Gisteren, 15:54

Het voormalige UWV-kantoor, gelegen in de spoorzone van Hengelo, onderging een transformatie naar ontwerp van Bloot Architecture. Het nieuwe woongebouw Het Veem biedt plaats aan 93 appartementen en commerciële ruimte op de begane grond.

Definitief ontwerp voor raadzaal gemeente Amsterdam door De Twee Snoeken

Gisteren, 10:45

De Twee Snoeken heeft vorige week zijn definitief ontwerp voor de raadzaal in het stadhuis van de gemeente Amsterdam gepresenteerd. Toegankelijkheid, het duale stelsel, duurzaamheid en de Amsterdamse identiteit staan centraal in het ontwerp.

Voormalige telefooncentrale herbestemd tot woon-werkgebouw met optopping

18 juni, 4:15

Een oude telefooncentrale aan de Kamerlingh Onneslaan in Amsterdam is naar ontwerp van Ronald Janssen Architecten herbestemd tot woon-werkcomplex. Het project betreft transformatie, optopping en functiemenging, met behoud van het bestaande casco.

Rijksmonumentale Schiedamse branderij krijgt herbestemming als boetiekhotel

18 juni, 12:55

De voormalige Dirkzwager-branderij aan de Noordvest in Schiedam wordt herbestemd tot boetiekhotel, koffiebar en restaurant. ARD / AtelierRuimDenkers is verantwoordelijk voor de conceptontwikkeling en het ontwerp van de transformatie en nieuwbouw.

Prominente ontwikkelaars committeren zich aan bouw biobased woningen

Gisteren, 09:42

Acht ontwikkelaars hebben afgesproken dat in 2028 minstens dertig procent van hun nieuwbouwwoningen tot vijf bouwlagen biobased zal zijn.

BoogieWood winnaar van de eerste Gouden Hijskraan

18 juni, 5:31

Op de vastgoedbeurs Provada heeft de gemeente Den Haag de Gouden Hijskraan 2025 uitgereikt aan het woningbouwproject BoogieWood.

Den Haag wil eigen warmtebedrijf oprichten

18 juni, 10:09

Het warmtebedrijf moet inwoners van de Hofstad helpen om te stoppen met het gebruik van aardgas.

OVV: ontwerpfout en gebrek aan controle bij ingestorte parkeergarage

17 juni, 11:43

Dat concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV), die heeft onderzocht hoe het kon gebeuren dat alle hellingen op 26 mei 2024 inzakten.

Nieuwegein wist niet van veranderingen in bouw ingestorte parkeergarage

17 juni, 10:59

De gemeente wist niet dat de bouw van de vorig jaar ingestorte parkeergarage op sommige punten anders was uitgevoerd en deed daarom geen extra controles.