Ontwerp voor een secretaire, Joseph Nussbaumer (verworpen toeschrijving), 1816. Collectie Rijksmuseum

Ontwerp voor een terrine, Luigi Valadier, ca. 1760 - ca. 1770. Collectie Rijksmuseum

Ontwerp voor een bureau met opstand, anoniem, ca. 1755 - ca. 1770. Collectie Rijksmuseum

Ontwerptekening voor een gepatineerd bronzen reukvaas, anoniem, ca. 1780. Collectie Rijksmuseum

Ontwerp voor een lijst, met een verbeterde oplossing voor de linker bovenhoek en de linker onderhoek, anoniem, ca. 1610 - ca. 1625. Collectie Rijksmuseum

Ontwerp voor een gebeeldhouwde voet, waarschijnlijk voor een kabinet of kist, Michiel van der Voort (I) (toegeschreven aan), ca. 1700. Collectie Rijksmuseum

Ontwerp voor een kast met marqueterie van een figuur onder een baldakijn, anoniem, ca. 1740 - ca. 1750. Collectie Rijksmuseum

Museum toont ontwerpproces objecten uit periode 1500-1900

24 oktober 2022, 16:43

Net als hedendaagse stoelen, vazen en andere objecten zijn ook die uit de periode 1500-1900 het resultaat van een ontwerpproces. In een nieuwe tentoonstelling laat Design Museum Den Bosch zien hoe dat proces in zijn werk ging. Voor PROCESS - Design Drawings from the Rijksmuseum zijn tekeningen uit de genoemde vierhonderd jaar samengebracht en gerangschikt in de verschillende fases van het ontwerpproces.

De ontwerptekeningen zijn de afgelopen tien jaar door het Rijksmuseum in Amsterdam verzameld. Reinier Baarsen, senior conservator van het Rijksmuseum, legde deze bijzondere verzameling aan, die vanaf zaterdag 5 november voor het eerst te zien is. Er worden tekeningen van stoelen, vazen, klokken, maar ook kachels, sleeën en koetsen getoond.

De tekeningen worden niet als op zichzelf staande kunstwerken gepresenteerd, maar als onderdeel van het ontwerpproces en het productieproces. Om die werkwijze stap voor stap te kunnen volgen, is de tentoonstelling in twaalf hoofdstukken opgedeeld. Ieder hoofdstuk gaat over een bepaald aspect van het proces, meldt Design Museum Den Bosch.

“Centraal staat de vraag: welke rol hebben tekeningen daarbij gespeeld? En wat is de relatie tussen de tekening en het object dat erop staat afgebeeld? Het is de eerste keer dat ontwerptekeningen uit deze periode op deze manier gecategoriseerd en gepresenteerd worden. Hierdoor ontstaat een geheel nieuw perspectief op het maakproces en de rol van de tekening daarin.”

Prille ideeën
Het ontwerpproces verschilde tussen 1500 en 1900 niet zoveel als dat van tegenwoordig, stelt het museum. Zo zijn in de tentoonstelling tekeningen van de prille ideeën van een ontwerper te zien, maar bijvoorbeeld ook de verschillende versies van een ontwerp die werden voorgelegd aan de opdrachtgever.

“Ontwerptekeningen hadden in de periode 1500-1900 ook een juridische betekenis”, laat Design Museum Den Bosch weten. “Bij belangrijke opdrachten, bijvoorbeeld voor een kerk, mocht de ontwerper niet te veel afwijken van de van tevoren goedgekeurde tekening. De tekening functioneert dan als een overeenkomst.”

Productieproces
De tentoonstelling toont ook de rol van de tekening in het productieproces. Een bijzonder voorbeeld hiervan zijn de tekeningen uit de edelsmeedwerkplaats van Luigi en Guiseppe Valadier in het Rome van de achttiende eeuw. Zij bewaarden alle tekeningen die gebruikt werden in hun werkplaats zorgvuldig, waarmee ze een uitgebreid beeld van hun ontwerpproces boden.

“Natuurlijk hadden tekeningen ook een commerciële rol; ze werden door heel Europa verstuurd en meegenomen naar jaarmarkten om producten aan de man te brengen”, aldus het Bossche museum.

De tentoonstelling is te bezoeken tot en met 12 februari komend jaar.

Trefwoorden

stoel kast tentoonstelling vaas ontwerpproces meubilair design den bosch expositie design museum den bosch rijksmuseum 's-hertogenbosch

1	Realisatie woongebouw Atlas I naast Essalammoskee in Rotterdam-Zuid gestart woensdag, 10 december
2	Architecten tonen voorstellen voor woningbouw in tussenruimtes Wallengebied donderdag, 11 december
3	Kollhoff & Pols realiseert 58 woningen in monumentale panden Den Haag dinsdag, 9 december
4	Pixelgevel van MVRDV versterkt uitstraling modulaire woontorens in Singapore maandag, 8 december
5	Gebouwen niet slopen, maar langzaam laten rijpen donderdag, 11 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Design Museum Den Bosch toont ‘ontwerpactivist’ Victor Papanek

24 september 2020

Vrouwen in de architectuur delen hun visie en ervaring

15 november 2018

Stedelijk Museum Den Bosch wordt Design Museum

22 februari 2018

Design Museum Den Bosch verhuist naar nieuw gebouw

19 december 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Faculteit ITC Universiteit Twente onderscheiden met Abe Bonnema Architectuurprijs 2025

12 december, 5:30

Vrijdag ontving Civic Architects de prijs en het bijbehorend geldbedrag van 50.000 euro uit handen van Ed Nijpels, voorzitter van de ir. Abe Bonnema Stichting.

MVRDV werkt aan renovatie boeddhistisch klooster in Franse Dordogne

12 december, 11:37

Naar ontwerp van MVRDV en het plaatselijke architectenbureau MoonWalkLocal ondergaat het boeddhistische klooster Plum Village in de Franse Dordogne een grote renovatie.

Studio for New Realities ontwerpt twee woongebouwen in District U

12 december, 10:00

De transformatie van het voormalige Unilever-terrein in Vlaardingen gaat een nieuwe fase in nu gestart is met de bouw van de eerste woningbouwprojecten.

Wanden uit leemsteen verbinden woning met Limburgs landschap

12 december, 9:00

In de landelijke omgeving van Weert, in het noorden van Limburg, heeft De Nieuwe Context een woning ontworpen waar wanden uit leemsteenblokken de verbinding tussen binnen en buiten manifest maken.

RIVM: verbeterde luchtkwaliteit leidde tot afname sterfte

12 december, 12:27

Een verbeterde luchtkwaliteit heeft ervoor gezorgd dat er tussen 1995 en 2019 een kwart minder mensen zijn overleden na dagen met verhoogde concentraties van luchtverontreinigende stoffen.

Zuid-Holland: met dubbel agrarisch ruimtegebruik stroom voor 700.000 huizen

12 december, 11:06

De provincie heeft laten uitzoeken waar de combinatie van landbouw en zonnepanelen in theorie mogelijk is.

Miljarden extra nodig voor aanleg landelijk waterstofnetwerk

11 december, 3:13

Volgens de Algemene Rekenkamer zijn de verwachte opstartverliezen meer dan drie keer zo hoog als het beschikbare subsidiebedrag van 750 miljoen euro.

Brussel wil snellere vergunningen voor elektriciteitsprojecten

11 december, 1:39

De Europese Commissie wil dat elektriciteitsnetwerken van lidstaten beter op elkaar aansluiten.

Zeeland stopt samenwerking met aannemers over aanpak Zeelandbrug

10 december, 1:56

Volgens de provincie heeft de aannemerscombinatie een kostenraming gepresenteerd die fors boven het eerder vastgestelde budget van 5,5 miljoen euro ligt.

Verbreding Betuwelijn in Duitsland duurt nog minstens tien jaar

10 december, 12:30

De bedoeling is dat er in Duitsland meer dan zeventig kilometer spoor bijkomt, elf stations worden omgebouwd en 47 viaducten en bruggen worden aangepast.

Ga naar het nieuws-archief