BRUIS: van bankgebouw naar cultureel centrum
Vandaag, 00:00
Het voormalige bankgebouw aan de Markt in Bladel is getransformeerd tot een levendig cultureel centrum met een theaterzaal, bibliotheek en café. BRUIS brengt meer dan 45 gebruikers en verenigingen samen onder één dak. Het ontwerp van GROUP A, in samenwerking met Fabrique en ABT, focust op ontmoeting, herkenbaarheid en verbinding met het marktplein.
Een herkenbaar gezicht aan de Markt
Het bankgebouw uit 2002 was ontworpen als samenstelling van verschillende volumes. Deze gelaagdheid is versterkt door de toevoeging van twee nieuwe volumes: de multifunctionele zaal aan de achterzijde en een karakteristiek volume met panoramazaal met balkons boven de entree aan de marktzijde. Deze panoramazaal doorbreekt letterlijk de bestaande bakstenen gevel en definieert zo een duidelijke hoofdentree. Samen met de nieuwe houten luifel in een stalen frame vormt dit het nieuwe beeldmerk van BRUIS. De gevel met verdiepingshoge ramen biedt een directe doorkijk naar het levendige interieur. Met dit uitnodigende gebaar, sluit het gebouw beter aan bij de fijnmazige structuur van het centrum.
Ook de achterkant is voorkant
Aan de theaterzijde is veel aandacht besteed aan het voorkomen van een typische “achterkant”. Hoewel hier ook de loading docks en technische ruimten zijn ondergebracht, is deze zijde beslist niet gesloten. Grote ramen met slim toegepaste akoestische voorzieningen leggen een visuele relatie met de omgeving. Binnenkijkend zie je via een lang horizontaal raam het kerktorentje. Een hoekraam aan de straatzijde opent zich als een etalage – een kwart cirkel die de bocht om meeloopt. Hierin weerspiegelt zich het levendige binnenprogramma. Zoals een fotografische Muybridge-sequentie bieden de ramen zicht op dansers in beweging, steeds anders, raam na raam.
Ook de schaal van het theatervolume is zorgvuldig afgestemd op de omgeving. Door subtiele materiaalovergangen, variaties in textuur, een gekeimde plint, knikken in de gevel en een speelse daklijn, is het grote volume visueel opgebroken. Zo ontstaat een gevelcompositie die aansluit op de dorpse schaal en ritmiek.
Het atrium als verbindend hart
Centraal in het gebouw ligt het atrium dat alle functies – oud én nieuw - met elkaar verbindt. Het vormt een ruimtelijke spil waarin beweging, ontmoeting en verblijf vanzelfsprekend zijn. Ruimtelijke overgangen en royale houten trappen stimuleren spontane interactie tussen de vele gebruikers en nodigen uit om omhoog te gaan naar de bibliotheek of de panoramazaal. Dankzij slimme zichtlijnen en tussenruimtes ervaart iedere bezoeker een plek op maat: beschut en intiem, of juist open en publiek. Het gebouw biedt een framewerk waarin iedere vaste gebruiker zijn eigen plek ook echt als eigen kan maken – een thuis binnen een gedeeld huis.
De ruimtelijke kwaliteit van het atrium is mede mogelijk gemaakt door het verplaatsen van programma naar het nieuwe volume aan de achterzijde van het gebouw. Onder de nieuwe multifunctionele zaal bevindt zich een kelder waarin aanvullende en ondersteunende functies zijn ondergebracht. Hierdoor is in het hart van het gebouw ruimte vrijgespeeld voor licht, lucht en ontmoeting.
Zaal voor elk moment
De nieuwe multifunctionele zaal aan de achterzijde sluit direct aan op het atrium en de foyer. Deze flexibele ruimte is ontworpen voor uiteenlopende programma’s: van volwaardige theatervoorstellingen tot evenementen, workshops, diners en bijeenkomsten. Dankzij telescopisch uitschuifbare tribunes, verstelbare podiumdelen en verschuifbare akoestische panelen kan de zaal zich telkens opnieuw vormen naar de behoefte van het moment. Ook hier zorgt een transparante gevel voor verbinding met de straat en de omgeving.
Duurzame transformatie en circulair hergebruik
De transformatie van het bankgebouw naar cultureel centrum BRUIS is een voorbeeld van duurzame herontwikkeling. Door de bestaande structuur grotendeels te behouden, is bespaard op materiaalgebruik en CO2-uitstoot. Het gebouw is verduurzaamd met onder meer lucht/water-warmtepompen, regenwateropslag en toekomstbestendige isolatie. Materialen uit gesloopte bouwdelen zijn hergebruikt, van kozijnen tot kanaalwerk, metselwerk en inductie units.
Ontstaan in co-creatie
Het ontwerp van BRUIS is het resultaat van een intensief, iteratief ontwerptraject in nauwe samenwerking met gebruikers, gemeente en betrokken partijen. Hun wensen zijn zorgvuldig meegenomen in het ontwerp. Die betrokkenheid vertaalt zich in een gebouw dat gedragen wordt door de gemeenschap en uitnodigt tot verbinding.
“Gemeenschapshuis Bladel is meer dan een gebouw. Het is het tastbare resultaat van een gedeelde ambitie: een gastvrije plek creëren waar duurzaamheid en gemeenschap hand in hand gaan.”
– Maarten van Bremen, partner en architect, GROUP A