La Fenêtre, Den Haag
24 mei 2006
De locatie voor dit woongebouw in Den Haag wordt gedomineerd door grootschalige infrastructuur uit de tweede helft van de vorige eeuw: het spoorwegemplacement en daaroverheen het Prins Bernhardviaduct, met terzijde twee viaducten voor bus en tram en tenslotte de Utrechtsebaan.
Twee grote overheidsgebouwen, de Koninklijke Bibliotheek en het Rijksarchief, keren hun achterkant naar deze locatie. De gemeente Den Haag* wenste deze infrastructuur weer te verzoenen met de stad door haar te integreren in een geheel van stedelijke ruimten en functies. In dat kader was, ook functioneel voor de levendigheid buiten kantooruren, hier een hoogwaardig woongebouw gewenst.
Wie voor de bouw ging kijken begreep niet dat hier nog plaats zou zijn voor 115 woningen, die voor een gevarieerder gebruik van de ruimte zouden moeten zorgen.
In de nieuwe situatie wordt het viaduct getransformeerd naar een Prins Bernhardboulevard op niveau, zodanig dat het spoor schijnbaar ondergronds onder het nieuwe maaiveld ligt. Het woongebouw La Fenêtre op de hoek met het stationscomplex staat daarom op een wigvormig oplopende sokkel ter hoogte van de ‘boulevard’, waar in drie lagen de parkeergarages en bergingen zijn opgenomen.
Daarboven het nieuwe voetpad met entree en lifthallen tussen de hoge poten van het gebouw. De krappe bouwlocatie, de wens van een zo open mogelijke onderbouw en het realiseren van flexibele indelingsmogelijkheden voor de appartementen, zijn de aanleiding geweest een unieke staalconstructie voor het gehele gebouw te ontwikkelen.
Negen kolomstellen, bestaande uit stalen buizen die vanuit een voet omhoog waaieren, vormen een rank kolommenschip met daarop op 20 meter hoogte het volume van de woningen (17 verdiepingen) tot 69 meter hoog. De woningen worden ontsloten rond twee lifthallen, met per laag zeven woningen van ca. 120m2. De vorm van het volume, slank naar het oosten en de Utrechtsebaan, breed openscharnierend naar het westen en het stadscentrum, benut de locatie optimaal met een karakteristiek dynamisch gebouw als resultaat.
De gevels zijn geheel van glas. De zuid en oostgevel hebben daarbij een opvallende textuur: Door langs een diagonaal per twee verdiepingen telkens 10 cm naar buiten te springen wordt de dynamiek van het gebouw van een genuanceerde extra laag voorzien. Het overkragende silhouet van deze reliëf rijke gevels krijgt zo, spelend met het licht, een sterk kristallijn effect.
Met een tot 10 meter oplopende groene hof, die aansluit op het wandeldek wordt de blinde gevel van het rijksarchief gemasceerd en staat het hoogstedelijk gebouw met de footprint van een naaldhak nauwgezet op zijn plek.
Hoewel het de bestuurlijke wens was om op de Grotiusplaats zelf ook woningen te maken, omwille van functiemenging en het gebruik 's avonds, stond de Wet Geluidhinder woningen pas langs het Prins Bernhardviaduct vlak voor het Centraal Station toe. Door het busviaduct te slopen en de parkeerplaatsen in een garage onder het nieuw aan te leggen voetpad te maken, was het mogelijk een klein grondvlak te verdienen op de uiterst kleine plek tussen het Rijksarchief en het Prins Bernhardviaduct.
Zo wordt een nieuw maaiveld ter hoogte van het prins Bernhardviaduct gemaakt, waaronder de parkeergarages en de bergingen zijn gesitueerd. Op termijn zal daartoe de beneden gelegen Willem Alexanderstraat worden opgeheven zodat de entreehallen direct aan de Prins Bernhardboulevard komen te liggen. Het concept voor het woongebouw zelf is een bijna 70m hoog volume van woningen, dat op acht hoge poten 20m boven het huidig maaiveld staat.