Circulaire Daltonschool De Poolster
Vandaag, 00:00
Het ontwerp van Daltonschool De Poolster is ontstaan vanuit een ambitieuze visie: het realiseren van een schoolgebouw dat 100% demontabel is. Deze innovatieve benadering maakt het gebouw niet alleen volledig circulair, maar ook toekomstbestendig. De Poolster dient als pilotproject binnen het verduurzamingsprogramma voor scholen in de gemeente Amsterdam, en is ontwikkeld in nauwe samenwerking met de gemeente, schoolbestuur Innoord, ontwerpers en uitvoerende partijen.
Beschermd stadsgezicht
De school ligt in het beschermde stadsgezicht Tuindorp Oostzaan en vormt het sluitstuk van de monumentale Orionstraat. Het bestaat uit twee compacte volumes – één met de gymzaal en één met de school – die samen een herkenbaar ensemble vormen rondom een centrale leertuin. Dit groene hart ondersteunt de natuurinclusieve onderwijsvisie van de school, waarin buitenruimte en leeromgeving naadloos in elkaar overgaan. De roodbruine bakstenen plint sluit aan op het traditionele straatbeeld van Tuindorp Oostzaan, terwijl de donkere, terugliggende verdieping en uitkragende dakrand het geheel een hedendaagse gelaagdheid geven.
Flexibel onderwijs - flexibel bouwsysteem
Het onderwijsconcept van De Poolster is net zo vernieuwend als het gebouw zelf: de school is georganiseerd rond grote, open leerpleinen die flexibiliteit en aanpasbaarheid stimuleren. Op deze leerpleinen kunnen verschillende werkvormen plaatsvinden — van zelfstandig werken tot groepsinstructie — passend bij de moderne Daltonvisie op onderwijs. Het gebouw is hiervoor ontworpen als modulair systeem, met flexibele wanden, verplaatsbare elementen en een heldere zonestructuur die mee kan groeien met veranderende onderwijsvormen.
Een vast serviceblok (met installaties, toiletten, bergingen) vormt de stabiele kern, daaromheen liggen vrije zones die naar behoefte kunnen worden ingericht. Bij veranderend gebruik kunnen eenvoudig wanden geplaatst of verwijderd worden om grotere of kleinere (onderwijs)ruimtes te maken, zonder ingewikkelde aanpassingen aan de constructie of installaties. Dat maakt het gebouw ook uitermate geschikt voor een eventuele nieuwer bestemming in de toekomst.
Op de begane grond biedt één open leerplein ruimte aan de onderbouw; op de verdieping vormen instructieruimtes, technieklokalen en kleinere leerplekken een gevarieerde leeromgeving met volop ruimte voor zelfstandigheid en samenwerking. Verrijdbare digiborden, elektrazuilen en modulaire meubels onderstrepen de mate van aanpasbaarheid.
Losmaakbare gevel
Om een volledig circulaire gevel van baksteen te kunnen realiseren, die past in het beschermde stadsgezicht, ging RU+PA in het ontwerptraject de samenwerking aan met Drystack. De bakstenen in systeem van Drystack worden ‘droog gestapeld’ met een kunststof tussenlaag, zonder specie en / of mortel. Hierdoor zijn de bakstenen losmaakbaar en één-op-één herbruikbaar. De levensduur van de baksteen wordt daardoor oneindig en schaarse grondstoffen worden beschermd. Door het droogstapelen is de CO2 uitstoot van de bouw veel lager. Speciaal voor De Poolster ontwierpen RU+PA en Drystack samen deze steen, gekenmerkt door het staande baksteenverband.
Inpassing en welzijn
De groene leertuin en het natuurinclusieve plein versterken de sociale cohesie in de buurt en maken de schoolomgeving toegankelijk en aantrekkelijk voor kinderen, ouders en buurtbewoners.
Voor de leerlingen en leerkrachten betekent De Poolster een grote sprong voorwaarts.
Het houten schoolgebouw biedt een warme, natuurlijke en rustgevende leeromgeving waarin kinderen zich sneller thuis voelen. Hout draagt bij aan een gezond binnenklimaat, vermindert stress en prikkels en bevordert de concentratie. De geur, kleur en textuur van het materiaal zorgen voor een zintuiglijke ervaring die het welzijn verhoogt én het bewustzijn van duurzaamheid versterkt. In combinatie met de flexibele leerpleinen en het open, uitnodigende ontwerp ontstaat een inspirerende plek waar kinderen zich veilig en vrij kunnen ontwikkelen. De Poolster laat zo zien hoe ruimtelijke kwaliteit en pedagogische visie elkaar kunnen versterken.
School van de toekomst
De Poolster dient als pilot voor de gemeente Amsterdam op weg naar een duurzamere toekomst in scholenbouw. Om scholen in de Metropoolregio in de komende tien jaar te verduurzamen is het Innovatie Partnerschap Scholenbouw in het leven geroepen. De Poolster is een belangrijke voorloper van ‘Het Schoolvoorbeeld’ één van de deelnemers aan IPS.
Het gebouw is circulair op meerdere niveaus: het bouwsysteem, de toegepaste materialen en het gebruik. Denkend vanuit toekomstbestendigheid zijn de verschillende gebouwonderdelen (constructie, gevel, binnenwanden, installaties en interieur) ontworpen als losse ‘lagen’ met ieder een eigen levensduur die samen één integraal geheel vormen.